1- Vertigo, Latince kökenli bir kelime olup dönmek manasına gelmektedir. Kısaca vücudun denge sistemlerinden yanlış uyaranlar gelmesi, veya doğru uyaranların yanlış algılanmasıyla ortaya çıkan dengesizlik halidir. Dengenin sağlanmasında bir çok organ birbirleri ile bağlantılı bir şekilde çalışırlar ( iç kulak, gözler, eklem ve kaslar, beyin, omurilik ). Bu organları etkileyen hastalıkların birçoğunda vertigo ortaya çıkar. En sık görüleni benign paroksismal pozisyonel vertigodur ( iyi huylu tekrarlayıcı pozisyona bağlı vertigo ). Baş hareketleri ile ortaya çıkar şiddetli dairesel dönme ile kendini gösterir. Yatmak, yataktan kalkmak, öne eğilmek, yukarı bakmak ile ortaya çıkan bir baş dönmesidir. Yukarı bakışta ortaya çıkan baş dönmesine üst raf vertigosu adı verilir.


2- Vertigonun sebepleri nelerdir? Gün içinde cep telefonu ile sürekli konuşmak bu nedenler arasındamıdır ?


Vertigonun bir çok sebebi vardır. Kulak-Burun- Boğaz, Nöroloji, Göz, Dahiliye ve Kardiyolojiyi ilgilendiren bazı hastalıklar vertigoya neden olmaktadır


İç kulak kaynaklı nedenler: Üst solunum yolu enfeksiyonunun iç kulak tutulumu, iç kulakta bulunan otolit dediğimiz tozcukların fizyolojilerinin bozulması, iç kulak sinirinin iltihaplanması, iç kulak sıvılarından endolenf diye tabir ettiğimiz iç sıvının miktarının artması ( Meniere Hastalığı), orta kulak iltihaplarının iç kulağı etkilemesi, iç kulak sinirlerini tutan tümörler ( Akustik Nörinoma ), iç kulak sıvı fistülleri.


İç kulak dışındaki nedenler: Menenjit, migren, epilepsi, kardiyak aritmi, beyin tümörleri, kafa travmaları.


Ve denge organlarını tutan daha bir çok hastalık. Bazen de psikojenik nedenler.


Cep telefonu konusuna gelince, cep telefonu ile sürekli konuşmanın vertigo yarattığına dair bir araştırma sonucu henüz yoktur. Fakat yürürken ve araba kullanırken cep telefonu ile konuşmanın dikkati çok dağıttığı ve ciddi kazalara neden olduğu bilinmektedir.


3- Vertigo da baş dönmesine neden olduğu için tansiyon düşmesi ile karıştırılabiliyor. İkisi arasındaki belirgin farklar nelerdir.


Baş dönmesi her hasta tarafından farklı anlatılmaktadır. Etraftaki her şey dönüyor, etraf dönmüyor ama ben dönüyorum, zemin ayağımın altından kayıyor, yürürken yalpalıyorum veya bir tarafa doğru kayıyorum. Bu nedenle vertigo tansiyona mı, yoksa başka bir nedene bağlı anlamak zordur. Tansiyona bağlı vertigo baş dönmesinden ziyade dengesizlik ve sallanma hissidir. Tansiyonun ölçülmesi, tansiyona bağlı dengesizliğin ayırt edilmesinde en basit yöntemdir.


4- Vertigo hangi yaş aralığında sık görülen bir hastalıktır? Kadınların vertigo hastalığına daha sık yakalandığı doğru mu?


Bir kez daha belirtelim vertigo bir hastalık adı değil, değişik hastalıklarda gördüğümüz denge bozukluğu ile kendini gösteren bir belirtidir. Her yaş grubunda görülebilir. Vertigonun en sık görüldüğü hastalıklardan biri olan olan Meniere Hastalığı kadınlarda erkeklere oranla daha sık görüldüğü için vertigo da kadınlarda daha sık görülmektedir. 20 ile 60 yaş arasında herhangi bir dönemde ortaya çıkabilir.


5- Baş dönmesi dışında vertigo’nun belirtileri nelerdir?


Vertigoya neden olan hastalıkların cinsine göre vertigoya eşlik eden bazı belirtiler vardır. Bunlar kulak çınlaması, bulantı, bazen kusma, terleme, görme bozukluğu, işitme kaybı, vertigo bir enfeksiyon hastalığa bağlı ise ateş, halsizlik gibi enfeksiyon belirtileri görülebilir. Santral tipteki vertigolarda kuvvet kaybı, hissizlik ön pilandadır


6- Son dönemde sıkça duyduğumuz vertigo, günlük hayatı olumsuz etkiliyor. Hastanın yatarak dinlenmesinin dışında uygulanabilecek yöntemler nelerdir?


Tedavideki başlıca prensip vertigoyu ortaya çıkaran hastalığın lokalizasyonu ve hastalığa neden olan patolojik durumun bulunmasıdır. Bunun için detaylı bir anamnez, muayene ve nörofizyolojik tetkikler ve çoğu kez bazı görüntüleme yöntemlerine baş vurulması gerekir. Halk arasında kulak kristallerim oynadı o yüzden başım dönüyor denilen durum, iç kulakta bulunan otolit dediğimiz tozcukların fizyolojilerinin bozulması neticesinde baş hareketleri ile ortaya çıkan iyi huylu bir vertigo tipidir.Bir uzman tarafından yapılacak bazı manevralarla dönme azaltılabilir.


7- Vertigo hastalığının tedavi süreci hakkında bilgi verir misiniz? Vertigonun kesin tedavisi varmı?


Tedavide asıl önemli olan nedenin bulunmasıdır. Neden bulunduktan sonra, tedavi bu nedene göre yapılır. Vertigoya neden olan hastalık meniere hastalığı ise ilaç tedavisi , ilaç tedavisi yeterli olmadığı durumlarda özel ameliyatlar yapılabilir, vertigonun nedeni tümör ise ameliyat gereklidir. Herhangi bir enfeksiyon sonucu veya psikojenik nedenlerden dolayı ortaya çıkan vertigolar istirahat ve basit ilaç tedavileri ile tamamen düzelir.


Kısaca belirtmemiz gerekirse vertigo; vestibüler, görsel, ve derin duyu organlarından elde edilen verilerin yanlış gelmesi veya yanlış algılanması ile ortaya çıkan bir dönme veya denge bozukluğu hissidir. Çok çeşitli hastalıklarda ortaya çıkabilir ve o hastalığın tedavisi ile vertigo da tedavi edilebilir.


Periferik tipteki vertigolarda günler aylar içinde iyileşme görülmesine karşı santral orijinli vertigolardaki dengesizlik yıllarca devam eder. Tedavisi nöroloji ve nöroşirurji bölümünü ilgilendiren santral vertigolarda kulak hekiminin yapacağı vertigoya eşlik eden semptomları iyi değerlendirip hastanın tedavisini ilgili branşlarla ortak yürütmektir. Psikojenik tipteki vertigolar gerçek anlamda vertigodan ziyade dengesizlik halidir. Psikojenik vertigo tanısı organik patolojilerin tamamen ekarte edilmesini gerektiren bir tanıdır. Fakat tüm organik patolojilerin ekarte edilmesi her zaman mümkün olmayabilir. Hatta organik patolojisi bulunan hastalarda bu organik patolojiye eşlik eden reaktif psikiyatrik sorunlar da bulunabilir. Bu nedenle psikojenik vertigo tanısını koymak her zaman kolay değildir.


Yapılan tüm araştırmalara rağmen uzun süren vertigoların nedeni belirlenemeyebilir. Kullandığı ilaçların içersinde denge sistemini baskı altına alan ilaç olup olamadığı araştırılması, varsa hayati önemi olmayan ilaçların bir süre kesilerek hastanın takip edilmesi gerekebilir. Altta yatan hastalığın aydınlatılabilmesi için hasta 5-6 ay sonra tekrar incelenmeli ve gerekirse tetkikler tekrarlanmalıdır. Tetikleyici faktörlerin ortadan kaldırılması ( Sigara, alkol, stres, aşırı tuz kullanımı ), tetikleyici pozisyonlardan kaçınılması rahatlatıcı olabilir. Bütün bu araştırmalara rağmen etiyolojisi belirlenemeyen ve ilerleme göstermeyen hastaların tedavisinde vestibüler rehabilitasyon uygulanabilir.


Vestibüler rehabilitasyon, hastanın bağımsız hareket edebilmesinin sağlanması, hareket halindeyken yürüme güvenliğinin sağlanarak düşmenin engellenmesi, denge bozukluklarının azaltılması gayesi ile yapılmaktadır. Amaç santral dengeleme sağlamaktır. Vestibüler rehabilitasyon programına alınacak olan hasta, hastalığıyla alakalı olarak yeterince bilgilendirilmeli ve bu tedavide kendisine de aktif bir rol düştüğünün bilincinde olmalıdır. Süratli bir düzelme beklentisi içersinde olmamalıdır. Rehabilitasyon, bu konuda bilgi sahibi olan uzman odyolog veya fizyoterapist tarafından yapılmalıdır.​

​