OBERON
MFC Üyesi
-
- Üyelik Tarihi
- 20 Kas 2016
-
- Mesajlar
- 3,156
-
- MFC Puanı
- 41
Işık görmeye neden olan bir enerji kaynağıdır.Işığın boşlukta bir saniyede aldığı yola ışık hızı denir.Işık hızı yoğun bir ortama girdiğinde hızı ortam yoğunluğuna göre azalır.Güneş en önemli ışık kaynağıdır.
Işık Yılı Hesaplama
1 ışık yılı = Işık hızı (km./sn.) x bir yıl (saniye cinsinden)
1 ışık yılı 63.241 AU?ya (astronomik birim) ya da (9460.530 x 10¹² km.) eşittir.
(1 AU (Astronomik birim) = 149.597.870691 ± 0.030 km.; Dünya ile Güneş?in merkezleri arasındaki uzaklık.)
Güneş sistemi?ne en yakın yıldız ortalama 422 ışık yılı uzaklıkta olan Proxima Centauri?dir.
17. yüzyıla kadar ışığın sonsuz hızda ilerlediği varsayılıyordu. Buna dayanak olarak ay tutulması sırasında dünyanın aya düşen gölgesinde gözlemlenen bir geçikme olmayışı gösteriliyordu. Şimdi biliyoruz ki ışık bu geçikmeyi gözlemleyebilmek için çok hızlıdır. Galileo ışık hızının sonsuz olduğundan şüphe duydu. Ve bir fenerin üzerini örtüpaçarak bir kaç mil öteden ışık hızını ölçmeyi tasarladı.Bunu deneyip denemediğini bilmiyoruz.Ama ilk başarılı deneme 1676 yılında Olaus Roemer tarafından gerçekleştirildi.
Roemer Jupiter?in uydularının tutulma zamanının dünyadan uzaklaştıkça arttığını fark etti.Bunu ışığın dünya ile jupiter arasındaki mesafenin artması sonucu ışığın katetmesi gereken yolun uzamasına bağladı.Sonuçta ışığın hızını 214000 km/s olarak buldu.Bu çok yaklaşık bir sonuçtu.Çünkü o zamanlar gezegenler arası uzaklık tam olarak bilinmiyordu. 1718′de James Bradley dünyanın güneş etrafında dönmesi sonucu oluşan yıldız konumlarındaki sapmaları gözlemleyerek başka bir tahminde bulundu.Draconis yıldızını gözlemledi ve yıl boyunca yıldızın konumunun değiştiğini fark etti. Paralax methodunu kullanarak ışığın hızını 301000 km/s olarak buldu.
Işık hızı ilk defa dünya dışı gözlem yapmadan 1849 yılında Armand Fizeau tarafından ölçülmüştür.. Fizeau 8 km uzakta bir ayna kullanarak ışığı yansıttı. Işık demeti dönen bir dişli tekerleğin deliklerinin içinden geçerek gidiyordu.Tekerleğin hızını ışığın dönüşte bir sonraki delikten geçerek görünmesini sağlayacak şekilde arttırdı. Ve bu yolla ışığın hızını 315000 km/s olarak buldu. Leon Foucault daha sonra aynı deneyi birden fazla ayna ile daha doğru olarak yaptı.O da ışık hızını 298000 km/s olarak buldu.Bu teknik ayrıca ışık hızının suda havadan daha yavaş ilerlediğini gösteriyordu.
Maxwell elektromanyetik teoriyi açıkladığında ışık hızı ilk defa boşluktaki magnetik geçirgenlik (magnetic permeability) ve elektriksel geçirgenlik(electric permitivity) sayesinde dolaylı yollardan tesbit edilme imkanı buldu.Bu ilk olarak 1857 yılında Weber ve Kohlrausch tarafından gerçekleştirildi.
1907′de Rosa ve Dorsey bu yolla ışığın hızını 299788 km/s olarak buldu. Daha sonra birçok method uygulandı. 1958′de Froome microdalga interferometreyi kullanarak 299792.5 km/s olarak ölçtü. 1970 de lazer teknolojisinin gelişmesiyle yüksek spektrum kararlılığı ve caesium sabiti sayesinde daha iyi sonuçlar elde edildi.Şimdi ışık hızı artı eksi 1 m/s hata sevyesinde ölçülebilmektedir. En son 1983 de 299792.458 olarak ölçülmüştür.
Işık Yılı Hesaplama
1 ışık yılı = Işık hızı (km./sn.) x bir yıl (saniye cinsinden)
1 ışık yılı 63.241 AU?ya (astronomik birim) ya da (9460.530 x 10¹² km.) eşittir.
(1 AU (Astronomik birim) = 149.597.870691 ± 0.030 km.; Dünya ile Güneş?in merkezleri arasındaki uzaklık.)
Güneş sistemi?ne en yakın yıldız ortalama 422 ışık yılı uzaklıkta olan Proxima Centauri?dir.
17. yüzyıla kadar ışığın sonsuz hızda ilerlediği varsayılıyordu. Buna dayanak olarak ay tutulması sırasında dünyanın aya düşen gölgesinde gözlemlenen bir geçikme olmayışı gösteriliyordu. Şimdi biliyoruz ki ışık bu geçikmeyi gözlemleyebilmek için çok hızlıdır. Galileo ışık hızının sonsuz olduğundan şüphe duydu. Ve bir fenerin üzerini örtüpaçarak bir kaç mil öteden ışık hızını ölçmeyi tasarladı.Bunu deneyip denemediğini bilmiyoruz.Ama ilk başarılı deneme 1676 yılında Olaus Roemer tarafından gerçekleştirildi.
Roemer Jupiter?in uydularının tutulma zamanının dünyadan uzaklaştıkça arttığını fark etti.Bunu ışığın dünya ile jupiter arasındaki mesafenin artması sonucu ışığın katetmesi gereken yolun uzamasına bağladı.Sonuçta ışığın hızını 214000 km/s olarak buldu.Bu çok yaklaşık bir sonuçtu.Çünkü o zamanlar gezegenler arası uzaklık tam olarak bilinmiyordu. 1718′de James Bradley dünyanın güneş etrafında dönmesi sonucu oluşan yıldız konumlarındaki sapmaları gözlemleyerek başka bir tahminde bulundu.Draconis yıldızını gözlemledi ve yıl boyunca yıldızın konumunun değiştiğini fark etti. Paralax methodunu kullanarak ışığın hızını 301000 km/s olarak buldu.
Işık hızı ilk defa dünya dışı gözlem yapmadan 1849 yılında Armand Fizeau tarafından ölçülmüştür.. Fizeau 8 km uzakta bir ayna kullanarak ışığı yansıttı. Işık demeti dönen bir dişli tekerleğin deliklerinin içinden geçerek gidiyordu.Tekerleğin hızını ışığın dönüşte bir sonraki delikten geçerek görünmesini sağlayacak şekilde arttırdı. Ve bu yolla ışığın hızını 315000 km/s olarak buldu. Leon Foucault daha sonra aynı deneyi birden fazla ayna ile daha doğru olarak yaptı.O da ışık hızını 298000 km/s olarak buldu.Bu teknik ayrıca ışık hızının suda havadan daha yavaş ilerlediğini gösteriyordu.
Maxwell elektromanyetik teoriyi açıkladığında ışık hızı ilk defa boşluktaki magnetik geçirgenlik (magnetic permeability) ve elektriksel geçirgenlik(electric permitivity) sayesinde dolaylı yollardan tesbit edilme imkanı buldu.Bu ilk olarak 1857 yılında Weber ve Kohlrausch tarafından gerçekleştirildi.
1907′de Rosa ve Dorsey bu yolla ışığın hızını 299788 km/s olarak buldu. Daha sonra birçok method uygulandı. 1958′de Froome microdalga interferometreyi kullanarak 299792.5 km/s olarak ölçtü. 1970 de lazer teknolojisinin gelişmesiyle yüksek spektrum kararlılığı ve caesium sabiti sayesinde daha iyi sonuçlar elde edildi.Şimdi ışık hızı artı eksi 1 m/s hata sevyesinde ölçülebilmektedir. En son 1983 de 299792.458 olarak ölçülmüştür.