-
- Üyelik Tarihi
- 2 Ağu 2016
-
- Mesajlar
- 11,694
-
- MFC Puanı
- -894
azı deniz solucanlarında, suda yaşayan yumuşakçalarda (midye), kabuklu eklembacaklılarda (Istakoz, yengeç), derisidikenlilerde, balıklarda, semender ve kurbağa larvalarında solungaç solunumu görülür.
Solungaçlar, vücut dış yüzeyinin suya doğru yapmış olduğu kıvrımlardır.
- Denizyıldızlarında solungaçlar, basit tüpsü deri çıkıntılarıdır. Vücudun büyük bölümüne yayılmıştır.
- Midye, kerevit ve diğer birçok hayvanın solungaçları vücudun belirli bir bölgesine yerleşmiş durumdadır
- Deniz solucanlarında, vücudun her bölmesinden çıkan kanatçıklar şeklinde bir çift yassı çıkıntı (parapodiyum) hem yüzme hareketlerinin yapılmasını hem de solungaç olarak görev yapmayı sağlar.
Solungaçların toplam yüzey alanı, vücudun yüzeyinden daha fazladır.
- Balıklarda solungaçlar, başın iki yanında solungaç kapaklarının (operkulum) altında yer alır. Kemikli balıklarda dört çift, köpek balıklarında beş çift olan solungaç yayları üzerine yerleşmiştir. Solungaç yayları üzerinde solungaç yaprakları bulunur. Solungaç yaprakları çok sayıda kılcal damar içerir.
Sudaki oksijen havaya göre az olduğundan solungaçların yeterli oksijen alabilmesi için çeşitli adaptasyonlar gelişmiştir;
Birinci Adaptasyon; havalandırmadır. Yani gaz değişim yüzeyinden suyu hareket ettirmektir. Eğer su hareketsiz kalırsa gaz değişim yüzeyinin çevresindeki suyun oksijeni kısa sürede tükenir ve hayvanın yaşamını sürdürmesine yetecek oksijen sağlanamaz.
Kerevit ve Istakozların solungaçlarının üzerine su akımını sağlayan vücut çıkıntıları vardır.Balıklarda ağızdan alınan su, solungaçlardan geçerek solungaç kapaklarından dışarı çıkar. Bazı hızlı yüzücü balıklar yüzerken ağızlarını açık tutarlar. Böylece ileri doğru hareketleri suyun solungaçlardan çıkmasını sağlar. Hareketleri engellenen bazı balık türlerinin oksijensizlikten öldükleri gözlenmiştir.
İkinci Adaptasyon; ters akım alış verişidir. Yani solungaç kılcallarındaki kan akımı, solungaçların üzerinden geçen suyun ters yönündedir. Bu durum suda, havaya göre az olan oksijenin kana en yüksek düzeyde geçişini sağlar. Kan, solungaç kılcallarında ilerlerken giderek oksijenle yüklenmekte, aynı zamanda solungaçların üzerinde yeni geçmeye başlamış oksijence daha da zengin suyla karşılaşmaktadır . Bu durum tüm kılcallar boyunca oksijenin sudan kana geçmesini sağlayan bir yo-ğunluk farkı yaratmaktadır.
Solungaçlarda çok fazla kılcal damar bulunur. Bu damarlar içindeki kan, sudan yalnızca iki hücre sırası ile ayrılır. Bunlar damar duvarındaki tek katlı epitel hücre sırası ile solungaç yüzeyindeki tek katlı hücre sırasıdır. Oksijen, sudan difüzyonla bu iki hücre sırasını aşıp kana geçerken, karbondioksit kandan difüzyonla suya çıkar. Kana geçen O2 kanla hücrelere taşınır.
Balıklarda bulunan yüzme keseleri, balığın bulunduğu herhangi bir derinlikte dengeli bir şekilde kalabilmesini sağlar. Bu keseler, O2, N2 ve CO2 gibi gazlarla doldurulup boşaltılarak çeşitli derinliklere dayanma sağlanır. Bu keselere gazlar, özel bir sistemle aktif taşıma yaparak alınıp verilir.
Solungaçlar, vücut dış yüzeyinin suya doğru yapmış olduğu kıvrımlardır.
- Denizyıldızlarında solungaçlar, basit tüpsü deri çıkıntılarıdır. Vücudun büyük bölümüne yayılmıştır.
- Midye, kerevit ve diğer birçok hayvanın solungaçları vücudun belirli bir bölgesine yerleşmiş durumdadır
- Deniz solucanlarında, vücudun her bölmesinden çıkan kanatçıklar şeklinde bir çift yassı çıkıntı (parapodiyum) hem yüzme hareketlerinin yapılmasını hem de solungaç olarak görev yapmayı sağlar.
Solungaçların toplam yüzey alanı, vücudun yüzeyinden daha fazladır.
- Balıklarda solungaçlar, başın iki yanında solungaç kapaklarının (operkulum) altında yer alır. Kemikli balıklarda dört çift, köpek balıklarında beş çift olan solungaç yayları üzerine yerleşmiştir. Solungaç yayları üzerinde solungaç yaprakları bulunur. Solungaç yaprakları çok sayıda kılcal damar içerir.
Sudaki oksijen havaya göre az olduğundan solungaçların yeterli oksijen alabilmesi için çeşitli adaptasyonlar gelişmiştir;
Birinci Adaptasyon; havalandırmadır. Yani gaz değişim yüzeyinden suyu hareket ettirmektir. Eğer su hareketsiz kalırsa gaz değişim yüzeyinin çevresindeki suyun oksijeni kısa sürede tükenir ve hayvanın yaşamını sürdürmesine yetecek oksijen sağlanamaz.
Kerevit ve Istakozların solungaçlarının üzerine su akımını sağlayan vücut çıkıntıları vardır.Balıklarda ağızdan alınan su, solungaçlardan geçerek solungaç kapaklarından dışarı çıkar. Bazı hızlı yüzücü balıklar yüzerken ağızlarını açık tutarlar. Böylece ileri doğru hareketleri suyun solungaçlardan çıkmasını sağlar. Hareketleri engellenen bazı balık türlerinin oksijensizlikten öldükleri gözlenmiştir.
İkinci Adaptasyon; ters akım alış verişidir. Yani solungaç kılcallarındaki kan akımı, solungaçların üzerinden geçen suyun ters yönündedir. Bu durum suda, havaya göre az olan oksijenin kana en yüksek düzeyde geçişini sağlar. Kan, solungaç kılcallarında ilerlerken giderek oksijenle yüklenmekte, aynı zamanda solungaçların üzerinde yeni geçmeye başlamış oksijence daha da zengin suyla karşılaşmaktadır . Bu durum tüm kılcallar boyunca oksijenin sudan kana geçmesini sağlayan bir yo-ğunluk farkı yaratmaktadır.
Solungaçlarda çok fazla kılcal damar bulunur. Bu damarlar içindeki kan, sudan yalnızca iki hücre sırası ile ayrılır. Bunlar damar duvarındaki tek katlı epitel hücre sırası ile solungaç yüzeyindeki tek katlı hücre sırasıdır. Oksijen, sudan difüzyonla bu iki hücre sırasını aşıp kana geçerken, karbondioksit kandan difüzyonla suya çıkar. Kana geçen O2 kanla hücrelere taşınır.
Balıklarda bulunan yüzme keseleri, balığın bulunduğu herhangi bir derinlikte dengeli bir şekilde kalabilmesini sağlar. Bu keseler, O2, N2 ve CO2 gibi gazlarla doldurulup boşaltılarak çeşitli derinliklere dayanma sağlanır. Bu keselere gazlar, özel bir sistemle aktif taşıma yaparak alınıp verilir.