Spina Bifida ( Spinal Disrafizm, Omurga açıklığı)
Spina bifida omuriligin beyinden çikip çevresel organlara tasindigi omurilik kanalindaki açiklik demektir. Spina bifida' nin baslica 3 tipi vardir( hafiften ağıra doğru ).
Spina bifida okkülta : Bir veya daha fazla omurun arkasinda açiklik olmasi, omuriligin ve omuriligin uzantisi olan sinirlerin yerinde olmasi demektir. Klinik olarak önemli bir deformite degildir. Meningosel : Omuriligin etrafindaki koruyucu zarlarin omurgadaki bir açiktan disari çikmasi demektir. Bebek dogdugu zaman sirtinda bir kese ile dogar. Sinir hasari yoktur veya çok azdir, cerrahi olarak tamir edilir.
Myelomeningosel : Spina bifidanin en agir formudur. Omuriligin kendisi ve zarlari, omur açikligindan disariya çikmistir. Bazi vakalarda omuriligi içinde tasiyan deri ile örtülüdür, bazen omurilik ve etrafindaki zarlar tamamen açiktadir.
Sıklığı
Insanlarin % 20 kadarinda spina bifida okülta vardir. Ancak bu hastalarin büyük çogunlugunda hiçbir belirti yoktur, ve insanlarin çogu spina bifida okülta oldugunu bilmez. Diger iki tip spina bifida ise oldukça önemlidir. Diger iki tip omurga açikligina " spina bifida manifesta" adi da verilir. Myelosel ve myelomeningosel her bin dogumda bir görülür. Bunlarinda büyük çogunlugu ( % 95 ) myelomeningosel seklindedir.
Özellikleri
Spina bifidanin en agir formu olan myelomeningoselin belirtileri; bu belitiler spina bifidali omurilik seviyesinin altindaki belirtiler ve beyin omurilik sivisi dolasiminin bozulmasina bagli belirtiler olarak ikiye ayrilir.
- Kas zayifligi ve felç
- Duyu kaybi
- Mesane ve barsak kontrolünün olmamasi - Hidrosefali ( beyinde su toplanmasi ) - Nöbetler
- Körlük
Myelomeningoselli çocuklarin % 70 - 90' inda myelomingoselle birlikte beyin omurilik sivisi dolasimi da bozulmustur ve buna bagli olarak basta büyüme, nöbetler ve görme bozuklugu olur. Hidrosefali sant ( shunt ) ameliyati ile kontrol edilir. Bu ameliyatla beyinde olusan fazla sivi karin bosluguna verilir. Bu sekilde beyin hasari, nöbetler, ve körlük önlenmis olur.
Hidrosefali spina bifada olmaksizin da görülebilir ancak bu iki durum siklikla birlikte görülür.
Egitim imkanlari
Spina bifada *** rastlanan bir anomalidir. Yakin zamanlara kadar mylomeningoselli çocuklar dogumdan kisa bir süre sonra ölürdü. Ancak günümüzde dogumdan hemen sonra yapilan sant ameliyatlari ve spinal tamir bu çocuklarin ölmesini engellemistir. Siklikla bu çocuklar daha sonra da çok ciddi operasyonlar geçirmektedirler. Bu sebeple bu çocuklarin egitim programlari esnek olmali ve onlarin tibbi bakim ve rehabilitasyon izlemeleri ile uyum göstermelidirler.
Myelonemingoselli pek çok çocuk için en önemli sorun mesane ve barsak kontrolüdür, temiz aralikli kateterizasyon ( TAK ) gerekebilir. TAK'in ögrenilmesi ve uygulanmasi özel bir egitim ve dikkat gerektirir. Bazi çocuklari çok erken yasta bile kendi kendine kateterizasyonu ögrenebilir. Basarili bir mesane tedavi programi çocugun normal okula gitmesini ve toplumlasmasini saglayabilir.
Bazi çocuklarda hidrosefaliden dolayi ögrenme problemleri olabilir. Keza bu çocuklar dikkat eksikligi, anlama ve ifade etme güçlügü, okuma ve hesap bozukluklari olan çocuklara erken müdahale daha sonraki okul basarisi için oldukça faydalidir.Bu çocuklarin okulla entegre olabilmeleri için okul ekipmani ve müfredatta bazi ayarlamalar yapmak gerekebilir. Yine bu çocuklar için çevresel ve mimari engeller önemli sorunlar olusturur. Myelonemingoselli çocuklarin mobiliteyi de bir sekilde ögrenmeleri gerekir. Bunun için tutulan seviyeye ve omurilikteki lezyonunun derecesine göre bir hedef tespit edilmeli ve bu hedefe ulasilmaya çalisilmalidir. Bu çocuklar baston yardimi ile brace lerle ( alt seviyeler ) yada tekerlekli sandalye ile mobilize olabilirler.
Spina bifida daki gibi fiziksel engeller çocuklarin davranissal ve sosyal gelismelerinde çok derin etkiler birakir. Kisisel gelisim için aileler, ögretmenler, fizyoterapistler ve egitimin diger elemanlarina büyük görevler düser.
Spina bifida omuriligin beyinden çikip çevresel organlara tasindigi omurilik kanalindaki açiklik demektir. Spina bifida' nin baslica 3 tipi vardir( hafiften ağıra doğru ).
Spina bifida okkülta : Bir veya daha fazla omurun arkasinda açiklik olmasi, omuriligin ve omuriligin uzantisi olan sinirlerin yerinde olmasi demektir. Klinik olarak önemli bir deformite degildir. Meningosel : Omuriligin etrafindaki koruyucu zarlarin omurgadaki bir açiktan disari çikmasi demektir. Bebek dogdugu zaman sirtinda bir kese ile dogar. Sinir hasari yoktur veya çok azdir, cerrahi olarak tamir edilir.
Myelomeningosel : Spina bifidanin en agir formudur. Omuriligin kendisi ve zarlari, omur açikligindan disariya çikmistir. Bazi vakalarda omuriligi içinde tasiyan deri ile örtülüdür, bazen omurilik ve etrafindaki zarlar tamamen açiktadir.
Sıklığı
Insanlarin % 20 kadarinda spina bifida okülta vardir. Ancak bu hastalarin büyük çogunlugunda hiçbir belirti yoktur, ve insanlarin çogu spina bifida okülta oldugunu bilmez. Diger iki tip spina bifida ise oldukça önemlidir. Diger iki tip omurga açikligina " spina bifida manifesta" adi da verilir. Myelosel ve myelomeningosel her bin dogumda bir görülür. Bunlarinda büyük çogunlugu ( % 95 ) myelomeningosel seklindedir.
Özellikleri
Spina bifidanin en agir formu olan myelomeningoselin belirtileri; bu belitiler spina bifidali omurilik seviyesinin altindaki belirtiler ve beyin omurilik sivisi dolasiminin bozulmasina bagli belirtiler olarak ikiye ayrilir.
- Kas zayifligi ve felç
- Duyu kaybi
- Mesane ve barsak kontrolünün olmamasi - Hidrosefali ( beyinde su toplanmasi ) - Nöbetler
- Körlük
Myelomeningoselli çocuklarin % 70 - 90' inda myelomingoselle birlikte beyin omurilik sivisi dolasimi da bozulmustur ve buna bagli olarak basta büyüme, nöbetler ve görme bozuklugu olur. Hidrosefali sant ( shunt ) ameliyati ile kontrol edilir. Bu ameliyatla beyinde olusan fazla sivi karin bosluguna verilir. Bu sekilde beyin hasari, nöbetler, ve körlük önlenmis olur.
Hidrosefali spina bifada olmaksizin da görülebilir ancak bu iki durum siklikla birlikte görülür.
Egitim imkanlari
Spina bifada *** rastlanan bir anomalidir. Yakin zamanlara kadar mylomeningoselli çocuklar dogumdan kisa bir süre sonra ölürdü. Ancak günümüzde dogumdan hemen sonra yapilan sant ameliyatlari ve spinal tamir bu çocuklarin ölmesini engellemistir. Siklikla bu çocuklar daha sonra da çok ciddi operasyonlar geçirmektedirler. Bu sebeple bu çocuklarin egitim programlari esnek olmali ve onlarin tibbi bakim ve rehabilitasyon izlemeleri ile uyum göstermelidirler.
Myelonemingoselli pek çok çocuk için en önemli sorun mesane ve barsak kontrolüdür, temiz aralikli kateterizasyon ( TAK ) gerekebilir. TAK'in ögrenilmesi ve uygulanmasi özel bir egitim ve dikkat gerektirir. Bazi çocuklari çok erken yasta bile kendi kendine kateterizasyonu ögrenebilir. Basarili bir mesane tedavi programi çocugun normal okula gitmesini ve toplumlasmasini saglayabilir.
Bazi çocuklarda hidrosefaliden dolayi ögrenme problemleri olabilir. Keza bu çocuklar dikkat eksikligi, anlama ve ifade etme güçlügü, okuma ve hesap bozukluklari olan çocuklara erken müdahale daha sonraki okul basarisi için oldukça faydalidir.Bu çocuklarin okulla entegre olabilmeleri için okul ekipmani ve müfredatta bazi ayarlamalar yapmak gerekebilir. Yine bu çocuklar için çevresel ve mimari engeller önemli sorunlar olusturur. Myelonemingoselli çocuklarin mobiliteyi de bir sekilde ögrenmeleri gerekir. Bunun için tutulan seviyeye ve omurilikteki lezyonunun derecesine göre bir hedef tespit edilmeli ve bu hedefe ulasilmaya çalisilmalidir. Bu çocuklar baston yardimi ile brace lerle ( alt seviyeler ) yada tekerlekli sandalye ile mobilize olabilirler.
Spina bifida daki gibi fiziksel engeller çocuklarin davranissal ve sosyal gelismelerinde çok derin etkiler birakir. Kisisel gelisim için aileler, ögretmenler, fizyoterapistler ve egitimin diger elemanlarina büyük görevler düser.