Sosyopati, Sosyopatlık
Sosyopatlar, psikolojik bir bozukluk sebebiyle empati kurma yeteneği bulunmayan kişilerdir. İnsanlara fiziksel veya duygusal zarar vermeyi normal bir eylem olarak karşılarlar. Acı vermekten zevk almazlar fakat pişmanlık da duymazlar. Neyin acı vereceğine karar vermekte zorluk yaşarlar.
Gerçek anlamda başkaları için acıma, üzülme, sevgi veya şefkat duymazlar. Yalnızca kendi çıkarlarını düşünürler. Seçtikleri duygulu insanlara sadistik bir biçimde acı çektirirler ve bunu dışarıdan bakanlardan çok başarılı bir biçimde gizleyebilirler.
Sosyopatinin Nedenleri
Nedeni tam olarak bilinmese de beyin omurilik sıvılarında normal seviyede bulunması gereken testosteronun yüksek oranda; serotonin ve kortikotropinin de düşük seviyede bulunmasının hastalığa etkisi olduğu tahmin ediliyor. Bunun dışında antisosyal, katı disiplinli ve şefkat göstermeyen ebeveynlere sahip olmanın ve kötü çevre koşullarının da bu hastalığa sebep olduğu düşünülmektedir. Sosyopatların babalarında, diğer babalara kıyasla daha fazla sosyopatik özellik ve alkolizm gözlemlenmiştir.
Sosyopati Belirtileri
- Hassasiyet Zayıflığı : Umursamazlık önemli belirtilerden biridir. Sosyopatlar karşısındaki kişinin üzülmesini ya da incinmesini önemsemez. Yaptıklarının kötü ve yanlış olduğunun farkında olarak karşısındakileri üzmeye devam eder.
- Ahlaki Kurallara Karşı Durma : Toplumun genel geçer kurallarına uyumsuzluk gösterir. Dengesiz tutumları nedeniyle toplumdan dışlanır, ancak bundan herhangi bir rahatsızlık duymaz.
- Uyumsuzluk : Sosyopat kişilik, başta ailesi olmak üzere çevresindekilere karşı son derece uyumsuz tavır sergileyebilir. Dirençli uyumsuzluklarıyla çevresindekilere büyük sıkıntılar yaşatabilir. Yalan söyleme ve rol yapmaya yatkındır. Otorite unsurlarıyla şiddetli uyumsuzluk yaşar.
- Verim Düşüklüğü : Sosyopatlar, dengesiz tavırları nedeniyle performans düşüklüğü yaşar. Çalışma verimleri son derece düşüktür. İş yaşamında problemli tavırlarıyla dikkat çeker.
- Saldırganlık : Rahatsızlığın ilerlemiş dönemlerinde uyumsuzluk boyutunun artması saldıranlığı beraberinde getirebilir. Kavgaya karışma, toplum içinde suç işlemeye yatkınlık, başkalarının haklarını ihlal etme sosyopatların belirgin özelliklerindendir. Zayıf olanları ezmekten de büyük keyif duyar.
Antisosyal kişilik bozukluğu teşhisi, yaklaşık olarak tüm erkeklerin %3üne ve tüm kadınların %1ine konulmuştur. Hapishanelerde, bu oranın %75'e kadar yüksek olabileceği tahmin edilmektedir.
Çocuklarda Sosyopatik Eğilim
Her ne kadar, antisosyal kişilik bozukluğu 18 yaşından önce resmen teşhis edilemese de, bu hastalığın, MacDonald Üçlüsü olarak bilinen üç işaretçisi, bazı çocuklarda bulunabilir. Bunlar; normalden uzun bir süre devam eden yatak ıslatma, hayvanlara eziyet ve piromani (yangın çıkarma hastalığı, yani yangın çıkarma hususunda kontrol edilemez bir isteğe sebep olan akıl hastalığı).
Bu işaretleri sergileyen çocukların ne kadarının büyüyünce antisosyal kişilik bozukluğu geliştirecekleri bilinmemektedir. Fakat bu işaretler, teşhis konulmuş yetişkinlerin hayat hikâyelerinde sıklıkla bulunmaktadır.
Derlenmiştir
Sosyopatlar, psikolojik bir bozukluk sebebiyle empati kurma yeteneği bulunmayan kişilerdir. İnsanlara fiziksel veya duygusal zarar vermeyi normal bir eylem olarak karşılarlar. Acı vermekten zevk almazlar fakat pişmanlık da duymazlar. Neyin acı vereceğine karar vermekte zorluk yaşarlar.
Gerçek anlamda başkaları için acıma, üzülme, sevgi veya şefkat duymazlar. Yalnızca kendi çıkarlarını düşünürler. Seçtikleri duygulu insanlara sadistik bir biçimde acı çektirirler ve bunu dışarıdan bakanlardan çok başarılı bir biçimde gizleyebilirler.
Sosyopatinin Nedenleri
Nedeni tam olarak bilinmese de beyin omurilik sıvılarında normal seviyede bulunması gereken testosteronun yüksek oranda; serotonin ve kortikotropinin de düşük seviyede bulunmasının hastalığa etkisi olduğu tahmin ediliyor. Bunun dışında antisosyal, katı disiplinli ve şefkat göstermeyen ebeveynlere sahip olmanın ve kötü çevre koşullarının da bu hastalığa sebep olduğu düşünülmektedir. Sosyopatların babalarında, diğer babalara kıyasla daha fazla sosyopatik özellik ve alkolizm gözlemlenmiştir.
Sosyopati Belirtileri
- Hassasiyet Zayıflığı : Umursamazlık önemli belirtilerden biridir. Sosyopatlar karşısındaki kişinin üzülmesini ya da incinmesini önemsemez. Yaptıklarının kötü ve yanlış olduğunun farkında olarak karşısındakileri üzmeye devam eder.
- Ahlaki Kurallara Karşı Durma : Toplumun genel geçer kurallarına uyumsuzluk gösterir. Dengesiz tutumları nedeniyle toplumdan dışlanır, ancak bundan herhangi bir rahatsızlık duymaz.
- Uyumsuzluk : Sosyopat kişilik, başta ailesi olmak üzere çevresindekilere karşı son derece uyumsuz tavır sergileyebilir. Dirençli uyumsuzluklarıyla çevresindekilere büyük sıkıntılar yaşatabilir. Yalan söyleme ve rol yapmaya yatkındır. Otorite unsurlarıyla şiddetli uyumsuzluk yaşar.
- Verim Düşüklüğü : Sosyopatlar, dengesiz tavırları nedeniyle performans düşüklüğü yaşar. Çalışma verimleri son derece düşüktür. İş yaşamında problemli tavırlarıyla dikkat çeker.
- Saldırganlık : Rahatsızlığın ilerlemiş dönemlerinde uyumsuzluk boyutunun artması saldıranlığı beraberinde getirebilir. Kavgaya karışma, toplum içinde suç işlemeye yatkınlık, başkalarının haklarını ihlal etme sosyopatların belirgin özelliklerindendir. Zayıf olanları ezmekten de büyük keyif duyar.
Antisosyal kişilik bozukluğu teşhisi, yaklaşık olarak tüm erkeklerin %3üne ve tüm kadınların %1ine konulmuştur. Hapishanelerde, bu oranın %75'e kadar yüksek olabileceği tahmin edilmektedir.
Çocuklarda Sosyopatik Eğilim
Her ne kadar, antisosyal kişilik bozukluğu 18 yaşından önce resmen teşhis edilemese de, bu hastalığın, MacDonald Üçlüsü olarak bilinen üç işaretçisi, bazı çocuklarda bulunabilir. Bunlar; normalden uzun bir süre devam eden yatak ıslatma, hayvanlara eziyet ve piromani (yangın çıkarma hastalığı, yani yangın çıkarma hususunda kontrol edilemez bir isteğe sebep olan akıl hastalığı).
Bu işaretleri sergileyen çocukların ne kadarının büyüyünce antisosyal kişilik bozukluğu geliştirecekleri bilinmemektedir. Fakat bu işaretler, teşhis konulmuş yetişkinlerin hayat hikâyelerinde sıklıkla bulunmaktadır.
Derlenmiştir