SUALTI SPORU TERİMLERİ
Maske: Sualtındaki cisimler ışığın suda kırılmasından dolayı çıplak gözle net olarak görülemezler. Bu cisimlerin daha net olarak görülebilmesi amacıyla maske kullanılır. Maskenin camı basınca ve çarpmalara dayanıklı "Tempared" türündendir. Ayrıca gözlük kullanan dalıcılar için numaralı cam kullanılan maskeler bulunur. Dalıcının sualtında görüş açısının geniş olabilmesi için maskenin camı, dalıcının yüzüne yakın olmalıdır.
Şnorkel: Dalıcının, yüzerken başını sudan çıkarmadan nefes alıp verebilmesi amacıyla kullanılan 35-40 cm uzunluğunda J biçimindeki borudur. Şnorkel, ağıza giren kısım ve boru olmak üzere iki parçadan oluşur. Ağıza giren parçaya "maps" adı verilir. Mapsın muhafaza adı verilen, dudak ile diş arasında kalan kısmı, suyun ağıza girmesini önler.
Paletler: Her ayağın büyüklüğüne göre, ayakkabı numarası gibi numaraları olan paletler, dalıcının ellerini kullanmadan istediği gibi hareket etmesini ve süratli yüzmesini sağlarlar. Paletler yüzülecek olan suyun derinliğine göre 3'e ayrılır:
1- Su üstü yüzme paletler: Hafif ve yumuşak özelliklerde olup, ön tarafları açıktır.
2- Orta su paletleri: Genellikle amatör dalıcılar ve sualtı avcıları tarafından
kullanılan bu paletler, orta sertlikte olup batmazlar.
3- Derin su paletleri: Profesyonel dalıcılar tarafından kullanılan bu paletler ağırdırlar ve batarlar.
ABC dalışlarda, bu temel malzemeler dışında dalışın amacına ve derinliğine göre dalış elbisesi, ağırlık kemeri ve kurşunları, dalgıç bıçağı, dalış şamandıraları, sualtı lambaları ve takım çantaları gibi yardımcı aletler de kullanılır.
Dalış Elbiseleri: Suyun etkilerine ve soğuğa karşı korunmak amacıyla giyilen dalış elbiseleri, neopren ya da kauçuk karışımından imal edilir. 2,8 mm kalınlığında olup "ıslak" ve "kur" olmak üzere 2'ye ayrılır. Islak dalış elbiseleri ile suya girildiği zaman, elbise ile vücut arasına su dolar. İçeriye dolan bu su, vücut ısısı ile ısınarak üşümeyi önler. Kuru dalış elbiseleri ise içeriye su girmediği için kuru dalış elbiseleri olarak adlandırılırlar. Isı kaybının düşük olması, soğuk sularda ve uzun süreli dalışlarda tercih edilir. Bu tür elbiselerde, vücut ile elbise arasında hava bulunur.
Başlıklar: 16-18 dereceden soğuk sularda kesinlikle takılmaları gereken başlıklar, başın soğuktan korunmasını sağlarlar.
Patikler: Elbiselerle aynı maddeden üretilen patiklerin tabanları sert, diğer kısımları yumuşak olup, ayağı deniz kestanesi, mercan kayaları ve cam parçaları gibi tehlikelerden korurlar.
Eldivenler: Ellerin üşümesini ve yaralanmasını önlerler.
Ağırlık kemeri ve kurşunları: Suyun kaldırma kuvvetine karşı koyarak deniz altında istenilen derinliğe inebilmek ve bu derinlikte kalabilmek amacıyla takılan ağırlıklardır. Her insanın fiziki yapısına göre değişen bu kurşunlar, 0,5 kg ile 2,5 kg aralıklarla dizilirler.
Dalgıç bıçağı: Deniz altında olası bir tehlikeye karşı korunmak, bir şeyleri kesmek, kazımak ve dalgıçlar arasında bir yerlere vurarak tıklatmak suretiyle haberleşmede kullanılır.
Sualtı lambaları: Sualtı çalışmalarında, inceleme ve araştırmalarda, gece dalışlarında dalıcıların birbirlerini izleyebilmeleri amacıyla kullanılan lambaların suyun altındaki basınca karşı dayanıklı olmaları gerekir.
Dalış şamandıraları: Metal ya da plastikten imal edilen şamandıralar, su yüzeyinde kalarak, dalış yapılan yerde dalış yapıldığının belirtilmesi ve dalıcının suyun üstü ile bağlantısının sağlanmasında kullanılırlar.
Takım çantaları: Dalış malzemelerini toplu olarak muhafaza eden çantalardır.
Manifold: Dalış tüplerine monte edilen başlıktır. Regülatöre hava aktarılmasını sağlar.
Rezerve: Suyun altındayken havanın bitmesi durumunda, dalıcının yukarı çıkmasını sağlayan, tüpteki yedek emniyet havasıdır.
Regülatör: Sualtı solunum olarak bilinen regülatör, dalıcının sualtında düzenli ve rahat olarak nefes alıp vermesini sağlar. Bu araç sayesinde, tüplerdeki basınçlı havanın basıncı derinliğe indikçe düşmekte ve vücuda zarar vermeden solunum gerçekleşmektedir.
Balıkadam saati: Dalıcının ne kadar süre suda kaldığını ve daha ne kadar kalabileceğini anlayabilmesi için kullanılan basınca karşı dayanıklı saatlerdir.
Basınç saati: Kompresörlerde ve dalış tüplerinde bulunan basınçlı havanın ölçülmesinde kullanılan basınç saatleri dalış öncesi, dalış sırası ve sonrasında tüplerdeki hava miktarını da gösterirler.
Derinlik göstergesi: Dalıcıların dalış sırasında bulundukları derinliği anlayabilmeleri amacıyla kullandıkları göstergelerdir. Göstergenin basit yapısı, metre bölmeli bakalit bir çerçeve üzerinde monte edilmiş olan şeffaf bir boru içinde bulunan ispirto veya deniz suyudur. Derinlere inildikçe artan basıncın etkisiyle, bu şeffaf boru içindeki sıvı hareket ederek, inilen derinliği metre olarak gösterir.
Sualtı termometresi: Deniz suyu sıcaklığı bölgelere ve su tabakalarına göre değişiklik gösterir. Dalıcının tedbirli davranmasını sağlamak amacıyla, sualtı termometresi olarak tanımlanan ısıölçerler kullanılır.
Dalış bilgisayarı: Saat derinlik göstergesi, dekompresyon ile ilgili verileri ve sualtında basınçla ilgili durumları saptayan sistemdir. Tüm diğer ekipmanı bir araya toplayan dalış bilgisayarlarının yeni modelleri, tüp içindeki havanın bar cinsinden değerini de vermektedir.
Maske: Sualtındaki cisimler ışığın suda kırılmasından dolayı çıplak gözle net olarak görülemezler. Bu cisimlerin daha net olarak görülebilmesi amacıyla maske kullanılır. Maskenin camı basınca ve çarpmalara dayanıklı "Tempared" türündendir. Ayrıca gözlük kullanan dalıcılar için numaralı cam kullanılan maskeler bulunur. Dalıcının sualtında görüş açısının geniş olabilmesi için maskenin camı, dalıcının yüzüne yakın olmalıdır.
Şnorkel: Dalıcının, yüzerken başını sudan çıkarmadan nefes alıp verebilmesi amacıyla kullanılan 35-40 cm uzunluğunda J biçimindeki borudur. Şnorkel, ağıza giren kısım ve boru olmak üzere iki parçadan oluşur. Ağıza giren parçaya "maps" adı verilir. Mapsın muhafaza adı verilen, dudak ile diş arasında kalan kısmı, suyun ağıza girmesini önler.
Paletler: Her ayağın büyüklüğüne göre, ayakkabı numarası gibi numaraları olan paletler, dalıcının ellerini kullanmadan istediği gibi hareket etmesini ve süratli yüzmesini sağlarlar. Paletler yüzülecek olan suyun derinliğine göre 3'e ayrılır:
1- Su üstü yüzme paletler: Hafif ve yumuşak özelliklerde olup, ön tarafları açıktır.
2- Orta su paletleri: Genellikle amatör dalıcılar ve sualtı avcıları tarafından
kullanılan bu paletler, orta sertlikte olup batmazlar.
3- Derin su paletleri: Profesyonel dalıcılar tarafından kullanılan bu paletler ağırdırlar ve batarlar.
ABC dalışlarda, bu temel malzemeler dışında dalışın amacına ve derinliğine göre dalış elbisesi, ağırlık kemeri ve kurşunları, dalgıç bıçağı, dalış şamandıraları, sualtı lambaları ve takım çantaları gibi yardımcı aletler de kullanılır.
Dalış Elbiseleri: Suyun etkilerine ve soğuğa karşı korunmak amacıyla giyilen dalış elbiseleri, neopren ya da kauçuk karışımından imal edilir. 2,8 mm kalınlığında olup "ıslak" ve "kur" olmak üzere 2'ye ayrılır. Islak dalış elbiseleri ile suya girildiği zaman, elbise ile vücut arasına su dolar. İçeriye dolan bu su, vücut ısısı ile ısınarak üşümeyi önler. Kuru dalış elbiseleri ise içeriye su girmediği için kuru dalış elbiseleri olarak adlandırılırlar. Isı kaybının düşük olması, soğuk sularda ve uzun süreli dalışlarda tercih edilir. Bu tür elbiselerde, vücut ile elbise arasında hava bulunur.
Başlıklar: 16-18 dereceden soğuk sularda kesinlikle takılmaları gereken başlıklar, başın soğuktan korunmasını sağlarlar.
Patikler: Elbiselerle aynı maddeden üretilen patiklerin tabanları sert, diğer kısımları yumuşak olup, ayağı deniz kestanesi, mercan kayaları ve cam parçaları gibi tehlikelerden korurlar.
Eldivenler: Ellerin üşümesini ve yaralanmasını önlerler.
Ağırlık kemeri ve kurşunları: Suyun kaldırma kuvvetine karşı koyarak deniz altında istenilen derinliğe inebilmek ve bu derinlikte kalabilmek amacıyla takılan ağırlıklardır. Her insanın fiziki yapısına göre değişen bu kurşunlar, 0,5 kg ile 2,5 kg aralıklarla dizilirler.
Dalgıç bıçağı: Deniz altında olası bir tehlikeye karşı korunmak, bir şeyleri kesmek, kazımak ve dalgıçlar arasında bir yerlere vurarak tıklatmak suretiyle haberleşmede kullanılır.
Sualtı lambaları: Sualtı çalışmalarında, inceleme ve araştırmalarda, gece dalışlarında dalıcıların birbirlerini izleyebilmeleri amacıyla kullanılan lambaların suyun altındaki basınca karşı dayanıklı olmaları gerekir.
Dalış şamandıraları: Metal ya da plastikten imal edilen şamandıralar, su yüzeyinde kalarak, dalış yapılan yerde dalış yapıldığının belirtilmesi ve dalıcının suyun üstü ile bağlantısının sağlanmasında kullanılırlar.
Takım çantaları: Dalış malzemelerini toplu olarak muhafaza eden çantalardır.
Manifold: Dalış tüplerine monte edilen başlıktır. Regülatöre hava aktarılmasını sağlar.
Rezerve: Suyun altındayken havanın bitmesi durumunda, dalıcının yukarı çıkmasını sağlayan, tüpteki yedek emniyet havasıdır.
Regülatör: Sualtı solunum olarak bilinen regülatör, dalıcının sualtında düzenli ve rahat olarak nefes alıp vermesini sağlar. Bu araç sayesinde, tüplerdeki basınçlı havanın basıncı derinliğe indikçe düşmekte ve vücuda zarar vermeden solunum gerçekleşmektedir.
Balıkadam saati: Dalıcının ne kadar süre suda kaldığını ve daha ne kadar kalabileceğini anlayabilmesi için kullanılan basınca karşı dayanıklı saatlerdir.
Basınç saati: Kompresörlerde ve dalış tüplerinde bulunan basınçlı havanın ölçülmesinde kullanılan basınç saatleri dalış öncesi, dalış sırası ve sonrasında tüplerdeki hava miktarını da gösterirler.
Derinlik göstergesi: Dalıcıların dalış sırasında bulundukları derinliği anlayabilmeleri amacıyla kullandıkları göstergelerdir. Göstergenin basit yapısı, metre bölmeli bakalit bir çerçeve üzerinde monte edilmiş olan şeffaf bir boru içinde bulunan ispirto veya deniz suyudur. Derinlere inildikçe artan basıncın etkisiyle, bu şeffaf boru içindeki sıvı hareket ederek, inilen derinliği metre olarak gösterir.
Sualtı termometresi: Deniz suyu sıcaklığı bölgelere ve su tabakalarına göre değişiklik gösterir. Dalıcının tedbirli davranmasını sağlamak amacıyla, sualtı termometresi olarak tanımlanan ısıölçerler kullanılır.
Dalış bilgisayarı: Saat derinlik göstergesi, dekompresyon ile ilgili verileri ve sualtında basınçla ilgili durumları saptayan sistemdir. Tüm diğer ekipmanı bir araya toplayan dalış bilgisayarlarının yeni modelleri, tüp içindeki havanın bar cinsinden değerini de vermektedir.
