Nüfus ve Sosyal Hayat

Nüfûsu: 1990 sayımına göre toplam nüfûsu 1.109.754 olup, 531.707’si İlçe merkezlerinde, 578.047’si bucak ve köylerde yaşamaktadır. Yüzölçümü 5.403 km2 olup, nüfus yoğunluğu 205’tir. Nüfus, Asi Nehri Vâdisi ile Kuseyr Yaylasında toplanmıştır.

Örf ve âdetler: Hatay bölgesi (Antakya) 638 senesinde hazret-i Ömer zamânında İslâm ordusu tarafından fethedilmiş, 331 sene süren İslâm hâkimiyetinden sonra yeniden Bizans’ın işgâline uğramış, 115 sene süren işgâle Selçuklu Türkleri son vererek 1085’te Türkler tarafından fethedilmiştir. 1097’de Birinci Haçlı Seferinde Haçlıların istilâsına uğramış, 170 sene süren Haçlı istilasına 1268’de Memlûk Sultanlığı son vermiş ve 1516’da Yavuz Sultan Selim Han bu bölgeyi Osmanlı toprağına katmıştır. Romalılar zamânında Hıristiyanların önemli bir dînî merkezi olan bu bölge ve münhasıran Antakya’da Hıristiyan kültürü ve eski çağların kültürü unutularak Türk-İslâm kültürü ile yoğrulmuştur. Hatay bölgesinde örf, âdet, folklor ve her çeşit sosyal yaşantıda Türk-İslâm kültürü hâkimdir.

Kıyâfet: Mahallî kıyâfette erkekler geniş şalvar ve uzun gömlek giyerler. Bellerinde kuşak yer alır. Ayrıca sırmalı abalar giyilir. Başlarına “kefiye” takarlar. Kadınlar yünlü veya pamuklu kumaştan beli bol fistan, üzerine kısa yelek, bellerine kuşak veya yağlık takarlar. Ayaklarına ince yün çorap, yemeni, çarık veya kundura giyerler. Başlarına depelik denilen gâzi ve reşat altınları ile tezyin edilmiş başlıklar giyerler, fes giydiklerinde ayrıca yaşmak takarlar.

Yemekler: Tarhana, bulgur, lor, çökelek, çiğ köfte, tuzlu yoğurt, işperek, züngül, bakla ezmesi, humus semsekli, sinikebap, sumak, bulgurla yapılan “toğga çorbası”, koyun etinin but kısmından dövülerek yapılan köfte, “oruk” ile künafe de mahallî yemekleridir.

El sanatları: Dokumacılık ve ağaç işçiliği oldukça gelişmiştir. Kilim, aba perde, gömlek, şalvar ve entari dokunur. Hasır işi çanta, tepsi ve sepetler meşhurdur.

Folklor: Hatay bölgesi mâni, efsâne, bilmece ve atasözleri bakımından zengindir. Çok sayıda halk şâiri yetişmiştir. Âşık Hasan, Âşık Avcı Osman, Avcı Hacı, Kul Celâl, Kul Mehmed, Sefil Molla ve Telli Osman’ın şiirleri zamânımıza ulaşanlardır. Halkoyunları zengindir. Çoğu “halay” cinsindendir. “Adana üçayağı, eli elime değdi, halebi, zeybek, çiftetelli, garip ve karşıda kavun yerler” başlıcalarıdır. Bölge türkü bakımından zengindir.

Eğitim: Hatay eğitim bakımından gelişmiş bir ilimizdir. Bütün köylerinde okul vardır. Okur-yazar nisbeti % 80’dir. Hatay ilinde 130 anaokul, 627 ilkokul, 127 ortaokul, 60 lise, meslekî ve teknik lise vardır. Üniversiteye bağlı 2 meslek yüksek okulu ile 2 eğitim fakültesi bulunmaktadır. Yeni Kurulan M.Kemal Üniversitesi 1993-1994 yılında eğitime başladı.