Havacılık Terimleri Kısaltmaları ve Anlamları

diShy · 19 Eyl 2013

A

A (ALFA)
ABN- Aeredrome Beacon (Havaalanı işaret ışığı)
ACC- Area control Centre or Area control (Saha kontrol merkezi veya Saha kontrol)
ACFT-A/C Aircraft (Uçak)
ACN - Aircraft Classification Number (Uçak sınıflandırma numarası)
AD-A/D Aedrome (Havaalanı)
ADF - Automatic Direction-Finding equipment (Otomatik yön bulma cihazı)
ADIZ- Air Defence Identification Zone (Hava savunma tanıtma bölgesi)
ADNC - Air Defence Notification Center (Hava savunma bildirim merkezi)
ADR - Advisory Route (Tavsiyeli yol)
ADS- Ads Air Defence Sector (Hava Savunma bölgesi)
ADZ- Adz Advise (Tavsiye etmek)
AF- - Audio Frequency (Ses frekansı)
AFB- - Air Force Base (Hava Üssü)
AFC- - Automatic Frequency Control (Otomatik frekans kontrolu)
AFIL- - Flight Plan Filled in the Air (Havada doldurulan uçuş planı)
AFIS- - Aerodrome Flight Information Service (Havaalanı uçuş bilgi servisi)
AFIS- - Automated Flight Inspection System (Otomatik uçuş kontrol sistemi)
AFS- - Aeronautical Fixed Service (Sabit Havacılık Servisi Hizmet)
AFI- - After (Sonra)
AFTN- - Aeronautical fixed Telecommunication Network (Sabit Havacılık Haberleşme Şebekesi)
AGA- - Aerodrome, Air Rootes and Ground aids (Havaalanı, hava yolları ve yer yardımcıları)
AGL- - Above Ground Level (Arazi seviyesinden olan yükseklik)
AIC- - Aeronautical Information Circular (Havacılık Enformasyon (bilgileri) tamimi)
AIP- - Aeronautical Information Publication (Havacılık Enformasyon (Bilgileri) yayını)
AIRAC- - Aeronautical Information Regulation ve control (Havacılık bilgileri düzen ve denetimi)
AIS- - Aeronautical Information services (Havacılık Enformasyon Hizmetleri)
ALERFA- - Alert Phase (Alarm hali)
ALS- - Approach Light System (Yaklasma ışık sistemi)
APRON - Bir havaalanında uçakların parklandırılmaları, akaryakıt ikmalleri, yolcu, yük, posta ve kargonun indirme ve bindirilme işlemleri ve bakımlarının yapılabilmesi için ayrılmış sahalardır.
APRON MEMURU: (Airfield Operation Assistant) İnen uçakların park pozisyonlarını düzenleyen, kurallara uymayan uçakları da rapor eden, apron kullanımını fiziken takip eden, havaalanı memuru.
ARINDIRILMIŞ SAHALAR - Dışhatlara açık havaalanlarında yolcuların giriş ve çıkış yapmadan önce gümrük mevzuatı açısından beyan ve kontrol işleminden sonra alındıkları, aynı zamanda yurt dışından gelerek gümrüğe girmeden aynı ülkenin veya başka bir ülkenin diğer havaalanına gidecek yolcunun uçağa binmeden önce alındıkları ve gümrük olarak izole edildikleri salonlardır
ALT- -alt- Altitude (İrtifa)
ALTN- - Alternate (Yedek)
AOC- - Air Operation Centre (Hava hareket merkezi)
AP-A/P- - Airport (Hava Limanı)
APP-App- - Approach Control Office or Approach Control (Yaklaşma Kontrol Ofisi veya yaklaşma kontrol)
ARP- - Aerodrome Referance Point (Meydan referans noktası)
ARR- - Arrival (Varış)
ATA- - Actual Time of Arrival (Gerçek varış zamanı)
ATC- - Air Traffic Control (Hava Trafik Kontrol)
ATCC- - Air Traffic Control Center (Hava Trafik Kontrol Merkezi)
ATD- - Actual Time of Departure (Gerçek kalkış zamanı)
ATFM- - Air Traffic Flow Management (Hava trafik akışı yönetimi)
ATFMU- - Air Traffic Flow Management Unit (Hava trafik akışı yönetim birimi)
ATN- - Aeronautical Telecommunication Network (Havacılık Haberleşme Şebekesi)
ATS- - Air Traffic Services (Hava Trafik Hizmetleri (Servisleri))
AH- - Air Warning (Hava ihbarı (Alarm))
AHACS- - Airborne Warning and Control System (Havadan ihbar ve kontrol Sistemi )
AWY- - Airway (Hava yolu )
AWOS- - Automatic Weather observation System (Otomatik Hava Gözlem Sistemi )

diShy · 19 Eyl 2013

B
B (BRAVO)
BCSI- - Broadcast (Radyo yayını)
BDRY- - Boundary (Sınır)
BEA- - British European Airways (İngiliz Avrupa Hava Yolları)

diShy · 19 Eyl 2013

C

C (CHARLIE)
CAA- - Civil Aviation Authority (Sivil Havacılık Otoritesi)
CAT- - Category (Kategori, sınıflandırma)
CAVOK- - Ceiling and Visibility OK (Meteorolojik tavan ve görüş elverişli olması)
CEAC- - Committee For European Airspace Coordination (Avrupa Hava Sahası)
CIDIN- - Common ICAO Data Interchange Network ICAO (Müşterek (ortak) bilgi alışveriş şebekesi)
CIV- - Civil (Sivil, Devlete ait)
CL- - Center-line (Merkez hattı (pist merkez hattı))
CLSD- - Closed (Kapalı)
CNL- - Cancel or Cancelled (İptal veya iptal edilmiş)
COM- - Communication (Haberleşme)
COMINT- - Communication Intelligence (Muhabere İstihbaratı)
COP- - Change-Over Point (Değiştirme Noktası(Uçak alıcısının başka bir istasyona ayarlama noktası))
CPL- - Current Flight (Plan Geçerli Uçuş Planı)
CTR- - Control Zone (Kontrol Bölgesi)
CNS- - Communications, Navigation and Surveillance (Muhabere, Seyrüsefer ve gözetim)
CAFE BAR - Hazır yiyecek ve içecek satışı için ayrılmış bölüm.
CHANGE OFİSİ - Döviz işlemleri yapılan bürolardır.
CHARTER TERMİNALİ - Tarifeli yada düzenli seferler dışında gerçekleşen uçuslarla seyahat eden yolcular için ayrılmış terminal binası.
CHECK-IN - Havaalanı Terminallerinde, havayolu veya yer hizmet kuruluş görevlilerinin, yolcuların bilet, bagaj işlem ve kontrollerini yapmaları anlamındadır.
CHECK-IN KONTUARI - Terminallerde yolcuların giriş (check-in) işlemlerinin yapıldığı, donanımlı masalardır.
CHECK-IN SALONLARI - Terminallerde check-in (giriş) kontuarlarının toplu halde bulunduğu bölümlerdir.
CIP YOLCU: Önemli iş adamı, Ticari öneme haiz kişi.

diShy · 19 Eyl 2013

D

D (DELTA)
DUTY FREE SHOP - Havaalanlarında gümrük vergisi alınmadan alış-veriş yapılan dükkanlardır
D/F- - Direction Finder (İstikamet bulucu)
DEP- - Departure (Kalkış)
DEST- - Destination (Gidilecek yer (Hedef))
DFTI- - Distance from touchdown indicator (Teker koyma noktasından uzaklık göstergesi)
DLA- - Delay (Gecikme)
DME- - Distance measuring Equipment (Mesafe ölçme cihazı)
DSE- - Double side band (Çift kenar band)
DIG- - Date Time Grup (Tarih saat grubu)
DUPE- - Duplication Ikinci kere (Mükerrer)
DVOR- - Doppler VOR Doppler VOR (Mania yansımalaıinda daha az Etkilenen, anten sistemi geliştirilmiş VOR)

diShy · 19 Eyl 2013

E

E (ECHO)
EANPG- - European Air Navigation Planning Group (Avrupa Hava Seyrüsefer Planlama Grubu)
EAT- - Expected Approach Time (Muhtemel yaklaşma zamanı)
ECAC- - European Civil Aviation Conference (Avrupa Sivil havacılık konferansı)
ECLIPSE 500 ÖZEL JET:

ELEV- -el- Elevation (Rakım, irtifa)
EMERG- - Emergency (Olağanüstü durum)
ETA- - Estimated Time of Arrival (Tahmini varış zamanı)
ETC- - Etcetera (and the rest, and soforth.) (Vesaire (v.s.))
ETD- - Estimated Time of Departure (Tahmini kalkış zamanı)
EUR- - European Region (Avrupa bölgesi)

diShy · 19 Eyl 2013

F

F (FOXTROT-FOX)
FAA - Federal Aviation Administration (Amerika Birleşik Devletleri Sivil Havacılık Teşkilatı)

FAC- - Final approach course (Son yaklaşma hattı)

FAF- - Final approach fix (Son yaklaşma fiksi)
FAP- - Final approach point (Son yaklaşma noktası)
FIC- - Flight Information centre (Uçuş bilgi merkezi )
FDPS- - Flight Data Processing System (Uçuş bilgileri işleme sistemi)
FIR- - Flight Information Region (Uçuş Bilgi Bölgesi)
FIS- - Flight Information service (Uçuş Bilgi Hizmeti (Servisi))
FL- - Flight Level (Uçuş Seviyesi)
FM- - Frequency Modulation (Frekans Modülasyonu)
FM- - Fan Marker (Fan Marker)
FUO- - Foreign object damage (Yabancı cisimdem meydana gelen hasar (Meydan PAT sahasındaki taş, kuş v.s.))
FOD ( Yabancı Madde Hasar )
FPL- - Filled Flight (Plan, Doldurulmuş Uçuş Planı)
FREO- - Frequency (Frekans)
FT- - Feet (Dimensional Unit) Feet (Ölçü)
FTC- - Fast Time Constant (Elc.) (Sürat zaman sabitesi)
FANS- - Future Air Navigation (Geleceğin Hava Seyrüsefer Sistemi)

diShy · 19 Eyl 2013

G

G (GOLF)
GÜMRÜK MUHAFAZA - Dışhatlarda açık havaalanlarında yolcuya ait eşya yada diğer yük, kargo ve postanın gümrük mevzuatı açısından denetlenmek veya alıkonulmak üzere, ya da yurt dışına gidip-gelecek her türlü mal ve malzemenin alınması veya gönderilmesi aşamasında gümrük mevzuatı hükümleri uygulamak üzere kullanılan izole edilmiş salonlar veya binalardır.
GÜMRÜKLÜ SALON - Dışhatlara açık havaalanlarında yolcuların giriş ve çıkış yapmadan önce gümrük mevzuatı açısından beyan veya kontrol işlemine tabi tutuldukları izole edilmiş salonlardır.
GCA- - Ground controlled approach (Yerden kontrollu yaklaşma)
GMT- - Greenwich Mean Time (Greenwich saati (UTC))
GND- - Ground (Yer)
GP- - Glide Path (Süzülüş Yolu)
GRP- - Group (Grup-Gruplandırma)
GS- - Ground Speed (Yer Sürati)
GST- - Glide Slope Intercept Altitude (Süzülme açısını kesiş irtifai)

diShy · 19 Eyl 2013

H
H (HOTEL)
HANGAR - Havaalanlarında uçakların bakım ve onarımlarının yapılması veya muhafaza edilmesi amacıyla kullanılan genellikle büyük yapılı binalardır.
HAVAALANI - Karada veya suda, içerisindeki bina, tesis ve donatımlar dahil uçakların iniş, kalkış ve yer hareketlerini yapmak üzere kullanmaları amacıyla düzenlenmiş sahalardır.
HAVAŞ - Havaalanları Yer Hizmetleri A.Ş. Havaalanlarında yer hizmetini yürüten kuruluştur.

HA- - Continuous day and night service (Gece ve gündüz devamlı hizmet)
HAA- - Height above airport elevation (Havaalanı üzerinde irtifa)
HAT- - Height above touchawn (Teker koyma noktası üzerinde irtifa)
HOG- - Heading (Baş,( Yön))
HEL- - Helicopter (Helikopter)
HIPAR- - High Power acquisition radar (Yüksek takatli yakalama radarı)
HOSP- - Hospital Aircraft (Hastane uçağı)
HR- - Hours (Saat)
HS- - Service available during hours of scheduled operations (Tarifeli uçuş süresince sağlanan hizmet)
HX- - No specific working hours (Belirli çalışma saati yok)

diShy · 19 Eyl 2013

K

KOMPOZİT KAPLAMA - Bir pistin beton ve asfalt karışık kaplanmasıdır.
KONVEYÖR - Terminallerde yolcu check-in`i esnasında, yolcu beraberinde olmayacak bagajların uçağa yerleştirilmek üzere alınarak gönderilmesi veya uçaktan gelen bagajlarin alınması amacıyla yolcuların yararlandıkları mekanik taşıyıcı görevini yapan şeritlerdir.

diShy · 19 Eyl 2013

I

I (INDIA)

IAC- - Initial Approach Course (İlk yaklaşma kursu)
IAF- - Initial Approach Fix (İlk yaklaşma fiksi)
IAF- - Instrument approach and Landing Chart (Aletle yaklaşma ve iniş planı haritası)
IAS- - Indicated Airspeed (Gösterge sürati (Uçaktaki sürat saatinin gösterdiği hızdır))
IATA - Internatinol Air Transport Assocation (Uluslararası Hava Taşımacılığı Birligi)
ICAA- - Internatinol Civil Airports Assocation (Uluslararası Sivil Hava Meydanları Birliği)
ICAN- - International Comission for Air Navigation (Uluslararası Hava Seyrüsefer Komitesi)
ICAO - International Civil Aviation Organization (Uluslararası Sivil Havacılık Teşkilatı)
ID- - Identifier or Identify (tanıtıcı ve tanıtma)
IFALPA- - International Federation of Airlines Pilots (Uluslararası Havayolu Pilot Federasyonu)
IFATCA- - International Federation Air Traffic Controllers Association (Uluslararası Hava Trafik Kontrolörleri Birliği)
IFF- - Identification Friend / Foe (Dost veya Düşman tanıma)
IFR- - Instrument Flight Rules (Aletle Uçuş kuralları)
IFRB- - International Frequency Registration Board (Uluslararası Frekans Tescil Heyeti)
ILS- - Instrument Landing System (Aletle iniş sistemi)
IM- - Inner Marker (İç marker)
IMC- - Instrument meteorological conditions (Aletli Meteorolojik şartlar)
INA- - Initial Approach (İlk yaklaşma)
INBD- - Inbound (Geliş)
INCERFA- - Uncertainity Phase (Şüphe hali)
INFO- - Information (Bilgi)
INOP- - Inoperative (Çalışıyor, yürürlükte)
INS- - Inertial Navigation System (Uçağı belirlenen sevkeden sistem)
IR- - Ice on Runway (Pistte kar var)
ISA- - International Standart Atmosphore (Uluslararası Standart Atmosfer)
ITU- - International Telecommunication Union (Uluslararası Telekomünikasyon Birliği)

diShy · 19 Eyl 2013

J (JULIET)

K (KILO)
L (LIMA)

L- - Left (Runway Identification) (Sol (Pist tanıtması))
LASER- - Light Aplification by Stimulated Emision of Radition (Işınlamanın tahrik edilmiş yayını yolu ile ışık şiddetlendirilmesi (Yükseltilmesi))
LAT- - Latitude (Enlem)
LCA- - Lowest Coverage Altitude (Asgari kaplama irtifa)
LDA- - Landing Distance Available (İnis mesafesi müsait)
LIDAR- - Light Detection and Ranging (Işıkla tesbit ve menzil bulma )
LLZ- - Localizer (ICAO) (Localizer (ICAO))
LMT- - Local Mean Time (Lokal saat)
LOC- - Localizer (FAA) (Localizer (FAA))
LCm- - Compass Locator at Outer Marker (Dış Marker kompas locator)
LOPAR- - Low Power Acquisition Radar (Alçak takatli yakalama radarı)
LORAN- - Long Range Air Navigation System (Uzun mesafe hava seyrüsefer sistemi)

diShy · 19 Eyl 2013

M (MIKE)

MAA- - Maximum authorized altitude (Müsade edilen azami irtifa)
MAPT- - Missed Approach Point (Pas geçme noktası)
MDA- - Minimum descent altitude (Asgari alçalma irtifa)
METAR- - Aviation Routime Weather Report (Periyodik (Rutin) Hava raporu)
MES- - Microwave System (Mikrodalga iniş sistemi)
MM- - Middle Marker (Orta marker)
MOCA- - Minimum obstruction clearence altitude (Asgari mania müsade irtifa)
MODE- - Meteorogical Operational Telecomunications Network (Meteorolojik Bilgi Alışverişi Haberleşme Servisi)
MGL- - Mean Sea Level (Deniz Seviyesi)
MTBF- - Mean Time Between Failures (Arızalar arasındaki zaman aralığı)
MTI- - Moving Target Indicator (Hareketli hedef göstericisi)

diShy · 19 Eyl 2013

N (NOVEMBER)
NADGE- - NATO Air Defence Ground Envirenment (NATO Hava Savunma Yer Tesisleri)
NAMSA- - NATO Maintenance and Supply Agency (NATO Bakım ve İkmal Acentası)
NAV- - Navigation (Seyrüsefer)
NAVAID- - Air Navigation Facility (Hava Seyrüsefer Kolaylıkları)
NDB- Non- Directional radio Beacon (Yönlendirilmiş radyo bikini)
Ni-na- - Nautical Miles (Deniz Mili)
NOF- - International NOTAM Ofiice (Uluslararası NOTAM Ofisi)
NOTAM- - Notice to Airmen (Havacılara duyuru (ilan - bilgi))

diShy · 19 Eyl 2013

O (OSCAR)

OVERFLIGHT UÇUŞ - Bir hava aracının bir ülke hava sahasını, herhangi bir yere inmeksizin katetmesidir
OM- - Outer Marker (Dış Marker)
OPR- - Operator or Operate or Operative or Operating or Operational (İşletici, Operatör, çalışmaya hazır, çalışan)
OPS- - Operations (Çalışma)
O/R- - On request (istek üzerine)
ORB- - Orbit (Dairevi uçuş (Orbit))

diShy · 19 Eyl 2013

P (PAPA)

PİK GÜN, PİK SAAT - Belirli bir periyod içerisinde (genellikle bir takvim yılı içerisinde) bir havaalanında birim günde veya saatte kaydedilen işlem görmüş en yüksek yolcu, uçak, kargo v.s. sayısıdır.
PİST - Bir kara meydanında uçakların iniş ve kalkşıları için hazırlanmış, dikdörtgen şeklinde belirlenmiş sahalardır.
P- - Prohibited (Area) (Yasak (Bölge))
PANS- - Procedures for air navigation services (Hava seyrüsefer hizmetleri için usuller)
PAPI- - Precision approach path indicator (Hassas yaklaşma hat göstergesi)
PAR- - Precision Approach Radar (Hassas yaklaşma radarı)
PAT- - (Pist-Apron-Taksiyolu)
PCN- - Pavement Classification Number (Kaplama sınıflandırma numarası)
PLN- - Flight Plan (Uçuş Planı)
PPI- - Plan Position Indicator (Plan mevki göstericisi)
PSGR- - Passengers (Yolculuk)
PWR- - Power (Güç)