Ünlü bilim adamı Einstein: ’Siz biliyor musunuz, dünyanın en büyük liderine sahipsiniz’

Emekli ögretim üyesi Profesör Münir Ülgür, 1949’da ünlü bilim adamı Einstein ile ABD’de yaptıgı görüsmeyi Cumhuriyet Bilim’e anlattı. Einstein, Ülgür’e Atatürk’ü kastederek Dünyanın en büyük liderine sahipsiniz. Üniversite reformu sırasında beni de ülkenize davet etmisti demis.

İSTANBUL Teknik Üniversitesi’nin (İTÜ) elektrik-elektronik bölümü emekli ögretim üyelerinden Prof. Dr. Münir Ülgür, ünlü bilim adamı Albert Einstein ile yaptıgı bir görüsmede, Einstein’ın Atatürk’ten Türkiye’ye gelmesi için davet aldıgını ögrendigini söyledi. Prof. Dr. Kerim Erim ve Prof. Dr. Adnan Adıvar’dan sonra Einstein’la görüsen 3. Türk bilim adamı olan Ülgür, olayı Cumhuriyet Gazetesi Bilim Teknoloji Dergisi’ne söyle anlattı:

TÜRKİYE’YE ÇAĞIRDI

ABD Philadelphia’da çalıstıgım dönemde Einstein’ın da Princeton Üniversitesi’nde oldugunu biliyordum. 1949’da bir gün üniversitedeki sekreterine telefon ettim ve görüsme istegimi bildirdim. Hiç beklemedigim bir sekilde, hemen kabul ettiler. Bizi hemen kabul etmesinin sebebi, benim Atatürk’ün evladı olmamdı. Konusmalarımız sırasında da Atatürk’ü kastederek, ’Siz biliyor musunuz, dünyanın en büyük liderine sahipsiniz’ dedi. 1933 Üniversite Reformu sırasında Atatürk’ün kendisinin de Türkiye’ye gelmesini istedigini söyledi ve ’Arkadaslarım hep oradaydı ama burada imkanlar çok fazla oldugu için burayı tercih ettim’ dedi. Yaklasık yarım saat konustuktan sonra, bize memleketimize iyi seyler götürmemizi tavsiye etti ve ayrıldık.

42 YABANCI PROFESÖR

Cumhurbaskanı Mustafa Kemal, o dönem baslattıgı üniversite reformuyla, dünyanın dört bir yanında ülkeye bilim adamlarını davet etmis, İstanbul Darülfünun’u kaldırarak, Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk üniversitesi olan İstanbul Üniversitesi’ni kurmustu. Türkiye’ye üniversite sözünü kazandıran Atatürk, bu reformla, Türkiye’de birçok tarihçinin de kabul ettigi gibi yaklasık 15 yıl sürecek altın bir çagı baslatmıstı. O yıl Almanya’da iktidarı ele geçiren Adolf Hitler’in Nazi rejiminden kaçan Alman bilim adamları ise reformun en önemli aktörleri olmuslardı. 1933’te 42 yabancı profesör, Türkiye’de çesitli üniversitelerde ise baslamıstı. Almanya’da Yahudi ögretim üyelerinin üniversitelerden atılacagını ögrenen Einstein ise o sırada misafir ögretim üyesi olarak bulundugu Amerika’daki Princeton Üniversitesi’nde kalmayı tercih etmisti.

Kaynak : Cumhuriyet Gazetesi Bilim Teknoloji Dergisi