1- Romanın Adı: Sinekli Bakkal
2- Romanın Yazarı: Halide Edib Adıvar
3- Basıldığı Yer ve Tarih: Özgür Yayınları, Mart 2004
4- Sayfa Sayısı: 458


B- ROMANDAKİ OLAYIN İNCELENMESİ


1- Olayın Özeti:
İmam’ın kızı Emine ile Tevfik çocukluktan beri birbirlerine aşıktırlar. Emine sonunda Tevfik’e kaçar ve İmam Emine’yi evlatlıktan reddeder. Fakat bir süre sonra araları bozulur. Emine bir gece Tevfik’i arkadaşlarına kendi taklidini yaptığını görünce terk eder.. Tevfik bir süre sonra yaptığına pişman olur ve Emine’nin kapısında dolanmaya, derdini mahalleli kadınlara anlatmaya başlar. Mahalleli Tevfik’i komisere şikayet eder. Şikayet padişaha kadar gider. Tevfik Gelibolu’ya sürülür.
Emine hamiledir. Tevfik ve Emine’nin bir kızları olur. Adını Rabia koyarlar. İmam ve Emine Rabia’nın sesinin çok güzel olduğunu fark eder. İmam, torununu hafız yapmaya karar verir. Rabia’nın ünü çabuk yayılır. Zaptiye Nazırı Selim Paşa’nın karısı Sabiha Hanım Rabia’yı dinlemek ister ve kandilde Kuran okuması için çağırır.
Selim Paşa, Sabiha Hanım’dan kendisi gibi bir erkek evlat ister. Oğlu Hilmi ise çelimsiz, peltek bir oğlandır. Ayrıca Hilmi ileride babasının hiç tasvip etmediği bir şekilde Jön Türkler’e katılır. Sabiha Hanım başka çocuk doğurmayınca Paşa da gizlice bir buğday tüccarının kızıyla evlenir. Fakat ikinci karısı da Hilmi’den daha çelimsiz bir kız doğuruken ölür. Selim Paşa daha bu durumu karısıa anlatamadan Sabiha Hanım her şeyi bildiğini söyler. Selim Paşa’nın anasız kalan kızını da yanına alıp büyütmeyi teklif eder.
Sabiha Hanım, Rabia’nın eğitiminin kendi konaklarında devam etmesini ister. İmam da bu teklifi kabul eder. Bir gün Rabia, Selim Paşa’nın uşağı Şevket Ağa’yla İmam’ın evine dönerken, Tevfik’in evinde ışık görür. Rabia babasının döndüğünü anlar. Öğleden sonraları konak yerine Tevfik’in evine gitmeye başlar. Bu durum fark edilince Emine konağa gider. Selim Paşa, İmam ve Emine’ye çocuğun seçme hakkı olduğunu söyler. Rabia Tevfik’le yaşamayı tercih eder. İmam tüm kazancını Rabia’dan elde ettiği için bu durumu kabul etmez. Tevfik, İmam’a Rabia’nın tüm gelirini vermeyi teklif eder. İmam bu durumda Rabia’nın gitmesini kabul eder. Aylar sonra mahalle kadınları Tevfik’e Emine’nin kötü durumda olduğunu, Emine ile Rabia’yı barıştırmak gerektiğini anlatırlar. Tevfik, Rabia’yı Emine’ye gönderir. Bunu zaten istemeyen Rabia, Emine’nin evinde hiç iyi karşılanmaz. Emine onu istemediğini söyler ve evinden kovar. Bu Rabia ile annesinin son görüşmesi olur.
Selim Paşa’nın bahçıvanının yeğeni Bilal, Manastır’dan İstanbul’a gelir. Bir gün Sinekli Bakkal’dan geçerken Rabia’yı görür. Onunla tanışmak ister. Fakat Rabia ona pek iyi davranmaz ama sonra araları düzelir.
Tevfik haftada üç gün mahalle kıraathanesinde Karagöz oynatmaya başlamıştır. Bu arada Rabia büyümüş, güzel, genç bir kız olmuştur. Etrafındakiler de bunun farkındadırlar. Rabia ile Bilal yakınlaşmaya başlar. Bilal hep gelecekte nasıl büyük ve zengin bir insan olacağından bahsetmektedir. En büyük hayali ise Selim Paşa gibi bir zorba olmaktır. Rabia bu durumu öğrenince Bilal’e küser. Bilal de Rabia’nın kendisini kıskanması için Selim Paşa’nın kızı Mihri’yle evlenmeye karar verir. Fakat amacına ulaşamayacaktır.
Tevfik hastalanmıştır. Bu sırada Rabia hutbe okumaya gitmediği için İmam’a para gitmez. Emine yoksulluk içinde ölür.
Tevfik ortaoyunlarındaki Mirasyedi karakterini değiştirmiş, gizliden gizliye onun yerine Dahiliye Nazırı Zati Bey’i oynatmaktadır. Zati Bey bu durumu bir şekilde duyar ve Tevfik’i konağına çağırıp uyarır. Bu arada Selim Paşa padişahın gözünde gittikçe düşmekte Zati Bey ise gittikçe yükselmektedir. Padişah, Selim Paşa’ya Hilmi ve arkadaşlarını araştırması vazifesini verir. Hilmi Beyrut’a gider. Selim Paşa Hilmi’nin peşine adam gönderir. Beyrut’tan gelen haberler olumsuz değildir. Hilmi’nin hiçbir yabancı evrak almadığı ve hiçbir olaya karışmadığı haberi gelir.
Bir gece Tevfik kadın kılığında Fransız Postane’sine gider. Çıkışta yakalanır ve Selim Paşa’nın karşısına çıkarılır. Şam’a sürülecektir. Bu arada Hilmi de Şam Vali Muavinliğine atanır.
Peregrini’nin annesi ölür ve Peregrini ülkesine döner. Bir sene kadar sonra dönünce Rabia’ya evlenme teklifi eder. Müslümanlığı kabul eder. Yeni adı Osman olur.
Rabia ile Osman evlenir. Fakat evlilikleri bekledikleri kadar mutlu sürmez. Aksine Vehbi Dede’nin söylediği gibi kültürler arası fark ortaya çıkar. Mutsuzluk dışında kavgalar da başlar. Fakat ettikleri kavgalar hiçbir zaman uzun sürmez. Çünkü birbirlerini hala sevmektedirler.
Rabia hamiledir. Doktorlar, bebeğin sezeryanla alınması gerektiğini bunun az da olsa tehlikeli olduğunu söylerler. Osman bebeği aldırmak ister. Rabia’yı kaybetmek istemiyordur. Rabia ise bebeğini doğurmak istemektedir. Rabia doğumu sağ salim atlatır.
Bu arada 1908 ihtilali olmuş, padişah devrilmiştir. Tüm sürgünler evlerine geri dönerler. Bunların içinde Tevfik de vardır. Tevfik ve diğer sürgünler bir anda halkın kahramanı olmuşlardır. Torun sahibi olduğunu Tevfik damadından öğrenir. Gözlerinden iki yaş yanaklarına damlar.
2- Karakterler (Asıl ve Yardımcı Karakterler) Karakterlerin Ruhsal ve Fiziksel Özellikleri:
Asıl Karakterler
RABİA: Çocukluğu dedesi İmam ve annesi Emine’nin terbiyesinde geçmiştir. Çocukluğunu yaşayamamıştır. Dedesi tarafından sürekli olarak cehennem tasvirleriyle büyütülmüştür. On bir yaşında hıfzını dedesine dinletmiştir. İstanbul’un en küçük, fakat üslubuyla ve sesiyle en meşhur hafızı olmuştur. On bir-on iki yaşlarında Vehbi Dede’den ders almaya başlar; kısa sürede tef, ud, kanun gibi alaturka sazları süratle ve kabiliyetle öğrenir. Alaturka pek çok şarkıyı da güzel bir şekilde söyleyebilmektedir. Daha sonra Peregrini’den de batı müziği dersleri almaya başlar ve bunda da başarılı olur. Hatta doğu ve batı müziğini kendi üslubuyla birleştirir. Babasıyla kalmaya başladıktan sonra ise neşeli ve sanatkar yönü daha baskın bir şekilde ortaya çıkar.
Karar verdi mi peşini bırakmayan; kendisine ihtiyacı olanlara yardımseverdir. Sinekli Bakkal’a her şeyiyle bağlıdır. Aynı zamanda “giydiği her kıyafete şahsiyetinden bir şeyler katan” bir özelliği vardır. Uyuşamadığı noktalarda, tartışma esnasında, inatçı ve kesinlikle cevap vermeyen bir yapıya sahip; aynı zamanda kabullenmediği şeyleri asla yapmayacak kadar inatçı ve güçlüdür. Açıklayamadığı ve gücünün yetmediği konularda kadere, alınyazısına son derece bağlıdır. Olumlu özelliklerin çoğunu kendinde toplamış bir kadın tiplemesidir.​