-
- Üyelik Tarihi
- 29 Eyl 2008
-
- Mesajlar
- 5,212
-
- MFC Puanı
- 12,698
Bütün hayvanların vücutlarının
uyuma
vücut ısısı
üreme zamanı gibi periyodik fonksiyonlarını kontrol eden biyolojik bir iç saatleri vardır. Bu iç saatlerin çoğu
kendi fonksiyonları için kendi zaman dilimlerinde çalışır
ancak ışık ve sıcaklık gibi dış etkenlerden de etkilenir.
Eğer İstanbul'dan Newyork'a uçarsanız
sizin vücut saatiniz hala İstanbul'a ayarlıdır. Örneğin İstanbul'dan saat 12:00'de havalanır
8 saatlik bir uçuştan sonra Newyork'a varırsanız
vücut saatiniz 20:00'dedir ama Newyork saat 13:00'ü yaşamaktadır. Vücudunuzun saati ortama göre 7 saat ileridedir. Karnınız acıkacak
biraz sonra uykunuz gelecektir ama
akşam olmasına bile daha 7-8 saat vardır.
İşte bu olaya jet-lag denilir. 'Lag'in İngilizce'de anlamı geri kalma
gecikmedir. Bu durumda uçuştan sonra insanda yorgun-
80
luk duyulmakta
özellikle okuma
Eğer İstanbul'dan Newyork'a uçarsanız
İşte bu olaya jet-lag denilir. 'Lag'in İngilizce'de anlamı geri kalma
80
luk duyulmakta
araba kullanma ve iş görüşmeleri gibi konularda motivasyon ve konsantrasyon eksikliği görülmektedir.
Dünya dönüşünü 24 saatte tamamladığından
dünya yüzeyi kuzeyden güneye her biri l saatlik 24 zaman bölgesine bölünmüştür. Örneğin İstanbul ile Newyork arasında 7 zaman bölgesi vardır ve aynı anda İstanbul'da saat 14:00 iken
Newyork'ta sabah 07:00'dir.
NASA'ya göre insan vücudunun biyolojik saatinin her bir zaman bölgesine
yani bir saatlik bir zaman değişimine alışması bir gün almaktadır. Bu durumda İstanbul'dan NewYork'a gidince vücut kendini ancak 7 gün sonra adapte edebilmektedir. Jet-lag olayı uçma mesafesine değil
kaç zaman bölgesinden geçtiğinize bağlıdır. Aynı mesafe
aynı zaman bölgesinde kuzey-gü-ney mesafesinde gidilince jet-lag olayı görülmemektedir.
Jet-lag olayının doğuya doğru mu
yoksa batıya doğru mu seyahatte daha çok görüldüğü tartışma konusudur. Şüphesiz bu insanların çoğunluğunun yapısına ve yaşam düzeyine bağlıdır. Yapılan anketler sonucunda
çoğunluğun doğuya doğru yapılan uçuşlarda daha çok rahatsız olduğu
insanın vücut saatini hızlandırmada
yavaşlatmaya göre daha fazla zorlandığı görülmektedir. Küçük çocukların pek etkilenmediği jet-lag olayından en çok etkilenenler ise günlük yaşantısı düzenli ve rutin işler yaparak yaşayanlardır. Uçaktaki havanın kuru olması
seyahat süresince hareketin kısıtlı olması
içki içilmesi
yeterli sıvı içecek alınamaması
farklı iklimde farklı yemekler
insanlarda jet-lag'a karşı direnç kırıcı diğer etkenlerdir.
Dünya dönüşünü 24 saatte tamamladığından
NASA'ya göre insan vücudunun biyolojik saatinin her bir zaman bölgesine
Jet-lag olayının doğuya doğru mu