Larenks Anomalileri
Doç. Dr. Oğuz BASUT
Süt çocukları ve küçük çocuklarda görülen anomaliler
Stenozlar membranlar ve larengomalasilerde solunum sıkıntısı ön plandadır fistüller ve yarık oluşumlarda disfaji öksürük ve aspirasyon vokal kord paralizileri ve larengeal asimetrilerde ise disfoni ağırlıklı bulgudur.
Larengomalasi
İnspirasyon sırasında larenks girişinin kollapsı ile stridora neden olan bir durumdur. Supraglottik larenks iskeletinin yumuşak kıkırdak yapılarıyla birlikte yetersiz kalsifikasyona bağlı olgunlaşma bozukluğudur. En sık görülen konjenital larenks anomalisidir ve tüm larenks anomalilerinin %60-75ini oluştururlar. Muayenesinde epiglot omega şeklinde ve yumuşak yapıdadır.
Semptomlar:
-Konjenital stridor (8. aya kadar artarak devam eder 9. ayda plato yapar sonra yavaş yavaş düzelir)
-Beslenme sırasında daha kötüleşir
-Hayatı tehdit eden solunum sıkıntısı nadirdir.
Tedavi:
-2 yaşına kadar lareksin matürasyonu ile hastalık spontan olarak düzelir
-Anne-babaya hastalık hakkında detaylı bilgi anlatılmalı ve bebeğin beslenmesi için 3-4 yutkunmadan sonra nefes alması gerektiği söylenmelidir.
Konjenital larenks paralizileri
Larenkste ikinci sıklıkta görülen bu anomali genellikle tek kord vokali etkiler. Çoğunlukla damarsal anomalilere (Arnold Chiariye en sık eşlik eden malformasyondur) ve doğum travmasına bağlı olarak ortaya çıkarlar ve tek taraflı olduğunda da tedavi gerektirmezler.
Konjenital subglottik stenoz
Üçüncü sıklıkta görülen larenks anomalisidir. Gebelik sırasında larenksin yeterince rekanalize olamamasından kaynaklanır. Nedeni genellikle krikoid kıkırdaktaki bir anomalidir.
Semptomlar:
-Hafif stenozlarda efor dispnesi
-Ağır stenozlarda konjenital stridor
Genellikle üst solunum yolu enfeksiyonları seyri sırasında mukozada meydana gelen ödem nedeniyle dispnenin şiddeti artar.
Tedavi:
-Asemptomatik olguların dışındaki olgularda tedavi cerrahi olarak stenotik bölgenin açılmasıdır.
Atreziler
Vokal kordlarda kaynaşma lümenin membran oluşumu sonucu tıkanması veya larenks/trakea bölümlerindeki eksik oluşumlara bağlıdır. Doğumdan sonra birkaç dakika içerisinde tanısı konup tedavi edilmezse hayatla bağdaşamaz.
Semptomlar:
-Doğum sonrası başlayan apne
-Hızla artan siyanoz
-Solunum bozukluğu
Tedavi:
-Trakeotomi
-Atrezik bölgenin distalinden hava yoluna genişçe bir iğnenin sokulması
Subglottik hemanjiom
Bu hastaların yarısında ciltte de hemanjiomlar bulunmaktadır. Böyle durumlarda dispnesi olanlarda subglottik bölgede de hemanjiom olabileceği hatırlanmalıdır.
Semptomlar:
-İnspiratuar stridor
-Solunum sıkıntısı
Tedavi:
-Trakeotomi
-Spontan düzelmenin beklenmesi
-Sistemik kortikosteroid tedavisi
-Endoskopik cerrahi ya da lazer ile eksizyon
-Kriyoterapi tedavi seçenekleridir.
Larengeal web
Nadir bir anomalidir. Vokal kordlar arasında ve çoğunlukla ön tarafında bulunan doğumsal bir perdenin olmasıdır.
Semptomlar:
-İnspiratuar stridor
-Solunum sıkıntısı
Tedavi:
-Endoskopik cerrahi ya da lazer ile eksizyon
-Kalın ise açık cerrahi ile webin rezeksiyonu
Erişkinlerde görülen anomaliler
Larengoseller
Larenks ventrikül mukozasının bir hava kesesi oluşumu ile birlikte larenksin ya içine (internal larengosel) veya tirohyoid membranın zayıf bir noktasından geçerek dışına (eksternal larengosel) fıtıklaşmasıdır. Supraglottik hava basıncının artışı kolaylaştırıcı faktördür (örn. Cam üfleyicileri trompetçi ve kronik öksürük)
Semptomlar:
-İnternal: Ses kısıklığı dispne yutma güçlüğü
-Eksternal: Yutma güçlüğü öksürme sırasında boyunda şişlik
Tedavi:
-Sadece semptomatik lezyonlar tedavi gerektirir
-Endoskopik marsupializasyon yada açık cerrahi eksizyon yapılabilir
Sulcus Vokalis
Vokal kordların serbest kenarlarında tek veya çift taraflı vokal kord boyunca oluk vardır. Malignite insidansları yüksektir.
Semptomlar:
-Ses kısıklığı
Doç. Dr. Oğuz BASUT
Süt çocukları ve küçük çocuklarda görülen anomaliler
Stenozlar membranlar ve larengomalasilerde solunum sıkıntısı ön plandadır fistüller ve yarık oluşumlarda disfaji öksürük ve aspirasyon vokal kord paralizileri ve larengeal asimetrilerde ise disfoni ağırlıklı bulgudur.
Larengomalasi
İnspirasyon sırasında larenks girişinin kollapsı ile stridora neden olan bir durumdur. Supraglottik larenks iskeletinin yumuşak kıkırdak yapılarıyla birlikte yetersiz kalsifikasyona bağlı olgunlaşma bozukluğudur. En sık görülen konjenital larenks anomalisidir ve tüm larenks anomalilerinin %60-75ini oluştururlar. Muayenesinde epiglot omega şeklinde ve yumuşak yapıdadır.
Semptomlar:
-Konjenital stridor (8. aya kadar artarak devam eder 9. ayda plato yapar sonra yavaş yavaş düzelir)
-Beslenme sırasında daha kötüleşir
-Hayatı tehdit eden solunum sıkıntısı nadirdir.
Tedavi:
-2 yaşına kadar lareksin matürasyonu ile hastalık spontan olarak düzelir
-Anne-babaya hastalık hakkında detaylı bilgi anlatılmalı ve bebeğin beslenmesi için 3-4 yutkunmadan sonra nefes alması gerektiği söylenmelidir.
Konjenital larenks paralizileri
Larenkste ikinci sıklıkta görülen bu anomali genellikle tek kord vokali etkiler. Çoğunlukla damarsal anomalilere (Arnold Chiariye en sık eşlik eden malformasyondur) ve doğum travmasına bağlı olarak ortaya çıkarlar ve tek taraflı olduğunda da tedavi gerektirmezler.
Konjenital subglottik stenoz
Üçüncü sıklıkta görülen larenks anomalisidir. Gebelik sırasında larenksin yeterince rekanalize olamamasından kaynaklanır. Nedeni genellikle krikoid kıkırdaktaki bir anomalidir.
Semptomlar:
-Hafif stenozlarda efor dispnesi
-Ağır stenozlarda konjenital stridor
Genellikle üst solunum yolu enfeksiyonları seyri sırasında mukozada meydana gelen ödem nedeniyle dispnenin şiddeti artar.
Tedavi:
-Asemptomatik olguların dışındaki olgularda tedavi cerrahi olarak stenotik bölgenin açılmasıdır.
Atreziler
Vokal kordlarda kaynaşma lümenin membran oluşumu sonucu tıkanması veya larenks/trakea bölümlerindeki eksik oluşumlara bağlıdır. Doğumdan sonra birkaç dakika içerisinde tanısı konup tedavi edilmezse hayatla bağdaşamaz.
Semptomlar:
-Doğum sonrası başlayan apne
-Hızla artan siyanoz
-Solunum bozukluğu
Tedavi:
-Trakeotomi
-Atrezik bölgenin distalinden hava yoluna genişçe bir iğnenin sokulması
Subglottik hemanjiom
Bu hastaların yarısında ciltte de hemanjiomlar bulunmaktadır. Böyle durumlarda dispnesi olanlarda subglottik bölgede de hemanjiom olabileceği hatırlanmalıdır.
Semptomlar:
-İnspiratuar stridor
-Solunum sıkıntısı
Tedavi:
-Trakeotomi
-Spontan düzelmenin beklenmesi
-Sistemik kortikosteroid tedavisi
-Endoskopik cerrahi ya da lazer ile eksizyon
-Kriyoterapi tedavi seçenekleridir.
Larengeal web
Nadir bir anomalidir. Vokal kordlar arasında ve çoğunlukla ön tarafında bulunan doğumsal bir perdenin olmasıdır.
Semptomlar:
-İnspiratuar stridor
-Solunum sıkıntısı
Tedavi:
-Endoskopik cerrahi ya da lazer ile eksizyon
-Kalın ise açık cerrahi ile webin rezeksiyonu
Erişkinlerde görülen anomaliler
Larengoseller
Larenks ventrikül mukozasının bir hava kesesi oluşumu ile birlikte larenksin ya içine (internal larengosel) veya tirohyoid membranın zayıf bir noktasından geçerek dışına (eksternal larengosel) fıtıklaşmasıdır. Supraglottik hava basıncının artışı kolaylaştırıcı faktördür (örn. Cam üfleyicileri trompetçi ve kronik öksürük)
Semptomlar:
-İnternal: Ses kısıklığı dispne yutma güçlüğü
-Eksternal: Yutma güçlüğü öksürme sırasında boyunda şişlik
Tedavi:
-Sadece semptomatik lezyonlar tedavi gerektirir
-Endoskopik marsupializasyon yada açık cerrahi eksizyon yapılabilir
Sulcus Vokalis
Vokal kordların serbest kenarlarında tek veya çift taraflı vokal kord boyunca oluk vardır. Malignite insidansları yüksektir.
Semptomlar:
-Ses kısıklığı