Kahvaltı yapan çocuklar okulda daha dikkatli
Güne sağlıklı bir kahvaltıyla başlayan okul çağındaki çocukların dikkatlerini daha iyi topladıkları belirtildi.
Güne sağlıklı bir kahvaltıyla başlayan okul çağındaki çocukların dikkatlerini daha iyi topladıkları belirtildi.
Yıldırım Beyazıt Üniversitesi (YBÜ) Tıp Fakültesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bilim Dalı Başkanı ve Sağlık Bakanlığı Türkiye Diyabet Programı Koordinatörü Prof. Dr. Bekir Çakır, okul çağındaki çocukların nasıl beslenmesi gerektiğine ilişkin bilgi verdi.
Obezite çok yaygın
Türkiye'de çocukluk çağında obezite sıklığının farklı çalışmalarda yüzde 1,6-9,1 arasında olduğunu anlatan Çakır, her 10 çocuktan 2-3'ünün obez veya fazla kilolu olduğunu söyledi.
"Okul çağı, çocukların fiziksel ve sosyal olarak büyüme ve gelişimlerinin hızlandığı ve bütün hayatlarını etkileyebilecek beslenme alışkanlıklarının belirlendiği bir dönemdir" diyen Çakır, özellikle bu dönemde sağlıklı ve dengeli beslenme alışkanlıklarının kazandırılmasının önemini vurguladı.
Çakır, Sağlık Bakanlığı tavsiyesi ile Milli Eğitim Bakanlığınca çıkarılan genelgeyle, eğitim kurumlarında çocukların dengesiz beslenmesine ve obeziteye sebep olabileceğinden, enerji yoğunluğu yüksek, besin değeri düşük olan içecekler (enerji içecekleri, gazlı içecekler, aromalı içecekler) ile kızartma ve cipslerin satışlarının ve otomatik satış yapan makinelerde bulundurulmalarının yasaklandığını, bunların yerine Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı'ndan üretim veya ithalat izni bulunan süt, ayran, yoğurt, meyve suyu, taze sıkılmış meyve suyu ve tane ile satışı yapılabilen meyve bulundurulması gerektiğini anımsattı.
Yeterli ve dengeli beslenmeleri gerekiyor
Yakın zamanda yayımlanan bir başka genelgeyle de okul kantinlerinde bulundurulmaması gereken yiyeceklerin listesinin genişletildiği, çikolatalar, şeker ve şekerlemeler, kremalı, tatlandırıcılı gıdalar ve yüzde 100 meyve suları dışındaki alkolsüz tüm içeceklerin de bu kapsama alındığını hatırlatan Çakır, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Hem aile hem de okul ortamında çocukların beslenmesinde göz önünde bulundurulması gereken temel ilkeler yeterli ve dengeli beslenmeyi sağlamak, gözetim dışında olduğu anlarda zararlı etkilerden ve alışkanlıklardan korumak ve caydırmak, iyi alışkanlıkları pekiştirmek ve yenilerini kazandırmak, beslenme konusunda bilinçlenmesine yardımcı olmaktır. Okul çağı çocuklarının süt, et, sebze meyve ve tahıl besin gruplarından yeterli miktarda ve dengeli tüketmeleri gerekiyor."
Okul çağındaki bir çocuğun günde 2-3 porsiyon (1 su bardağı süt, 1 dilim beyaz peynir, 1 kase yoğurt) süt grubundan alması gerektiğine işaret eden Çakır, "Et grubunda et, tavuk, balık, yumurta, kurubaklagiller bulunur ve bu gruptaki besinlerin her birinden veya birkaçından her gün 2-3 porsiyon (1 köfte büyüklüğünde et, tavuk, balık, 4 yemek kaşığı kurubaklagil, 1 haşlanmış yumurta) tüketilmeli. Sebze ve meyve grubundan her gün 3-5 porsiyon (1 adet küçük boy portakal, elma, armut, muz, kayısı, erik, çilek gibi meyvelerden 3-6 adet, orta büyüklükte 1 adet patates ya da havuç, 100 ml taze sıkılmış meyve suyu, 2-3 su bardağına denk gelen doğranmış yeşil sebzeler) önerilir. Tahıl grubuna ise ekmek, makarna, bulgur, irmik gibi tahıl ürünleri giriyor. Bu gruptan okul çağı çocukları vücut ağırlıklarına göre günde 3-6 porsiyon (1 ince dilim ekmek, 2-3 kaşık pişmiş pirinç, makarna veya bulgur,1 küçük dilim börek) almalı" ifadelerini kullandı.
Hazır gıdalardan uzak tutun
Velileri çocukların beslenme çantalarına koyacakları yiyeceklerle ilgili de uyaran Çakır, şunları kaydetti:
"Çocuğa okulda öğle yemeği tüketmesi için beslenme çantası hazırlanıyorsa haşlanmış, yumurta, peynir, iyi pişmiş köfte, tost, haşlanmış tavuk, mevsimine uygun sebze ve meyveler, içecek olarak süt veya ayran seçilmeli. Bunların yanında fındık, ceviz gibi kuru yemişlerin eklenmesi çocukların yeterli enerji ve proteini almasına yardımcı olacaktır. Obezitenin önlenmesi için öğle yemeğinde çocukların beslenme çantasına hamburger, patates kızartması, pizza gibi hazır yiyecekler, gazlı içecek, hazır meyve suları gibi içecekler konulmaması önemlidir." Prof. Dr. Çakır, bunların dışında okul çağı çocuklarının sağlıklı olması ve dengeli beslenmesi için yemek yemeden önce ellerini bol su ve sabunla yıkama alışkanlığının kazandırılması, sebze ve meyvelerin tüketilmeden önce bol suyla yıkanması ve çocuğun günlük hayatında spora yer verilmesi gerektiğini de sözlerine ekledi.
Obezite çok yaygın
Türkiye'de çocukluk çağında obezite sıklığının farklı çalışmalarda yüzde 1,6-9,1 arasında olduğunu anlatan Çakır, her 10 çocuktan 2-3'ünün obez veya fazla kilolu olduğunu söyledi.
"Okul çağı, çocukların fiziksel ve sosyal olarak büyüme ve gelişimlerinin hızlandığı ve bütün hayatlarını etkileyebilecek beslenme alışkanlıklarının belirlendiği bir dönemdir" diyen Çakır, özellikle bu dönemde sağlıklı ve dengeli beslenme alışkanlıklarının kazandırılmasının önemini vurguladı.
Çakır, Sağlık Bakanlığı tavsiyesi ile Milli Eğitim Bakanlığınca çıkarılan genelgeyle, eğitim kurumlarında çocukların dengesiz beslenmesine ve obeziteye sebep olabileceğinden, enerji yoğunluğu yüksek, besin değeri düşük olan içecekler (enerji içecekleri, gazlı içecekler, aromalı içecekler) ile kızartma ve cipslerin satışlarının ve otomatik satış yapan makinelerde bulundurulmalarının yasaklandığını, bunların yerine Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı'ndan üretim veya ithalat izni bulunan süt, ayran, yoğurt, meyve suyu, taze sıkılmış meyve suyu ve tane ile satışı yapılabilen meyve bulundurulması gerektiğini anımsattı.
Yeterli ve dengeli beslenmeleri gerekiyor
Yakın zamanda yayımlanan bir başka genelgeyle de okul kantinlerinde bulundurulmaması gereken yiyeceklerin listesinin genişletildiği, çikolatalar, şeker ve şekerlemeler, kremalı, tatlandırıcılı gıdalar ve yüzde 100 meyve suları dışındaki alkolsüz tüm içeceklerin de bu kapsama alındığını hatırlatan Çakır, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Hem aile hem de okul ortamında çocukların beslenmesinde göz önünde bulundurulması gereken temel ilkeler yeterli ve dengeli beslenmeyi sağlamak, gözetim dışında olduğu anlarda zararlı etkilerden ve alışkanlıklardan korumak ve caydırmak, iyi alışkanlıkları pekiştirmek ve yenilerini kazandırmak, beslenme konusunda bilinçlenmesine yardımcı olmaktır. Okul çağı çocuklarının süt, et, sebze meyve ve tahıl besin gruplarından yeterli miktarda ve dengeli tüketmeleri gerekiyor."
Okul çağındaki bir çocuğun günde 2-3 porsiyon (1 su bardağı süt, 1 dilim beyaz peynir, 1 kase yoğurt) süt grubundan alması gerektiğine işaret eden Çakır, "Et grubunda et, tavuk, balık, yumurta, kurubaklagiller bulunur ve bu gruptaki besinlerin her birinden veya birkaçından her gün 2-3 porsiyon (1 köfte büyüklüğünde et, tavuk, balık, 4 yemek kaşığı kurubaklagil, 1 haşlanmış yumurta) tüketilmeli. Sebze ve meyve grubundan her gün 3-5 porsiyon (1 adet küçük boy portakal, elma, armut, muz, kayısı, erik, çilek gibi meyvelerden 3-6 adet, orta büyüklükte 1 adet patates ya da havuç, 100 ml taze sıkılmış meyve suyu, 2-3 su bardağına denk gelen doğranmış yeşil sebzeler) önerilir. Tahıl grubuna ise ekmek, makarna, bulgur, irmik gibi tahıl ürünleri giriyor. Bu gruptan okul çağı çocukları vücut ağırlıklarına göre günde 3-6 porsiyon (1 ince dilim ekmek, 2-3 kaşık pişmiş pirinç, makarna veya bulgur,1 küçük dilim börek) almalı" ifadelerini kullandı.
Hazır gıdalardan uzak tutun
Velileri çocukların beslenme çantalarına koyacakları yiyeceklerle ilgili de uyaran Çakır, şunları kaydetti:
"Çocuğa okulda öğle yemeği tüketmesi için beslenme çantası hazırlanıyorsa haşlanmış, yumurta, peynir, iyi pişmiş köfte, tost, haşlanmış tavuk, mevsimine uygun sebze ve meyveler, içecek olarak süt veya ayran seçilmeli. Bunların yanında fındık, ceviz gibi kuru yemişlerin eklenmesi çocukların yeterli enerji ve proteini almasına yardımcı olacaktır. Obezitenin önlenmesi için öğle yemeğinde çocukların beslenme çantasına hamburger, patates kızartması, pizza gibi hazır yiyecekler, gazlı içecek, hazır meyve suları gibi içecekler konulmaması önemlidir." Prof. Dr. Çakır, bunların dışında okul çağı çocuklarının sağlıklı olması ve dengeli beslenmesi için yemek yemeden önce ellerini bol su ve sabunla yıkama alışkanlığının kazandırılması, sebze ve meyvelerin tüketilmeden önce bol suyla yıkanması ve çocuğun günlük hayatında spora yer verilmesi gerektiğini de sözlerine ekledi.