REM uykusu, artan beyin dalgası aktivitesi ile karakterize edilen aktif bir uyku aşamasıdır. Hızlı göz hareketi veya REM uykusu, uyku sırasında ortaya çıkan dört aşamalı döngünün son aşamasıdır. REM olmayan uykunun aksine, dördüncü faz, uyanmış durumda görülene daha yakın olan beyin aktivitesinde ve otonom sinir sistemi fonksiyonlarında bir artış ile karakterizedir. REM olmayan uyku evrelerine benzer şekilde, bu uyku evresi öncelikle hipokampus ve amigdaladan ilave katkılarla beyin sapı ve hipotalamus tarafından kontrol edilir.
Ek olarak, REM uykusu hareketli rüyaların oluşumunda bir artış ile ilişkilidir. REM olmayan uyku, dinlenme ve iyileşme ile ilişkili olsa da, REM uykusunun amacı ve faydaları hala bilinmemektedir. Bununla birlikte, birçok teori, REM uykusunun öğrenme ve hafıza oluşumu için yararlı olduğunu varsaymaktadır.

REM Uyku Nedir?
REM uykusu, artmış beyin dalgası aktivitesi, uyanık durum otonomik fonksiyonlarına dönüş ve ilişkili uyku felci ile karakterize edilen aktif bir uyku aşamasıdır. Beyin sapı, özellikle ponslar ve orta beyin ve hipotalamus, beynin REM-on ve REM-off hücreleri salgılayan hormon ile REM uykusunu kontrol eden kilit bölgeleridir. En canlı, ayrıntılı ve duygusal rüyalar REM uykusu sırasında ortaya çıkmaktadır. REM uykusunun faydaları belirsizdir, ancak belleğin öğrenilmesi ve depolanması ile ilgili olabilir.

REM uykusu, REM olmayan uykudan sonra artan aktivitesi nedeniyle genellikle paradoksal bir uyku durumu olarak tanımlanır. REM veya N1, N2 ve N3 olarak bilinen önceki üç uyku aşaması, vücut fonksiyonlarını ve beyin aktivitesini aşamalı olarak yavaşlatmak için başlangıçta uyku döngüsü sırasında ortaya çıkar. Bununla birlikte, N3 uykusunun ortaya çıkmasından sonra (uykunun en derin aşaması), beyin daha uyarılmış bir durumun başlangıcını işaret eder.

Adından da anlaşılacağı gibi, REM uykusu sırasında gözler hızla yanlara doğru hareket eder. Kalp atış hızı, solunum hızı ve kan basıncı gibi otonom fonksiyonlar, uyanıkken değerlerine yaklaşmaya başlar. Bununla birlikte, bu dönem genellikle rüyalar ile ilişkili olduğundan, büyük uzuv kas aktiviteleri geçici olarak felç olur, kas gruplarında seğirme hala daha küçük boyutlarda görülebilir.

REM uyku, uyku döngüsünün en uzun dönemidir ve 70 ila 120 dakika sürmektedir. Uyku süresi ilerledikçe, uyku döngüsü REM uykusunda harcanan zamanı arttırır. Bu aşamada harcanan orantı süresi bir kişinin yaşına göre belirlenir. Tüm uyku aşamaları yeni doğanlarda bulunur, ancak bebeklerde REM olmayan yavaş dalga uykusu çok daha yüksektir. REM uykusu oranı yetişkinlerde uyku döngüsünün% 20-25’ine ulaşıncaya kadar yaşla birlikte kademeli olarak artmaktadır.

REM ve Beyin
REM uykusu sırasında, bir elektroensefalogram (EEG) üzerinde ölçülen beyin dalgası aktivitesi de, REM olmayan uyku sırasında görülen daha yavaş dalga aktivitesine kıyasla artar. N1 uykusu, uyanıklık durumu sırasında kaydedilen normal alfa dalga paterninin yavaşladığını gösterir. N2 uyku, K dalgalarını veya 1 saniyeye kadar uzun, yüksek voltaj dalgalarını ve uyku iğlerini veya düşük voltaj ve yüksek frekanslı ani dönemleri tanıtır. N3 uyku, delta dalgaları veya yüksek voltaj, yavaş ve düzensiz aktivite ile karakterizedir. Bununla birlikte, REM uykusu sırasında elde edilen EEG’ler, düşük voltaj ve hızlı dalgalara sahip uyku düzenleri, bazı alfa dalgaları ve iletilen hızlı göz hareketi ile ilişkili kas seğir uçları gösterir. Bu okumalar aynı zamanda REM olmayan uyku sırasında gözlemlenenlerden daha değişkendir ve zaman zaman rasgele ani yükselme modelleri uyanıkken görülen aktiviteden daha fazla dalgalanır.

REM uykusu sırasında beynin büyük bölümleri beyin sapı ve hipotalamustur. Özellikle ponslar ve orta beyin ve hipotalamus, “REM-on” ve “REM-off” hücreleri olarak bilinen özel hücreler içerir. REM uykusuna geçişi indüklemek için, REM-on hücreleri, hızlı göz hareketleri, kas aktivitesi baskısı ve otonomik değişikliklerin başlangıcını bildirmek için GABA, asetilkolin ve glutamat gibi hormonları salgılar. REM-off hücreleri, adından da anlaşılacağı gibi, norepinefrin, epinefrin ve histamin gibi uyarıcı hormonların salgılanmasıyla REM uykusunun ofsetini indükler.

Hipotalamus ayrıca, orexin nöronları olarak bilinen ve orexin hormonunu salgılayan uyarıcı hücreler içerir. Bu hormon, uykudan uyanma ve uyarılmayı korumak için gereklidir ve uyku bozuklukları olan kişilerde genellikle azalır veya yok olur. Hipokampus ve amigdala spesifik olarak hayallerinin dönemlerde, REM uykusu katılmaktadırlar. Beynin bu alanları, hafıza ve duygusal düzenleme işlevlerinden dolayı en dikkat çekicidir. Bir EEG, yüksek dalga, teta dalgaları olarak bilinen düzenli dalgaların varlığı ile artan hipokampal ve amigdala aktivitesini gösterecektir.

Düşler ve REM Uykusu
Rüyalar uykunun diğer aşamalarında ortaya çıkabilse de, en canlı rüyalar REM uykusu sırasında ortaya çıkar. Bu rüyalar genellikle hayal kırıklığı, öfke, endişe veya korku ile ilişkili, hayali yaşamın ayrıntılı ve duygusal deneyimleridir. Bir kişi ayrıca REM olmayan uykudan ziyade REM uykusundan uyandığında bir rüyayı daha kolay hatırlayabilir. Rüya içeriğinin amacı şu anda anlaşılamamıştır.

Tarihsel olarak, nörolog ve psikanalizin babası Sigmund Freud, hayallerin bilinçdışı düşüncenin bir temsili olduğunu ve bu nedenle her rüyanın çok önemli bir anlamı olduğunu öne sürmüştür. Onun rüya tabiri ancak, evrensel olarak kabul edilmiş bir teori değildir. Karşıt bir hipotez, rüya içeriğinin, anlamlı bir yorumlayıcı deneyimden ziyade, REM uykusu sırasında meydana gelen rastgele beyin aktivitesinin bir sonucu olduğunu ileri sürmektedir.

REM Uykusunun Faydaları
Hafif uyku yoksunluğu kronik sağlık koşulları için riski arttırdığından ve ciddi uyku yoksunluğu halüsinasyonlara hatta ölüme neden olabilir. Yani özetlemek gerekirse genel olarak uyku sağlık ve refah için gereklidir. Hayatta kalabilmek için REM olmayan uyku gerekli olsa da, REM uykusunun faydaları olmadan bu faydalardan yararlanılamaz. Katılımcıların uyanarak REM uykusundan yoksun bırakıldığı çalışmalar belirgin bir yan etki göstermemiştir. MAO antidepresanlar da dahil olmak üzere bazı ilaçlar, yıllar süren tedaviden sonra bile hastalar için sorunsuz bir şekilde REM uykusuna neden olur.

Kesin delil eksikliği nedeniyle, REM uykusunun faydaları ile ilgili birçok hipotez vardır. Varsayılan bir fayda, REM uykusu ve rüyalarının ilişkisi ile ilgilidir. Bu teori, öğrenilmemesi gereken bazı olumsuz davranışların rüyalar yoluyla prova edildiğini göstermektedir. Korkulu durumlarla ilgili eylemler, olaylar ve diziler genellikle hayallerin konusudur ve bu nedenle sinir ağından uygun şekilde silinir. REM uykusu, anıları hipokampustan serebral kortekse transfer etmeye yardımcı olmak için önerilmektedir. Aslında, REM olmayan ve REM uykusunun döngüsel oluşumunun genellikle vücudun fiziksel ve zihinsel dinlenmesini artırdığı ve hafıza oluşumuna yardımcı olduğu düşünülmektedir.