- Konum
- İzmir
-
- Üyelik Tarihi
- 29 Eyl 2015
-
- Mesajlar
- 1,638
-
- MFC Puanı
- 94
Tsunami
Japonca'da "liman dalgası" anlamına gelen tsunami sözcüğü; okyanus ya da denizlerin tabanında oluşan deprem , volkan patlaması ve bunlara bağlı taban çökmesi , zemin kaymaları gibi tektonik olaylar sonucu denize geçen enerji nedeniyle oluşan uzun periyotlu deniz dalgasını temsil eder
Tsunami sözcüğü , dünya dillerine 15 Haziran 1896'dan sonra girmiştir . Japonya'da , 21000 kişinin hayatını kaybettiği Büyük Meiji Tsunamisi'nden sonra Japonlar'ın yaptığı yardım çağrılarıyla dünya dillerine kendiliğinden yerleşmiştir .
Tsunamiden sonra oluşan dalganın diğer deniz dalgalarından farkı; su zerreciklerinin sürüklenmesi sonucu hareket kazanmasıdır . Derin denizde varlığı hissedilmezken , sığ sulara geldiğinde dik yamaçlı kıyılarda ya da V tipi daralan körfez ve koylarda bazen 30 metreye kadar tırmanarak çok şiddetli akıntılar yaratabilen bu dalga; insanlar için deprem , tayfun , çığ , yangın ya da sel gibi bir doğal afet haline gelebilmektedir .
Tsunami ilk oluştuğunda tek bir dalgadır ancak kısa bir süre içerisinde üç ya da beş dalgaya dönüşerek çevreye yayılmaya başlar . Bu dalgaların birincisi ve sonuncusu çok zayıftır ancak diğer dalgalar etkilerini kıyılarda şiddetli biçimde hissettirebilecek bir enerjiyle ilerlerler . Bu nedenle depremlerden kısa bir süre sonra kıyılarda görülen yavaş ama anormal su düzeyi değişimi ilk dalganın geldiğini gösterir . Bu değişim , arkadan gelecek olan çok kuvvetli dalgaların ilk habercisi de olabilir .
Tsunamiden Korunmak İçin Ne Yapılabilir?
Deniz kıyısında yerleşim yeri seçerken; tsunami riskini de diğer doğal afetler ( deprem , sel , tayfun vb . ) gibi değerlendirmek alınabilecek ilk önlemdir .
Küçük bir depremde bile Tsunami olabilir . Hemen yüksek yerlere doğru gidilmelidir .
Deniz yanında yalıyar biçiminde yüksek bir yamaç varsa hemen yüksek yerlere doğru gidin .
Tsunami'nin ilk dalgası geldikten sonra tehlikenin geçtiğini sanmayın bazen ikinci dalga ilk dalgadan daha büyük olabilir .
Tsunami'nin deniz kıyısına ilk gelişi su düzeyinin anormal biçimde ( depremin büyüklüğüne , oluş şekline ve türüne ve deniz durumuna göre yaklaşık 10-15 dakika içerisinde ) yükselmesi ya da çökmesiyle kendini belli eder . Tsunami'nin bu öncü zayıf ilk dalgası , arkasından gelecek olan iki ya da üç kuvvetli dalganın habercisidir . Bu durumda yapılacak tek şey; kıyıdan uzaklaşmaktır . Deniz içerisinde seyir halinde bulunanlar ise kıyıdan uzaklara , derin sulara giderek dalganın kendilerine ve deniz taşıtına vereceği zararı azaltabilir hatta önleyebilir . Deniz kıyısında olanlar içinse , denizden uzaklara ve yükseklere gitmek zorunludur .
Japonca'da "liman dalgası" anlamına gelen tsunami sözcüğü; okyanus ya da denizlerin tabanında oluşan deprem , volkan patlaması ve bunlara bağlı taban çökmesi , zemin kaymaları gibi tektonik olaylar sonucu denize geçen enerji nedeniyle oluşan uzun periyotlu deniz dalgasını temsil eder
Tsunami sözcüğü , dünya dillerine 15 Haziran 1896'dan sonra girmiştir . Japonya'da , 21000 kişinin hayatını kaybettiği Büyük Meiji Tsunamisi'nden sonra Japonlar'ın yaptığı yardım çağrılarıyla dünya dillerine kendiliğinden yerleşmiştir .
Tsunamiden sonra oluşan dalganın diğer deniz dalgalarından farkı; su zerreciklerinin sürüklenmesi sonucu hareket kazanmasıdır . Derin denizde varlığı hissedilmezken , sığ sulara geldiğinde dik yamaçlı kıyılarda ya da V tipi daralan körfez ve koylarda bazen 30 metreye kadar tırmanarak çok şiddetli akıntılar yaratabilen bu dalga; insanlar için deprem , tayfun , çığ , yangın ya da sel gibi bir doğal afet haline gelebilmektedir .
Tsunami ilk oluştuğunda tek bir dalgadır ancak kısa bir süre içerisinde üç ya da beş dalgaya dönüşerek çevreye yayılmaya başlar . Bu dalgaların birincisi ve sonuncusu çok zayıftır ancak diğer dalgalar etkilerini kıyılarda şiddetli biçimde hissettirebilecek bir enerjiyle ilerlerler . Bu nedenle depremlerden kısa bir süre sonra kıyılarda görülen yavaş ama anormal su düzeyi değişimi ilk dalganın geldiğini gösterir . Bu değişim , arkadan gelecek olan çok kuvvetli dalgaların ilk habercisi de olabilir .
Tsunamiden Korunmak İçin Ne Yapılabilir?
Deniz kıyısında yerleşim yeri seçerken; tsunami riskini de diğer doğal afetler ( deprem , sel , tayfun vb . ) gibi değerlendirmek alınabilecek ilk önlemdir .
Küçük bir depremde bile Tsunami olabilir . Hemen yüksek yerlere doğru gidilmelidir .
Deniz yanında yalıyar biçiminde yüksek bir yamaç varsa hemen yüksek yerlere doğru gidin .
Tsunami'nin ilk dalgası geldikten sonra tehlikenin geçtiğini sanmayın bazen ikinci dalga ilk dalgadan daha büyük olabilir .
Tsunami'nin deniz kıyısına ilk gelişi su düzeyinin anormal biçimde ( depremin büyüklüğüne , oluş şekline ve türüne ve deniz durumuna göre yaklaşık 10-15 dakika içerisinde ) yükselmesi ya da çökmesiyle kendini belli eder . Tsunami'nin bu öncü zayıf ilk dalgası , arkasından gelecek olan iki ya da üç kuvvetli dalganın habercisidir . Bu durumda yapılacak tek şey; kıyıdan uzaklaşmaktır . Deniz içerisinde seyir halinde bulunanlar ise kıyıdan uzaklara , derin sulara giderek dalganın kendilerine ve deniz taşıtına vereceği zararı azaltabilir hatta önleyebilir . Deniz kıyısında olanlar içinse , denizden uzaklara ve yükseklere gitmek zorunludur .