-
- Üyelik Tarihi
- 2 Ağu 2016
-
- Mesajlar
- 11,694
-
- MFC Puanı
- -894
azımızın konusu Güney Uralda bulunan Başkurdistanda yaşayan Min Başkurtlarının tarihidir. Min boyu eski Türk kökenli bir boydur. Göç sürecinde o Türk ve Moğol gruplarıyla karışmış oldu. Minliler üzerinde büyük etki bırakan Kıpçaklar oldu. Minliler 13. yüzyılın başında çeşitli boyların bulunduğu Moğollar tarafından yenilgiye uğratıldıktan sonra steplere yayılan Kıpçaklar ile karıştılar. Modern Minliler arasında Kıpçak damgasının yaygın olması Kıpçak ile Minliler arasındaki bağların ne kadar güçlü olduğunu gösteriyor.
Başkurtların ana boyu olan Min destanlarında hükümdarının bin ok kılıfına sahip olan Uradis Bey olduğu anlatılıyor. Onun Urala ulaşmasından önce sahip olduğu topraklar kuzeyde Kama Nehrinin kıyılarından güneyde Nogayların, doğuda Uygurların topraklarına kadar uzanıyordu. Boy ismi bine sahip olan anlamına gelen menli sözcüğünden kaynaklanıyor.
13-14 yüzyıllarında Minliler Altın Ordu Devletinin içine girdiler. Timur ile Tohtamış arasında meydana gelen kavga nedeniyle bazı Min soyları Ural Dağları bölgesine göç etti. Minliler Başkurdistanın batısına Ufa ile Dema nehirlerinin Belaya Nehri ile birleştiği bölgeye yerleştiler. Onlar buradaki Nogay gruplarını asimile ettiler. 16-17 yüzyıllarında Minliler genellikle Dema nehri kıyılarında yaşıyorlardı.
O dönemde Başkurtlar birbirinden ayrı halde bulunuyorlardı: kimileri Kazan Hanı, kimileri Sibirya Hanı, Minliler ise Nogay Ordu Devletine itaat ediyorlardı. Rus Devleti Kazan Hanlığını fethettikten sonra Nogay beyleri oturdukları topraklardan ayrılmaya karar verdi, onlara itaat eden Başkurtları da yanına alıp götürmeye çalıştılar. Minliler bunun karşılığında Nogaylara karşı bir isyan düzenlediler, isyancıların lideri ise Başkurt beylerinden en genci Gazanfer oldu. Yine de Min boyunun bir kısmı Nogaylar ile birlikte şimdiki Kuban bölgesine yerleşti, ama Minlilerin çoğu Gazanfer bey tarafına geçip oturduğu toprakları terketmedi. Sonrasında Gazanfer bey farklı hükümdarların uyrukları olan Başkurt boylarını Rus çarının himayesi altına girip birleşmeye çağırdı. 1554 yılında beyler ile soy atalarının bulundukları heyetin başkanlığında Minlilerin Rus Devletinin içine gönüllü girmesi ricasında bulunmak üzere Kazana geldi. Rus çarının genel valisi Başkurt heyetini büyük misafirperverlikle kabul etti. 1667 yılında Gazanfer ve başka Başkurt beylerinin torunları Moskovaya Büyük Knez Alexey Mikhayloviça gelip onların belirli topraklarda oturma hakkını teyit eden belgeleri aldılar. Min boyunun 11 soyunun geniş arazide oturmasına izin verildi. Distan isimli soyun oturduğu topraklara Sarayli-Minli bölgesi ismi verildi, burada şimdiki Başkurdistanın köyleri ve Tataristanın birkaç bölgesi yer alıyordu.