mum
Özel Üye
- Üyelik Tarihi
- 3 Nis 2008
- Konular
- 2,214
- Mesajlar
- 2,424
- MFC Puanı
- 1,030
Genetik mühendisliği sayesinde kalıtsal hastalıkları, ırkların gelişimini izlemek mümkün.
DNA'nın tüm sırrı çözülünce sonumuzu bileceğiz
DNA'larımızın dörtte biri, üç milyar birim İnsan Genome Projesinde çalışan uluslararası ekip tarafından tanımlanmış durumda. Araştırmacılar geri kalanını da 2003 yılına kadar bitirmeyi hedefliyor. DNA'ların gizemi çözüldüğünde insan yaşamı için hayati olan proteinleri meydana getiren 80 ile 100 bin arasındaki geni tanımlamak da kolaylaşacak. Hastalıkların tanısı ve tedavisinde de önemli bir aşama kaydedilmiş olacak.
HÜCRELER
Hücrelerin çoğu DNA formunda, insanı yaratacak talimatlarla dolu. DNA'ların önemli bir kısmı nucleus'ta, gerisi hücrelerin mitokondriyasında bulunuyor.
KROMOZOMLAR
Nucleus içinde DNA kromozom adı verilen 23 çift çubuk benzeri paket şeklinde yerlemiş. Bu çiftlerin biri anneden diğeri babadan geliyor.
DNA
DNA'nın yapısı basittir: Nukleotid adı verilen dört kimyasal alt birim bir merdiven oluşturmak üzere biraraya gelir. Mutasyonlar zararsızdır, ama ama bir nukleotid'de oluşacak bir hata bile sorun yaratabilir. DNA'mızın yüzde 10'undan azı genleri oluşturur.
DNA olarak bildiğimiz deoksiribonükleik (dibo nükleik) asit, biyolojik potansiyelimizi programlayan molekülün adı. Ve yavaş yavaş sırlarını ele vermeye başladı. Bilimadamları genetik evrenimizin haritasını çıkarttıkça hastalıkların iyileştirileceği ve evrimin gizeminin çözüleceği kesin. Ancak ilerlemeler bazı güç etik problemlerin ortaya çıkmasına neden oluyor. Örneğin, sperm sınıflandırma teknolojisi çiftlerin çocuğun cinsiyetini belirleme şansını arttırıyor. Pembe işaretli sperm kız çocuk demek. Gen çağı için hazır mıyız?
GENLERDEKİ ÖYKÜLER
KROMOZOM 1
Malin melanom, Prostat kanseri, Sağırlık
KROMOZOM 2
Doğumsal triod salgısı eksikliği, Kolarectal (kalın bağırsağın son kısmı) kanseri
KROMOZOM 3
AIDS, Küçük hücreli akciğer kanseri, Bunama
KROMOZOM 4
Huntington hastalığı (titreme ve yürüyüş bozukluğu), Polikistik böbrek hastalığı
KROMOZOM 5
Omurga kaslarında bozulma, Vajinayı döşeyen doku kanseri
KROMOZOM 6
Vücutta aşırı demir birikimi, Okuma güçlüğü, Şizofreni, Kas spazmı, Östrojen direnmesi
KROMOZOM 7
Büyüme hormonu eksikliği, cücelik, Eklampsi (Gebelikte hipertansiyon), Pankreas ve vücut salgılarının koyulaşması, Obesite
KROMOZOM 8
Kırmızı kan hücrelerinin ömrünün kısalması ile oluşan kansızlık, İlik kanserinin en habisi: Burkitt ilik kanseri
KROMOZOM 9
Kalp kasının genişlemesi, Doğumsal metabolik hastalık
KROMOZOM 10
Doğumsal katarakt
KROMOZOM 11
Kırmızı kan hücrelerinin şekil değiştirmesi, Pigment eksikliği
KROMOZOM 12
Bağırsak enfeksiyon, Raşitizm
KROMOZOM 13
Erken göğüs kanseri, Retina kanseri, Pankreas kanseri
KROMOZOM 14
Lösemi, Guatr
KROMOZOM 15
Marfan sendromu: Görünüş bozukluğu, Çocuk epilepsisi
KROMOZOM 16
Polikistik böbrek hastalığı, Genetik mide kanseri
KROMOZOM 18
Şeker hastalığı, Genetik el bileğindeki sinir sıkışması
3 kromozomun şifresi çözüldü
ABD Enerji Bakanı Bill Richardson, insanda bulunan 23 çift kromozomdan 5-16 ve 19uncusunun genetik şifrelerinin tamamen çözüldüğünü ve haritasının çıkarıldığını açıkladı.
Californiada bulunan Gen Enstitüsünde yürütülen çalışmalar sonrasında insan genetik yapısının yaklaşık yüzde 11ini oluşturan ve 10 bin ile 15 bin arasında gen ihtiva eden bu 3 kromozomun bazı hastalıklara ışık tutucağı bildirildi.
Haritası çıkarılan bu 3 kromozomun, büyük bir ihtimalle böbrek hastalıkları, prostat ve kalın barsak kanseri, lösemi gelişmesi, şeker hastalığı oluşumunda ve yüksek tansiyonun ortaya çıkmasından sorumlu olduğu belirtildi.
İnsan genetik haritası ile ilgili çalışmaların yürütüldüğü İngiltere, Japonya ve Amerikada, geçtiğimiz Aralık ayında aynı anda yapılan bir açıklamada, 22 numaralı kromozomun haritasının çıkarıldığı açıklanmıştı.
Kuşaktan kuşağa yapay kromozom
Kanadada araştırma yapan bir grup bilim adamı, yapay kromozom elde ederek farelerde denedi. Hastalıkları tedavi edebilecek protein üretmede kullanılacak yapay kromozomlar'ın genetik hastalıkların tedavisinde de kullanılacağı öne sürüldü. Yapay kromozomlar'ı elde etmek için doğal kromozomlardan yararlanırken, yeni buluş sayesinde hastalara tedavi için ek kromozomlar verilebileceği bildirildi. Araştırmacılar, elde ettikleri yapay kromozomlar'ın kendi kendilerini yüzlerce, hatta binlerce kez kopyalayabildiklerini, bunun doğal kromozomlar'ı etkilemediğini açıklarken; farelerde denenen yapay kromozomlar'ın üç kuşağa geçtiği ve hiçbir yan etki göstermediği kaydedildi.
Koyun mu Keçi mi?
Botswana'da bir çiftçinin sürüsünde enteresan bir hayvanın varlığı fark edildi. Altı yaşındaki bu hayvanın koyun mu keçi mi olduğuna kimse karar veremiyor.
Hayvanın, her iki türün bir melezi olduğunu belirten Botswanalı veterinerler ancak hangisine daha yakın olduğunu saptamakta henüz başarılı olamadıklarını dile getirdiler.
Daha önce keçilerle koyunlar arasındaki çiftleşmeler sonucunda doğan melezlerden çok azı yaşayabilmişti.
Söz konusu melez hayvanın 57 adet kromozomu bulunuyor. Bu sayı koyunlarla keçilerdeki kromozom sayısının ortalamasını ifade ediyor. Hayvan dişi bir keçi ile erkek bir koyundan doğmuş. Annesinde 60, babasında ise 54 kromozom var. 57 adet kromozoma sahip olması hayvanın tam bir melez olduğuna işaret ediyor.
Hayvanın en önemli özelliklerinden biri, libidosunun çok aktif olması. Yaşadığı köyde ona "Bemya" adını vermişler. Yerel dilde bunun anlamı "tecavüzcü". Gördüğü her koyun ve keçi ile, yılın her mevsiminde sürekli çiftleşmeye çalışıyor. Ancak bütün çabalarına rağmen baba olabilmiş değil. Bu da hayvanın kısır olduğuna işaret ediyor.
Bir başka özelliği ise hiç hasta olmaması ya da nadiren hasta olduğunda hiç bir tedavi görmeden, kısa sürede iyileşebilmesi.
2. Adem Savaşı!
İnsan DNA'sının sırrını çözüp patentini almaya çalışan genetikçiler yeni çağın Bill Gates'i olmaya aday...
Üç milyar genden oluşan insan DNA'sının sırrını çözmeye çalışan bilimcilerin yarışı şiddetleniyor. Önümüzdeki yıl insanoğlunun genetik haritasının 'müsvettesini' çizmeye ve 2. Adem'i yaratmaya hazırlanan genetikçilerden bazıları küpünü doldurma peşinde. Çünkü kanserden şizofreniye, bunamadan yaşlanmaya kadar çağdaş tıbbın kesin çözüm bulamadığı birçok rahatsızlığın şifası genetik kodlarda saklı.
Genetik şifreler ilaç endüstrisi için sonsuz altın madeni gibi. Kodunu çözdüğü genlerin patentini almak için yarışan ABD'li bilimadamı Craig Venter, 2000'li yılların Bill Gates'i olmaya aday.
Cambridge'deki The Sanger Merkezi'nde uzun süredir DNA üzerine çalışan biliminsanları önceki hafta yaptıkları açıklamada insan kromozomlar'ın genetik şifresini çözme yarışında tarihi adım attıkları dünyaya duyurdu. Şizofren, sağırlık, beyin tümörü dahil birçok hastalığın genetik gizini içeren Kromozom 22'nin sırrı çözülmüştü.
Aynı merkez, gelecek ilkbaharda Japon ve Amerikalı meslektaşlarıyla ilk kez üç milyar genden oluşan insan DNA'sının taslak haritasını çizmeye hazırlanıyor. Bir başka deyişle, bilimcilerin 2. Adem adını verdikleri canlı doğmuş olacak. Cinsiyeti belirleyen X ve Y kromozomlar'ını taşımasına karşın bilimcilerin yarattığı canlı Havva değil Adem olacak.
Bu arada dahi genetikçi Craig Venter okyanusun öbür ucunda, Maryland'deki Celera Genomics adlı şirketinde dünyanın en güçlü ikinci bilgisayarıyla, DNA'nın keşfi yarışında Sanger'ı geride bırakmaya çabalıyor. Bir yandan da mümkün olduğunca fazla geni deşifre edip, patentlerini alarak bilgilerini paraya çevirme savaşı veriyor. Israrlı kampanyası sayesinde 'genler kamu malı mıdır, özelleştirilebilir mi' tartışması Atlantik'in iki kıyısında birden hükümetlerin tartışma gündemine girdi.