1903 sonbaharında, bir gece eşkıyalar tarafından basılan Kuyucak köyünü teftişe gelen kaymakam ve yardımcıları iki kişinin öldürüldüğü evde yalnız bir çocuk bulurlar. Çocuğun adı Yusuftur ve ölenler onun anne ve babasıdır. Kaymakam Yusufun soğukkanlılığına hayran kalır ve onu evlat edinir. Yusuf, sessiz ve içine kapanık bir çocuktur. Kaymakamın karısı olan Şahindenin yüzsüzce Yusufu aşağılaması bile onu etkilemez. Yusufun kasabada ilgilendiği tek kişi kaymakamın kızı Muazzezdir.
Kaymakam Salahattin Beyin Edremite tayininden sonra Yusuf okula başlar; ama okumayı öğrendikten sonra okula olan ilgisini kaybeder ve okulu bırakır. Seneler sonra Muazzez 13 yasındayken bir bayram günü, Yusuf, Muazzez ve arkadaşları Ali, bayram yerine giderler. Ali ve Muazzez salıncakta sallanırken, kasabanın eşrafından Şakir Muazzeze sarktığı için Yusuf Şakiri döver. Şakir bunun üzerine intikam yemini eder. Babası Hilmi Beyle işbirliği yapar ve Hilmi Bey, Salahattin Beye kumar oynatarak Salahattin Beyi kendine borçlandırır. Borcunu ödeyemeyen Salahattin Bey, Muazzezi Şakire isteyen Hilmi Beye boyun eğmek zorunda kalır. Ancak Yusufun arkadaşı Alinin borcu ödemesiyle evlilik planları iptal olur. Yaptığı iyilikten dolayı Muazzezin Ali ile evlendirilmesine karar verilir.
Bunun üstüne, Muazzez, Yusufa onu sevdiğini söyler. Yusuf da aslında Muazzezi seviyordur, ama ellerinden bir şey gelmez. Alinin Muazzez ile evlenmesinden hoşnut olmayan Şakir, bir düğünde Aliyi vurup öldürür; ama arkadaşı Hacı Ethemin düzenlediği çeşitli dolapların sonucunda serbest kalır. Bu sırada Yusuf Kübra adında, Şakir ile Hilmi Beyin tecavüzüne uğramış bir kızla tanışır ve bu sayede hem Yusuf hem de Salahattin Bey, Hilmi Bey ve Şakirin gerçek yüzünü görürler. Şahinde, zenginler arasında bir yer edinme isteğiyle kızını gizlice Hilmi Beylere götürür, onu Şakir ile evlendirme niyetindedir. Yusuf kesinlikle böyle bir evliliğe karşıdır. Bir arabayla Muazzezi çevredeki bir köye kaçırır ve orada evlenirler. Salahattin Bey onları bulur ve Edremite dönmeye ikna eder. Salahattin Bey, işsiz olan Yusufa kaymakamlıkta katiplik işi verir; ama Yusuf masa başı işler için yaratılmış bir insan değildir. Salahattin Beyin ölümüyle ailenin düzeni bozulur. Yeni kaymakam Yusufu Edremitten uzaklaştırmak için ona vergi toplama işi verir. Yusuf ve Salahattin Bey olmadan Şahinde sonunda istediği gibi davranmaya başlar. Şehrin önde gelenlerinin katıldığı yemekler düzenler. Muazzez bu yemeklerden ilk başlarda uzak dursa da bir süre sonra karşı koyamaz ve alkolün de etkisiyle kendini iyice bırakır. Bu çöküşü gören Yusuf, Şahindeyi uyarır; ancak Şahinde onu dinlemez. Bir gece Yusuf böyle bir yemeği basar ve rastgele ateş eder karanlık odaya. Muazzez dışında odadaki herkes olur. Yusuf yaralanmış olan Muazzezi alıp kasabayı terk eder, ama Muazzez yolda ölür. Yusuf onu bir ağacın altına gömer ve uzaklara gider.
Kaymakam Salahattin Beyin Edremite tayininden sonra Yusuf okula başlar; ama okumayı öğrendikten sonra okula olan ilgisini kaybeder ve okulu bırakır. Seneler sonra Muazzez 13 yasındayken bir bayram günü, Yusuf, Muazzez ve arkadaşları Ali, bayram yerine giderler. Ali ve Muazzez salıncakta sallanırken, kasabanın eşrafından Şakir Muazzeze sarktığı için Yusuf Şakiri döver. Şakir bunun üzerine intikam yemini eder. Babası Hilmi Beyle işbirliği yapar ve Hilmi Bey, Salahattin Beye kumar oynatarak Salahattin Beyi kendine borçlandırır. Borcunu ödeyemeyen Salahattin Bey, Muazzezi Şakire isteyen Hilmi Beye boyun eğmek zorunda kalır. Ancak Yusufun arkadaşı Alinin borcu ödemesiyle evlilik planları iptal olur. Yaptığı iyilikten dolayı Muazzezin Ali ile evlendirilmesine karar verilir.
Bunun üstüne, Muazzez, Yusufa onu sevdiğini söyler. Yusuf da aslında Muazzezi seviyordur, ama ellerinden bir şey gelmez. Alinin Muazzez ile evlenmesinden hoşnut olmayan Şakir, bir düğünde Aliyi vurup öldürür; ama arkadaşı Hacı Ethemin düzenlediği çeşitli dolapların sonucunda serbest kalır. Bu sırada Yusuf Kübra adında, Şakir ile Hilmi Beyin tecavüzüne uğramış bir kızla tanışır ve bu sayede hem Yusuf hem de Salahattin Bey, Hilmi Bey ve Şakirin gerçek yüzünü görürler. Şahinde, zenginler arasında bir yer edinme isteğiyle kızını gizlice Hilmi Beylere götürür, onu Şakir ile evlendirme niyetindedir. Yusuf kesinlikle böyle bir evliliğe karşıdır. Bir arabayla Muazzezi çevredeki bir köye kaçırır ve orada evlenirler. Salahattin Bey onları bulur ve Edremite dönmeye ikna eder. Salahattin Bey, işsiz olan Yusufa kaymakamlıkta katiplik işi verir; ama Yusuf masa başı işler için yaratılmış bir insan değildir. Salahattin Beyin ölümüyle ailenin düzeni bozulur. Yeni kaymakam Yusufu Edremitten uzaklaştırmak için ona vergi toplama işi verir. Yusuf ve Salahattin Bey olmadan Şahinde sonunda istediği gibi davranmaya başlar. Şehrin önde gelenlerinin katıldığı yemekler düzenler. Muazzez bu yemeklerden ilk başlarda uzak dursa da bir süre sonra karşı koyamaz ve alkolün de etkisiyle kendini iyice bırakır. Bu çöküşü gören Yusuf, Şahindeyi uyarır; ancak Şahinde onu dinlemez. Bir gece Yusuf böyle bir yemeği basar ve rastgele ateş eder karanlık odaya. Muazzez dışında odadaki herkes olur. Yusuf yaralanmış olan Muazzezi alıp kasabayı terk eder, ama Muazzez yolda ölür. Yusuf onu bir ağacın altına gömer ve uzaklara gider.