Alkaloid sınıfı kimyasallardan olan nikotin tütün yapraklarından elde edilen renksiz kokulu ve zehirli bir maddedir. Nikotin kelimesi 16.yy’da Portekiz Büyük elçiliği görevi yapan Fransız diplomat Jean Nicot’dan gelir.

Fiziksel ve psikolojik bağımlılık yapan bu madde beyinde kimyasal değişmeler meydana getirerek merkezi sinir sisteminde etkilerde bulunur. Her sigara içimi sırasında nikotinin kana karışmasıyla beyinde dopamin adı verilen nörotransmiter madde salgılanmaya başlar. Dopamin maddesi uyanıklık sıkıntıdan kurtulma hissi odaklanma gücü gibi etkiler meydana getirir. Nikotin alımı çeşitli olumlu etkiler meydana getiren dopamin hormonu salgılatarak kişinin sigarayı daha fazla arzu etmesini sigaraya bağımlı hale gelmesini sağlar.


Bu madde aynı zamanda çeşitli kalp ve solunum problemlerine de yol açar. Sigara içimiyle vücuda alınan nikotin beyinde epinefrin adı verilen hormonun salgılanmasını sağlar. Bu hormon kanın daha hızlı pompalanmasını dolayısıyla da kalbin daha fazla çalışmasına neden olur. Bu durum kalpte ekstra yük oluşturarak kalp krizi solunum yetmezliği gibi olumsuz sonuçlar doğurabilir.

Yapılan araştırmalar aynı zamanda nikotinin bağışıklık sistemini zayıflattığını da göstermiştir. Nikotin kemik iliğinde üretilen ve vücudun kendini hastalıklara karşı savunmasında rol oynayan akyuvarları güçsüz hale getirerek vücudun hastalıklara karşı daha savunmasız hale gelmesine yol açar.

Cildin ve saçların zarar görmesi ağız ve diş sağlığını olumsuz etkilemesi anne adaylarında ölü doğum erken doğum ve çeşitli genetik problemlerin oluşması uykusuzluk ya da uykuya geçmede zorluk görülmesi de nikotinin meydana getirdiği sorunlardan bazılarıdır.

Nikotinin vücuttan atılması sırasında da kişide çeşitli değişiklikler meydana gelir. Nikotin bağımlısı kişide nikotin yoksunluğu sebebiyle depresyon anksiyete sinirli olma hali hassasiyet çeşitli uyku sorunları (uykusuzluk uykuya dalmada zorlanma vs.) baş ağrısı yorgunluk halsizlik iştahta artış gibi durumlar meydana gelen değişikliklerden bazılarıdır.

Nikotinin vücuttan atılmaya başlamasından kısa bir süre sonra kan basıncı ve kalp hızı normale döner. 8 saat sonra kandaki oksijen düzeyi artmaya ve kalp krizi riski düşmeye başlar. Yaklaşık 24 saat sonra akciğerler temizlenir ve karbonmonoksit vücuttan atılır. Nikotinin vücuttan atılma süresi 2. günde meydana gelir. Aynı zamanda tat ve koku duyuları da normale döner. 3. günün sonunda vücudun enerji düzeyinde artış meydana gelir ve nefes almak kolaylaşır. 3 aylık bir süre sonunda dolaşım normale döner ve yürümek kolay hale gelir. 9 ay sonunda öksürük nefes darlığı gibi problemler düzelir. 5 yıl sonra kalp krizi riski sigara içilen duruma göre yarı yarıya azalma gösterir. 10 sene sonunda ise akciğer kanseri riski ortadan kalkar ve kalp krizi riski sigara içmemiş biriyle aynı düzeye iner.
​