109- KÂFİRÛN SÛRESİ
Mekke-i Mükerreme'de ve Mâûn Sûresinden sonra nazil olmuştur.[1]
l. De ki: "Ey kâfirler!
2. Ben, sizin tapmakta olduklarınıza tapmam.
3. Siz de benim tapmakta olduğuma tapmazsınız.
4. Ben, sizin taptıklarınıza tapacak değilim.
5. Siz de benim tapmakta olduğuma tapacak değilsiniz.
6. Sizedir dininiz, bana da benim dinim."
Bu Sûre-i celîlenin nüzul sebebi hakkında başlıca üç rivayet vardır:
a) Müşrikler, Hz. Peygamber (sa)'e: "Bir sene sen bizim putlarımıza ibadet et, bir sene de biz senin ilâhına ibadet edelim." demişler de sûre bunun üzerine nazil olmuş.[2]
Taberî bu olayı İbn Abbâs'tan rivayetle şöyle nakleder: Kureyşliler Hz. Peygamber (sa)'e onu zengin edecek kadar mal vermeyi, kızlarından istediğiyle evlendirmeyi ve bunun karşılığında davasından vazgeçmesini teklif ettiler. Hz. Peygamber (sa) bunu kabul etmeyince: "O halde sana teklif edeceğimiz bir şey daha kaldı. Bizim için de senin için de en uygun olanı budur." dediler. Hz. Pey*gamber (sa): "Nedir o?" diye sordu. "Sen bir yıl bizim tanrılarımız Lât ve Uzzâ'ya ibadet et, biz de bir sene senin ilâhına ibadet edelim." dediler. Hz. Pey*gamber: "Bakayım, Rabbımdan geleceği bekliyeyim." dedi de işte bunun üzeri*ne bu Sûre-i Celîle nazil oldu.[3]
b) Yine Taberî'de Buhterî'nin mevlâsı Saîd ibn Mînâ' rivayet ediyor: el-Velîd ibnu'l-Muğîra, el-As ibn Vâil, el-Esved ibn Abdülmuttalib ve Ümeyye ibn Halef Hz. Peygamber (sa)'e rastladılar ve ona: "Ey Muhammed, gel sen bi*zim ibadet ettiklerimize ibadet et, biz de senin ibadet ettiğine ibadet edelim ve seni bütün işlerimize ortak edelim. Eğer senin getirdiğin bizim elimizde olandan daha hayırlı ise bu hayırda biz sana ortak olmuş ve o hayırdan nasibimizi almış oluruz. Yok bizim elimizdeki senin getirdiğinden daha hayırlı ise sen bu hayra ortak olmuş ve bu hayırdan nasibini almış olursun." dediler de bunun üzerine Allah Tealâ bu Sûre-i Celîleyi indirdi.[4] Bu, İbn İshak ve başka*ları tarafından İbn Abbâs'tan da rivayet edilmiştir.[5]
c) Ebu Salih'in İbn Abbâs'tan rivayetine göre içlerinde el-Velîd ibnu'l-Muğîra, el-As ibn Vâil ve el-Esved ibn Abdi Yağûs'un da bulunduğu bir grup, Hz. Peygamber (sa)'in amcası el-Abbâs ibn Abdü'l-Muttalib'e gelmişler ve: "Ey Ebu'1-Fadl, kardeşinin oğlu bizim ilâhlarımızdan bazısını kabul etse, biz de onun söylediğini tasdik edip onun ilâhına iman etsek." demişler. Abbâs da Hz. Peygamber (sa)'e gelip onların bu sözlerini haber vermiş ve işte bunun üzerine bu sûre-i celîle nazil olmuş.[6]
[1] Bedreddin Çetiner, Esbab-ı Nüzul, Çağrı Yayınları: 2/975.
[2] İbn Kesîr, age. VIII,527.
[3] Taberî, age. xxx,2i4.
[4] Taberî, age. xxx,2t4.
[5] Kurtubî, age. xx,i54.
[6] lbnu'i-cevzî, age. dc,252.
Bedreddin Çetiner, Esbab-ı Nüzul, Çağrı Yayınları: 2/975-976.
Mekke-i Mükerreme'de ve Mâûn Sûresinden sonra nazil olmuştur.[1]
l. De ki: "Ey kâfirler!
2. Ben, sizin tapmakta olduklarınıza tapmam.
3. Siz de benim tapmakta olduğuma tapmazsınız.
4. Ben, sizin taptıklarınıza tapacak değilim.
5. Siz de benim tapmakta olduğuma tapacak değilsiniz.
6. Sizedir dininiz, bana da benim dinim."
Bu Sûre-i celîlenin nüzul sebebi hakkında başlıca üç rivayet vardır:
a) Müşrikler, Hz. Peygamber (sa)'e: "Bir sene sen bizim putlarımıza ibadet et, bir sene de biz senin ilâhına ibadet edelim." demişler de sûre bunun üzerine nazil olmuş.[2]
Taberî bu olayı İbn Abbâs'tan rivayetle şöyle nakleder: Kureyşliler Hz. Peygamber (sa)'e onu zengin edecek kadar mal vermeyi, kızlarından istediğiyle evlendirmeyi ve bunun karşılığında davasından vazgeçmesini teklif ettiler. Hz. Peygamber (sa) bunu kabul etmeyince: "O halde sana teklif edeceğimiz bir şey daha kaldı. Bizim için de senin için de en uygun olanı budur." dediler. Hz. Pey*gamber (sa): "Nedir o?" diye sordu. "Sen bir yıl bizim tanrılarımız Lât ve Uzzâ'ya ibadet et, biz de bir sene senin ilâhına ibadet edelim." dediler. Hz. Pey*gamber: "Bakayım, Rabbımdan geleceği bekliyeyim." dedi de işte bunun üzeri*ne bu Sûre-i Celîle nazil oldu.[3]
b) Yine Taberî'de Buhterî'nin mevlâsı Saîd ibn Mînâ' rivayet ediyor: el-Velîd ibnu'l-Muğîra, el-As ibn Vâil, el-Esved ibn Abdülmuttalib ve Ümeyye ibn Halef Hz. Peygamber (sa)'e rastladılar ve ona: "Ey Muhammed, gel sen bi*zim ibadet ettiklerimize ibadet et, biz de senin ibadet ettiğine ibadet edelim ve seni bütün işlerimize ortak edelim. Eğer senin getirdiğin bizim elimizde olandan daha hayırlı ise bu hayırda biz sana ortak olmuş ve o hayırdan nasibimizi almış oluruz. Yok bizim elimizdeki senin getirdiğinden daha hayırlı ise sen bu hayra ortak olmuş ve bu hayırdan nasibini almış olursun." dediler de bunun üzerine Allah Tealâ bu Sûre-i Celîleyi indirdi.[4] Bu, İbn İshak ve başka*ları tarafından İbn Abbâs'tan da rivayet edilmiştir.[5]
c) Ebu Salih'in İbn Abbâs'tan rivayetine göre içlerinde el-Velîd ibnu'l-Muğîra, el-As ibn Vâil ve el-Esved ibn Abdi Yağûs'un da bulunduğu bir grup, Hz. Peygamber (sa)'in amcası el-Abbâs ibn Abdü'l-Muttalib'e gelmişler ve: "Ey Ebu'1-Fadl, kardeşinin oğlu bizim ilâhlarımızdan bazısını kabul etse, biz de onun söylediğini tasdik edip onun ilâhına iman etsek." demişler. Abbâs da Hz. Peygamber (sa)'e gelip onların bu sözlerini haber vermiş ve işte bunun üzerine bu sûre-i celîle nazil olmuş.[6]
[1] Bedreddin Çetiner, Esbab-ı Nüzul, Çağrı Yayınları: 2/975.
[2] İbn Kesîr, age. VIII,527.
[3] Taberî, age. xxx,2i4.
[4] Taberî, age. xxx,2t4.
[5] Kurtubî, age. xx,i54.
[6] lbnu'i-cevzî, age. dc,252.
Bedreddin Çetiner, Esbab-ı Nüzul, Çağrı Yayınları: 2/975-976.