- Konum
- ىαкαяyλ
-
- Üyelik Tarihi
- 27 Kas 2009
-
- Mesajlar
- 24,120
-
- MFC Puanı
- 79
Karidesler Kabuklular sınıfından eklem bacaklı türleridir.Istakoz ve yengeçler gibi sürünmeyip karınlarındaki bacaklarını kullanarak yüzen on ayaklı kabuklular için kullanılan genel bir addır.Karidesin beş çift ayağı vardır ve bunların en az iki çiftinde kıskaçlar bulunur.Kıskaçlar ya iri ve güçlü, ya da çok uzun ve nazik yapılı olurlar.Karideslerin vücutları genellikle uzun (1-30 santim) ve silindir biçimindedir.Kuyrukları belirgindir ve yelpazeye benzer.İki çift olan duyargaları çok uzun ve iki çatallıdır.Bu çatallardan en az bir tanesi geri kıvrılarak vücudun üzerinden yelpaze biçimindeki kuyruğa doğru uzanır.Bu uzantılar, karidesin yarıkların içine geri geri girmesini sağladığı gibi, arkadan yaklaşan bir düşmanları dokunduğunda da uyarıcı görevini görürler.Karides tehlikeyle karşılaşınca, büzülerek kendini korumaya çalışır.Karın kısmında, oluşan ani bükülme, karidesin tehlike karşısındaki en belirgin tepkisidir.Derin denizlerde yaşayan kimi tür karideslerin gözleri çok büyüktür.Yine derin denizlerde yaşayan kimi karides türlerinin ve mağaralarda yaşayan bazılarının gözleri küçüktür ya da hiç yoktur.Gözleri genellikle çıkıntılıdır.Karidesin rengi bulunduğu ortama uyacak biçimde değişebilir.Bu durum, gizlenmelerini kolaylaştırır.Avrupa'nın Hippolyte Varians denilen karidesleri çeşitli renklerde olurlar.Kimi yeşil renktedir ve yeşil deniz yosunlarının üzerinde yaşar.Kimileri ise kahverengi deniz yosunlarının üzerinde yaşarlar ve renkleri de kahverengidir.İnce dallı kırmızı deniz yosunları üzerinde yaşayanları ise kırmızı çizgili, benekli ve saydamdır.Bu türün belirgin bir özelliği de, gün ışığında renkleri ne olursa olsun, karanlıkta yarı saydam, tatlı mavi bir renk almalarıdır.Bunlar ışığa çıkarıldıklarında hemen eski renklerini alırlar.Derin denizlerde yaşayan karideslerin çoğu parlak kırmızı renklidir.Bu rengin gizleyici bir özelliği vardır.Denizin derinliklerinde, kırmızı ışığın büyük bir kısmı üstteki suda emilmiş olduğundan, kırmızı bir hayvan göze çarpmaz.Karideslerle balıklar arasındaki ilişkiler, temizleyici karides gibi kimi türlerin göze çarpacak kadar renkli olmasına yol açmaktadır.
Kimi karidesler çöp yiyici, kimisi avcıdır.Kimisi ise küçük besin parçacıklarını toplamak için özel davranışlar geliştirmiştir.Karideslerin bir kısmında, kumlar arasındaki besin parçacıklarını toplayıp ağızlarına getirebilmek için, kıskaçları üzerinde fırçamsı kıllar gelişmiştir.Büyük kıskaçlı karidesler küçük balıkları avlayarak beslenirler.Kimi karidesler yaşadıkları sürece hep yüzerler.Açık okyanuslarda karideslerin düşey bir yerleşme alanı vardır.Kimi türler, yaşamları boyunca derin sularda yüzerler ve yüzeye hiç çıkmazlar.Kimi türler ise daha az derinlerde yaşarlar.Bunlar, geceleri deniz yüzeyine 30 metre ya da daha çok yaklaşırlar.Bu nedenle günlük hareketleri, başka deniz hayvanlarınınkinin aksine olarak dikey bir doğrultuda gerçekleşir.Avrupa kıyılarında rastalanan Crangon Vulgaris türü gündüz, vaktinin çoğunu, sığ sularda kuma gömülü olarak geçirir.Kollarının hareketiyle altındaki kumları iter ve böylece dibe doğru batar.Gece ise dolaşarak ya da yüzerek küçük canlıları avlamaya çalışır.
Büyük karides sürülerine körfezlerde sık sık rastlanır.Deniz suyunun tatlı su akıntısı etkisiyle daha az yoğun olduğu Avrupa kıyılarında Palaemonetes Varians türü karidesler boldur.Bunlara çok yakın olan Palaemonetes Antennarius türü ise kuzey İtalya'nın bazı göllerinde yaşar.Tatlı su karidesleri, özellikle Atyidae ve Palaemonidae familyalarından olanlar tropikal bölgelerde çok yaygındır.Tropikal göllerin bazılarından ergin karidesler kıyılarda yaşarlar, larvaları ise gölün ortasında planktonsu bir yaşam sürdürürler.Dişi karidesler yumurtalarını karındaki bacaklarının ilk 4 çiftiyle taşırlar.Bazen en sondaki iki bacak da bu göreve katılır.Yumurtalar, yapıştırıcı bir madde ile, yumurta taşıyıcı özel kıllara tutturulmuştur.Bu kıllar, yalnızca, dişi yavrulamak için deri değiştirdiğinde kolların üzerinde çıkar.Kuluçka devresi bitinceye kadar bir sürü yumurtayı taşıdıktan sonra, dişi karides deri değiştirir ve yumurta taşıyıcı nitelikteki kıllarını da genellikle yitirir.Bu kıllar, dişi tekrar yavrulama mevsimine girdiğinde yeniden oluşur.