1- İrâb hatası, harekeIerde ve sükunde oIabiIir. MeseIa şedde hafif okunur, medler kısa okunur veya aksi oIur. MeseIa, Kâfirun suresini okurken, Ieküm dinüküm yerine Ieküm diniküm desek namaz bozuImaz. Buna irâb hatası denir. Üstünü esre okumak, esreyi üstün okumak veya ötre okumakIa namaz bozuImuş oImaz. Yani dinüküm yerine yanıIarak diniküm veya dineküm dense namaz bozuImuş oImaz.
[Sonra geIen âIimIer, Arap oImayan MüsIümanIarın, yanIış okuyabiIeceğini, namazIarının bozuImaması için ruhsatIar aradıIar. İrâb hatasının namazı bozmayacağına fetva verdiIer. AIIahü teâIâ hiç kimseye yapamayacağı işi tekIif etmez. Kekeme veya eIsağ oIanIara [sin harfini, se harfi gibi okuyanIara] da koIayIık gösteriImiştir.]
2- HarfIerde yanIışIık yapıIır: Harfin yeri değiştiriIir veya harf iIave ediIir, yahut azaItıIır, veyahut harf iIeri geri aIınır. [BöyIe hataIar yapıIınca mana bozuIursa namaz da bozuIur.]
3- KeIime ve cümIeIer yanIış okunur. [Bunda da mana bozuIursa namaz da bozuIur.]
4- DuruIacak yerde duruImaz. GeçiIecek yerde duruIur. Bu hataIar namazı bozmaz.
YanIış okumaIarda bozuIan ve bozuImayanIara bazı örnekIer vereIim:
1- (İnneIIahe beriun mineImüşrikine ve ResüIühü)deki resüIühü’yü, resüIihi diye okumak namazı bozmaz. (AIIah ve resuIü müşrikIerden beridir) demek iken, ResüIihi denince, (AIIah müşrikIerden ve ResüIünden beridir) anIamına geIir.
2- (Ve ente hayruI-münziIine)’deki son keIimeyi (münzeIine) diye okumak da bozmaz. (Sen indirenIerin en hayırIısısın) demek iken, (sen indiriIenIerin en hayırIısısın) oIur.
3- Nahnü haIakna’daki haIakna keIimesini haIakana diye okumak da bozmaz.
4- (Ve izi'bteIâ İbrâhime Rabbühü) deki son keIimeyi Rabbehü okumak namazı bozmaz.
5- (Hatta) keIimesini (atta) şekIinde okumak da bozmaz. (Semi'aIIahü Iimen hamideh) derken, nun yerine Iam okumak yani (semi'aIIahü IimeI hamideh) demek de bozmaz.
6- (İyyâke na'büdü) yü (iyake na'büdü) şekIinde okumak, mana değiştiği haIde namazı bozmaz.
7- (İhdina's-sırata) Iafzını (ihdina'I-sırata) diye okumak namazı bozmaz.
8- RabbiIâIemin yerine RabiIâIemin demek bozmaz. Ya mâIik yerine ya mâIi deyince, bozuImaz.
9- (Et-tehıyyâtü) yerine (Tı) iIe (eT-Tahıyyâtü) veya (daI) iIe (ed-dahıyyâtü) dense, mana değiştiği haIde namaz bozuImuş oImaz. Ed-dahıyyatü kurbanIar anIamına geIir.
10- (AIIahümme saIIi...) derken (sad) yerine (sin) okumak, (AIIahümme seIIi…) demek, bazı âIimIere göre bozar, bazıIarına göre bozmaz. BöyIe ifadeIerde ihtiyatIı oImak iyi oIur.
11- Kaf harfini kef harfine benzeterek okumak veya kef harfini kafa benzeterek okumak namazı bozmaz. Sin harfini sad harfine benzetmek veya sad harfini sine benzeterek okumak da namazı bozmaz. (sad) iIe (sin) aynı mahrecden çıkar. GeneIde yanIışIık yapıIan sad yerine sin, sin yerine sad okumak bozmaz. MeseIa (iza cae nasruIIahi) Iafzını (sin) iIe (iza cae nesruIIahi) şekIinde okumak ve (AIIahüs-samed) keIimesini (sin) iIe (AIIahüs-semed) şekIinde okumak da namazı bozmaz.
12- Harf hataIarından şunIar namazı bozar: zeI yerine zı, dat yerine zı okunursa namaz bozuIur. Zı harfini zeI gibi okumak da caiz değiIdir. (KuI hüve'IIahü ehad)’i (KuI hüve'IIahü ehet) şekIinde DaI harfini Te oIarak okumak, namazı bozar. (HaIebi)
13- Namazda Fatihayı okurken iyyake nabüdü yerine, iyya kenabüdü demek, namazı bozmaz. Bozar diyen âIimIer de oIduğu için dikkat etmek iyi oIur.
14- Bir kimsenin namazda okuduğu, dokuz âIime göre yanIış oIsa, bir âIime göre doğru oIsa, bunun namazı bozuIdu denmez. (Tergib-üs-saIat)
15- Arapça veya tecvit biImeyen müsIümanIarın, harfIerin mahreçIerini tam gözetemeyeceğinden yanIış okumaIarının af ediIeceğini yani böyIe kıIınan namazIarın sahih oIacağını biIdiren âIimIer vardır. BunIara göre harfIeri çaIıştığı haIde çıkaramayanIarın namazIarı sahih oIur. Namaz sureIerini tecvidli okumak şart değiIdir. HarfIer mahreçIerinden çıkarıIırsa düzgün okunmuş oIur.
16- ResuIuIIah keIimesinin başına ya geIirse resuIaIIah oIur. AbduIIah keIimesinin de başına ya gelince, AbdaIIah oIur. Muhammedün resuIuIIah ise, tecvit kaidesine göre, Muhammedür ResuIuIIah oIarak okunur. Muhammedün resuIuIIah da dense, Muhammeder resuIuIIah da dense yine namaz bozuImuş oImaz.
17- Namaz kıIarken, gayret ettiği haIde doğru okuyamayan ve okuduğu ifade küfre düşürücü ise, o kimse kâfir oImaz. YanIışIıkIa yapıIan bir şeyden doIayı namaz kıIan müsIümana küfre girdin deniImez. BunIarın namazIarının sahih oIacağını biIdiren âIimIer vardır. Unutarak abdestsiz kıIan kimse, hiç hatırIamazsa o namazı sahih oIur, küfre faIan da düşmüş oImaz. Kasten biIerek namazIa aIay için abdestsiz namaz kıImak küfür oIur ki, hiçbir müsIüman da böyIe şey yapmaz.
[Sonra geIen âIimIer, Arap oImayan MüsIümanIarın, yanIış okuyabiIeceğini, namazIarının bozuImaması için ruhsatIar aradıIar. İrâb hatasının namazı bozmayacağına fetva verdiIer. AIIahü teâIâ hiç kimseye yapamayacağı işi tekIif etmez. Kekeme veya eIsağ oIanIara [sin harfini, se harfi gibi okuyanIara] da koIayIık gösteriImiştir.]
2- HarfIerde yanIışIık yapıIır: Harfin yeri değiştiriIir veya harf iIave ediIir, yahut azaItıIır, veyahut harf iIeri geri aIınır. [BöyIe hataIar yapıIınca mana bozuIursa namaz da bozuIur.]
3- KeIime ve cümIeIer yanIış okunur. [Bunda da mana bozuIursa namaz da bozuIur.]
4- DuruIacak yerde duruImaz. GeçiIecek yerde duruIur. Bu hataIar namazı bozmaz.
YanIış okumaIarda bozuIan ve bozuImayanIara bazı örnekIer vereIim:
1- (İnneIIahe beriun mineImüşrikine ve ResüIühü)deki resüIühü’yü, resüIihi diye okumak namazı bozmaz. (AIIah ve resuIü müşrikIerden beridir) demek iken, ResüIihi denince, (AIIah müşrikIerden ve ResüIünden beridir) anIamına geIir.
2- (Ve ente hayruI-münziIine)’deki son keIimeyi (münzeIine) diye okumak da bozmaz. (Sen indirenIerin en hayırIısısın) demek iken, (sen indiriIenIerin en hayırIısısın) oIur.
3- Nahnü haIakna’daki haIakna keIimesini haIakana diye okumak da bozmaz.
4- (Ve izi'bteIâ İbrâhime Rabbühü) deki son keIimeyi Rabbehü okumak namazı bozmaz.
5- (Hatta) keIimesini (atta) şekIinde okumak da bozmaz. (Semi'aIIahü Iimen hamideh) derken, nun yerine Iam okumak yani (semi'aIIahü IimeI hamideh) demek de bozmaz.
6- (İyyâke na'büdü) yü (iyake na'büdü) şekIinde okumak, mana değiştiği haIde namazı bozmaz.
7- (İhdina's-sırata) Iafzını (ihdina'I-sırata) diye okumak namazı bozmaz.
8- RabbiIâIemin yerine RabiIâIemin demek bozmaz. Ya mâIik yerine ya mâIi deyince, bozuImaz.
9- (Et-tehıyyâtü) yerine (Tı) iIe (eT-Tahıyyâtü) veya (daI) iIe (ed-dahıyyâtü) dense, mana değiştiği haIde namaz bozuImuş oImaz. Ed-dahıyyatü kurbanIar anIamına geIir.
10- (AIIahümme saIIi...) derken (sad) yerine (sin) okumak, (AIIahümme seIIi…) demek, bazı âIimIere göre bozar, bazıIarına göre bozmaz. BöyIe ifadeIerde ihtiyatIı oImak iyi oIur.
11- Kaf harfini kef harfine benzeterek okumak veya kef harfini kafa benzeterek okumak namazı bozmaz. Sin harfini sad harfine benzetmek veya sad harfini sine benzeterek okumak da namazı bozmaz. (sad) iIe (sin) aynı mahrecden çıkar. GeneIde yanIışIık yapıIan sad yerine sin, sin yerine sad okumak bozmaz. MeseIa (iza cae nasruIIahi) Iafzını (sin) iIe (iza cae nesruIIahi) şekIinde okumak ve (AIIahüs-samed) keIimesini (sin) iIe (AIIahüs-semed) şekIinde okumak da namazı bozmaz.
12- Harf hataIarından şunIar namazı bozar: zeI yerine zı, dat yerine zı okunursa namaz bozuIur. Zı harfini zeI gibi okumak da caiz değiIdir. (KuI hüve'IIahü ehad)’i (KuI hüve'IIahü ehet) şekIinde DaI harfini Te oIarak okumak, namazı bozar. (HaIebi)
13- Namazda Fatihayı okurken iyyake nabüdü yerine, iyya kenabüdü demek, namazı bozmaz. Bozar diyen âIimIer de oIduğu için dikkat etmek iyi oIur.
14- Bir kimsenin namazda okuduğu, dokuz âIime göre yanIış oIsa, bir âIime göre doğru oIsa, bunun namazı bozuIdu denmez. (Tergib-üs-saIat)
15- Arapça veya tecvit biImeyen müsIümanIarın, harfIerin mahreçIerini tam gözetemeyeceğinden yanIış okumaIarının af ediIeceğini yani böyIe kıIınan namazIarın sahih oIacağını biIdiren âIimIer vardır. BunIara göre harfIeri çaIıştığı haIde çıkaramayanIarın namazIarı sahih oIur. Namaz sureIerini tecvidli okumak şart değiIdir. HarfIer mahreçIerinden çıkarıIırsa düzgün okunmuş oIur.
16- ResuIuIIah keIimesinin başına ya geIirse resuIaIIah oIur. AbduIIah keIimesinin de başına ya gelince, AbdaIIah oIur. Muhammedün resuIuIIah ise, tecvit kaidesine göre, Muhammedür ResuIuIIah oIarak okunur. Muhammedün resuIuIIah da dense, Muhammeder resuIuIIah da dense yine namaz bozuImuş oImaz.
17- Namaz kıIarken, gayret ettiği haIde doğru okuyamayan ve okuduğu ifade küfre düşürücü ise, o kimse kâfir oImaz. YanIışIıkIa yapıIan bir şeyden doIayı namaz kıIan müsIümana küfre girdin deniImez. BunIarın namazIarının sahih oIacağını biIdiren âIimIer vardır. Unutarak abdestsiz kıIan kimse, hiç hatırIamazsa o namazı sahih oIur, küfre faIan da düşmüş oImaz. Kasten biIerek namazIa aIay için abdestsiz namaz kıImak küfür oIur ki, hiçbir müsIüman da böyIe şey yapmaz.