- Konum
- BERTUNA
-
- Üyelik Tarihi
- 2 Haz 2020
-
- Mesajlar
- 5,338
-
- MFC Puanı
- 16,230
-Ali Rıza Efendi - (Baba)
Ali Rıza Efendi 1841 yılında Selanik'te dogdu. Söke'den Selanik'e yerlesmis Türkmenlerden "Kırmızı Hafız" lakaplı Ahmet Efendinin ogludur. İlkokulu Abdi Hafız Mahalle Mektebinde okudu. Selanik'te Evkaf İdaresinde katiplik, sonrada Gümrük Muhafaza Teskilatında memurluk yaptı. Memurlugu sırasında, Hacı Sofi ailesinden Feyzullah Aga'nın kızı Zübeyde Hanımla evlendi.
1876 yılında da Selanik Asakir-i Milliye taburunda subay olarak görev alan Ali Rıza Efendi, daha sonra da kereste ticareti yapmaya basladı. Zübeyde Hanım'dan bes çocugu oldu. Çocuklarından Naciye, Ömer ve Fatma fazla yasamadı. Sadece Mustafa ve Makbule hayatlarına devam edebildi. Ali Rıza Efendi, 1888 yılında, tek oglu Mustafa Kemal ilkokulda okudugu sırada, rahatsızlandı ve öldü
- Zübeyde Hanım-(Anne)
Zübeyde Hanım 1857 yılında Selanik'te dogdu. Orta Anadolu'dan göç ederek, Selanik'in batısında Arnavutluk sınırına yerlestirilen yörüklerden, Hacı Sofi ailesinden Feyzullah Aganın kızıdır. Selanik'te Gümrük Muhafaza Teskilatında memur olan Ali Rıza Efendi ile evliliginden bes çocuk sahibi oldu. Fatma ve Ömer'i daha küçükken kaybetti. 1888 yılında Mustafa ilkokuldayken kocasını da kaybeden Zübeyde Hanım, zaman zaman çocukları ile birlikte kardesi Hüseyin Aga'nın çiftligine giderdi. Bu sırada, Atatürk'ün ifadesiyle; iyi kalpli bir insan olan Ragıp Bey'le evlendi. Kızlarından Naciye de çok yasamadı.
Balkan harbinden sonra, birçok Türk ailesi gibi, kızı Makbule ile birlikte Selanik'ten göç etti ve İstanbul'a gelerek Besiktas-Akaretler'de bir eve yerlesti. Milli Mücadele yıllarında Ankara'ya gelen Zübeyde Hanım, 1919'da ayrılmak zorunda kaldıgı oglunu, yıllar sonra Ankara'da Devlet Baskanı olarak gördü. 14 Ocak 1923'te tedavi amacıyla gittigi İzmir'de 66 yasında vefat etti.
- Makbule Atadan - (Kız kardeş)
Mustafa Kemal Atatürk'ün kız kardesi olan Makbule Atadan, 1887 yılında Selanik'te dogdu. Balkan Savaslarından sonra, annesi Zübeyde Hanım'la birlikte Selanik'ten ayrılarak İstanbul'a yerlesti. Cumhuriyet'in ilanından sonra agabeyinin istegi üzerine, annesiyle birlikte Ankara'ya geldi. Bir süre Atatürk'ün yanında kalan Makbule Atadan, daha sonra Çankaya Köskü arazisi içinde kendisi için yaptırılan Çamlı Köske yerlesti.
1930'da Atatürk'ün istegiyle Fethi Okyar'ın kurdugu Serbest Cumhuriyet Fırkasına giren Makbule Hanım birkaç ay sonra parti kapatılınca siyasetten çekildi ve 1935'de milletvekili Mecdi Boysan ile evlendi. Makbule Atadan'ın agabeyi Atatürk ile ilgili anıları "Büyük Kardesim Atatürk (1952)" ve "Agabeyim Mustafa Kemal (1952)" adlarıyla yayımlandı. 1956 yılında 69 yasında öldü.
- Sabiha Gökçen - (Manevi Evlatlık Kız Çocuğu)
Sabiha Hanım 1913 yılında Bursa'da dogdu. II.Abdülhamid tarafından Bursa'ya sürgün gönderilen vilayet baskatibi Hafız Mustafa İzzet'in kızıdır. İlkokula gittigi yıllarda babasını kaybetti ve kardeslerinin yardımıyla ögrenimini sürdürdü. Atatürk, 1925 yılında çıktıgı Bursa gezisinde Sabiha Gökçen'le tanıstı ve içinde bulundugu güç yasama sartlarını ögrenince de onu evlat edindi. Ankara Çankaya İlkokulu'nu, daha sonra da Üsküdar Kız Koleji'ni bitiren Sabiha Hanım, Türk Hava Kurumu'nun Havacılık Okulu'na girdi (1935). Burada geçirdigi basarılı ögrenim hayatından sonra, yüksek planörcülük kurslarına katılmak üzere Sovyetler Birligi'ne gönderildi. Dönüste Eskisehir Hava Okulu'na girdi, aynı zamanda 1.Tayyare Alayı'nda av ve bombardıman uçakları alanında uzmanlastı.
Sabiha Gökçen, 1937 Ege ve Trakya manevraları sırasında basarılı uçuslar yaptı. Aynı yıl çıkan seyh Rıza İsyanı sırasında yapılan kara harekatını, Dersim ve çevresini havadan bombalayarak kolaylastıran Sabiha Gökçen 1938'de yaptıgı Balkan turuyla ününü Avrupa'ya yaydı. 1938'de Türkkusu'nda basögretmenlige atandı ve 1955'te uçuculuktan ayrıldı. Türk Hava Kurumu Yönetim Kurulu üyesi oldu.
-Latife Usaklıgil - (Asi ve İtaatkar Olmayan Eş) (Ulu Önder'in Hayattaki Tek Hatası / Şansızlığı)
Latife Hanım 1898 yılında İzmir'de dogdu. İzmir Lisesini bitirdi, Paris ve Londra'da Hukuk okudu (1921). Türkiye'ye döndügünde Kurtulus Savası henüz bitmemisti. Türk Ordusunun İzmir'e girisinin ikinci günü Baskumandan Mustafa Kemal'in sehre geldigini duydu (11 Eylül 1922). Bunun üzerine Latife Hanım Kumandanlık karargahına giderek Atatürk'ten güvenlik gerekçesiyle Göztepe'deki konaklarında kalmasını istedi.
Atatürk bu çagrıyı memnunlukla karsıladı. Bu tanısma taraflar arasında devamlı haberlesmenin baslangıcı oldu. Mustafa Kemal 1923'te annesinin ölümü dolayısıyla gittigi İzmir'de Latife hanımla evlendi (29 Ocak 1923). 1925 yazında Dogu Anadolu gezisinde aralarında geçen tatsız bir tartısmadan sonra 5 Agustos 1925 tarihinde bosandılar. Öldügü 1976 yılına kadar İzmir'de ve İstanbul'da yasayan Latife Hanım, tüm ısrarlara ragmen anılarını anlatmamıstır.
-Ülkü DOĞANÇAY - (ATA'ın 2.Manevi Evlatlığı)
Ülkü'nün annesi Selanikli Vasfiye Hanım, Atatürk'ün annesi Zübeyde Hanım tarafından evlatlık olarak alınıp büyütülmüstür. Zübeyde Hanım ile Selanik'e, sonra İstanbul'a, oradan da Ankara'ya birlikte gelen Vasfiye Hanım, Zübeyde Hanım ölünce de Atatürk'ün kız kardesi Makbule Atadan'ın yanında kalmıstır. Daha sonra evlenen Vasfiye Hanım'ın dogan kız çocuguna, Atatürk daha yüzünü görmeden "Ülkü" adını koymustur. Ülkü büyüdükçe Atatürk'ün ona olan sevgisi de büyümüs; onu yurt gezilerinde yanında götürmeye baslamıstır. Atatürk, Ülkü'nün özellikle yasına göre olgun davranıslarından ve zekasından çok etkilenmistir. Atatürk öldügünde Ülkü besbuçuk yaslarındaydı
- Afet İnan - (Ata'ın Burslu Okuttuğu Kız Öğrenci)
Atatürk, 11 Ekim 1925'te İzmir'e geldiginde, birçok kurumun yanı sıra okulları da gezerek konusmalar yaptı. Yine o günlerde İzmir ilkokullarından birinde bir toplantıda Afet Hanım'la karsılastı. Afet İnan, ilkögrenimini Eskisehir'in Mihalıççık ilçesinde, Ankara ve Biga'da tamamladıktan sonra, Bursa Kız Ögretmen Okulu'nu 1925 yılında bitirmistir. İlk görevine 17 yasındayken, babasının görevi geregi bulundukları İzmir'de Reddi İlhak İlkokulu'nda baslamıstır. Atatürk, Afet İnan'ın ailesinin Makedonya kolunu tanıdıgından, kendisinin meslek ve durumu ile ilgilenir. Afet İnan'ın istegi, ögrenimini sürdürmek ve yabancı dil ögrenmektir. Bunun yerine getirilmesi için Atatürk, Afet İnan'ın babası ve annesi ile görüserek, kendisini o yıl İsviçre'nin Lozan sehrine Fransızca ögrenmeye gönderir (1925 - 1927).
Sonra, İstanbul'da Fransız Kız Lisesi (Notre Dame de Sion)nde bu ögrenimini sürdürür (1928-1929). Ortaögrenim tarih ögretmenligi sınavına girerek ögretmenlik belgesini alır ve Ankara Musiki Ögretmen Okulu'na, Tarih ve Yurt Bilgisi ögretmeni olarak atanır (1929-1930). Türk Tarih Kurumu'nun kurulus çalısmalarında yer almıs ve orada uzun yıllar Asbaskanlık yapmıstır. Ankara Üniversitesi Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü'nün de müdürlügünü yapmıstır. Akademik çalısmalarına devam eden Afet İnan, 1938'de lisans, 1939'da doktora çalısmalarını tamamlayarak 1942'de doçent ve 1950'de de profesörlüge yükselir. Prof. Dr. Afet İnan'ın Atatürk ve Türk tarihi ile ilgili birçok yayını bulunmaktadır. 8 Haziran 1985 tarihinde ölmüstür.
Atatürk vasiyetnamesinde Afet İnan için; "yasadıgı müddetçe simdilik (simdiki halde) ayda 800 lira verilecektir" diye vasiyette bulunmustur.
Nebile - (ATA'ın Bilinmeyen Manevi Kızı)
Temmuz 1927'de İstanbul Çapa Ögretmen Okulu'ndan üç kız ögrenci Dolmabahçe Sarayı'na getirilmisti. Bunlardan Nebile Atatürk'ün manevi kızı olarak kalmıstır. Daha sonra ögrenimi için Ankara'ya getirilen Nebile, evlenme çagı geldiginde, o yılların Viyana Büyükelçiligi Bas Katibi, Tahsin Bey'le evlendirilmistir. Dügün 17 Ocak 1929'da Ankara Palas'ta, Atatürk ve diger davetlilerin katılmasıyla yapılmıstır. Atatürk'ün hastalandıgı günlerde Nebile de hastalanmıstı. Yakalandıgı hastalıktan kurtulamayarak hayata gözlerini kapamıstır.
-Rukiye Erkin - (Ata'ın Fark Ettiği Kız Çocuğu)
Atatürk Rukiye'yi bir Konya gezisinde tanımıstı. O vakitlerde Rukiye hayatının en zor yıllarını yasıyordu. Kimsesizdi. Atatürk, Rukiye'yi Ankara'ya getirerek bakımını ve okutulmasını saglamıs ve bir Jandarma Yüzbasısı ile evlendirmistir. Nikahları Ankara Belediyesi'nde kıyılmıs, zamanın İç İsleri ve Dıs İsleri Bakanları da sahitlik etmislerdir. Dügünleri İstanbul'da Dolmabahçe Sarayı'nda yapılmıs, dügünde Atatürk ilk dansı Rukiye ile yapmıstır.
Ali Rıza Efendi 1841 yılında Selanik'te dogdu. Söke'den Selanik'e yerlesmis Türkmenlerden "Kırmızı Hafız" lakaplı Ahmet Efendinin ogludur. İlkokulu Abdi Hafız Mahalle Mektebinde okudu. Selanik'te Evkaf İdaresinde katiplik, sonrada Gümrük Muhafaza Teskilatında memurluk yaptı. Memurlugu sırasında, Hacı Sofi ailesinden Feyzullah Aga'nın kızı Zübeyde Hanımla evlendi.
1876 yılında da Selanik Asakir-i Milliye taburunda subay olarak görev alan Ali Rıza Efendi, daha sonra da kereste ticareti yapmaya basladı. Zübeyde Hanım'dan bes çocugu oldu. Çocuklarından Naciye, Ömer ve Fatma fazla yasamadı. Sadece Mustafa ve Makbule hayatlarına devam edebildi. Ali Rıza Efendi, 1888 yılında, tek oglu Mustafa Kemal ilkokulda okudugu sırada, rahatsızlandı ve öldü
- Zübeyde Hanım-(Anne)
Zübeyde Hanım 1857 yılında Selanik'te dogdu. Orta Anadolu'dan göç ederek, Selanik'in batısında Arnavutluk sınırına yerlestirilen yörüklerden, Hacı Sofi ailesinden Feyzullah Aganın kızıdır. Selanik'te Gümrük Muhafaza Teskilatında memur olan Ali Rıza Efendi ile evliliginden bes çocuk sahibi oldu. Fatma ve Ömer'i daha küçükken kaybetti. 1888 yılında Mustafa ilkokuldayken kocasını da kaybeden Zübeyde Hanım, zaman zaman çocukları ile birlikte kardesi Hüseyin Aga'nın çiftligine giderdi. Bu sırada, Atatürk'ün ifadesiyle; iyi kalpli bir insan olan Ragıp Bey'le evlendi. Kızlarından Naciye de çok yasamadı.
Balkan harbinden sonra, birçok Türk ailesi gibi, kızı Makbule ile birlikte Selanik'ten göç etti ve İstanbul'a gelerek Besiktas-Akaretler'de bir eve yerlesti. Milli Mücadele yıllarında Ankara'ya gelen Zübeyde Hanım, 1919'da ayrılmak zorunda kaldıgı oglunu, yıllar sonra Ankara'da Devlet Baskanı olarak gördü. 14 Ocak 1923'te tedavi amacıyla gittigi İzmir'de 66 yasında vefat etti.
- Makbule Atadan - (Kız kardeş)
Mustafa Kemal Atatürk'ün kız kardesi olan Makbule Atadan, 1887 yılında Selanik'te dogdu. Balkan Savaslarından sonra, annesi Zübeyde Hanım'la birlikte Selanik'ten ayrılarak İstanbul'a yerlesti. Cumhuriyet'in ilanından sonra agabeyinin istegi üzerine, annesiyle birlikte Ankara'ya geldi. Bir süre Atatürk'ün yanında kalan Makbule Atadan, daha sonra Çankaya Köskü arazisi içinde kendisi için yaptırılan Çamlı Köske yerlesti.
1930'da Atatürk'ün istegiyle Fethi Okyar'ın kurdugu Serbest Cumhuriyet Fırkasına giren Makbule Hanım birkaç ay sonra parti kapatılınca siyasetten çekildi ve 1935'de milletvekili Mecdi Boysan ile evlendi. Makbule Atadan'ın agabeyi Atatürk ile ilgili anıları "Büyük Kardesim Atatürk (1952)" ve "Agabeyim Mustafa Kemal (1952)" adlarıyla yayımlandı. 1956 yılında 69 yasında öldü.
- Sabiha Gökçen - (Manevi Evlatlık Kız Çocuğu)
Sabiha Hanım 1913 yılında Bursa'da dogdu. II.Abdülhamid tarafından Bursa'ya sürgün gönderilen vilayet baskatibi Hafız Mustafa İzzet'in kızıdır. İlkokula gittigi yıllarda babasını kaybetti ve kardeslerinin yardımıyla ögrenimini sürdürdü. Atatürk, 1925 yılında çıktıgı Bursa gezisinde Sabiha Gökçen'le tanıstı ve içinde bulundugu güç yasama sartlarını ögrenince de onu evlat edindi. Ankara Çankaya İlkokulu'nu, daha sonra da Üsküdar Kız Koleji'ni bitiren Sabiha Hanım, Türk Hava Kurumu'nun Havacılık Okulu'na girdi (1935). Burada geçirdigi basarılı ögrenim hayatından sonra, yüksek planörcülük kurslarına katılmak üzere Sovyetler Birligi'ne gönderildi. Dönüste Eskisehir Hava Okulu'na girdi, aynı zamanda 1.Tayyare Alayı'nda av ve bombardıman uçakları alanında uzmanlastı.
Sabiha Gökçen, 1937 Ege ve Trakya manevraları sırasında basarılı uçuslar yaptı. Aynı yıl çıkan seyh Rıza İsyanı sırasında yapılan kara harekatını, Dersim ve çevresini havadan bombalayarak kolaylastıran Sabiha Gökçen 1938'de yaptıgı Balkan turuyla ününü Avrupa'ya yaydı. 1938'de Türkkusu'nda basögretmenlige atandı ve 1955'te uçuculuktan ayrıldı. Türk Hava Kurumu Yönetim Kurulu üyesi oldu.
-Latife Usaklıgil - (Asi ve İtaatkar Olmayan Eş) (Ulu Önder'in Hayattaki Tek Hatası / Şansızlığı)
Latife Hanım 1898 yılında İzmir'de dogdu. İzmir Lisesini bitirdi, Paris ve Londra'da Hukuk okudu (1921). Türkiye'ye döndügünde Kurtulus Savası henüz bitmemisti. Türk Ordusunun İzmir'e girisinin ikinci günü Baskumandan Mustafa Kemal'in sehre geldigini duydu (11 Eylül 1922). Bunun üzerine Latife Hanım Kumandanlık karargahına giderek Atatürk'ten güvenlik gerekçesiyle Göztepe'deki konaklarında kalmasını istedi.
Atatürk bu çagrıyı memnunlukla karsıladı. Bu tanısma taraflar arasında devamlı haberlesmenin baslangıcı oldu. Mustafa Kemal 1923'te annesinin ölümü dolayısıyla gittigi İzmir'de Latife hanımla evlendi (29 Ocak 1923). 1925 yazında Dogu Anadolu gezisinde aralarında geçen tatsız bir tartısmadan sonra 5 Agustos 1925 tarihinde bosandılar. Öldügü 1976 yılına kadar İzmir'de ve İstanbul'da yasayan Latife Hanım, tüm ısrarlara ragmen anılarını anlatmamıstır.
-Ülkü DOĞANÇAY - (ATA'ın 2.Manevi Evlatlığı)
Ülkü'nün annesi Selanikli Vasfiye Hanım, Atatürk'ün annesi Zübeyde Hanım tarafından evlatlık olarak alınıp büyütülmüstür. Zübeyde Hanım ile Selanik'e, sonra İstanbul'a, oradan da Ankara'ya birlikte gelen Vasfiye Hanım, Zübeyde Hanım ölünce de Atatürk'ün kız kardesi Makbule Atadan'ın yanında kalmıstır. Daha sonra evlenen Vasfiye Hanım'ın dogan kız çocuguna, Atatürk daha yüzünü görmeden "Ülkü" adını koymustur. Ülkü büyüdükçe Atatürk'ün ona olan sevgisi de büyümüs; onu yurt gezilerinde yanında götürmeye baslamıstır. Atatürk, Ülkü'nün özellikle yasına göre olgun davranıslarından ve zekasından çok etkilenmistir. Atatürk öldügünde Ülkü besbuçuk yaslarındaydı
- Afet İnan - (Ata'ın Burslu Okuttuğu Kız Öğrenci)
Atatürk, 11 Ekim 1925'te İzmir'e geldiginde, birçok kurumun yanı sıra okulları da gezerek konusmalar yaptı. Yine o günlerde İzmir ilkokullarından birinde bir toplantıda Afet Hanım'la karsılastı. Afet İnan, ilkögrenimini Eskisehir'in Mihalıççık ilçesinde, Ankara ve Biga'da tamamladıktan sonra, Bursa Kız Ögretmen Okulu'nu 1925 yılında bitirmistir. İlk görevine 17 yasındayken, babasının görevi geregi bulundukları İzmir'de Reddi İlhak İlkokulu'nda baslamıstır. Atatürk, Afet İnan'ın ailesinin Makedonya kolunu tanıdıgından, kendisinin meslek ve durumu ile ilgilenir. Afet İnan'ın istegi, ögrenimini sürdürmek ve yabancı dil ögrenmektir. Bunun yerine getirilmesi için Atatürk, Afet İnan'ın babası ve annesi ile görüserek, kendisini o yıl İsviçre'nin Lozan sehrine Fransızca ögrenmeye gönderir (1925 - 1927).
Sonra, İstanbul'da Fransız Kız Lisesi (Notre Dame de Sion)nde bu ögrenimini sürdürür (1928-1929). Ortaögrenim tarih ögretmenligi sınavına girerek ögretmenlik belgesini alır ve Ankara Musiki Ögretmen Okulu'na, Tarih ve Yurt Bilgisi ögretmeni olarak atanır (1929-1930). Türk Tarih Kurumu'nun kurulus çalısmalarında yer almıs ve orada uzun yıllar Asbaskanlık yapmıstır. Ankara Üniversitesi Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü'nün de müdürlügünü yapmıstır. Akademik çalısmalarına devam eden Afet İnan, 1938'de lisans, 1939'da doktora çalısmalarını tamamlayarak 1942'de doçent ve 1950'de de profesörlüge yükselir. Prof. Dr. Afet İnan'ın Atatürk ve Türk tarihi ile ilgili birçok yayını bulunmaktadır. 8 Haziran 1985 tarihinde ölmüstür.
Atatürk vasiyetnamesinde Afet İnan için; "yasadıgı müddetçe simdilik (simdiki halde) ayda 800 lira verilecektir" diye vasiyette bulunmustur.
Nebile - (ATA'ın Bilinmeyen Manevi Kızı)
Temmuz 1927'de İstanbul Çapa Ögretmen Okulu'ndan üç kız ögrenci Dolmabahçe Sarayı'na getirilmisti. Bunlardan Nebile Atatürk'ün manevi kızı olarak kalmıstır. Daha sonra ögrenimi için Ankara'ya getirilen Nebile, evlenme çagı geldiginde, o yılların Viyana Büyükelçiligi Bas Katibi, Tahsin Bey'le evlendirilmistir. Dügün 17 Ocak 1929'da Ankara Palas'ta, Atatürk ve diger davetlilerin katılmasıyla yapılmıstır. Atatürk'ün hastalandıgı günlerde Nebile de hastalanmıstı. Yakalandıgı hastalıktan kurtulamayarak hayata gözlerini kapamıstır.
-Rukiye Erkin - (Ata'ın Fark Ettiği Kız Çocuğu)
Atatürk Rukiye'yi bir Konya gezisinde tanımıstı. O vakitlerde Rukiye hayatının en zor yıllarını yasıyordu. Kimsesizdi. Atatürk, Rukiye'yi Ankara'ya getirerek bakımını ve okutulmasını saglamıs ve bir Jandarma Yüzbasısı ile evlendirmistir. Nikahları Ankara Belediyesi'nde kıyılmıs, zamanın İç İsleri ve Dıs İsleri Bakanları da sahitlik etmislerdir. Dügünleri İstanbul'da Dolmabahçe Sarayı'nda yapılmıs, dügünde Atatürk ilk dansı Rukiye ile yapmıstır.