Otizm'i fark etmenin yolları




Çocuk Hastalıklar Uzmanı Dr. Cihan Avaroğlu kaleme aldığı bir yazısından otizmden şöyle bahsetti: "Modern kültürün hastalığı olarak bilinse de geçmişi ilkçağlara dayanıyor otizmin. Sosyal etkileşim ve iletişimde zorlukların damgasını vurduğu nörogirişimsel bir bozukluk... Annebabalar çocuklarının davranışlarını iyi gözlemler, farklarını fark edebilirse otizm erken teşhis edilir, önlem alma şansı doğar. Otizm, okumayı bilenlere erken işaret veren bir durum. Bu işaretler; sosyal, iletişim ve davranış alanında kendini gösteriyor."

Avaroğlu, otizmin bu işaretlerini şu şekilde sıralıyor:

SOSYAL FARKLAR
-Kucağa alınmayı reddeder.

-Çok sessiz ve titiz olarak tanımlanır.

-Göz kontağı azdır veya yoktur.

-Ebeveynlerin gülüşlerine ve yüz ifadelerine ya çok az tepki verir ya hiç veremez.

-Ebeveynlerin işaretle gösterdikleri şeyle ilgilenmez.

-Yüz ifadeleri kullanmayı sevmez.

-Karşısındakinin yüz ifadelerini anlamayabilir.

-Başkaları için kaygı göstermez, empati yapamaz, arkadaşlık kuramaz.

İLETİŞİM FARKLARI
-İlk 15 aya kadar kelime kullanmaz ya da 24 ay sonunda iki kelimeli cümleler kurar.

-Konuşulanların içeriğini anlamadan onları tekrar eder.

-Korna gibi seslere tepki verebilirken adı söylendiğinde oralı olmaz.

-Zamirleri yanlış kullanır.

-İletişim kurmakla ilgilenmez.

-Konuşma başlatmayı ya da konuşmaya devam etmeyi sevmez.

-Oyuncaklarını canlandırdıkları az görülür.

-Sayıları, şarkıları, reklam müziklerini ve belirli konuları iyi hatırlar.

DAVRANIŞ FARKLARI
-El çırpıp parmaklarını çevirir.

-Rutini, rituelleri, emretmeyi sever.

-Bazı aktivitelere obsesif olup gün boyunca tekrarlayabilir. Oyuncağın tamamı yerine parçalarıyla oynar (arabanın tekerleklerini çıkarıp döndürmek gibi).

-Erken yaşta okuma yetenekleri olabilir, ancak genellikle okuduğunu anlamaz.

-Korku veya acı halinde ağlamayabilir.

-Kokuya, sese, ışığa çok hassas olabilir ya da tamaman aksi durumdadır.

-Objelere değişik açılardan bakar.
__________________