-
- Üyelik Tarihi
- 24 Mar 2017
-
- Mesajlar
- 4,579
-
- MFC Puanı
- 1,437
Turbo besleme veya turbo şarj, sağladığı avantajlarıyla üreticiler tarafından her geçen gün daha da yaygınlaşıyor. Turbonun motora kazandırdığı güç desteğine rağmen en büyük düşmanı yağlama sonucu oluşan aşınma.
Otomobile yıllar önce benzinli motorla giren turbo, ilk yıllarında güç ve hız anlamına geliyordu. Bu özelliğini benzinli motorlarda günümüzde de koruyan bu aşırı doldurma sistemi için dizel motorlarda durum biraz daha farklı. Hava, dizel motorun en büyük ihtiyacı ve bu konuda ön plana çıkan turbo, her iki motor çeşidinde de fazladan güç ve tork, yüksek hız, düşük yakıt tüketimiyle düşük egzoz emisyonu anlamına geliyor. Oysa bu avantajlarının yanında sürücü hatalarından dolayı oluşan yağlama problemi sadece turboya değil motora da büyük hasar verir.
Motor devrinden birkaç kat daha devirle dönen turbonun kanatçıklarının ve milinin yağlanması da, soğuması da motorun yağıyla sağlanır. Otomobili park ettikten sonra yaklaşık 1 dakika motoru rölantide çalıştırarak turbonun yağlanmasını sağlayın. İlk çalıştırma anında motor devrini aniden yükseltmeyin. Eğer yükseltirseniz turboda gerekli yağlanma yapılamaz. Her iki durumda da turbo milinin yataklarında aşınma oluşur ve bu da zamanla milde boşluk oluşturur. Bu boşluk zamanla artarak turbonun ömrünü kısaltır. Aksatılan periyodik bakımlar sonucu kirlenen ve akıcılığını kaybeden motor yağı, turbonun soğumasını engellerken aşınmasını da engelleyemez. Eğer bakımlarınızı yetkili servis dışında bir yerde yaptırıyorsanız; kesinlikle üreticinin önerdiği motor yağı, orijinal yağ filtresi ve hava filtresi kullanın. Ülkemizde sıkça rastladığımız tümseklerde taban bölgesini çarptığınız otomobilin egzoz borularında veya susturucularında oluşacak ezik, turbonun egzoz gazlarını gönderirken gaz basıncının artmasına sebep olur. Bu da dönerken zorlanan türbinin kanatçıklarını aşındırır. Çalışma dengesi bozulan turbo, motorun kompresör zamanında sıkıştırdığı hava veya hava yakıt karışımının egzoz zamanında tamamını gönderemez ve motoru zorlayıp kompresyon segmanlarının aşınmasına, kırılarak silindir yüzeylerinin çizilmesine sebep olur.
Benzinli motor hava yakıt karışımını, dizel motor havayı pistonun emme zamanında oluşturduğu vakum (emiş gücü) ile sağlar. Turbo ise motora fazladan hava sevk ederek yanma odasında yüksek basınç oluşturur. Tüm bunların sonucunda daha fazla moment (tork) sağlanır ve fazla güç üretilir. Salyangoz biçimindeki turboda bir milin iki ucunda pervane şeklinde kanatçıklar bulunur. Egzozdan çıkan gazlar türbini döndürür. Diğer uçtaki türbinle birlikte dönen kompresör ise motora giren havanın akışını hızlandırıp daha fazla hava girmesini sağlar.
Otomobile yıllar önce benzinli motorla giren turbo, ilk yıllarında güç ve hız anlamına geliyordu. Bu özelliğini benzinli motorlarda günümüzde de koruyan bu aşırı doldurma sistemi için dizel motorlarda durum biraz daha farklı. Hava, dizel motorun en büyük ihtiyacı ve bu konuda ön plana çıkan turbo, her iki motor çeşidinde de fazladan güç ve tork, yüksek hız, düşük yakıt tüketimiyle düşük egzoz emisyonu anlamına geliyor. Oysa bu avantajlarının yanında sürücü hatalarından dolayı oluşan yağlama problemi sadece turboya değil motora da büyük hasar verir.
Motor devrinden birkaç kat daha devirle dönen turbonun kanatçıklarının ve milinin yağlanması da, soğuması da motorun yağıyla sağlanır. Otomobili park ettikten sonra yaklaşık 1 dakika motoru rölantide çalıştırarak turbonun yağlanmasını sağlayın. İlk çalıştırma anında motor devrini aniden yükseltmeyin. Eğer yükseltirseniz turboda gerekli yağlanma yapılamaz. Her iki durumda da turbo milinin yataklarında aşınma oluşur ve bu da zamanla milde boşluk oluşturur. Bu boşluk zamanla artarak turbonun ömrünü kısaltır. Aksatılan periyodik bakımlar sonucu kirlenen ve akıcılığını kaybeden motor yağı, turbonun soğumasını engellerken aşınmasını da engelleyemez. Eğer bakımlarınızı yetkili servis dışında bir yerde yaptırıyorsanız; kesinlikle üreticinin önerdiği motor yağı, orijinal yağ filtresi ve hava filtresi kullanın. Ülkemizde sıkça rastladığımız tümseklerde taban bölgesini çarptığınız otomobilin egzoz borularında veya susturucularında oluşacak ezik, turbonun egzoz gazlarını gönderirken gaz basıncının artmasına sebep olur. Bu da dönerken zorlanan türbinin kanatçıklarını aşındırır. Çalışma dengesi bozulan turbo, motorun kompresör zamanında sıkıştırdığı hava veya hava yakıt karışımının egzoz zamanında tamamını gönderemez ve motoru zorlayıp kompresyon segmanlarının aşınmasına, kırılarak silindir yüzeylerinin çizilmesine sebep olur.
Bugün orta sınıf dizel veya benzinli motorda turbo yamiri için yaklaşık 300 YTL ödemektense, birkaç küçük tedbirle turbonun avantajlarından uzun yıllar yararlanabilirsiniz. Üreticiler atmosferik motorları tasarlarken parçaların ömrü, çalışma basıncı ısısını hesaplayıp, parçaları o çalışma şartlarına uygun malzemelerden yapar. Bu sebeple motor ayarlarını bozup motorun ömrünü bitirmemek için kesinlikle sonradan turbo montajı yaptırmayın.
Turbo nasıl çalışır?Benzinli motor hava yakıt karışımını, dizel motor havayı pistonun emme zamanında oluşturduğu vakum (emiş gücü) ile sağlar. Turbo ise motora fazladan hava sevk ederek yanma odasında yüksek basınç oluşturur. Tüm bunların sonucunda daha fazla moment (tork) sağlanır ve fazla güç üretilir. Salyangoz biçimindeki turboda bir milin iki ucunda pervane şeklinde kanatçıklar bulunur. Egzozdan çıkan gazlar türbini döndürür. Diğer uçtaki türbinle birlikte dönen kompresör ise motora giren havanın akışını hızlandırıp daha fazla hava girmesini sağlar.