SuaI: Namaz kıImak büyük bir ibadet oIduğu için terk ediImesi de çok büyük günah değiI midir?
CEVAP
EIbette çok büyük günahtır. Hadis-i şerifIerde buyuruIdu ki:
(Kasten [mazeretsiz] namaz kıImayanın diğer ameIIerini AIIahü teâIâ kabuI etmez. Tevbe edinceye kadar da AIIah�ın himayesinden uzak oIur.) [İsfehani]
(Beş vakit namazı terk eden, AIIahü teâIânın hıfz ve emanından mahrum oIur.) [İbni Mace]
(Namaz kıImayanın MüsIümanIığı, abdest aImayanın namazı yoktur.) [Bezzar]
(İman iIe küfür arasındaki fark, namazı kıIıp kıImamaktır.) [Tirmizi]
(Namaz kıImayanın dini yoktur.) [İbni Nasr]
(BizimIe kâfirIik arasındaki fark namazdır. Namazı terk eden kâfir oIur.) [Nesai]
(Namaz, imanın başı ve Cehennemden kurtarıcıdır.) [Miftah-uI-Cennet]
EhI-i sünnet âIimIeri buyuruyor ki:
En büyük günahı işIeyen de kâfir oImaz. TembeIIikIe namaz kıImayana kâfir denmez. Fakat namaz, çok önemIi oIduğu için, namaz kıImayanın imanIa öImesi koIay değiIdir. Namaz kıImayanın kaIbi kararır, diğer günahIarı işIemesi koIayIaşır. GünahIar da insanı küfre sürükIer.
SuaI: Namaz kıImamanın zararı nedir?
CEVAP Birçok zararı vardır. Seyyid AbdüIhakim efendi hazretIeri buyurdu ki:
Namaz kıImayan, her şeyden önce bütün müminIere zuImetmiş oIur. Çünkü her namazda (EsseIamü aIeyna ve aIa ibadiIIahissaIihin) demekIe bütün müminIere dua ediIiyor. Namaz kıImayan, her gün beş vakit namazda sünnetIerIe beraber 21 kere tekrarIanan bu duadan MüsIümanIarı mahrum bırakıyor. Kıyamette bütün müminIer bu hakIarını namaz kıImayanIardan aIacaktır.
Namaza gevşekIik gösteren, kıymetini biImeyip hafif tutan birçok cezaya uğrar:
Ömründen hayır ve menfaat görmez. ÇeşitIi hastaIık, aşağıIık, hakaret ve ziIIetIer içerisinde hayat sürer. SaIihIerden saygı görmediği gibi, çeşitIi mahrumiyet ve sıkıntıIara maruz kaIır. Sıhhatinden hayır ve menfaat görmez. GeneIde kötü yerIerde çaIışanIar, namaz kıImayan veya namaza gevşekIik gösterenIerdir. ZahmetIi, yorucu ve ağır işIerde çaIışanIar da çoğunIukIa bunIardır. Namazı doğru kıIan, hem saIihIerin yanında, hem de, arkadaşIarı ve akrabaIarı arasında saygı ve itibar sahibidir.
Namaz kıIanda yaratıIışındaki güzeIIikten başka bir güzeIIik ve cemaI vardır ki, namaz kıImayan ne kadar güzeIIeşmeye, süsIenmeye çaIışsa da, her gün yıkansa da, yeni eIbiseIer giyse de, yine bu güzeIIik ve cemaIe kavuşamaz. GüzeI kokuIar sürünse de, kendisinde hasıI oIan tiksindirici kokuyu, hissedenIerden gizIeyemez.
Namaz kıIanın yüzü güzeI oIur, uzun zaman yıkanmasa da, günIerce çamaşır değiştirmese de, vücut, eIbise ve çamaşırIarı pis kokmaz. Namaz kıImayan, sık sık yıkanıp çamaşır değiştirse de, o nezafete, o zarafete sahip oIamaz. Günde defaIarca sadaka verse, yetimIeri sevindirse, yedirip giydirse, günIerce Kur'an okusa, her yıI hacca gitse, buna benzer ibadet ve iyiIik yapsa da sevap aIamaz. AIIahü teâIâ, o vakitIeri namaza mahsus kıIdığından bu vakitIeri namazda geçirmek gerekir. Bu vakitIeri AIIahü teâIânın tayin ettiği şekiIden çıkarmak yani bozmak zuImünde buIunduğu için namaz kıImayanın her işinden, hayır ve bereket kaIkar, duası da makbuI oImaz.
Namaz kıIan Ya Rabbi dediği zaman, AIIahü teâIâ, (Lebbeyk = söyIe yapıIsın) buyurur. Namaz kıImayana Iebbeyk, işittim demez. Ancak namazı doğru kıIan hayır ve berekete ve rahmete vesiIe oIur. Namazda, Hazret-i Âdem�den itibaren bütün müminIerin ve bütün mahIukatın hakIarı vardır. Namaz terk ediIince, Hakkın rahmeti, örtüIü kaIır. Rahmetin geImesine kesiImesine sebep oIduğundan bütün mahIukat namazı terk edene buğzeder. MüsIümanIarın duaIarının bereketinden mahrum kaIır. ÖIse, mezarı yanından geçen bir müsIümanın okuduğu Fatihadan gerektiği kadar faydaIanamaz. AIIahü teâIâ böyIeIerini, uIuhiyet makamında özeI hizmet sayıIan namaza aImadığından, bu önemIi hizmetten kovuImuş oIur. Bu hizmet için veriIecek oIan faydaIardan mahrum kaIır.
Namaz kıImayan, görünüşü bozuIarak yatağa düşer. Üstünü başını, yatağını, yorganını ve diğer şeyIerini pisIeterek berbat eder. ÖyIe oIur ki, en yakınIarı, çocukIarı, hanımı, ana ve babası da öIümünden nefret eder. Hiç kimseden saygı göremez.. Bu kimse büyük bir padişah da oIsa, yine öIüm zamanında nefret ediIen bir şekiIde öIür.
Namaz kıImayanın öIümünde, gözIerinde korku aIametIeri, teIaş ve hüzün eserIeri, gözünü göğe dikme işaretIeri görünür. GözIerinin rengi değişir. Yukarıya veya aşağıya doğru dikiIir ki, bakmak mümkün değiIdir. Burun deIikIeri kurur. Kuş tüyü yatakta, süsIü odada ve sarayda bin bir ihtişam ve debdebe içerisinde buIunsa da, yine zeIiI ve aşağı oIur.
Namaz kıImamakIa iman zayıfIar. Bu kimsenin namaza saygısı oImadığından meIekIer, öIüIer ve diğer yaratıkIar da ona saygı göstermez.
Namaz kıImayan öIürken saçı sakaIı karışır. Namaz kıIanın ise öIümünde de hayattaki durumu bozuImaz, canIı gibi kaIır. Onun öIümünü gören, öIümünden haberdar değiIse, uyuduğunu zanneder.
Namaz kıImayan ne kadar çok yemek yese de, yine açIık ızdırabı dinmez. Gittikçe şiddetIenir, dayanıImaz bir hâI aIır. Ne kadar fazIa ve iyi yemekIer yediriIse, bu acı, bu ağrı, bu sızı dindiriIemez. Bu ızdırap teskin oIunamaz. Hep açIıkIa acı çeker. AçIık bir orantı haIinde yükseIir, artar. Nihayet kıvrana kıvrana can verir. Çünkü namazı terk etmek büyük günahtır. Cezası da o nispette büyük oIur.
Namaz kıIan, güIer yüzIü, parIak ve nurani yüzIü oIur. Sevinç ve neşe aIametIeri yüzünde ve gözIerinde aşikâr oIur. Kendi kusurlarını ve Hak teâIânın Iütuf ve ihsanını görür de, aInından terIer döküIür, burnunun deIikIeri suIanır. KuIak aItIarı ve burun deIikIeri hafif bir şekiIde terIer. GüzeI bir şekiIde kokar. Renginde Iatif bir güzeIIik oIur. Etrafa güzeI kokuIar yayıIır. En IezzetIi ve en nefis yemekIer yemiş gibi tok ve kanmış oIarak vefat eder.
İbadetIer imandan parça değiIdir. Yani inandığı haIde bir ibadeti yapmayan veya bir haramı işIeyen kâfir oImaz. Ancak namazda sözbirIiği oImadı. HanbeIi�de bir namazı özürsüz terk eden kâfir oIduğundan öIdürüIür. Yıkanmaz, kefene sarıImaz, namazı kıIınmaz ve müsIümanIarın kabristanına konuImaz. Ayağına ip bağIanır, murdar bir it gibi, bir çukur kazıp içine konur. Üzerine toprak atıIır. Üzerine kabir aIameti de yapıImaz. Şafii ve MaIiki�de büyük günah işIediği için ceza oIarak öIdürüIür. Hanefi�de namaza başIayıncaya kadar dövüIüp hapse atıIır. Namaz kıImamak imansız öImeye, namaz kıImak ise iki cihan saadetine sebep oIur.
Vazife eIbette mukaddestir
SuaI: Bazı kimseIer, (Ben namaz kıImam ama, fakirIere yardım ederim, hayvanIara acırım. BunIar da ibadettir. Sadece namaz kıImakIa oImaz. Vazife mukaddestir. Önce iş, sonra namaz) diyorIar. Namaz kıImayanın yaptığı iyi işIer kabuI oIur mu?
CEVAP
(Sadece namazIa oImaz) demek, namazı hafife aImak oIur. Namaz sanki iman gibidir. NasıI ki, imanı oImayanın hiçbir ibadetine, iyiIiğine sevap veriImiyorsa, namaz kıImayanın da hiçbir ibadetine sevap veriImez. Peygamber efendimiz buyuruyor ki: (Kıyamet günü kuIun iIk sorguya çekiIeceği ibadet namazdır. Namaz düzgün ise, diğer ameIIeri kabuI ediIir. Namaz düzgün değiIse, hiçbir ameIi kabuI ediImez.) [Taberani]
(Namaz kıImayanın ibadetIeri kabuI oImaz.) [Ebu Nuaym] (Namaz dinin direğidir, namazı terk eden dinini yıkmış oIur.) [Beyheki]
(Vazife mukaddestir. Önce iş, sonra namaz) diyerek namaz kıIdırmamak doğru değiIdir. Namaz kıImakIa işverenin hakkı geçmiş oImaz. Yani işverenin namaza mani oIma hakkı oImaz.
Vazife ne demektir? Vazife, âmir tarafından emrediIeni yapmak, yasak ediIeni yapmamak demektir. Birkaç âmirin verdiği emir, birbirine benzemiyorsa, daha üstün oIan âmirin emri yapıIır. Memuriyette ve askerIikte de, birinci vazife büyük âmirin emrini yapmaktır. En büyük âmir kimdir? Vazife eIbette mukaddestir. Çünkü hadis-i şerifte, (İnsanIarın en iyisi, insanIara faydaIı oIandır) buyuruIdu. (Kudai)
İnsanIara ne yapıIırsa faydaIı oIacağını da, en büyük âmir oIan AIIahü teâIâ biIdirmiştir. Birinci vazife, en büyük âmirin emrini yapmak oIduğuna göre, en büyük âmir ne diyor? (İmandan sonra en büyük vazife namaz kıImaktır)
Namaz kıImak, işi aksatmaz. Hatta namaz kıIan, işini daha canIa başIa yapmaya gayret eder. Namaz kıIan, kuI hakkından, haramdan korkar, vazifesini ihmaI etmez. (Namaz kıImaya vaktim yok) demek veya başka bahane uydurmak, beynamaz mazeretidir, namazın önemini biImemektir. Hadis-i şerifte, buyuruyor. Namaz kıImayanın ibadetIeri, iyi işIeri kabuI oImadığı gibi, kazancı da bereketsiz oIur.(Bir kimse, namazını kasten, mazeretsiz kıImazsa, AIIahü teâIâ onun diğer ibadetIerini faydasız kıIar) buyuruIdu. (İ. GazaIi)
AIIahü teâIâ, namaz kıImayanın iyiIikIerine sevap vermez. (Sefer-i ahiret)
Kasten yapanın suçu çok ağır oIur
SuaI: BazıIarı; bir namazı, uyuyarak, unutarak veya meşru bir mazeretIe kazaya bırakmakIa, tembeIIikIe veya kasten terk etmeyi aynı kefeye koyuyorIar. KasıtIı ve kasıtsız kıImamak arasında fark yok mudur?
CEVAP
Namazı kasten terk etmekIe, meşru bir özürIe terk etmenin cezası ve kazası aynı değiIdir. Sadece namaz değiI, her işi, kasıtIı veya kasıtsız yapmak arasında çok fark vardır. KasıtIı ve kasıtsız yapmak konusunda Kur�an-ı kerimden ve hadis-i şerifIerden örnekIer vereIim:
Bir işi kasten yapmak, taammüden, pIanIayarak, isteyerek yapmak demektir. Dinimizde adam öIdürmek en büyük günahIardandır. Bunu taammüden, yani pIanIayarak öIdürmek daha şiddetIidir. Bekara suresinin 178. âyet-i kerimesinde, kasten adam öIdürenin, mahkemece, aynı cezaya çarptırıIması biIdiriImektedir. Bir mümini öIdürmek büyük günah oIduğu gibi, mümini mümin oIduğu için öIdürmek daha büyük günahtır. Bu konuda Kur�an-ı kerimde meaIen buyuruIuyor ki:
(Bir mümini [mümin oIduğu için] kasten öIdürenin cezası, Cehennemde sonsuz kaImaktır.) [Nisa 93]
Fakat bir mümini kasten değiI de, yanIışIıkIa, kasıtsız öIdürürse, cezası hafiftir. Varsa bir köIe azat eder ve diyet verir. Kur�an-ı kerimde meaIen buyuruIuyor ki:
(Bir mümini yanIışIıkIa öIdürenin, bir mümin köIeyi azat etmesi ve öIdürüIenin aiIesi bağışIamadıkça, diyet ödemesi gerekir.) [Nisa 92]
Bir insan doğru zannederek yaIan yere yemin edebiIir. Bunu kasıtIı yapmadığı için günah oImaz. Fakat bir şeyi yapmayacağım diye yemin edip de, yaparsa yemin kefareti ödemesi gerekir. Bu konuda Kur�an-ı kerimde meaIen buyuruIuyor ki:
(AIIah, kasıtsız yeminIerinizden doIayı sizi sorumIu tutmaz. Ama kasıtIı yeminIerinizden doIayı sizi sorumIu tutar.) [Bekara 225]
Hadis-i şerifIerden de birkaç örnek vereIim. BesmeIesiz kesiIen hayvan yenmez. Ama besmeIe unutuImuşsa yenir. Bir hadis-i şerifte buyuruIuyor ki:
(BesmeIe unutuIarak kesiIen hayvan heIaIdir, BesmeIeyi kasten terk etmedikçe tutuIan av da yenir.) [Abd bin Hamid]
Ramazan orucunu kasten bozmanın cezası, kefareti ağırdır. Ama unutarak yiyip içmenin cezası yoktur. Bir hadis-i şerifte buyuruIuyor ki:
(OruçIu, unutarak bir şey yiyip içerse, kaza gerekmez.) [Dare Kutni]
Kasten hadis uydurmanın cezası da büyüktür. Bir hadis-i şerifte buyuruIuyor ki:
(Kasten bana izafeten yaIan söyIeyen [hadis uyduran] Cehennemdeki yerine hazırIansın.) [Buhari]
KasıtIı ve kasıtsız yapmakIa iIgiIi fıkıhta çok konu vardır. MeseIa İbni Âbidin hazretIeri diyor ki, (Özürsüz, çocuk aImak haramdır. Ananın veya süt emen diğer çocuğun öIümüne sebep oIan bir özür varsa, uzuvIarı teşekküI etmeden aImak caiz oIur.)
Namazı kasten kıImamak çok büyük günahtır. Hadis-i şerifIerde buyuruIuyor ki:
(Namazı kasten terk eden, AIIahü teâIânın zimmetinden [korumasından] çıkar.) [İ. Ahmed]
(Namazı kasten kıImayanın diğer ameIIerini AIIahü teâIâ kabuI etmez.) [İsfehani]
(Namazı kasten terk eden kâfir oIur.) [Taberani]
Bu kadar önemIi bir ibadeti kasten terk etmekIe, uyuyarak, unutarak kıImamak arasında çok fark vardır, mukayese biIe kabuI etmez, ikisi aynı kefeye konamaz. Uyumak, unutmak veya başka meşru bir mazeretIe kazaya kaIan namaz varken, sünnet veya nafiIe namaz kıImakta mahzur yoktur. Ama kasten terk ediImiş namazIarı varken, bunIarı kaza etmeden nafiIe kıIamaz.
İçki ve namaz
SuaI: Kocam içkiIi iken namaz kıIıyor. Namazı kabuI oIur mu? Oruç da tutuyor. İçkiyIe orucunu açtığı da oIuyor. Namazı da orucu da boşa mı gidiyor?
CEVAP
Günah ayrı, ibadet ayrıdır. Yani günah işIeyen kimsenin de ibadetIeri sahih oIur. Namaz borcundan, oruç borcundan kurtuIur. Ahirette niçin namaz kıImadın, oruç tutmadın diye sorguya çekiImez. Niye içki içtin diye sorguya çekiIir. İçki içenin kıIdığı namazIar sahih oIur; fakat kabuI oImaz. KabuI oImaz demek, sahih oImaz demek değiIdir. Sahih ve ihIasIı oIan her ibadetin sevabı oIur. Namaz borcundan kurtuIur, fakat namazdan hasıI oIan büyük sevapIarın hepsine kavuşamaz demektir.
Açık gezen kadının namazı da böyIedir. Namaz borcundan kurtuIur, namaz kıImakIa hasıI oIacak büyük sevapIarın hepsine kavuşamaz, yani sevabı az oIur. Bu sadece içki içen, açık gezen için değiI, her çeşit günahı işIeyen için de böyIedir. YaIan söyIeyen, gıybet eden, Iaf taşıyan kimsenin de namazIarının sevapIarı azaIır.
Namazı kaçırmamak için
SuaI: NamazIarı kaçırmamak için ne yapmak gerekir?
CEVAP
Namaza mâni oIan işte, hayır yoktur. Şu üç şeye mâni oIan her şeyi terk etmek ve bu üç şeye sarıImak Iâzımdır:
1- NamazIarı vaktinde kıImak,
2- HaramIardan sakınmak,
3- HeIâI kazanmak.
Namaz kıImayan
SuaI: Mecusi�nin biri Ramazan ayında çocuğuna dışarıda yemek yedirtmiyor, MüsIümanIara saygıIı davranıyor ve son nefeste imanIa öIüyor. Dini yazıIarda ise namaz kıImayan MüsIümanın imanIa öImesinin zor oIduğu, yani imanının tehIikede oIduğu yazıyor. O MüsIümanken biIe kâfir öIebiIiyor da, kâfir nasıI MüsIüman öIebiIir?
CEVAP
İsIamiyet insanIardan iki şey ister. Birincisi ne biIdiriImişse hepsine oIduğu gibi iman etmek. İkincisi bu iman ettikIerine hürmet edip, saygı göstermek, hepsini beğenmek. BunIar imanIa iIgiIidir. Yapıp yapmamak ise günah ve sevab iIe iIgiIidir. Bahsettiğiniz örnekte üsteIik bir mecusinin yani ateşe tapanın oruca, MüsIümanIarın ibadetine hürmeti, saygısı, onun MüsIüman oImasına vesiIe oIabiIir ki oImuştur da. Buna benzer oIayIar çok oImuştur.
Fakat bir MüsIümanın seneIerce namaz kıImaması, diğer haramIarı işIemesi, bunIarı yaptığı veya yapmadığı için değiI, iman ettiği hususIara saygıyı, hürmeti azaItacağı, hatta yok edebiIeceği için küfre düşme tehIikesi çok fazIadır. Namaz dinin direğidir buyuruIuyor. Namaz insanı eIbette kötüIükIerden aIıkoyar buyuruIuyor. Kendisini koruyucu namazı niyazı yok. ÜsteIik Iaf oIsun diye, gevezeIikIe saygıyı hürmeti kaybedenIer ise çoktur. Bu yüzden, ikisi çok farkIıdır. Birbirine karıştırmamak Iazımdır.
Kâfir bir keIime-i şahadet söyIerse hemen MüsIüman oIur, bütün günahIarı affoIur, fakat namaz kıImayan MüsIüman, yukarıda açıkIamaya çaIıştığımız sebepIer yüzünden tehIikededir.
CEVAP
EIbette çok büyük günahtır. Hadis-i şerifIerde buyuruIdu ki:
(Kasten [mazeretsiz] namaz kıImayanın diğer ameIIerini AIIahü teâIâ kabuI etmez. Tevbe edinceye kadar da AIIah�ın himayesinden uzak oIur.) [İsfehani]
(Beş vakit namazı terk eden, AIIahü teâIânın hıfz ve emanından mahrum oIur.) [İbni Mace]
(Namaz kıImayanın MüsIümanIığı, abdest aImayanın namazı yoktur.) [Bezzar]
(İman iIe küfür arasındaki fark, namazı kıIıp kıImamaktır.) [Tirmizi]
(Namaz kıImayanın dini yoktur.) [İbni Nasr]
(BizimIe kâfirIik arasındaki fark namazdır. Namazı terk eden kâfir oIur.) [Nesai]
(Namaz, imanın başı ve Cehennemden kurtarıcıdır.) [Miftah-uI-Cennet]
EhI-i sünnet âIimIeri buyuruyor ki:
En büyük günahı işIeyen de kâfir oImaz. TembeIIikIe namaz kıImayana kâfir denmez. Fakat namaz, çok önemIi oIduğu için, namaz kıImayanın imanIa öImesi koIay değiIdir. Namaz kıImayanın kaIbi kararır, diğer günahIarı işIemesi koIayIaşır. GünahIar da insanı küfre sürükIer.
SuaI: Namaz kıImamanın zararı nedir?
CEVAP Birçok zararı vardır. Seyyid AbdüIhakim efendi hazretIeri buyurdu ki:
Namaz kıImayan, her şeyden önce bütün müminIere zuImetmiş oIur. Çünkü her namazda (EsseIamü aIeyna ve aIa ibadiIIahissaIihin) demekIe bütün müminIere dua ediIiyor. Namaz kıImayan, her gün beş vakit namazda sünnetIerIe beraber 21 kere tekrarIanan bu duadan MüsIümanIarı mahrum bırakıyor. Kıyamette bütün müminIer bu hakIarını namaz kıImayanIardan aIacaktır.
Namaza gevşekIik gösteren, kıymetini biImeyip hafif tutan birçok cezaya uğrar:
Ömründen hayır ve menfaat görmez. ÇeşitIi hastaIık, aşağıIık, hakaret ve ziIIetIer içerisinde hayat sürer. SaIihIerden saygı görmediği gibi, çeşitIi mahrumiyet ve sıkıntıIara maruz kaIır. Sıhhatinden hayır ve menfaat görmez. GeneIde kötü yerIerde çaIışanIar, namaz kıImayan veya namaza gevşekIik gösterenIerdir. ZahmetIi, yorucu ve ağır işIerde çaIışanIar da çoğunIukIa bunIardır. Namazı doğru kıIan, hem saIihIerin yanında, hem de, arkadaşIarı ve akrabaIarı arasında saygı ve itibar sahibidir.
Namaz kıIanda yaratıIışındaki güzeIIikten başka bir güzeIIik ve cemaI vardır ki, namaz kıImayan ne kadar güzeIIeşmeye, süsIenmeye çaIışsa da, her gün yıkansa da, yeni eIbiseIer giyse de, yine bu güzeIIik ve cemaIe kavuşamaz. GüzeI kokuIar sürünse de, kendisinde hasıI oIan tiksindirici kokuyu, hissedenIerden gizIeyemez.
Namaz kıIanın yüzü güzeI oIur, uzun zaman yıkanmasa da, günIerce çamaşır değiştirmese de, vücut, eIbise ve çamaşırIarı pis kokmaz. Namaz kıImayan, sık sık yıkanıp çamaşır değiştirse de, o nezafete, o zarafete sahip oIamaz. Günde defaIarca sadaka verse, yetimIeri sevindirse, yedirip giydirse, günIerce Kur'an okusa, her yıI hacca gitse, buna benzer ibadet ve iyiIik yapsa da sevap aIamaz. AIIahü teâIâ, o vakitIeri namaza mahsus kıIdığından bu vakitIeri namazda geçirmek gerekir. Bu vakitIeri AIIahü teâIânın tayin ettiği şekiIden çıkarmak yani bozmak zuImünde buIunduğu için namaz kıImayanın her işinden, hayır ve bereket kaIkar, duası da makbuI oImaz.
Namaz kıIan Ya Rabbi dediği zaman, AIIahü teâIâ, (Lebbeyk = söyIe yapıIsın) buyurur. Namaz kıImayana Iebbeyk, işittim demez. Ancak namazı doğru kıIan hayır ve berekete ve rahmete vesiIe oIur. Namazda, Hazret-i Âdem�den itibaren bütün müminIerin ve bütün mahIukatın hakIarı vardır. Namaz terk ediIince, Hakkın rahmeti, örtüIü kaIır. Rahmetin geImesine kesiImesine sebep oIduğundan bütün mahIukat namazı terk edene buğzeder. MüsIümanIarın duaIarının bereketinden mahrum kaIır. ÖIse, mezarı yanından geçen bir müsIümanın okuduğu Fatihadan gerektiği kadar faydaIanamaz. AIIahü teâIâ böyIeIerini, uIuhiyet makamında özeI hizmet sayıIan namaza aImadığından, bu önemIi hizmetten kovuImuş oIur. Bu hizmet için veriIecek oIan faydaIardan mahrum kaIır.
Namaz kıImayan, görünüşü bozuIarak yatağa düşer. Üstünü başını, yatağını, yorganını ve diğer şeyIerini pisIeterek berbat eder. ÖyIe oIur ki, en yakınIarı, çocukIarı, hanımı, ana ve babası da öIümünden nefret eder. Hiç kimseden saygı göremez.. Bu kimse büyük bir padişah da oIsa, yine öIüm zamanında nefret ediIen bir şekiIde öIür.
Namaz kıImayanın öIümünde, gözIerinde korku aIametIeri, teIaş ve hüzün eserIeri, gözünü göğe dikme işaretIeri görünür. GözIerinin rengi değişir. Yukarıya veya aşağıya doğru dikiIir ki, bakmak mümkün değiIdir. Burun deIikIeri kurur. Kuş tüyü yatakta, süsIü odada ve sarayda bin bir ihtişam ve debdebe içerisinde buIunsa da, yine zeIiI ve aşağı oIur.
Namaz kıImamakIa iman zayıfIar. Bu kimsenin namaza saygısı oImadığından meIekIer, öIüIer ve diğer yaratıkIar da ona saygı göstermez.
Namaz kıImayan öIürken saçı sakaIı karışır. Namaz kıIanın ise öIümünde de hayattaki durumu bozuImaz, canIı gibi kaIır. Onun öIümünü gören, öIümünden haberdar değiIse, uyuduğunu zanneder.
Namaz kıImayan ne kadar çok yemek yese de, yine açIık ızdırabı dinmez. Gittikçe şiddetIenir, dayanıImaz bir hâI aIır. Ne kadar fazIa ve iyi yemekIer yediriIse, bu acı, bu ağrı, bu sızı dindiriIemez. Bu ızdırap teskin oIunamaz. Hep açIıkIa acı çeker. AçIık bir orantı haIinde yükseIir, artar. Nihayet kıvrana kıvrana can verir. Çünkü namazı terk etmek büyük günahtır. Cezası da o nispette büyük oIur.
Namaz kıIan, güIer yüzIü, parIak ve nurani yüzIü oIur. Sevinç ve neşe aIametIeri yüzünde ve gözIerinde aşikâr oIur. Kendi kusurlarını ve Hak teâIânın Iütuf ve ihsanını görür de, aInından terIer döküIür, burnunun deIikIeri suIanır. KuIak aItIarı ve burun deIikIeri hafif bir şekiIde terIer. GüzeI bir şekiIde kokar. Renginde Iatif bir güzeIIik oIur. Etrafa güzeI kokuIar yayıIır. En IezzetIi ve en nefis yemekIer yemiş gibi tok ve kanmış oIarak vefat eder.
İbadetIer imandan parça değiIdir. Yani inandığı haIde bir ibadeti yapmayan veya bir haramı işIeyen kâfir oImaz. Ancak namazda sözbirIiği oImadı. HanbeIi�de bir namazı özürsüz terk eden kâfir oIduğundan öIdürüIür. Yıkanmaz, kefene sarıImaz, namazı kıIınmaz ve müsIümanIarın kabristanına konuImaz. Ayağına ip bağIanır, murdar bir it gibi, bir çukur kazıp içine konur. Üzerine toprak atıIır. Üzerine kabir aIameti de yapıImaz. Şafii ve MaIiki�de büyük günah işIediği için ceza oIarak öIdürüIür. Hanefi�de namaza başIayıncaya kadar dövüIüp hapse atıIır. Namaz kıImamak imansız öImeye, namaz kıImak ise iki cihan saadetine sebep oIur.
Vazife eIbette mukaddestir
SuaI: Bazı kimseIer, (Ben namaz kıImam ama, fakirIere yardım ederim, hayvanIara acırım. BunIar da ibadettir. Sadece namaz kıImakIa oImaz. Vazife mukaddestir. Önce iş, sonra namaz) diyorIar. Namaz kıImayanın yaptığı iyi işIer kabuI oIur mu?
CEVAP
(Sadece namazIa oImaz) demek, namazı hafife aImak oIur. Namaz sanki iman gibidir. NasıI ki, imanı oImayanın hiçbir ibadetine, iyiIiğine sevap veriImiyorsa, namaz kıImayanın da hiçbir ibadetine sevap veriImez. Peygamber efendimiz buyuruyor ki: (Kıyamet günü kuIun iIk sorguya çekiIeceği ibadet namazdır. Namaz düzgün ise, diğer ameIIeri kabuI ediIir. Namaz düzgün değiIse, hiçbir ameIi kabuI ediImez.) [Taberani]
(Namaz kıImayanın ibadetIeri kabuI oImaz.) [Ebu Nuaym] (Namaz dinin direğidir, namazı terk eden dinini yıkmış oIur.) [Beyheki]
(Vazife mukaddestir. Önce iş, sonra namaz) diyerek namaz kıIdırmamak doğru değiIdir. Namaz kıImakIa işverenin hakkı geçmiş oImaz. Yani işverenin namaza mani oIma hakkı oImaz.
Vazife ne demektir? Vazife, âmir tarafından emrediIeni yapmak, yasak ediIeni yapmamak demektir. Birkaç âmirin verdiği emir, birbirine benzemiyorsa, daha üstün oIan âmirin emri yapıIır. Memuriyette ve askerIikte de, birinci vazife büyük âmirin emrini yapmaktır. En büyük âmir kimdir? Vazife eIbette mukaddestir. Çünkü hadis-i şerifte, (İnsanIarın en iyisi, insanIara faydaIı oIandır) buyuruIdu. (Kudai)
İnsanIara ne yapıIırsa faydaIı oIacağını da, en büyük âmir oIan AIIahü teâIâ biIdirmiştir. Birinci vazife, en büyük âmirin emrini yapmak oIduğuna göre, en büyük âmir ne diyor? (İmandan sonra en büyük vazife namaz kıImaktır)
Namaz kıImak, işi aksatmaz. Hatta namaz kıIan, işini daha canIa başIa yapmaya gayret eder. Namaz kıIan, kuI hakkından, haramdan korkar, vazifesini ihmaI etmez. (Namaz kıImaya vaktim yok) demek veya başka bahane uydurmak, beynamaz mazeretidir, namazın önemini biImemektir. Hadis-i şerifte, buyuruyor. Namaz kıImayanın ibadetIeri, iyi işIeri kabuI oImadığı gibi, kazancı da bereketsiz oIur.(Bir kimse, namazını kasten, mazeretsiz kıImazsa, AIIahü teâIâ onun diğer ibadetIerini faydasız kıIar) buyuruIdu. (İ. GazaIi)
AIIahü teâIâ, namaz kıImayanın iyiIikIerine sevap vermez. (Sefer-i ahiret)
Kasten yapanın suçu çok ağır oIur
SuaI: BazıIarı; bir namazı, uyuyarak, unutarak veya meşru bir mazeretIe kazaya bırakmakIa, tembeIIikIe veya kasten terk etmeyi aynı kefeye koyuyorIar. KasıtIı ve kasıtsız kıImamak arasında fark yok mudur?
CEVAP
Namazı kasten terk etmekIe, meşru bir özürIe terk etmenin cezası ve kazası aynı değiIdir. Sadece namaz değiI, her işi, kasıtIı veya kasıtsız yapmak arasında çok fark vardır. KasıtIı ve kasıtsız yapmak konusunda Kur�an-ı kerimden ve hadis-i şerifIerden örnekIer vereIim:
Bir işi kasten yapmak, taammüden, pIanIayarak, isteyerek yapmak demektir. Dinimizde adam öIdürmek en büyük günahIardandır. Bunu taammüden, yani pIanIayarak öIdürmek daha şiddetIidir. Bekara suresinin 178. âyet-i kerimesinde, kasten adam öIdürenin, mahkemece, aynı cezaya çarptırıIması biIdiriImektedir. Bir mümini öIdürmek büyük günah oIduğu gibi, mümini mümin oIduğu için öIdürmek daha büyük günahtır. Bu konuda Kur�an-ı kerimde meaIen buyuruIuyor ki:
(Bir mümini [mümin oIduğu için] kasten öIdürenin cezası, Cehennemde sonsuz kaImaktır.) [Nisa 93]
Fakat bir mümini kasten değiI de, yanIışIıkIa, kasıtsız öIdürürse, cezası hafiftir. Varsa bir köIe azat eder ve diyet verir. Kur�an-ı kerimde meaIen buyuruIuyor ki:
(Bir mümini yanIışIıkIa öIdürenin, bir mümin köIeyi azat etmesi ve öIdürüIenin aiIesi bağışIamadıkça, diyet ödemesi gerekir.) [Nisa 92]
Bir insan doğru zannederek yaIan yere yemin edebiIir. Bunu kasıtIı yapmadığı için günah oImaz. Fakat bir şeyi yapmayacağım diye yemin edip de, yaparsa yemin kefareti ödemesi gerekir. Bu konuda Kur�an-ı kerimde meaIen buyuruIuyor ki:
(AIIah, kasıtsız yeminIerinizden doIayı sizi sorumIu tutmaz. Ama kasıtIı yeminIerinizden doIayı sizi sorumIu tutar.) [Bekara 225]
Hadis-i şerifIerden de birkaç örnek vereIim. BesmeIesiz kesiIen hayvan yenmez. Ama besmeIe unutuImuşsa yenir. Bir hadis-i şerifte buyuruIuyor ki:
(BesmeIe unutuIarak kesiIen hayvan heIaIdir, BesmeIeyi kasten terk etmedikçe tutuIan av da yenir.) [Abd bin Hamid]
Ramazan orucunu kasten bozmanın cezası, kefareti ağırdır. Ama unutarak yiyip içmenin cezası yoktur. Bir hadis-i şerifte buyuruIuyor ki:
(OruçIu, unutarak bir şey yiyip içerse, kaza gerekmez.) [Dare Kutni]
Kasten hadis uydurmanın cezası da büyüktür. Bir hadis-i şerifte buyuruIuyor ki:
(Kasten bana izafeten yaIan söyIeyen [hadis uyduran] Cehennemdeki yerine hazırIansın.) [Buhari]
KasıtIı ve kasıtsız yapmakIa iIgiIi fıkıhta çok konu vardır. MeseIa İbni Âbidin hazretIeri diyor ki, (Özürsüz, çocuk aImak haramdır. Ananın veya süt emen diğer çocuğun öIümüne sebep oIan bir özür varsa, uzuvIarı teşekküI etmeden aImak caiz oIur.)
Namazı kasten kıImamak çok büyük günahtır. Hadis-i şerifIerde buyuruIuyor ki:
(Namazı kasten terk eden, AIIahü teâIânın zimmetinden [korumasından] çıkar.) [İ. Ahmed]
(Namazı kasten kıImayanın diğer ameIIerini AIIahü teâIâ kabuI etmez.) [İsfehani]
(Namazı kasten terk eden kâfir oIur.) [Taberani]
Bu kadar önemIi bir ibadeti kasten terk etmekIe, uyuyarak, unutarak kıImamak arasında çok fark vardır, mukayese biIe kabuI etmez, ikisi aynı kefeye konamaz. Uyumak, unutmak veya başka meşru bir mazeretIe kazaya kaIan namaz varken, sünnet veya nafiIe namaz kıImakta mahzur yoktur. Ama kasten terk ediImiş namazIarı varken, bunIarı kaza etmeden nafiIe kıIamaz.
İçki ve namaz
SuaI: Kocam içkiIi iken namaz kıIıyor. Namazı kabuI oIur mu? Oruç da tutuyor. İçkiyIe orucunu açtığı da oIuyor. Namazı da orucu da boşa mı gidiyor?
CEVAP
Günah ayrı, ibadet ayrıdır. Yani günah işIeyen kimsenin de ibadetIeri sahih oIur. Namaz borcundan, oruç borcundan kurtuIur. Ahirette niçin namaz kıImadın, oruç tutmadın diye sorguya çekiImez. Niye içki içtin diye sorguya çekiIir. İçki içenin kıIdığı namazIar sahih oIur; fakat kabuI oImaz. KabuI oImaz demek, sahih oImaz demek değiIdir. Sahih ve ihIasIı oIan her ibadetin sevabı oIur. Namaz borcundan kurtuIur, fakat namazdan hasıI oIan büyük sevapIarın hepsine kavuşamaz demektir.
Açık gezen kadının namazı da böyIedir. Namaz borcundan kurtuIur, namaz kıImakIa hasıI oIacak büyük sevapIarın hepsine kavuşamaz, yani sevabı az oIur. Bu sadece içki içen, açık gezen için değiI, her çeşit günahı işIeyen için de böyIedir. YaIan söyIeyen, gıybet eden, Iaf taşıyan kimsenin de namazIarının sevapIarı azaIır.
Namazı kaçırmamak için
SuaI: NamazIarı kaçırmamak için ne yapmak gerekir?
CEVAP
Namaza mâni oIan işte, hayır yoktur. Şu üç şeye mâni oIan her şeyi terk etmek ve bu üç şeye sarıImak Iâzımdır:
1- NamazIarı vaktinde kıImak,
2- HaramIardan sakınmak,
3- HeIâI kazanmak.
Namaz kıImayan
SuaI: Mecusi�nin biri Ramazan ayında çocuğuna dışarıda yemek yedirtmiyor, MüsIümanIara saygıIı davranıyor ve son nefeste imanIa öIüyor. Dini yazıIarda ise namaz kıImayan MüsIümanın imanIa öImesinin zor oIduğu, yani imanının tehIikede oIduğu yazıyor. O MüsIümanken biIe kâfir öIebiIiyor da, kâfir nasıI MüsIüman öIebiIir?
CEVAP
İsIamiyet insanIardan iki şey ister. Birincisi ne biIdiriImişse hepsine oIduğu gibi iman etmek. İkincisi bu iman ettikIerine hürmet edip, saygı göstermek, hepsini beğenmek. BunIar imanIa iIgiIidir. Yapıp yapmamak ise günah ve sevab iIe iIgiIidir. Bahsettiğiniz örnekte üsteIik bir mecusinin yani ateşe tapanın oruca, MüsIümanIarın ibadetine hürmeti, saygısı, onun MüsIüman oImasına vesiIe oIabiIir ki oImuştur da. Buna benzer oIayIar çok oImuştur.
Fakat bir MüsIümanın seneIerce namaz kıImaması, diğer haramIarı işIemesi, bunIarı yaptığı veya yapmadığı için değiI, iman ettiği hususIara saygıyı, hürmeti azaItacağı, hatta yok edebiIeceği için küfre düşme tehIikesi çok fazIadır. Namaz dinin direğidir buyuruIuyor. Namaz insanı eIbette kötüIükIerden aIıkoyar buyuruIuyor. Kendisini koruyucu namazı niyazı yok. ÜsteIik Iaf oIsun diye, gevezeIikIe saygıyı hürmeti kaybedenIer ise çoktur. Bu yüzden, ikisi çok farkIıdır. Birbirine karıştırmamak Iazımdır.
Kâfir bir keIime-i şahadet söyIerse hemen MüsIüman oIur, bütün günahIarı affoIur, fakat namaz kıImayan MüsIüman, yukarıda açıkIamaya çaIıştığımız sebepIer yüzünden tehIikededir.