TARİHİ YAKLAŞIMLAR

1. Yapısalcılık: Zihnin Elementleri

Yapısalcılık: bilinçli zihinsel tecrübelerimizi oluşturan en temel unsurlardan olan duyum ve algıların incelenmesidir. Tıpkı bir yapbozun yüzlerce parçasını birleştirerek bir resim oluşturduğumuz gibi, yapısalcılarda yüzlerce duyumu birleştirerek bütün bir bilinçli tecrübe oluşturmaya çalışırlar. Belki de wilhelm Wundt’un psikoloji bilimine en büyük katkısı, kendi geliştirdiği içebakış yöntemidir.
İçebakış; deneklerin kendi içlerine bakarak duyum ve algılarını ifade etmeleri suretiyle bilinçli zihin süreçlerinin keşfedilmesi yöntemidir.

1. İşlevselcilik: zihnin işlevleri

Zihinsel faaliyetlerin temel bileşenlerden meydana geldiğini düşünen Wundt’un aksine William James: zihinsel faaliyetleri insanların hayatta kalmasına yardımcı olmak gibi uyumsal işlevleri yüzünden, yüz yıllar süren bir evrimin ürünü olarak görür. James, zihnin hedef, amaç ve işlevleriyle ilgileniyordu, bu yaklaşıma da işlevselcilik denildi.
İşlevselcilik; bilincin yapısı yerine işlevini inceler. Zihnimizin değişen çevre şartlarıyla nasıl uyum sağladığıyla ilgilenir.

1. Gestalt Yaklaşımı: Duygular Algılara Karşı

Geştalt yaklaşımı algının parçalarının birleşmesinden daha fazla olduğunu belirtir. Ve duyumların nasıl anlamlı algısal deneyimler olarak birleştiğini inceler. Günümüzde de Gestalt yaklaşımının birçok prensibi, hala nesneleri nasıl algıladığımızı açıklamak kullanılmaktadır.

1. Davranışçılık: Gözlemlenebilir Davranışlar

John Watson, psikolojinin gözlemlenebilir davranışları analiz etmeyi ve davranışları önceden kestirip kontrol etmeyi hedefleyen tarafsız ve deneysel bir bilim olarak görülmesi gerektiğini söyler.
Davranışçılık yaklaşımı, gözlemlenebilir davranışların tarafsız ve bilimsel olarak analiz edilmesinin önemini vurgular.
Yaklaşımların hayatta kalması
Bir yaklaşımın – yapısalcılık, işlevselcilik, gestalt ve davranışçılık- hayatta kalması aldığı eleştirilerden sağlam çıkması becerisine bağlıdır.
Bu yaklaşımlar arasındaki anlaşmazlıklar, eski psikologların ateşli şekilde tartışmalarına yol açtıysa da psikolojinin bugün bu kadar ilerlemiş bir bilim olmasına ve psikolojiyi anlamak için yardımcı olmuştur.