- Konum
- ىαкαяyλ
-
- Üyelik Tarihi
- 27 Kas 2009
-
- Mesajlar
- 24,120
-
- MFC Puanı
- 79
Yaş Dönemlerini Bilmek Niçin Önemli?
Çocuğunuzun niçin belli bir davranışı sergilediğini anlayabilmek için öncelikle gelişim evreleri ve bu evrelere özgü davranış değişikliklerinden haberdar olmanız gerekir.
Her çocuk farklı karakteristik özellikleri ve farklı gelişim hızıyla ayrı birey olduğuna göre, tipik davranış tanımları her çocuk için geçerli değildir.
Yaşamın İlk Yılı 01 Yaş
Çocuğun bu yıllarda güven duygusunu geliştirmesi kritik evreleri başarılı ya da başarısız olarak atlatması sizin davranışlarınıza bağlıdır.
Güven ve güvensizlik duygularının tohumu bu evrede atılır. Onu istiyorum hem de şimdi istiyorum. Ben evrenin kralıyım. Eğer onu bana vermezseniz ciyak ciyak bağırırım.
Bir yaş, çocuğun kendini ve dünyasını keşfetmeye başladığı yaştır. En karakteristik özelliği, tam bir benmerkezcilik özelliği sergilemesidir.
O, hep alır. Hiç vermez. Kendi bildiğini yapmakta ısrar eder. Paylaşmaz. Bir grupla oynarken bile yalnızdır.
1 Yaş Çocuğuna Nasıl Yardımcı Olunabilir?
Bu dönem, çocuğun, ara-bul, dünyayı keşfet! ilkesiyle hareket ettiği bir dönemdir. Sürekli hayır, yapma!demek zorunda kalmamak için, evde çocuk için güvenli bir alan oluşturmakla rahatlamış olursunuz.
2 Yaş
2 yaşındaki çocuğa bir şeyi yapmasını söylediğimizde iki tepkiden birini alırız Her iki durumda da, yasaklanan işi yapmaya devam eder.
Hayal ile gerçeği ayırmada sorun vardır. Rüyalar gerçek görünmektedir; canavarlar gerçekten yatağın altında yaşıyor gibidir.
Başka çocuklara ilgi gösterilmesine, özellikle bunu kendi yakınlarının yapmasına kızar.
Sorgu çağı dönemine girmiştir. Ebeveyninin ağzından çıkan her cümleye niçin sorusunu yöneltir.
2 Yaş Korkunç İkinci Yıl
2,5 yaşından itibaren çocuk, zorlu, dikkat gerektiren ve duygu patlamaları içeren deneyimler yaşar.
Dünya ona büyük ve tehlikeli görünür. Eğer o, dünyanın anne-babasından oluşan küçük bir kısmını bile kontrol edebilir ya da yönetebilirse kendisini daha güvenli hissedeceğine inanır.
2 Yaş Çocuğuna Nasıl Yardımcı Olunabilir?
Görmezlikten gelin, kısa bir süre ilgisiz kalın
Sakin ve sabırlı bir tutum
Göz kontağı ve ciddi bir yüz ifadesi takının
Ona yaklaşın ve dinleyin
Duygularına saygı gösterin
Kararlı bir ses tonu
Tartışmayın
Gerekirse dikkatini başka yöne çevirin
Unutmayın ki bu dönem geçici kimse seyircisi olmayınca gösteri yapmak istemez.
3 Yaş
Bazı anlamsız davranışları tekrarlayabilir.
Öfke ve kırıklığını hala fiziki olarak yansıtır.
Diğerlerinin duygularına duyarlık gösterir ve onların bulunduğu durumu anlayabilir.
Bu dönemde çocuklar zaman zaman kekeleyebilir, parmağını emebilir, daha önce korkmadığı çeşitli korkuları olduğundan söz edebilir.
3 Yaş Çocuğuna Nasıl Yardımcı Olunabilir?
Bu dönemde güçlü bir benlik duygusu vardır ve bağımsızlığı kaybetme endişesi olmaksızın itaat etme eğilimindedir. Çünkü 3 yaş çocuğu kurallara uymaktan hoşlanır. Bunda beğendiğiniz hareketleri övmenizin, onu cesaretlendirerek yönlendirmenizin yardımı büyük olacaktır. Yanı sıra sınırların sık değişmemesi, bugün evet dediğimize yarın hayır dememek bu yaş için önemlidir.
4 Yaş
İsteklerinin anında yerine getirilmemesini anlayışla karşılamayı öğrenmeye başlar. Artık beklemeyi öğrenir. Bu yaş karşı gelme yaşıdır. Sınırları zorlaması göze çarpan özellikleri arasındadır. Elinde olanın kendi mülkiyetinde olduğuna inanır ama çalmanın bilincinde değildir.
Bu yaşta doğru yanlış kavramları verilmeye başlanmalıdır. Gerektiğinde, kendi odasına göndermek veya bir TV programı seyretmesini engellemek gibi basit cezalar uygulanabilir.
Zaman zaman cezadan kaçmak adına yalan söyleyebilir.
4 Yaş Çocuğuna Nasıl Yardımcı Olunabilir?
Çocuğunuzun tüm sorularını sabırla yanıtlayın. O, dış dünyayı sizin aracılığınızla öğrenecektir. Bütün bunları yapmak için çocuğa zenginleştirilmiş yakın çevre ortamı sunun. Bunu evde televizyon seyretmekle değil, birlikte yürüyüş, tiyatro, sinema, müzik, konser, maç gibi farklı türdeki ortak etkinliklerle mümkündür.
5 Yaş
Bu dönem çocuğu, kendi kendine yeter, sosyaldir, kendinden emindir, şekilci ve uyumludur. Uyumsuzluk ve huysuzluk dönemini geride bırakmıştır.
Anne, dünyanın merkezidir. Onu memnun etmek, onun yanında olmak, ona yardımcı olmak ister. Rahat ve ciddidir, dikkatli ve kararlıdır. 5 yaş çocuğunun Evet, Hayır tarzında yol gösterilmeye ihtiyacı vardır. Olumlu geribildirime, daha iyi tepki verir. Uyarıların tekrar tekrar ve dikkatle söylenmesini bekler.
Zaman zaman öfke nöbetleri ve somurtma tepkileri görülür. Baş ağrısı, soğuk algınlığı ve karın ağrısından sıkça şikayet eder olmuştur.
Beni seviyor musunuz? sorusunu sıkça sorar ve yanıt bekler.
5 Yaş Çocuğuna Nasıl Yardımcı Olunabilir?
Anne-baba, çocuğu başka çocukların önünde utandırmamaya, başkalarının yanında terbiye etmemeye özen göstermelidir.
Hangi Yaşta Olursa Olsun
Okul öncesi çocuğun düşünceleri dürtülerine yani haz ilkesine bağlıdır. İstediğine istediği anda ve yerde sahip olmak istediğini unutmayın.
Alternatif Sunun
Sadece yapma dememek, bunun yerine neyi yapmasını beklediğimizi açıklamak.
Giysi dolaplarını karıştırıyorsa oynayabileceği, giyerek eğlenebileceği birkaç eski eşya vermek,
Oyuncaklarını salona getiriyorsa salonda anneyle beraber oynayabileceği bir köşe göstermek.
Dürüstlüğü öğretin. Bunu anlatırken örnekler vererek konuşmak en iyi yöntemdir.
Aslı annesine meyve suyu götürmek ister ama koyarken döker. Annesine söylemeli mi?
Ali arkadaşı Sibelle evde oynarken masadaki vazoyu devirirler. Vazo kırılır. Nasıl davranmalılar?
Araştırmacılar özellikle sözel olan mesajların düşünceleri açıklamakta; sözel olmayan mesajların ise duyguları ifade etmekte etkili olduğunu belirtmektedir.
Hayır ben yapmadım derken gözlerini kaçıran bir çocuk.
Arkadaşım bana vurdu çok acıyor derken gözlerinin içi gülen bir çocuk.
Banane umurumda değil derken gözleri dolan bir çocuk.
Konuşurken sayı ve renk kullanın.
Sayılar hakkında aileleriyle daha fazla konuşan dört yaşına gelen çocukların diğerlerine göre sayılarla ilgili konularda yapılan testlerde daha başarılı oldukları gözlenmiştir.
Doğru iletişim mi kuruyorsunuz düşünün.
Esareti değil cesareti, teslimiyeti değil gerekirse yenilgiyi, hırsı değil ısrarcılığı, gururu değil onuru çocuklarınıza öğretin.
Çocuğunuza asla küsmeyin!
Sizin sevginizi test edecek tuzaklarına düşmeyin.
Çocuklarla oynadığınız oyunların çoğunda yenilin. Yenile yenile yenmeyi öğreneceğini düşünmeyin.
Çocuğunuzla içinde bulunduğu yaşla ilgili anılarınızı paylaşın. Mutlu ve keyifli olanların yanında, başarısızlık ve zorluklardan öğrendiklerinizi de dile getirin.
Zorlu durumlarda ikna etmek yerine sadece yanında olduğunuzu hissettirin.
Çocuğunuzun yaratıcılığını köreltmek için geçerliliği sınanmış bir formül: Sana mı kaldı?, Dünyanın neresinde görülmüş, Senden başka bunu söyleyen var mı? Bacak kadar boyunla bunları bırak da kendi işinle uğraş demektir.
Seçimlerini doğru yapmasına yardımcı olun. Çocuklar seçerken genelde sonucu düşünmez.
İşte bunu öğretmek gerekir:
Parka gitmek ister misin? derken Ama TVde çizgi filmi kaçıracaksın. diye hatırlatın.
Eksik Ben-Dili kullanıyoruz
Ben iletileri, çocuğun davranışını değişmesini etkilemiyorsa eksik ben-iletisi gönderiyor demektir.
Her zaman,
Senin için çalışıyorum. Senin için yapıyorum.
Senin İÇİN ÇALIŞIYORUM PEKİ ÇALIŞMAK KÖTÜ MÜ?
Anne-babanız gerçekte sadece Davranışın beni üzüyor dediği için davranışınızı değiştirmek için harekete geçer misiniz? Muhtemelen, hayır. Çünkü değişim için çok geçerli bir neden duymalısınız!
Çocuğunuzun niçin belli bir davranışı sergilediğini anlayabilmek için öncelikle gelişim evreleri ve bu evrelere özgü davranış değişikliklerinden haberdar olmanız gerekir.
Her çocuk farklı karakteristik özellikleri ve farklı gelişim hızıyla ayrı birey olduğuna göre, tipik davranış tanımları her çocuk için geçerli değildir.
Yaşamın İlk Yılı 01 Yaş
Çocuğun bu yıllarda güven duygusunu geliştirmesi kritik evreleri başarılı ya da başarısız olarak atlatması sizin davranışlarınıza bağlıdır.
Güven ve güvensizlik duygularının tohumu bu evrede atılır. Onu istiyorum hem de şimdi istiyorum. Ben evrenin kralıyım. Eğer onu bana vermezseniz ciyak ciyak bağırırım.
Bir yaş, çocuğun kendini ve dünyasını keşfetmeye başladığı yaştır. En karakteristik özelliği, tam bir benmerkezcilik özelliği sergilemesidir.
O, hep alır. Hiç vermez. Kendi bildiğini yapmakta ısrar eder. Paylaşmaz. Bir grupla oynarken bile yalnızdır.
1 Yaş Çocuğuna Nasıl Yardımcı Olunabilir?
Bu dönem, çocuğun, ara-bul, dünyayı keşfet! ilkesiyle hareket ettiği bir dönemdir. Sürekli hayır, yapma!demek zorunda kalmamak için, evde çocuk için güvenli bir alan oluşturmakla rahatlamış olursunuz.
2 Yaş
2 yaşındaki çocuğa bir şeyi yapmasını söylediğimizde iki tepkiden birini alırız Her iki durumda da, yasaklanan işi yapmaya devam eder.
Hayal ile gerçeği ayırmada sorun vardır. Rüyalar gerçek görünmektedir; canavarlar gerçekten yatağın altında yaşıyor gibidir.
Başka çocuklara ilgi gösterilmesine, özellikle bunu kendi yakınlarının yapmasına kızar.
Sorgu çağı dönemine girmiştir. Ebeveyninin ağzından çıkan her cümleye niçin sorusunu yöneltir.
2 Yaş Korkunç İkinci Yıl
2,5 yaşından itibaren çocuk, zorlu, dikkat gerektiren ve duygu patlamaları içeren deneyimler yaşar.
Dünya ona büyük ve tehlikeli görünür. Eğer o, dünyanın anne-babasından oluşan küçük bir kısmını bile kontrol edebilir ya da yönetebilirse kendisini daha güvenli hissedeceğine inanır.
2 Yaş Çocuğuna Nasıl Yardımcı Olunabilir?
Görmezlikten gelin, kısa bir süre ilgisiz kalın
Sakin ve sabırlı bir tutum
Göz kontağı ve ciddi bir yüz ifadesi takının
Ona yaklaşın ve dinleyin
Duygularına saygı gösterin
Kararlı bir ses tonu
Tartışmayın
Gerekirse dikkatini başka yöne çevirin
Unutmayın ki bu dönem geçici kimse seyircisi olmayınca gösteri yapmak istemez.
3 Yaş
Bazı anlamsız davranışları tekrarlayabilir.
Öfke ve kırıklığını hala fiziki olarak yansıtır.
Diğerlerinin duygularına duyarlık gösterir ve onların bulunduğu durumu anlayabilir.
Bu dönemde çocuklar zaman zaman kekeleyebilir, parmağını emebilir, daha önce korkmadığı çeşitli korkuları olduğundan söz edebilir.
3 Yaş Çocuğuna Nasıl Yardımcı Olunabilir?
Bu dönemde güçlü bir benlik duygusu vardır ve bağımsızlığı kaybetme endişesi olmaksızın itaat etme eğilimindedir. Çünkü 3 yaş çocuğu kurallara uymaktan hoşlanır. Bunda beğendiğiniz hareketleri övmenizin, onu cesaretlendirerek yönlendirmenizin yardımı büyük olacaktır. Yanı sıra sınırların sık değişmemesi, bugün evet dediğimize yarın hayır dememek bu yaş için önemlidir.
4 Yaş
İsteklerinin anında yerine getirilmemesini anlayışla karşılamayı öğrenmeye başlar. Artık beklemeyi öğrenir. Bu yaş karşı gelme yaşıdır. Sınırları zorlaması göze çarpan özellikleri arasındadır. Elinde olanın kendi mülkiyetinde olduğuna inanır ama çalmanın bilincinde değildir.
Bu yaşta doğru yanlış kavramları verilmeye başlanmalıdır. Gerektiğinde, kendi odasına göndermek veya bir TV programı seyretmesini engellemek gibi basit cezalar uygulanabilir.
Zaman zaman cezadan kaçmak adına yalan söyleyebilir.
4 Yaş Çocuğuna Nasıl Yardımcı Olunabilir?
Çocuğunuzun tüm sorularını sabırla yanıtlayın. O, dış dünyayı sizin aracılığınızla öğrenecektir. Bütün bunları yapmak için çocuğa zenginleştirilmiş yakın çevre ortamı sunun. Bunu evde televizyon seyretmekle değil, birlikte yürüyüş, tiyatro, sinema, müzik, konser, maç gibi farklı türdeki ortak etkinliklerle mümkündür.
5 Yaş
Bu dönem çocuğu, kendi kendine yeter, sosyaldir, kendinden emindir, şekilci ve uyumludur. Uyumsuzluk ve huysuzluk dönemini geride bırakmıştır.
Anne, dünyanın merkezidir. Onu memnun etmek, onun yanında olmak, ona yardımcı olmak ister. Rahat ve ciddidir, dikkatli ve kararlıdır. 5 yaş çocuğunun Evet, Hayır tarzında yol gösterilmeye ihtiyacı vardır. Olumlu geribildirime, daha iyi tepki verir. Uyarıların tekrar tekrar ve dikkatle söylenmesini bekler.
Zaman zaman öfke nöbetleri ve somurtma tepkileri görülür. Baş ağrısı, soğuk algınlığı ve karın ağrısından sıkça şikayet eder olmuştur.
Beni seviyor musunuz? sorusunu sıkça sorar ve yanıt bekler.
5 Yaş Çocuğuna Nasıl Yardımcı Olunabilir?
Anne-baba, çocuğu başka çocukların önünde utandırmamaya, başkalarının yanında terbiye etmemeye özen göstermelidir.
Hangi Yaşta Olursa Olsun
Okul öncesi çocuğun düşünceleri dürtülerine yani haz ilkesine bağlıdır. İstediğine istediği anda ve yerde sahip olmak istediğini unutmayın.
Alternatif Sunun
Sadece yapma dememek, bunun yerine neyi yapmasını beklediğimizi açıklamak.
Giysi dolaplarını karıştırıyorsa oynayabileceği, giyerek eğlenebileceği birkaç eski eşya vermek,
Oyuncaklarını salona getiriyorsa salonda anneyle beraber oynayabileceği bir köşe göstermek.
Dürüstlüğü öğretin. Bunu anlatırken örnekler vererek konuşmak en iyi yöntemdir.
Aslı annesine meyve suyu götürmek ister ama koyarken döker. Annesine söylemeli mi?
Ali arkadaşı Sibelle evde oynarken masadaki vazoyu devirirler. Vazo kırılır. Nasıl davranmalılar?
Araştırmacılar özellikle sözel olan mesajların düşünceleri açıklamakta; sözel olmayan mesajların ise duyguları ifade etmekte etkili olduğunu belirtmektedir.
Hayır ben yapmadım derken gözlerini kaçıran bir çocuk.
Arkadaşım bana vurdu çok acıyor derken gözlerinin içi gülen bir çocuk.
Banane umurumda değil derken gözleri dolan bir çocuk.
Konuşurken sayı ve renk kullanın.
Sayılar hakkında aileleriyle daha fazla konuşan dört yaşına gelen çocukların diğerlerine göre sayılarla ilgili konularda yapılan testlerde daha başarılı oldukları gözlenmiştir.
Doğru iletişim mi kuruyorsunuz düşünün.
Esareti değil cesareti, teslimiyeti değil gerekirse yenilgiyi, hırsı değil ısrarcılığı, gururu değil onuru çocuklarınıza öğretin.
Çocuğunuza asla küsmeyin!
Sizin sevginizi test edecek tuzaklarına düşmeyin.
Çocuklarla oynadığınız oyunların çoğunda yenilin. Yenile yenile yenmeyi öğreneceğini düşünmeyin.
Çocuğunuzla içinde bulunduğu yaşla ilgili anılarınızı paylaşın. Mutlu ve keyifli olanların yanında, başarısızlık ve zorluklardan öğrendiklerinizi de dile getirin.
Zorlu durumlarda ikna etmek yerine sadece yanında olduğunuzu hissettirin.
Çocuğunuzun yaratıcılığını köreltmek için geçerliliği sınanmış bir formül: Sana mı kaldı?, Dünyanın neresinde görülmüş, Senden başka bunu söyleyen var mı? Bacak kadar boyunla bunları bırak da kendi işinle uğraş demektir.
Seçimlerini doğru yapmasına yardımcı olun. Çocuklar seçerken genelde sonucu düşünmez.
İşte bunu öğretmek gerekir:
Parka gitmek ister misin? derken Ama TVde çizgi filmi kaçıracaksın. diye hatırlatın.
Eksik Ben-Dili kullanıyoruz
Ben iletileri, çocuğun davranışını değişmesini etkilemiyorsa eksik ben-iletisi gönderiyor demektir.
Her zaman,
Senin için çalışıyorum. Senin için yapıyorum.
Senin İÇİN ÇALIŞIYORUM PEKİ ÇALIŞMAK KÖTÜ MÜ?
Anne-babanız gerçekte sadece Davranışın beni üzüyor dediği için davranışınızı değiştirmek için harekete geçer misiniz? Muhtemelen, hayır. Çünkü değişim için çok geçerli bir neden duymalısınız!
Uzm. Psikolog Buket Kasrat