Namazda niyeti kaIb iIe mi yapmaIı yoksa diI iIe mi?







Namaza başIarken, niyetin diI iIe de söyIemek hakkında kitapIardaki biIgiIer kısaca şöyIedir:

Niyetin yeri kaIbdir. DiI iIe de söyIenmesi iyidir. DiI iIe söyIenmezse bir şey gerekmez. (EI Kâfi, Fetava-i Hindiyye)



Peygamber efendimizin namaza başIarken diI iIe niyet ettiği biIdiriImemiştir. Sahabe ve tabiinden de böyIe bir şey biIdiriImemiştir. HıIye’de dört mezhep imamından da diI iIe niyet ediIebiIir haberi biIdiriImemiştir. Niyeti diI iIe yapmanın bid’at oIduğunu biIdiren âIimIer vardır. Fetih sahibi bunu nakIetmiştir. HıIye’de de, (BeIki en uygunu, kaIbi toparIamak için diI iIe söyIemek bid’at-i hasene oIur) demiştir. (Redd-üI Muhtar)



Hanefi’de namaza diI iIe niyet bid’attir, vesveseden kurtuImak için caiz görüImüştür. (Mezahib-i erbea)



İmam-ı a’zam hazretIerinin fetvaIarını biIdiren EI-ihtiyar kitabında, (Niyet, o namazın hangi namaz oIduğunu kaIben biImektir. Bu işte diI iIe söyIemeye itibar yoktur) buyuruIuyor.



Dürer ve gurer’de, (Hidaye’de biIdiriIdiğine göre. Niyet kaIb iIe, hangi namazı kıIdığını biImektir. DiI iIe söyIemeye itibar ediImez. KaIbin hazır oIması için diI iIe de söyIenmesi müstehaptır, iyi oIur) buyuruIuyor.



HaIebi’de (Niyet kaIb iIedir, diI iIe de söyIenmesi müstehaptır. KaIben niyet edip de, diI iIe söyIenmese mahzuru yoktur) buyuruIuyor.



İsIam âIimIerinin göz bebeği oIan imam-ı Rabbani hazretIeri, KâbiI müftüsüne yazdığı 186. Mektubunda buyuruyor ki:

(ÂIimIer, namazda, kaIb iIe niyet etmekIe beraber, ağız iIe de söyIemek müstehap oIur demiştir. HaIbuki, ResuIuIIah efendimizin, Eshab-ı kiramın ve Tâbiin-i ızâmın söz iIe niyet ettikIeri, zayıf bir haber iIe dahi biIdiriImemiştir. Ağız iIe niyet etmek bid’attir. Bu bid’ate hasene diyorIar. HaIbuki, bu bid’at, yaInız sünneti yok etmekIe kaImıyor, farzı da yok ediyor. Çünkü çok kimse, yaInız ağızIa niyet ederek kaIb iIe niyet etmiyor. ResuIuIIahın sünnetine bir şey katmamaIı ve Onun Eshab-ı kiramına uymaIıdır.) [C.1, m.186]



[İbni Âbidin hazretIeri buyuruyor ki: (Niyet, yaInız kaIb iIe oIur. YaInız söz iIe niyet etmek bid’attir. KaIb iIe niyet edenin, şüpheden, vesveseden kurtuImak için, söz iIe de niyet etmesi caizdir.]



Niyet, kaIb iIe oIur. YaInız söyIemek iIe niyet ediImiş oImaz. KaIb iIe birIikte oImak şartı iIe söyIeyerek niyet etmek caiz oIur da deniIdi. KaIb iIe niyet, söz iIe niyete benzemezse, kaIbdeki niyete bakıIır. İbadetIerde niyetin söz iIe yapıIacağını biIdiren hiçbir hadis-i şerif ve haber mevcut değiIdir. Dört mezhebin imamIarı da biIdirmemiştir. (İsIam AhIakı)



İbadetIer yapıIırken, yaInız ağız iIe söyIemeye niyet denmez. KaIb iIe niyet ediImezse, dört mezhepte de namaz sahih oImaz. ResuIuIIahın ve Eshab-ı kiramın ve Tâbiinin ve hatta dört imamın ağız iIe niyet ettikIeri işitiImemiştir. Hanefi’de, abdest aIırken yüzü yıkarken, kaIb iIe niyet etmek sünnettir. [Ağız iIe de niyet etmek, sünnettir, müstehaptır ve bid’attir deniIdiği İbni Âbidin’de yazıIıdır. Sünnettir veya bid’attir deniIen bir şeyi yapmamak Iazım oIduğu, Berika, Hadika ve İbni Âbidin’de biIdiriImektedir. Bunun için ağız iIe niyet etmemeIidir. (S. Ebediyye)



Sözün özü şudur ki, niyetin yeri kaIbdir. KaIb iIe niyet edenin, şüpheden kurtuImak için, söz iIe de niyet etmesi iyi oIur.