- Konum
- ىαкαяyλ
-
- Üyelik Tarihi
- 27 Kas 2009
-
- Mesajlar
- 24,120
-
- MFC Puanı
- 79
John Forbes Nash,1928 doğumlu Amerikalı matematikçi.Oyun teorisi ve diferansiyel geometri üzerine çalışan Nash,1994 Nobel Ekonomi Ödülünün sahibi.Daha geniş kitleler tarafından tanınması, Akıl Oyunları(A Beautiful Mind) adlı filmde Russell Crowe tarafından canlandırılmasıyla gerçekleşti.
John Forbes Nash,13 Haziran 1928de Batı Virginia,Amerikada dünyaya geldi.Oğluyla aynı adı taşıyan baba John Nash,Teksas A&M Üniversitesi mezunu bir elektrik mühendisi,annesi Margaret Virginia Nash ise bir Latince ve İngilizce öğretmeniydi,Batı Virginia Üniversitesi mezunuydu.16 Kasım 1930da kız kardeşi Martha doğdu.İlkokuldan önce anaokuluna kaydolan Nash,henüz çocukken Comptons Picture Encyclopedia adlı resimli ansiklopediyi okuyor ve birçok şey öğreniyordu.Time Dergisi de ilgisini çekiyordu.Mutlu bir çocukluk geçirdi.
12 yaşındayken evde kendi kendine deneyler yapmaya başladı.O zamanlarda da insanlarla çalışmayı değil,kendi kendine olmayı sevdiği belliydi.Kız kardeşi normal bir çocuktu ancak Nash diğer çocuklardan çok farklıydı,onların oyunları,şakaları Nashe garip geliyordu,kısa sürede kendini herkesden soyutlamıştı.Annesi ve babası,Nashin kitap merakını gördükleri için ona bir yetişkin gibi davranmaya,eğitimini teşvik etmeye başladılar.
Nashin matematik sevdasını ortaya çıkaran eser,lise yıllarında okuduğu,E.T. Bellin Men Of Mathematics adlı kitabı oldu.Lisede okuduğu sırada Bluefield College adlı üniversiteden dersler almaya başladı.Liseyi bitirdikten sonra Westinghouse bursuyla Carnegie Institute Of Technology adlı üniversiteye kaydoldu,bölümü ise kimya mühendisliğiydi.Ancak Nash bu bölümden ayrılarak kimya bölümüne,daha sonra da matematiğe geçti.1978 yılında hem lisans,hem de master derecesini aldı.Mezun olduktan sonra bir donanma projesi üzerinde çalışmaya başladı.
Nash bir süre sonra Denkleştirme Kuramı üzerine çalışmak amacıyla Princeton Üniversitesine gitti.Hem Princetondan hem de Harvard Üniversitesinden teklif gelmişti ancak ailesinin yaşadığı yer olan Bluefielda yakınlığı ve akademisyenlerinin Nashe gösterdiği ilgi sayesinde,Princetona gitmeyi tercih etti.1950 yılında doktorasını buradan aldı.Doktora tezi,daha sonra Nash Dengesi adını taşıyacak olan,Oyun Teorisinin en önemli parçalarından olan bir çalışmaydı.Bu çalışması 3 makaleyi beraberinde getir; Equilibrium Points in N-person Games(1950), The Bargaining Problem(1950) ve Two Person Cooperative Games(1953).Ayrıca cebirsel geometri alanında önemli çalışmalar yaptı.1951de Massachusetts Institute of Technogyde(MIT) öğretmenlik yapmaya başladı.1959da bu görevinden istifa etti.
Nash,1958 yılında şizofreni belirtileri göstermeye başladı.Ancak Princetonda geçirdiği 4 yıl boyunca (1945-1949) kayıtlarda yalnız yaşadığı görünse de,bir oda arkadaşının olduğunu düşünüyordu.1959 yılında yatırıldığı hastanede kendine güvensizlik,depresyon ve paranoyak şizofreni tanıları kondu.Paris ve Cenevrede bir süre yaşadıktan sonra 1960ta Princetona geri döndü.1970e kadar birçok kez hastaneye yattı.Bu yıllarda ilaç tedavisini kesmeye karar verdi.Biyografisinin yazarı Sylvia Nasara göre yavaş yavaş iyileşmeye başladı,bu süreçte eşi de ona büyük destek verdi.
Nash,çalışmalarının karşılığını almaya 1978 yılında başladı.Bu yıl John Von Neumann Teori Ödülünü aldı,1994 yılında ekonomi dalında Nobel Ödülünü aldı,1999da Leroy P.Steele Ödülünü aldı.
2001 yapımı A Beautiful Mind adlı film,John Nashin hayatından esinlenilerek yapıldı ve film 4 Akademi Ödülü kazandı.Senaryo,aynı adlı biyografi üzerine yazılmıştı.Ancak bu biyografi ve Nashin gerçek hayatı arasında örtüşmezlikler vardı.
Nash, 21 Ağustos 2009'da kalp krizi geçirdi. Dört gün hastanede yattıktan sonra kendine geldi ve eve döndü. Doktoru ölümü ucuz atlattığını ve sağlığının tehdit altında olduğunu söyledi. Nash şu anda düzenli ilaç alıyor ve kontrole gidiyor.
Massachusetts Institute of Technologyde,El Salvadorlu bir fizik öğrencisi olan Alicia Lopez-Harrison de Lardé ile tanıştı. İkili Şubat 1957de evlendi.1959 yılında eşi Nashi şizofreni tedavisi için akıl hastanesine yatırdı.Bu olaydan hemen sonra oğulları John Charles Martin dünyaya geldi ancak 1 yıl kadar ismi konulmadı çünkü Alicia,eşinin de bu konuda bir fikir vermesini istemişti.John Martin de babası gibi bir matematikçi oldu ve sonraları ona da şizofreni teşhisi kondu.Nash,Eleanor Stierden 19 Haziran 1953 doğumlu bir çocuğa daha sahipti ancak ne annesiyle ne de çocuğuyla yakın ilgisi oldu.
Alicia Lopez-John Nash çifti 1963te boşandı ve 1970te tekrar bir araya geldi.Bu tarihten itibaren darılıp barışan çift,kendileri hakkında aynı çatı altındaki iki yabancı benzetmesini yapmıştı.Nash 1994te Nobel Ödülünü kazandıktan sonra aralarını düzelttiler ve 1 Haziran 2001de tekrar evlendiler.
Nash,1945 ve 1996 yılları arasında 23 bilimsel çalışma yayınladı,ayrıca Essays on Game Theory(1996) ve The Essential John Nash isimli kitapları yazdı.Aynı zamanda Hex ve So Long Sucker adlı 2 popüler oyunun yaratıcıları arasında.Şu anda Princetonda matematik üzerine çalışmalar yapmakta.
Oyun Teorisinde Nash Dengesi
Poker tarzı oyunlardaki kısır bir döngü gibi uzayıp giden fikir yürütme biçimini Nash bir döngü olmaktan çıkartıp bir kare gibi düşünmeyi önerdi.Nash´ın önerisi tam olarak şuydu: Bütün oyuncuların kendine göre en yüksek kazancı getirecek bir stratejisi var ama bu ´dominant strateji oyundaki yegane oyuncu o olmadığı için uygulanamaz,o yüzden de bir ´denge´ durumuna razı olunur.
Nash dengesi stratejisi bir oyuncunun karşısındaki oyuncunun oynayacağını düşündüğü stratejiye karşı kendisi açısından en iyi strateji.Nash dengesi stratejisi seçildiğinde de kimse o dengeden başka bir yere gitmek istemiyor.İşte Nash ağır matematik kullanarak, böyle bir dengenin çoğu şartlarda mevcut olduğunu ispat ederek,von Neumann´ın yaklaşımını genelleştirmiş,çözüm üretmiş ve denge kavramını yerleştirmişti.Böylece de oyun teorisinin bir sürü alanda kullanımının yolunu açmış ve Nobel´i hak etmişti.Bugün Nash dengesi ekonomi dışında biyoloji ve siyaset bilimi gibi son derece farklı alanlarda kullanılabilen önemli bir kavram.