Garip Karşılanan Bir Adak
Allah dostlarından biri olan Abdullah Kalanisi (KS) bir defasında gemi ile yolculuk ederken şiddetli bir fırtınaya yakalandı Gemide bulunan yolcu ve mürettebat dua ettiler ve birer adakta bulundular

Abdullah Kalanisi'nin de bir adakta bulunması için kendisine işaret ettiler Abdullah Kalanisi, kendisine adfakta bulunması için işaret edenler:


- Ben şu fani dünyadan alakamı kestim Beni böyle işlere karıştırmayın, dediyse de dinlemediler ve adakta bulunması için ısrar ettiler

Onların bu kadar ısrarları karşısındfa Abdullah Kalanisi:


- Eğer Allah beni buradan sağ salim kurtarırsa ben fil eti yemeyeceğim, diye onlara göre garip bir adakta bulunur

Gewmi mürettabatı ve yolcular:


- Hiç insan fil eti yer mi? Neden böyle garip bir adakta bulunuyorsun?, dediler ve kendi aralarında bu zatın akli dengesinin yerinde olmadığına hükmettiler

Bu konuşmalara kulak misafiri olan Abdullah Kalanisi:


- Şu anda gönlüme gelen budur Ben de bu şekilde adakta bulundum, dedi

Cenab-ı Hak onları şiddetli fırtınadan kurtarıp karaya çıkardı Orada günler geçmesine rağmen yiyecek buılamadılar Açlıktan yıkılacak bir haldeyken bir fil yavrusu gördüler Hemen onu öldürüp etini yemeğe başladılar, Abdullah bin Kalanisi ahdine ve adağına sadık kaldı ve fil etinden yemedi

Onlar:


- Burada zaruret var Biz zaruret olduğu için yiyoruz Sen de ye!, dediler

Fakat Abdullah bin Kalanisi onalrın sözlerini hiç dinlemedi, gerçekten aç olmasına rağmen yine de fil etinden yemedi Onlar fil etini yiyince aniden üzerlerine bir uyku hali çöktü ve uyuyakaldılar Biraz sonra fil geldi Yavrusunun kemiklerini orada görünce, önce uyuyanları tek tek kokladı Üzedrinde yavrusunun kokusu bulunan herkesi öldürdü Sonra abdullah bin Kalanisiye geldi Onda koku bulamayınca sırtını çevirdi ve sırtına binmesini işaret etti O da filin sırtına bindi Onu bilmediği bir yere götürdü Orada sırtında indirdi Sehar vakti bir cemaat ile karşılaştılar, cemaat onu alıp evlerine götüürp, misafir ettiler

İşte ahde vefa ve onun güzel bir neticesi

Gerçek Anlaşılınca

Zülkarneyn Aleyhisselam ordusuyla gece yolda giderken ordusuna:


- Ayağınıza takılan şeyleri toplayın, diye emir verir


Ordu bu emri duyunca; içlerinden bir grup:


-Çok yürüdük, çok yorgunuz Gece vakti bir de ayağımızı takılan şeyleri toplayarak boşuna ağırlık mı yapacağız Hiçbir şey toplamayalım, diyerek hiçbir şey toplamıyorlar


İkinci grup ise;


- Madem Komutanımız emretti, birazcık toplayalım, emre muhalefet etmeyelim Zira ordun komutanına itaat etmek gerekir, diyerek az bir şey topluyorlar


Üçüncü grup ise;


-Komutanımız bir şeyi boşuna emretmez Muhakkak bildiği bir şey vardır Bir hikmete vardır, diyerek bütün abalarını ağzına kadar doldururlar


Sabah olduğunda bir de bakıyorlar ki, meğer bir altın madeninden geçmişler de, ayaklarına değen şeylerin altın olduğunun farkına varamamışlar Bunu anlayınca:


Hiç almayan birinci grup;
-Ah niçin almadık! Nasıl dinlemedik komutanımızın sözünü Keşke alsaydık! Bir tane bari alsaydık diyerek pişman oluyorlar
Az alan ikinci grup ise;


-Ah ne olaydı da biraz daha fazla alsaydık Ceplerimizi, abalarımızı hınca hınç doldursaydık diye sitem ediyorlar kendilerine


Çok alan üçüncü grup ise:


- Keşke gereksiz, lüzumu olmayan eşyalarımı atsaydım, daha çok toplasaydım Her şeyimizi doldursaydık, daha fazla alsaydık diyerek, fazla almalarına rağmen üzülüyorlar

İşte bu misalde olduğu gibi, Ahirette bütün insanlarda bunun gibi ağıtlarda bulunacak


Kafir olan;


- Keşke iman etseydik, keşke inansaydık da hiç olmasa Cehenneme girdikten sonra iman etmemiz sonucunda Cennete girseydik, ebedi cehennemden kurtulsaydık,


Mümin, fakat az sevabı olan;


-Keşke biraz daha sevap işleseydim de, biraz daha ikrama mazhar olsaydım


Mümin,çok sevabı olan ise;


-Ah ne olaydı da Makamımı biraz daha yükseltecek bir vakit daha namaz kılsaydım, biraz daha fazla sadaka verseydim,oruç tutsaydım, biraz daha sevap işleyecek ameller yapsaydım diyeceklerdir

Rabbim bu misallerden ders almak nasip etsin

Gönül Dili

Seyyide Tün Nefise


Allah dostlarından Seyyide Tün Nefise Bir akşam vakti Kapısı çalınıyor Komşuları, gayrimüslim bir çift Bir ricaları var

-Komşu, sende biliyorsun, bizim felçli bir kızımız var Önemli bir işimiz çıktı, sabaha kadar gelemeyebiliriz Biz gelene kadar Allah için kızımıza bakabilirmisin?


İşi gücü ibadet ve gözyaşı olan ulvi kadın:


- Ne demek, siz işinize bakın evladınızı düşünmeyin


Anne baba işlerine, Seyyide Tün Nefise felçli kızın yanına gider


Saatler saatler Allah dostunun gözleri, kızın üzerinde, sevgi dolu bakışlar ve kızdan sevgi dolu karşılıklar


İçi bir an bir garip bir garip oluyor


Gönül diliyle:


- Allahım Allahım, şu güzel kızı şu güzel kızı ayağa ayağa kaldır ve ona hak yolu nasip et


Anne ve baba dönüyorlar Hasta kızları komşularının ayağının dibinde oturmakta Büyük bir mutluluk içersinde Kapının açılmasıyla birlikte ayağa fırlıyor

ve hepsi artık, Allah'ın razı oldukları içersinde, İslamın içinde

Günahkar Ağızdan Çıkan Dua

Bir kâfilede bulunan insanlar, Ebü'l-Hasan Harkânî hazretlerinin huzûruna gelip;

-Yollar korkuludur Bize bir duâ öğretiniz, diye istirhâm edince; buyurdu ki:

- O zaman, Ebü'l-Hasan'ı hatırınıza getiriniz!

Bu söz, gelenlerin hoşlarına gitmedi Yolda eşkıyâ, önlerine çıktı Hepsinin mal ve metalarını aldı Yalnız, Ebü'l-Hasan-ı Harkânî hazretlerini hatırlayan bir kimsenin malına zarar gelmedi Bu hâle arkadaşları şaşıp, sebebini sorduklarında;

-Ebü'l-Hasan-ı Harkânî'yi hatırladım ve kurtuldum, cevâbını aldılar

Gelip durumu Ebü'l-Hasan hazretlerine anlattılar Ve;

-Biz Allah'tan yardım istedik, eşkıyâlar bizi soydu Fakat seni hatırlayıp, senden yardım isteyen şu arkadaş kurtuldu Bunun hikmeti nedir? diye sordular

-O arkadaşınızı kurtaran, Allahü teâlâdır Günahkâr ağızdan çıkan duâyı cenâb-ı Hak kabûl etmez Bunun için siz Allah'a yalvardığınız zaman duânız kabûl olmadı Bu arkadaşınız beni hatırlayıp imdât isteyince, ben de Rabbime duâ ettim; "Yâ Rabbî! Şu kulunu içinde bulunduğu belâdan kurtar" dedim Rabbim benim duâmı kabûl ettiği için, o arkadaşınız kurtuldu Mesele bundan ibârettir" buyurdu

Güzelliğinde imtihanı var
Süleyman bin Yesâr, bir arkadaşıyla “Ebva” denen yerde konaklamışlardı Arkadaşı yakındaki alışveriş yerinden bir şeyler almak üzere çadırdan ayrıldığı sırada Süleyman’ı geriden gözetleyen bir bedevi kadını hemen çadırın kapısına gelerek:

– Buraya kadar gelir misin? diye seslendi

Süleyman, serili sofradan yiyecek isteyeceğini düşünerek bazı şeyleri alıp da kadına doğru yürürken kadının ikazı farklı oldu:

– Ben yiyecek falan istemiyorum, seni istiyorum seni Yakışıklılığın hoşuma gitti Karşı çadıra gel Kimsecikler yok yanımda! Süleyman, bir imtihana tabi tutulduğunu düşünerek bağırmaya başladı:

– Defol buradan şeytanın elçisi Şimdi arkadaşım gelir, İkimiz de rezil oluruz!

Kadın, beklemediği bu karşılıktan ürkerek peçesini yüzüne kapayıp çadırına dönerken, Süleyman da içeriye girip ağlamaya başladı Bu sırada çarşıdan aldığı şeylerle gelen arkadaşı Süleyman’dan yaşadığı durumu dinleyince o da ağlamaya başladı Süleyman şaşırmıştı

– Sen niçin ağlıyorsun? diye sordu Aldığı cevap şöyle oldu:

– Kardeşim, sen gerçekten de bir iffet abidesiymişsin İyi ki ben muhatap olmadım böyle bir imtihana Muhtemeldir ki kaybedebilirdim Allah sana senin güzelliğin kadar iman kuvveti lütfeylemiş demek ki

Süleyman oradan kalkıp Medine’ye varır, o gece rüyasında Yusuf aleyhisselamı görür Karşıdan kucağını açarak gelen Hazret-i Yusuf ona şöyle hitap eder:

– Gel seni kucaklayayım iffet abidesi kardeşim Güzelliğin de kendine göre imtihanı vardır Sen de benim gibi bu konuda imtihanlara tabi tutuldun, ama kazandın Tebrik ederim seni

Hakimin dört suçu
Hazreti Ömer Radıyallahü Anh, hilafeti zamanında Hımıs ileri gelenlerine bir mektup yazıp çevredeki fakirlerin kendisine bildirilmesini isteyerek yardım edeceğini bildirdi Hımıs'lılar Şam ve civarında bulunan fakirlerin bir listesini Halife Hazreti Ömer'e arzettiler Hazreti Ömer (RA) gelen listeyi açıp baktığında listenin başında kadı olarak ta'yin ettiği Sa'd bin Amir'in ismini görüp listeyi getirenlere hakiminin malî durumunu sordu Onlar:

- Hakimimiz hakikaten gayet fakirdir Çünkü rüşvet olacağı korkusundan, en küçük bir hediyemizi bile kabul etmiyor, dediler Bu sözler Halife Ömer'in hoşuna gitmişti:

- Allah'tan bu kadar korkan hakiminizin hoşunuza gitmeyen tarafları da vardır herhalde Dedi Onlar: Hakimlerinden şikâyetlerinin de olduğunu ve bazı hallerinden memnun olmadıklarını söyleyerek kusurlarını şöyle sıraladılar:

1 - Hakimimiz vazifesine her zaman sabah namazından sonra başlaması lâzım geldiği halde kuşluk vakti vazifesinin başına gelir

2 - Hakimimizi hiç bir gece aramızda görmüyoruz O hep kendi başına evine çekilir halkla münasebet kurmaz

3 - Hele haftada birgün, evinden dışarı bile çıkmaz, kapısını arkasından sürgüleyip içerden ses bile vermiyor

4 - O'nun şahid olduğu bir hadise vardır O hadise aklına geldiği zaman baygınlık gelir ve üzüntüsünden hastalanır O hadise ise Eshaptan Hubeyb'in öldürülmesidir, dediler

Hımıslıların şikâyetlerini sonuna kadar dinleyen Hazreti Ömer, onlara bir kısım erzak ve giyecek vererek gönderdi Hakim Sa'd bin Amir'i de kusurlarının sebebini öğrenmek üzere huzuruna davet etti

Hakim, Hazreti Ömer'in huzuruna geldiğinde, Halife O'na Hımıslıların bazı şikâyetleri olduğunu söyleyerek dört kusurunun sebebini sordu O, bu dört hatasını şöyle izah etti:

Birinci kusurum; ailem hasta olduğundan evin bütün işlerini bizzat kendim görüyorum ve bu sebepten vazifemin başına ancak kuşluk vakti gelebiliyorum, ikincisi ise; gündüzleri halk için vazife gören bir kimsenin gece olunca Hak için vazife görmesine müsaade edersiniz her halde Ben akşam olunca gün boyu yaptığım işlerin muhasebesini yapıyor acaba yaptığım işlerde bir kusurum var mı diye onu tetkik ediyorum

Üçüncüsü ise; sırtımdakinden başka giyecek elbisem yoktur Haftada birgün giydiğim çamaşırlarımı yıkıyor temizlik işleri ile meşgul oluyorum Hatta evimde bile üzerime alacak bir elbisem olmadığından yıkadığım çamaşırlarım kuruyuncaya kadar hiçbir kimseyi görüşmeye bile kabul edemiyorum

Hubeyb'in şehid edilmesini hatırlayınca bayıldığım ise doğrudur Çünkü müşrikler Hubeyb'i asarlarken ben yanlarında idim Belki mani olabilirdim, ama o zaman İslâmla müşerref olmamıştım, sadece hadiseye seyirci kaldım İşte bu hadise aklıma geldikçe kendimi tutamıyor mes'uliy etinden korktuğum için bayılıyorum, hastalanıyorum, diye sayarak dört kusurunu da Halife Ömer'e izah etti

Sa'd bin Amir'in (RA) bu izahatı karşısında göz yaşlarını tutamayan Halife çok memnun oldu ve ondan sonra Sad'ı hatırladıkça ağlar «Ah Sa'd ah Allah korkusu seni ne kadar yüceltmiş» der onunla iftihar ederdi

Halifeti Rasulillah

Diyanet İşleri Başkan Yardımcısı Mehmet Görmez'in geçen Ramazan'da bizzat yaşadığı ibretlik bir olay


Belarusya'nın başkenti Minsk'e bağlı İvya köyünde bir camide teravih namazı kıldırıyor kendisi Önde erkekler, arkada kadınlar namaza duruyorlar Salavat getirilen kısımda ise erkekli kadınlı cemaatten ilahi formunda bir ses yükseliyor:


"Lailahe illallah Cebrail melekullah Lailahe illallah Mikail melekullah"


Şaşırıyor, devam ediyor namaza İkinci arada bu defa Azrail ve İsrafil'in isimleri zikrediliyor Sonraki aralarda ise sırasıyla bütün peygamberler sayılıyor En son


"Lailahe illallah Muhammed Rasulillah" sesleri yükseliyor Ancak hemen ikinci mısra geliyor arkadan:


"Lailahe illallah Abdülhamid Halifeti Rasulillah"

Mehmet Görmez Bey, "Salavatlar bitti ama o anda ben de bittim" diye anlatıyordu gözleri dolaraktan, "Neredeydim, hangi zamandaydım, şaşırmıştım"

Abdülhamid bizi daha çok şaşırtacağa benziyor

Hallaç Mansur

Hüseyin Mansur Bağdat Mansur bir gün tanıdığı bir hallacın dükkanına uğrar Mansur bir müddet sohbetten sonra, hallac arkadaşından rica da bulunur, arkadaşı kırmaz dükkanı ona emanet eder nasılsa kısa bir müddet içinde geri dönerim diye ayrılır Ayrılır da iş pek rast gitmez, dönmek de dönemez bayağı gecikir Darlanmasından dolayı biraz sitem ile Mansur'a:


- Hüseyin, senin işini halledeyim derken, kendi işimdende geri kaldım, müşterilere ne diyeceğim şimdi der?


Mansur, gülümser, bunlar için mi üzülüyorsun der gibi parmağını henüz atılmamış pamuklara doğru uzatınca pamuklar tel tel olup bir tarafa, süprüntüsü, işe yaramazı bir tarafa ayrılır Arkadaş hayret içinde kalır ve bunu kısa zamanda işitmeyen kalmaz Ve Hallaç diye anılmaya başlar

Ve dünyayı ayağa kaldıran malum seda:


-" Enelhak!" Hak benim!


Büyük bir sarsıntı Hayret Dehşet İsyan ve itham:


- Küfür


- Mansur, Hak O'dur de, Hak benim deme


- Bundan böyle onunla kimse konuşmasın

Zindanda İdam fermanı Halk akın akın ona koşmakta Gene ölçüye sığmayan sözler

Halife, iki defa iki büyük zatı gönderir:


- Sözünden dön, tövbe et, özür dile


Hallaç


- Sözü kim söylediyse, özürü de dilesin

Zindan Her yerde Mansur'u aradılar Yok Ertesi gece ne zindan ne Mansur Üçüncü gece herşey yerli yerinde Sordular ve Mansur cevapladı:


- İlk gece beni aradınız, bulamadınız, ondaydım Ertesi gece ne ben vardım ne de zindan, O buradaydı Ve her şeyin yeri yerinde olduğu gece, yerli yerine gelmesi gereken gece Ta ki, O'nun kanunu korunsun, emri yerine gelsin

Her gün bin rekat namaz Soru:


- Hem "Hak benim" diyorsun, hem bu kadar namaz kılıyorsun, söyle namazı kimin için kılyorsun?


Cevap:


- Birbirimizin kadrini yine biz biliriz Peki sizi zindandan kurtarayım mı?


- Nasıl olur?


Elini kaldırır, parmak uçlarıyla işaret ettiği noktalarda kapılar, kapıların açıldığı yollarda da emin gizli yollar açılır, mahpusların ayaklarındaki zincirler çözülür


Sorarlar:


- Ya sen kendini niçin kurtarmıyorsun?


- Biaz Allah'ın esiriyiz, kurtulmak istemeyiz Hakkın bize suçlaması vardır, bizi suçlandıran haktır, bize düşen cezamızı beklemektir

Mahşeri bir gün Herkes orada Mansur getiriliyor ve hala aynı nida:


- " Enelhak!" Hak benim!


Bir derviş yaklşır ve sorar:


- Aşk nedir?


- Bugün ve yarın görürsün!


O gün asıldı ve bir gün sonra yakıldı

Darağacında Mansura soruluyor:


- Tasavvuf nedir?


- En aşağı derecesi bende gözüken bu hal


- Ya ileri derecesi?


- Onu görmeye yol gerek, o da sizde yok

Taşlar Kan Kanlar içindeki Mansur Ses yok Tebessüm O esnada bir dost taş yerine bir gül atar Bir inilti Bir inilti ki; yürekler titrer ve sorarlar:


- Taş yağmuru altında inlemedin de bir güle karşı ne diye böyle inledin?


- Taş atanlar, halden anlamazlarki attıkları taşlar bizi incitsin Ama ya halden anlayanlar, değil taş gül atsalar dahi o gül incitir, inletir

Son sözleri:


- Allahım; bana senin için bu işkenceyi reva görenlerden rahmetini esirgeme! Senin aşkın uğruna bana bu işkenceyi yapan ve canımdan ayıran bu kullarını affet affet Aşkın hürmetine affet

Gece, küllerinin Dicle'ye döküldüğü günün gecesi Bir derviş Dicle'ye ulaşmak için yürüyor


Mansur'un vasiyeti aklında:


- Cesedimi yaktıktan sonra küllerim Dicle'ye dökülecek Korkarım Dicle taşar, Bağdat'ı yutar İstemem Bağdat'a bir şey olmasın O gece hırkamı nehrin kenarına getir ve sulara at

Derviş acele acele yürüyor Dizle kabarıyor kabarıyor Sular tam Bağdatı almak üzereyken, hırka sulara kavuşuyor

Öldürüldüğü gece talebelerinden İbrahim Hatekoğlu rüyasında Allah'a soruyor:


- Allahım, ne sırdır ki, kulun Hüseyin Mansur'u bu hale getirdin?


Cevap:
- Kendi sırrımı ona açtım, o, herkese gösterdi Ben, ona bahşettim; o halkı kendi nefsine davet etti

Hangi Peygamberin Kızısın?


Cemâleddîn-i Aksarâyî hazretleri anlatır:

Tâbiînden Hasan-ı Basrî hazretleri bir gün dergâhta otururken ihtiyar bir kadın gelir ve;


-Efendi hazretleri, benim bir kızım vardı öldü Hasretine dayanamıyorum Bana bir duâ öğret de rüyâmda görüp hasretimi gidereyim, der Hasan-ı Basrî hazretleri gerekeni yaptıktan sonra kadın gider Fakat kadın, ertesi gün gözleri kan çanağı gibi olduğu hâlde ağlayarak tekrar dergâha gelir Hasan-ı Basrî hazretleri kadına;


-Niçin ağlıyorsun? diye sorunca kadın;


-Kızımı rüyâda gördüm, ama üzerine katrandan bir elbise giydirmişler cayır cayır yanıyor, cevabını verir


Hasan-ı Basrî hazretleri ve yanında bulunanlar kendi sonlarının nasıl olacağını düşünerek ağlaşmaya başlarlar

Aradan bir müddet geçtikten sonra Hasan-ı Basrî hazretleri, rüyâsında kendinin vefât ettiğini ve cennete girdiğini görür Cennette gezerken muhteşem bir köşk ve önünde bir kadın görür


O kadına;

-Yavrum sen hangi peygamberin hanımı veya kızısın? diye sorar


Kadın;


-Efendim ben, bir peygamberin hanımı veya kızı değilim Geçen gün size gelip de sizden rüyâsında kızını görmek isteyen kadının kızıyım, cevabını verir


Hasan-ı Basrî hazretleri;


-Kızım annen senin Cehennemde yandığını söylemişti Hâlbuki sen yüksek makamlardasın Bu makâma nasıl ulaştın? diye sorar


Kadın;


-Efendim biz kabir hayâtında beş yüz elli kişi azâb görüyorduk Bir mümin kabristana gelip on bir İhlâs, on bir Felak, on bir Nâs sûresini okudu Kabristanda yatan müminlerin ruhlarına bağışladı Allahü teâlâ bize azâb eden meleğe; “Benim âyetlerim ve adım hürmetine burada bulunan ve azâb görenleri affettim Onlara azâb etmeyin ve birer makam verin” buyurdu Onun için bu makâma geldim cevabını verir”

Netice olarak, ölen yakınlarımızı seviyorsak, onları üzecek kötü amellerden sakınmamız ve onlara dua etmemiz, sadaka vererek, hayır, hasenât yaparak imdatlarına koşmamız lazımdır

Hapishanede Kılınan Namaz

Horasan vâlisi Abdullah bin Tâhir, çok âdil biriydi Jandarmaları birkaç hırsız yakalamış, vâliye bildirmişlerdi Getirilirken hırsızlardan birisi kaçtı O sırada Hiratlı bir demirci, Nişapur'a gitmişti Demirciyi, gece eve giderken, jandarmalar yakaladılar ve diğer zanlılarla beraber vâliye çıkardılar


Vâli dedi ki:


- Hepsini hapsedin!


Bir suçu olmayan demirci, hapishanede hemen abdest alıp, namaz kıldı Ellerini uzatıp:


''Yâ Rabbi! Bir suçum olmadığını ancak sen biliyorsun Beni bu zindandan ancak sen kurtarırsın!'' diye duâ etti Vâli uyurken rüyâsında dört kuvvetli kimse gelip, tahtını ters çevirecekleri zaman uykudan uyandı Hemen kalkıp, abdest aldı, iki rek'at namaz kıldı Tekrar uyudu Tekrar o dört kimsenin tahtını yıkmak üzere olduğunu gördü ve uyandı Kendisinde bir mazlumun âhı olduğunu anladı


Vâli hemen hapishane müdürünü çağırtıp sordu:


- Acaba bu gece hapishanede mazlum birisi kalmış mı?


Müdür dedi ki:


- Bunu bilemem efendim Yanlız biri namaz kılıyor, çok duâ ediyor göz yaşları döküyor


- Hemen adamı buraya getiriniz Demirciyi vâlinin yanına getirdiler


Vâli hâlini sorup, durumu anladı, ve dedi ki:


- Sizden özürdiliyorum Hakkını helâl et ve şu bin gümüş hediyemi kabul et Herhangi bir arzun olunca bana gel!


Demirci de cevabında dedi ki:


-Ben hakkımı helâl ettim Verdiğiniz hediyeyi kabul ettim Fakat işimi, dileğimi senden istemeye gelemem


- Neden gelemezsiniz?


- Çünkü benim gibi bir fakir için, senin gibi bir sultanın tahtını birkaç defa tersine çevirten sâhibimi bırakıp da, dileklerimi başkasına söylemek kulluğa yakışır mı? Namazlardan sonra ettiğim duâlarla beni nice sıkıntılardan kurtardı Pek çok murâdıma kavuşturdu Nasıl olur da başkasına sığınırım? Rabbim, nihayeti olmayan rahmet hazinesinin kapısını, ihsân sofrasını herkese açmış iken, başkasına nasıl giderim? Kim istedi de vermedi? Kim geldi de, boş döndü? İstemesini bilmezsen, alamazsın Huzûruna edeple çıkmazsan rahmetine kavuşamazsın!



Akıl isen nemâzı, çün saâdet tâcıdır
Sen namazı şöyle bil ki, mü'minin mi'râcıdır

Haricilerin Tevbesi

İmam-ı Azam Ebu Hanife rha, hiçbir müslümanı günahından dolayı tekfir etmez, kâfir olduğuna hüküm vermezdi Onun yaşadığı dönemde etkili bir topluluk olan Haricîler ise büyük günah işleyen herkese 'kâfir' damgasını basıyorlardıEbu Hanife'nin durumunu bilen ve onun sesini kesmek isteyen yetmiş kadar gözü dönmüş Haricî, bir gün kılıçlarını kınlarından sıyırmış vaziyette onun huzuruna çıktılar ve dediler ki:


-Ey Ebu Hanife, ey bu ümmetin düşmanı ve şeytanı! Seni öldürmek bizler için yetmiş yıl cihad etmekten daha önemlidir


İmam-ı Azam Hazretleri onlara şöyle dedi:


-Kılıçlarınızı kınına koyun, parıltıları beni korkutuyor


-Biz kılıçlarımızı senin kanınla kınalamak istiyoruz, dediler


Bu tehdid karşısında İmam-ı Azam:

-Sorun da konuşalım, deyip sorunu konuşarak çözmeyi önerdi Haricîler teklifi kabul edip:


-Mescidin kapısında iki cenaze Biri şarap içmiş, şarapta boğularak ölmüş bir adam Diğeri de zina etmiş, gebe kalınca kendini öldürmüş bir kadın Bunlar hakkında ne dersin? diye sordular


-Bunlar hangi dinden? Yahudi, hıristiyan yahut mecusi mi? diye sordu


İmam-ı Azam-Hiçbiri değil Bunlar Allah'tan başka ilâh olmadığına ve Muhammed sav'in O'nun kulu ve Rasulü olduğuna inanan dindendir, dedi Haricîler


İmam-ı Azam sordu:


-Kelime-i Şehadet imanın kaçta kaçıdır?


-İman bir bütündür, parça parça olmaz, diye cevapladı Haricîler


İmam-ı Azam:


-İşte bunların mü'min olduğunu kendiniz de kabul ediyorsunuz, diyerek ihtilaflı konuda haklı taraf olduğunu gösterdi Hatta Haricîlerin sorduğu:


-Senden öğrenmek istiyoruz, bunlar cennetlik mi cehennemlik mi? sorusuna verdiği:


-Onlar hakkında, Allah'ın peygamberi İsa as'ın onlardan çok daha günahkâr kimseler için söylediği şeyi söylerim:


'(Rabbim) eğer onlara azab edersen, şüphesiz ki onlar senin kullarındır Kendilerini bağışlarsan, elbette mutlak izzet ve hikmet sahibi olan da sensin' (Mâide,118), cevabı da Haricîlerin silahlarını atıp tevbe etmelerine yol açtı Yanlış inançlarından vazgeçerek, gönül huzuruyla dönüp gittiler


Yusuf Yavuz
Semerkand dergisinden alınmıştır

Hasan Can

Yavuz' a yoldaş ve sırdaş olan nedim

Hafız Mehmet Akkoyunlu sarayının mescidine bakan kendi halinde bir müezzindir Ancak onda öyle bir ses vardır ki, bülbüller bile imrenir Kâh volkanlar gibi coşar, kâh akar sular gibi O yanık Kahire aksanı ile okumaya başladı mı, dinleyenler bir hoş olur Cemaatin gözleri dolar, yanaklardan sıcak damlalar kayar

Şah İsmail'in fitne kaynattığı günlerde doğu Anadolu'da cinayetler, baskınlar birbirini izler, halk canından bezer Geceleri kapı sürgüler, camlara kepenk çekerler Havada tarifi zor bir ağırlık vardır Hani sıkıntı, kasvet karışımı bir şey Kargaşa gitgide büyür ve gün gelir Akkoyunluları da sarar Öyle çok cami yıkılır ve öylesine mâsum katledilir ki, görenler haçlı geçti sanır

İşte Yavuz'un 'İslam âlemine birlik' parolasıyla yola çıktığı demlerde Hafız Mehmet Tebriz'e gider Büyük Veli Kemâleddin Erdebili'nin hizmetine girer

Çaldıran zaferinden sonra Erdebili Hazretleri'nin ziyaretine gelen Sultan'ın gözü onca insan arasında Hafız Mehmed ile oğlu Hasan'a takılır Bunlar isimsiz insanlardır, ancak yüzlerinde iç ferahlatan bir samimiyet vardır Birden kanı kaynar ve niye öyle yapar bilemez, onları İstanbul'a davet eder Hafız Mehmed'in işi bellidir: Müezzinlik! Hasan Can'ı ise yanına alır, nedim edinir İlerliyen günlerde yanılmadığını görür Bu genç sıradan biri değil, hem gönül ehli, hem âlimdir Bir çok lisan bilir İkisi arasında tarifsiz bir yakınlık başlar Sırdaş, yoldaş olurlar Hani o, beyninden geçenleri kafatasından saklayan Selim sadece ona açılır

BEKLENEN RÜYA

Yavuz'un Mısır seferine niyetlendiği günlerdir Evet Son Abbasi Halifesi Mütevekkilallah'ın gücü yoktur, ancak yine de onu incitmekten çekinir İbn-i Kemâl Paşa ve Zembilli Ali Efendi, Sultanı iknaya çalışırlar Evet bu seferin lüzumuna herkesten çok o inanır, ama yine de huzursuzdur Yemekten içmekten kesilir, uykuyu dağıtır Sabahlara kadar ibadet eder, buruşuk kağıtlara karışık şekiller çizer 'Ah!' der, 'Ah bir işaret gelse'

İşte uykusuz geçen bir gecenin ardından Hasan Cana sorar:
-Nerelerdeydin?
-Azıcık dalmışım efendim
-Öyleyse rüyanı anlat
-Dikkate değer bir rüya gördüğümü hatırlamıyorum
-Olacak iş mi yani, bir insan uyusun da rüya görmesin İyi düşün görmen lâzımdı!

Hasan Can çıkar 'Tuhaf' der, 'Sultan bir işaret bekliyor ama ne?' Tam o sırada bir başka Hasan (Kapıcıbaşı Hasan Efendi) yaklaşır 'Ben' der 'garip bir rüya gördüm, ama şimdi bunu nasıl anlatmalı sultana?'

Hasan Can onu adeta aparır, koparır, çıkarır Yavuz'a Sultan 'buyur!' der, o başlar anlatmaya:
-Hünkârım akşam çadırınızın önünde nöbetteydim Bir ara içim geçti Ya da öyle olduğunu sanıyorum Zira mekân aynıydı ve ben ayaktaydım Baktım dört atlı çadıra yaklaşıyor Hemen davrandım, önlerine çıktım Güya 'Kimsiniz, necisiniz?' diye sorgulayıp çevirecektim onları Ancak vuruldum sanki Dondum kaldım Atlar çok asildi ve yere basmıyorlardı Süvariler hem çok heybetli, hem çok sevimliydiler Bırakın hesap sormayı, eteklerine kapanmak, ellerini öpmek için yanıp tutuşmaya başladım Esrarengiz ziyaretçiler hünkârımızı sordular Çadırdan ışık sızıyordu 'Meşgul olmalı' dedim Öndeki 'İyi' dedi, 'Rahatsız etme Sabahleyin geldiğimizi söylersin Biz Server-i Kâinatın eshabındanız Efendimiz Selim Han'a selâm söyledi ve buyurdular ki: Haremeynin hizmeti kendisine verildi!' Ve geldikleri gibi uzaklaştılar Bir anda ufukta kayboldular Sancakları ışıklı izler bıraktı Tam 'bunlar kim ola?' diye düşünüyordum ki bir ses 'Nasıl tanımazsın' dedi 'Öndeki Hazreti Ebubekir, yanındakiler, Ömer, Osman ve Ali! Radıyallahüanhüm ecmain

Yavuz heyecanlıdır Rüyayı tek kelimesini kaçırmadan dinler ve nedimine döner 'Bilir misin Hasan, biz emir olunmadıkça kıpırdamayız İşte şimdi tamam Artık çıkabiliriz yola'

SİNA DENEN BELA

Sina Çölü kelimenin tam mânâsı ile belâdır Yer sarıdır, gök sarı Güneş tepsi kadar iri, hava toz yüklüdür Kum dağları biteviye yer değiştirir ve klavuzlar dönektir Sonra çölün tek vahası yoktur Molalar ayrı derttir Sıcak kum vücudu kuşatır ama, kumun az altı yılan, çiyan kaynar Kunduralardan akrepler çıkar Kaypak zemin yorucudur Dahası toplar, çadırlar, hasırlar Yerinden kıpırdamayan ağırlıklar

İşte askerin tâkâtını zorladığı anlardan birinde Yavuz Selim atından atlar, yürümeye başlar Eh sultanın yürüdüğü yerde, hayvanına binmek kimin haddine? Bu işe mana veremeyen vezirler önceleri susmayı dener, yutkunup dururlar Yavuz'a tek kelime söyleyemezler ama, güçleri Hasan Can'a yeter Fırsatını bulup çevirirler 'Yetti gayri!' derler, 'Astırırsanız astırın, kestirirseniz kestirin! Ama itirazımız var!'
-Neye?
-Askeri yürütmenize!
Hasan Can mânâlı mânâlı güler Önce boynu bükük, gözleri yarı kapalı yürüyen sultanı gösterir, sonra vezirlerin kulağına eğilir 'Efendimiz sallallahü aleyhi ve sellem yaya olarak yol gösteriyor' der, 'eğer yakışır diyorsanız, binelim atlarımıza'

İnanın imdad-ı İlahi ortadadır Nitekim hiç olmadık şeyler olur Orduya kara kara bulutlar gölge yapar, sahraya görülmedik yağmurlar yağar Bu çölü 13 günde geçen ikinci bir ordu yoktur Anlaşılan o ki, halifelik İslam'ın zinde gücüne bahş olmaktadır Türk'e!

CEZA MI, CAİZE Mİ?

Bir gün Yavuz, Hasan Can'a 'Biliyor musun?' der, 'Bu gece Muhammed Bedahşi Hazretlerini gördüm Beyaz bir elbise giymiş, yolculuğa hazırlanıyordu' Hasan Can gayri ihtiyari 'Ahiret yolculuğu olsa gerek' der Yavuz'un bu cevaba canı sıkılır 'Sen bilmez misin?' der, 'Rüyalar tabire bağlıdır Eğer Şeyh'e bir hal olursa gözüme gözükme!'

Çok geçmez Muhammed Bedahşi hazretlerinin vefat haberi gelir Sultan Halimi Çelebi'ye döner: 'Şimdi ben bu Hasan'ı cezalandırmaz mıyım?' der Halimi Çelebi 'A be çocuk niye ağzını tutmazsın' gibilerden teessürle bakar Lâkin Hasan Can hâl ehlidir, rahattır 'Araştıralım efendim' der, 'Eğer benim tabirimden sonra vefat ettiyse, cezaya hazırım, ama önce vefat ettiyse sultanımız bu fakire bir caize (hediye) verse gerek'

Araştırırlar Hasan Can haklı çıkar Sultan çıkarır kaftanını, ona bağışlar Dahası keseler dolusu altın verir Hasan Can kaftanı sırtına alır, ama altınları fakir fukaraya dağıtır Sevabını bağışlar Bedahşi Hazretlerinin nurlu ruhuna

AKIBET HAYR

Biliyorsunuz hayatı muhteşem zaferlerle dolu olan Yavuz, genç yaşında küçücük bir çıbana boyun eğer Son nefesini verirken Hasan Can yanındadır
Yavuz sorar:
-Hasan bu ne hal?
-Şimdi Allah ile olacak zamandır sultanım
-Ah be Hasan Sen bunca zamandır, bizi kimle bilirdin?

Yavuz'un konuşmaya mecâli yoktur Mushaf-ı şerifi işaret eder Hasan Can o berrak sesiyle Yasin-i Şerif'e başlar Yine volkanlar coşar, sular akar Sultanın yüzünde huzurun izleri hâlelenir Sonra latif bir tebessüm yayılır Koca sultan ayan beyan güler, belki de ilk kez böyle güler

'Nasıl bre?'
Mısır seferine çıkacakları gün kayıkla Üsküdar'a geçerler Nedendir bilinmez Sultan, yoldaşına takılır 'Hasan Can kahvaltı yaptın mı?'
Hasan Can cevap verir 'Beli (evet) sultanım!'
-Yumurta seversin değil mi?
-Beli sultanım!

Aradan yıllar geçer Yollar, muharebeler, insanlar, şehirler Nihayet Mısır seferi biter, İstanbul'a gelirler Şimdi yine sandaldadırlar Ama bu kez yönleri Sarayburnu'nadır Sultan ansızın Hasan Can'a döner 'Nasıl bre?'
Cevap ışık hızıyla gelir: 'Rafadan sultanım!'
Birlikte düşünmek, beraber hissetmek 'Hemhâl olmak' denilen şey bu olsa gerek

Hasan Can Hazretleri Bursa Yeşil Türbe haziresinde medfûndur

Hasan-ı Basri

Basra'nın güllerinden biri Hasan-ı Basri

Ahitname


Bir gün Basra'da


Basra'lı Şem'ûn kendi halinde bir mecusidir Müslümanlarla içli dışlıdır ve bir sürü güzel haslet edinir Kimseyle uğraşmaz, yalan söylemez, sözünde durur ve cömerttir Sonra o gülyüzlü komşusunu (Hasan-ı Basri Hazretlerini) çok beğenir, uzaktan bile görse ayağa kalkar, hürmetle yol verir


Hasan-ı Basri, Şem'ûn'un Müslüman olmasını çok ister Hatta bazı geceler sabahlara kadar yalvarır onun ve onun gibiler için hidayet diler Rahman ve Rahim olan Rabbimiz bu duaları kâbul eder ve mübareğin tebliğ için beklediği fırsatı önüne çıkarır Nasıl mı? Anlatalım


Şem'ûn amansız bir hastalığa yakalanır Birkaç gün içinde mum gibi erir ki artık öleceğinin farkındadır Hasan-ı Basri biraz süt, biraz hurma alır, komşusunun kapısını tıklatır Şem'ûn onu görünce çok duygulanır Ağlamakla gülmek arasında gidip gelen bir sesle 'Ey asil komşum' der 'niye zahmet ettin ki?'


-Ne zahmeti, vazifemiz değil mi?


-Biliyor musun ben gidiciyim


-Hepimiz gidiciyiz


-Korkarım ahirette de görüşemeyeceğiz Zira inandıklarım doğruysa aynı yerde olmayacağız


Mübarek acı acı gülümser


-Peki' der, ya benim inandıklarım doğruysa?


-Yine aynı yerde olmayacağız, zira beni taptığımla yakacaklar


-Bak Şem'ûn ateş yaratıcı değil mahlûktur Alemlerin Rabbi (Celle Celalüh) dilemezse kimseye bir şey yapamaz


-Müslümanlar buna benzer şeyleri çok söylerler ama ateşin yakmadığı nerede görülmüş?


-Ateşin yakmadığını görsen bana inanır mısın?


-İnanırım


Biliyor musunuz veliler hallerini bir sır gibi saklar, tanınmaktan, bilinmekten sıkılırlar Ancak böylesi hayati kavşaklarda keramet göstermek zorunda kalırlar Nitekim Hasan-ı Basri Hazretleri de mangaldaki ateşi avuçlar, kızgın korla kollarını sıvazlar Şem'ûn hayretler içindedir Büyük veli, bunlar sıradan şeylermiş gibi gülümser, 'İstersen yanan fırına girelim' der, 'var mısın?'


-Yoo, hayır Bu kadarı yeter


-Görüyorsun işte Senin, benim, dağların, göklerin, denizlerin yaratıcısı onu zararsız kıldı


-Sanırım, Allah'ın büyüklüğünü kabullenmek zorundayım

-Al, istersen dokunabilirsin Eğer ateş bir şeye kaadirse yaksın da görelim


-Diyecek bir şey bulamıyorum


-Ama benim diyecek çok şeyim var Yapma Şem'ûn, kendine kıyma Gel iman et ve kurtul Altından nehirler akan köşkler, nefis şerbetler, bahçeler, huriler seni bekliyor Bir kere kelimeyi şahadet söyle, ebedi saadete kavuş


-Bu kadar kolay mı yani?


-Evet bu kadar kolay


-Ama benim ömrüm günah içinde geçti


-Benim ki de öyle ama Allah-ü teâlâ affedicidir


-Ne desem bilmem ki, bunca yıldır mecusi olarak yaşadıktan sonra


-Sakın 'millet ne der?' diye düşünme, sadece kalbinin sesini dinle


-Kalbim seninle beraber, yalnız endişelerim var


-Nasıl yani?


-Sahi, Rabbim beni kâbul eder mi?
-Eder


-Bana kulum der mi?


-Der


-Emin misin?


-Adım gibi


-Peki kefil olur musun?


-Olurum


-Ahitname de yazar mısın?


-Yazarım


-Mührünü de basar mısın?


-Basarım


-İyi öyleyse, sen şimdi bana yapmam gerekenleri söyle


Şem'ûn oğullarını, yakınlarını çağırır Kalabalığın huzurunda iman eder Olacak bu ya hemen o gün ecel şerbetini içer Onu söz konusu kâğıtla birlikte toprağa verirler


Hasan-ı Basri Hazretleri hem şaşkın, hem sevinçlidir Omuzlarından irice bir yük gitmiştir Definden sonra evine gelir Bir başına kalınca hadisenin muhasebesini yapar ve birden dehşete düşer Büyük bir pişmanlıkla 'yaptığını beğendin mi' der, 'sen kim oluyorsun da ahidname veriyorsun Kendini kurtaracağın şüpheli, kalkıp başkalarına kefil oluyorsun Eyvah ki ne eyvah! Aman Allah'ım ben ne yaptım!'


O gece binlerce, onbinlerce kez tövbe eder, 'Yarabbi, ben acizin, zavallının biriyim' der, 'n'olur bu cüretimi affeyle!' Hasan-ı Basri o kadar ağlar ve o kadar yalvarır ki bitap düşer Birara içi geçer, rüyasında Şem'ûn belirir, çok neşelidir Öylesine nurludur ki dolunayı imrendirir Başında cennet cevahirleriyle süslenmiş bir taç vardır Hasan-ı Basri Hazretlerine döner 'Meğer Allah-ü teâlâ ne büyükmüş' der, 'merhametinin zerresi benim gibi nice asiye yetti'


-Peki ya ahitname?


-Ona bakmadı bile, istersen geri verebilirim


-Yalvarırım ver, n'olur ver


-Al!


Hasan Basri Hazretleri heyecanla uyanır Ne görse beğenirsiniz


Kâğıt elindedir





Firûz, Meysan muharebesinde İslâm ordularına direnme hatasına düşen bir Basralıdır ve esir alınır Diğerleriyle birlikte Medine'ye getirilir ve köle olarak Zeyd bin Sabit'e verilir Ancak ne zincir ne kırbaç bilir, ne de incitilir Evin bir ferdi gibi yaşar, işine bakar Hatta Peygamber Efendimizin hanımlarından Ümmü Seleme'nin (Radıyallahu anha) cariyesi Hayre ile evlenmeye kalkar Kimse ona 'Hadi ordan sen kölenin birisin' demez Ev kurmasına yardım ederler Ümmü Seleme Hayre ile evladı gibi ilgilenir, ceyizini yapar, evini döşer Hatta 'bizim evin işinden ne olsun' der, 'siz kendinize bakın' Hayre buna rağmen kutlu kapıdan ayrılmaz Evin kızı gibi gelir gider, sıkıldıkça içini döker Çok geçmeden nurtopu gibi bir oğulları olur İki köle (belki de sevinçlerini paylaşmak için) üç kıtaya yayılan devletin halifesine (Hazret-i Ömer'e) çıkarlar Mübarek onları kapıda karşılar Yer gösterir, süt, hurma ikram eder Şirin bebeği kucağına alır ve sever İri gözlerine ve minik burnuna bakıp 'Yarabbim ne güzel şeyler yaratıyorsun' der Firûz bir isim istediğinde düşünmeden 'Hasan olsun' buyurur, 'hasana (güzele) Hasan yakışır!'


Sütüm olsa da


O yıllarda hayat herkes için zordur Ama sıfırdan başlayanlar için (Firûz ve Hayre için) daha zordur Üç beş dirhem yevmiye için karı koca bahçelere koşar, akşamlara kadar hurma toplarlar Hasad zamanları oğullarını Ümmü Seleme'ye (radıyallahü anh) bırakırlar Ümmü Seleme Validemiz, Hasan'ı bağrına basar Her istediğini verir, her dediğini yapar Bu sevimli yavrunun ağlamasına dayanamaz Hatta 'N'olurdu' der, 'onu bir emzirebilseydim' Öyle hulusi kalp ile dua ederki yaşlı olmasına rağmen göğüsleri süt dolar Güzel çocuğu doyurur, ayağında sallayıp uyutur Kalbinin yumuşadığı anlarda elini açar ve 'Ya Rabbi' der, 'Sen bu çocuğu âleme imam kıl Ona uyanlar selâmet bulsun, azabdan kurtulsun'


O yıl da ramazan bereketi ile gelir Zeyd bin Sabit, Firûz'u, Ümmü Seleme'de Hayre'yi azad eder Bu şefkat iklimi garip kölelerin kalbini yumuşatır ve kendi istekleriyle Müslüman olurlar


Ümmü Seleme'nin terbiyesinden geçen Hasan farklı bir çocuk olur Edipleri imrendirecek fasihlikte bir arapça konuşur ve akranlarının çelik çomak oynadıkları günlerde Kur'an-ı kerimi ezberler En hoşlandığı şey cuma günleri Mescid-i Nebi'ye gidip Hazret-i Osman'ı dinlemektir Zira bu gülyüzlü Halifeyi çok sever, hep onunla birlikte olmak ister Nitekim şehit edildiğinde de yanıbaşındadır Hasan yüzlerce sahabe ile görüşür ve onlardan ilim devşirir ki onbeş, onaltı yaşına geldiğinde benzeri az bulunan bir âlimdir


Acaib bir merasim


Aradan yıllar uzun yıllar geçer Hasan-ı Basri babasının memleketine yerleşir Burada Abdullah bin Abbas, Enes bin Malik, Abdurrahman bin Semûre (Radıyallahu anhüm) gibi sahabilerin eteğine yapışır ve onlardan hisse kapar Bir ara Sicistan seferine katılır, bir ara Horasan'a uzanır Ondan sonra Basra'ya dönüp inci ticaretine başlar Küçük kârlara razı olmasına rağmen büyük paralar kazanır ve hatırı sayılır bir servet sahibi olur Ticaret bahanesiyle çok yer gezer Bir seferinde yolu Kayseri'ye düşer Burada acayip bir merasime şahit olur Meydana altın direkli bir çadır kurar, kıymetli halılar, atlas yastıklar ve gümüş şamdanlar arasına bir tabut oturturlar Askerler, çiftçiler, tüccarlar, hekimler, müneccimler çadırın etrafında dolanır, saçlarını başlarını yolarlar Birara vezir, Hasan-ı Basri'nin kulağına eğilir ve olup biteni izah eder 'Kayser'imizin genç bir oğlu vardı' der, 'hem boylu poslu, hem de çok yakışıklıydı Bir sürü lisan bilirdi ve bir çok fenlerde mahirdi Hepimizden iyi ata binerdi Attığını vurur, vurduğunu devirirdi Ancak bir gün hastalanıverdi Nice bilge hekimlerin yaptığı ilaçlar fayda vermedi Görüyorsun işte, ölüme çare mi var?'


Bu hadise Hasan-ı Basri'ye çok tesir eder Ani bir kararla Basra'ya döner ve elindekini avucundakini fukaraya dağıtır Zahiri ilimlerde zaten hatırı sayılır bir alimdir Ancak dahasını yapmalı, yaratıkları bırakıp yaratana koşmalı, bir gönül ehlinin önünde diz çöküp sırlara kapı aralamalıdır


İlk icazetname


Hasan-ı Basri, Muhsin Ali Hazretleri'nin terbiyesinden geçer ve kısa sürede yetişir Hocası ondan halka vaaz vermesini ister İşte, bir gün kürsüdeyken kapıdan bir yabancı girer Hasan-ı Basri mescidin nurlandığını hisseder Bu ne heybettir Ya Rabbi, bu ne güzelliktir Yoksa bu zat Evet, yanılmadığını anlar Meçhul misafir Hazret-i Ali'nin (Kerremallahü vecheh) ta kendisidir Hasan-i Basri , Hazret-i Ömer ve Hazret-i Osman'dan sonra 'ilim şehrinin kapısı' ile şereflenir Hazreti Ali Efendimiz, bu genç vaizi çok sever Kimseye yapmadığını yapar, ona tasavvuf ile ilgili sırları fısıldar Dahası nurlu elleri ile bir 'icazet' yazar ve talipleri yetiştirmekle vazifelendirir İşte tasavvufta hilafetnâme (izin belgesi) verme usülü Hazret-i Ali'den kalma bir gelenektir


O günden sonra Hasan-ı Basri'nin hizmeti büyük olur İnsanlar fevç fevç sohbetine gelirler Talebeleri ülkeler beldeler ötesini nurlandırırlar ki bunların arasında Malik bin dinar, Utbe-i Gulâm, Ebû Haşim-i Mekki, Habib-i Acemi gibi pırlantalar vardır Bu yol ölümünden sonra da devam eder İbrahim Edhem ve Mûiniddin-i Çeşti gibi zirveler halkaya eklenirler Hasan-ı Basri hazretleri hurma dalından dokunmuş bir yataktan başka bir şey bırakmaz Ölüm halleri belirdiğinde 'ömrümün hesabından çok korkuyorum' diye ağlar Birara dalar, soluğu duyulmaz olur Talebeleri hafifçe sarsarlar Mübarek gözlerini aralar 'beni cennet bahçelerinden, nefis pınarlardan, güzel konaklardan uyandırdınız' buyururlar


Son olarak 'Bir kimse ölüm anında sıdk ile kelimeyi şehadet getirirse cennete gider' hadisi şerifini nakleder ve tane tane şehadet söylerler Basra, Basra olalı böyle bir cenaze merasimi görmez Talebeleri onu Salihiyye denilen yere defnederler


İçinde tutsana!


Adamın biri Hasan-ı Basri hazretlerine gelir 'Biliyor musunuz der, filanca sizin hakkınızda olmayacak şeyler söylüyor?

-Nerden biliyorsun?


-Kulaklarımla duydum


-Nerede?


-Fitnecinin evinde


-Orada ne arıyordun?


-Ziyafete gitmiştim


-Peki neler ikram etti?


-Çorba, börek, pilav, tatlı, dolmalar, köfteler, meyveler, şerbetler Bir sürü şeyler işte


Bütün bunları içinde tutuyorsun da o üç beş kelimeyi niye tutamıyorsun?

Hatice Annemizi Unutulmaz Kılan Hizmet


Eline aldığı kuru bir hurma dalına dayanarak Resûlüllah’ın kapısına kadar gelmiş olan yaşlı bir kadın, içeri girmek arzusunu izhar etmesi üzerine;
– Yâ Resûlâllah, kim olduğunu bilmediğimiz bir ihtiyare kadın, zâtınızı görmek istiyor,” dediler

Resûl-i Ekrem Hazretleri:

– Müsaade edin, gelsin,” buyurdular

İhtiyarlıktan âdeta rükû eder halde duran kadın, hurma dalından edindiği asâsına dayana dayana Resûlüllah’ın kapısından içeri girdi, bir-iki adım ilerledikten sonra, kendisini tanıyan Resûlüllah hemen ayağa kalktılar; altlarındaki içi hurma lifi dolu minderlerini göstererek oturmasını istediler

Resûlüllah’ın bu kadına gösterdiği hürmet ve alâka, orada hazır bulunan Hazret-i Ömer’in dikkatini çekti; hattâ kim olduğunu merak ettiği bu ihtiyareye gösterilen bu ikramı, biraz da fazla gibi bulduğu içindir ki, ihtiyare kalkıp gittikten sonra:


– Yâ Resûlâllah, bu kadın kimdi ki, kendisine ayağa kalkacak kadar hürmet ettiniz, minderinizi verecek kadar alâka gösteriniz?” dedi

Resûlüllah’ın cevabı tek cümleden ibaretti:

– Bu kadın, bizim Hatîce’nin dostlarındandı!”

Burada aklımıza şöyle bir sual geliyor:

– Resûlüllah Hazretleri, senelerce evvel vefat etmiş olan Hatice Validemize, neden bu kadar alâkâ duyuyordu ki, O’nun dostlarına bile ayağa kalkıyor, minderlerini vermek kadirşinâslığında bulunuyorlardı? Hatîce Validemizin kendisini bu derece sevdiren hususiyeti ne idi?

Bu sualin cevabını da, Hazret-i Âişe Validemizin hazır bulunduğu bir mecliste cereyan eden şu hatırada bulmak mümkündür Fahr-i Kâinat Efendimiz, bir aile sohbetinde, Hazret-i Hatîce Validemizi uzun uzun yâdetmiş; bazı hatıraları yeniden anlatarak, geçmiş günlerini dile getirmişti

Hazret-i Âişe Validemiz:

– Yâ Resûlâllah, senelerce evvel ölüp gitmiş olan bir yaşlı kadını, bu kadar hatırlayıp yâdetmekte ne fayda var? Allahü Zülcelâl, size, O’ndan daha genç ve güzelini ihsan etmiş; ağzında dişi bile kalmamış bir ihtiyare yerine daha gencini vermiştir,” dedi Âişe Validemizin bu sözlerine karşı Resûlüllah Hazretleri’nin, Hz Hatîce Validemizi niçin unutmadığını bildiren şu cevaplarını, dikkat ve ibretle okumaktayız:

– Yâ Âişe! Seneler geçtiği halde Hatîce’yi unutmayışım, O’nun dış güzelliğinden değildir

Herkes beni red ve inkâr ettiği zaman, Hatîce bana inandı ve tasdik etti

Etrafımdakiler bana, yalancısın, dediği zaman; Hatîce bana, doğru söylüyorsun, asla çekinme, dedi

İnsanlar benden bir pulu esirgediği zaman, Hatîce, bütün servetini önüme sürerek bunların hepsi emrindedir, istediğin kadar harcayabilirsin, dedi

Dünyada yalnız kaldığım günlerde, Hatîce, benden asla geri kalmadı; bunların hepsi geçicidir, üzülme, ileride bu güçlükleri kolaylıklar takip edecektir, dedi

İşte ben, Hatîce’yi, bu fedakârlıkları için unutmuyorum!”

Hz Hatîce’yi seneler geçtiği halde unutturmayan meziyetleri, Resûlüllah nezdinde, kadın arkadaşına oturduğu minderini verdirecek kadar kazanmış olduğu itibar ve kıymeti; hanımların dikkatlerini çekmelidir

Mü’mine hanımlar, İslâm dâvası uğrunda fedakârca çalışan kocalarına engel olmamalı Hatîce annemiz gibi, bütün kuvvet ve imkânlarıyla dâva uğrunda çalışan beylerini takviye ile yardımcı olmalıdırlar

Hayır var
Bir zamanlar Afrika'daki bir ülkede hüküm süren bir kral vardı Kral, daha çocukluğundan iitbaren arkadaş olduğu, birlikte büyüdüğü bir dostunu hiç yanından ayırmazdı Nereye gitse onu da beraberinde götürürdü


Kralın bu arkadaşının ise değişik bir huyu vardı İster kendi başına gelsin ister başkasının, ister iyi olsun ister kötü, her olay karşısında hep aynı şeyi söylerdi:


-Bunda da bir hayır var!

Bir gün kralla arkadaşı birlikte ava çıktılar Kralın arkadaşı tüfekleri dolduruyor, krala veriyor, kral da ateş ediyordu Arkadaşı muhtemelen tüfeklerden birini doldururken bir yanlışlık yaptı ve kral ateş ederken tüfeği geriye doğru patladı ve kralın baş parmağı koptu


Durumu gören arkadaşı her zamanki her zamanki sözünü söyledi:


-Bunda da bir hayır var!

Kral acı ve öfkeyle bağırdı:


-Bunda hayır filan yok! Görmüyor musun, parmağım koptu?' Ve sonra da kızgınlığı geçmediği için arkadaşını zindana attırdı


Bir yıl kadar sonra, kral insan yiyen kabilelerin yaşadığı ve aslında uzak durması gereken bir bölgede birkaç adamıyla birlikte avlanıyordu Yamyamlar onları ele geçirdiler ve köylerine götürdüler Ellerini, ayaklarını bağladılar ve köyünz meydanına odun yığdılar Sonra da odunların ortasına diktikleri direklere bağladılar


Tam odunları tutuşturmaya geliyorlardı ki, kralın başparmağının olmadığını farkettiler Bu kabile, batıl inançları nedeniyle uzuvlarından biri eksik olan insanları yemiyordu Böyle bir insanı yedikleri takdirde başlarına kötü olaylar geleceğine inanıyorlardı Bu korkuyla, kralı çözdüler ve salıverdiler Diğer adamları ise pişirip yediler


Sarayına döndüğünde, kurtuluşunun kopuk parmağı sayesinde gerçekleştiğini anlayan kral, onca yıllık arkadaşına reva gördüğü muameleden dolayı pişman oldu Hemen zindana koştu ve zindandan çıkardığı arkadaşına başından geçenleri bir bir anlattı


-Haklıymışsın!' dedi Parmağımın kopmasında gerçekten de bir hayır varmış İşte bu yüzden, seni bu kadar uzun süre zindanda tuttuğum için özür diliyorumYaptığım çok haksız ve kötü birşeydi

-Hayır, diye karşılık verdi arkadaşı Bunda da bir hayır var

-Ne diyorsun Allah aşkına?diye hayretle bağırdı kral Bir arkadaşımı bir yıl boyunca zindanda tutmanın neresinde hayır olabilir?


-Düşünsene, ben zindanda olmasaydım, seninle birlikte avda olurdum, değil mi? Ve sonrasını düşünsene