Halitozis ( Ağız Kokusu )
Halitozis(ağız kokusu) başkaları karşı tarafın fark ettiği nefesin kötü kokması durumudur. Zaman zaman ortaya çıkabildiği gibi süreklilik de gösterebilir. Kişinin sosyal ilişkilerini etkileyen psikolojik bir sorundur. Bunun toplum içerisinde ne kadar yaygın bir problem olduğunu, ağız kokusunu önlediği varsayılan ağız gargaraları, spreyleri ve çiğneme tabletlerinin satışlarından anlaşılabilir.
Ağız kokusunun nedenleri nelerdir?
Yerel sebepler Ağız kokusu genellikle ağız içi kaynaklıdır ve ağız içi sebeplere bağlıdır. Bu ağız içi sebepler kötü ağız hijyeni, gıda ve bakteri plağı birikimine neden olan restorasyonlar(kuron ve dolgular), ağız kuruluğu, diş ve dişeti hastalıkları olabilir.
Sistemik faktörler, Ağız kokusunda sistemik hastalıklar da etkili olabilir. Bazı solunum yolu hastalıkları, (tonsillit, geniz akıntısı, sinüzit, burun polipleri ve akciğer hastalıkları) sindirim sistemi hastalıkları da (özafagus hastalıkları ve kanserleri) ağız kokusuna neden olabilir. Ayrıca diabetlilerde aseton kokusu, üremide amonyak kokusu, karaciğer sirozunda bozulmuş kan kokusu duyulur.
Bu sebeple ağız kokusunun öncelikli teşhisini dişhekimi yapmalı ve ağız içi faktörler elendikten sonra koku devam ediyorsa hastayı bir iç hastalıkları uzmanına yönlendirmelidir.
Ağız içinden kaynaklanan ağız kokusu nasıl oluşur?
Ağız içi kaynaklı halitozis; ağzımızda bulunan anaerobik bakterilerin, ağız boşluğundaki proteinleri parçalaması sonucunda, kötü kokulu uçucu bir karışım (uçucu kükürt bileşikleri) meydana gelir. Solunum sisteminden gelen hava, ağızdan geçerken uçucu kükürt bileşikleri ile birleşerek dışarı çıkar. Kişinin hem kendisini hem de çevresini rahatsız eden hoş olmayan kokular oluşur.
Ağız kokusu şikayeti ile diş hekimine başvuran hastalar üç gruba ayrılır:
Normal sınırlar üzerinde ağız kokusu olan bireyler (Genelde yakınlarının ısrarı veya nadiren kendi istekleri üzerine dişhekimine giderler)
Normale yakın veya normal düzeyde ağız kokusu olan ancak kokuya karşı daha duyarlı olan bireyler (Genelde kendi istekleri üzerine nadiren de yakınlarının ısrarı üzerine dişhekimine giderler)
Hiç ağız kokusu olmayan fakat nefeslerinin kötü koktuğuna inanan bireyler (Genelde kendi istekleri üzerine dişhekimine giderler)
Ağız kokusu nasıl tespit edilir?
Hastanın ilk randevusu öncesi 6-8 saat süre ile herhangi bir şey yiyip içmemesi dişlerini fırçalamaması ve ağız gargarası kullanmamış olması gerekir. Ayrıca 24 saat süre ile kokulu kozmetik ürünler kullanmaması, 48 saat süreyle soğan, sarımsak yememesi istenir.
Hastanın tıbbi hikayesi incelenir. Geçirmiş ve sahip olduğu sistemik hastalıklar gözden geçirilir. Hastanın kullanmakta olduğu tüm ilaçları getirmesi istenir.
Hastanın ağız kokusu ile ilgili hikayesi incelenir. Ağız kokusunun ne zaman başladığı öğrenilir. Eğer yeni başlamışsa sistemik hastalıklardan kaynaklanabilir. Hastanın yeme, içme ve temizlik alışkanlıkları öğrenilir.
Hastanın ağız içi muayenesi yapılır.
Tüm dişler, daha önce yapılmış olan dolgular, kuronlar ve köPage Rankingüler teker teker kontrol edilip röntgenleri alınır.Tükürük akış miktarı ve kıvamı kontrol edilir.
Yaşlanma ve özellikle çok sigara içimi ile beraber tükürük bezlerinde meydana gelen değişimler, tükürük akış miktarına negatif yönde tesir eder.Kötü ağız kokusu oluşmasına etki eden birçok faktör arasında, tükürüğün temel rol oynadığı kabul edilmiştir.
Ağızdaki tüm yumuşak dokular ve özellikle dil kontrol edilir.
Sağlıklı bulunan bir ağızda kokunun nedeni dilin arka bölgesine yerleşen bakteriler olabilir.
Soru: Ağız Kokusunun tedavisi nasıl yapılır?
Tedavideki amaç, ağızdaki kötü kokuyu oluşturan faktörleri teker teker elemine etmektir. Ağızdaki çürük dişlere, gerekli tedaviler uygulanır. Gıda birikimine neden olan taşkın yapılmış dolgular, değiştirilir.
Dişeti sağlığı açısından, hasta iyi bir değerlendirmeye tabi tutulur. Normal insanlardan alınan tükürük örneğine göre, dişeti hastalığı olan ağızlardan alınan tükürük örneğinin daha hızlı kokuştuğu görünür. Gerekli operasyonlar ile kaybedilmiş dişeti sağlığı geri kazandırılabilir buda koku oluşumunu geri çevirebilir.
Her hastada oral hijyenin, geliştirilmesine önem verilmelidir. Yemek sonrası yapılan diş ve dil fırçalama ve diş ipi kullanımı ile ağız kokusu oldukça azaltılabiliir.
Hasta tarafından kullanılan sabit veya hareketli protezler kontrol edilir. Protez dişler genellikle plastik parçalardan yapıldığı için plastik kısımlar kokuya sebep olabilir bu da , takma diş nefesi (denture breath) olarak bilinen halitozis tipine neden olur. Plastik malzemenin zamanla oluşan poröz yapısı besin artıklarının üzerinde birikmesine neden olur. Gerekli düzeltmeler ve yenilenmeler yapılarak bu sorun giderilebilir çözülmüyorsa protezin yenilenmesi gerekebilir.
Halitozis(ağız kokusu) başkaları karşı tarafın fark ettiği nefesin kötü kokması durumudur. Zaman zaman ortaya çıkabildiği gibi süreklilik de gösterebilir. Kişinin sosyal ilişkilerini etkileyen psikolojik bir sorundur. Bunun toplum içerisinde ne kadar yaygın bir problem olduğunu, ağız kokusunu önlediği varsayılan ağız gargaraları, spreyleri ve çiğneme tabletlerinin satışlarından anlaşılabilir.
Ağız kokusunun nedenleri nelerdir?
Yerel sebepler Ağız kokusu genellikle ağız içi kaynaklıdır ve ağız içi sebeplere bağlıdır. Bu ağız içi sebepler kötü ağız hijyeni, gıda ve bakteri plağı birikimine neden olan restorasyonlar(kuron ve dolgular), ağız kuruluğu, diş ve dişeti hastalıkları olabilir.
Sistemik faktörler, Ağız kokusunda sistemik hastalıklar da etkili olabilir. Bazı solunum yolu hastalıkları, (tonsillit, geniz akıntısı, sinüzit, burun polipleri ve akciğer hastalıkları) sindirim sistemi hastalıkları da (özafagus hastalıkları ve kanserleri) ağız kokusuna neden olabilir. Ayrıca diabetlilerde aseton kokusu, üremide amonyak kokusu, karaciğer sirozunda bozulmuş kan kokusu duyulur.
Bu sebeple ağız kokusunun öncelikli teşhisini dişhekimi yapmalı ve ağız içi faktörler elendikten sonra koku devam ediyorsa hastayı bir iç hastalıkları uzmanına yönlendirmelidir.
Ağız içinden kaynaklanan ağız kokusu nasıl oluşur?
Ağız içi kaynaklı halitozis; ağzımızda bulunan anaerobik bakterilerin, ağız boşluğundaki proteinleri parçalaması sonucunda, kötü kokulu uçucu bir karışım (uçucu kükürt bileşikleri) meydana gelir. Solunum sisteminden gelen hava, ağızdan geçerken uçucu kükürt bileşikleri ile birleşerek dışarı çıkar. Kişinin hem kendisini hem de çevresini rahatsız eden hoş olmayan kokular oluşur.
Ağız kokusu şikayeti ile diş hekimine başvuran hastalar üç gruba ayrılır:
Normal sınırlar üzerinde ağız kokusu olan bireyler (Genelde yakınlarının ısrarı veya nadiren kendi istekleri üzerine dişhekimine giderler)
Normale yakın veya normal düzeyde ağız kokusu olan ancak kokuya karşı daha duyarlı olan bireyler (Genelde kendi istekleri üzerine nadiren de yakınlarının ısrarı üzerine dişhekimine giderler)
Hiç ağız kokusu olmayan fakat nefeslerinin kötü koktuğuna inanan bireyler (Genelde kendi istekleri üzerine dişhekimine giderler)
Ağız kokusu nasıl tespit edilir?
Hastanın ilk randevusu öncesi 6-8 saat süre ile herhangi bir şey yiyip içmemesi dişlerini fırçalamaması ve ağız gargarası kullanmamış olması gerekir. Ayrıca 24 saat süre ile kokulu kozmetik ürünler kullanmaması, 48 saat süreyle soğan, sarımsak yememesi istenir.
Hastanın tıbbi hikayesi incelenir. Geçirmiş ve sahip olduğu sistemik hastalıklar gözden geçirilir. Hastanın kullanmakta olduğu tüm ilaçları getirmesi istenir.
Hastanın ağız kokusu ile ilgili hikayesi incelenir. Ağız kokusunun ne zaman başladığı öğrenilir. Eğer yeni başlamışsa sistemik hastalıklardan kaynaklanabilir. Hastanın yeme, içme ve temizlik alışkanlıkları öğrenilir.
Hastanın ağız içi muayenesi yapılır.
Tüm dişler, daha önce yapılmış olan dolgular, kuronlar ve köPage Rankingüler teker teker kontrol edilip röntgenleri alınır.Tükürük akış miktarı ve kıvamı kontrol edilir.
Yaşlanma ve özellikle çok sigara içimi ile beraber tükürük bezlerinde meydana gelen değişimler, tükürük akış miktarına negatif yönde tesir eder.Kötü ağız kokusu oluşmasına etki eden birçok faktör arasında, tükürüğün temel rol oynadığı kabul edilmiştir.
Ağızdaki tüm yumuşak dokular ve özellikle dil kontrol edilir.
Sağlıklı bulunan bir ağızda kokunun nedeni dilin arka bölgesine yerleşen bakteriler olabilir.
Soru: Ağız Kokusunun tedavisi nasıl yapılır?
Tedavideki amaç, ağızdaki kötü kokuyu oluşturan faktörleri teker teker elemine etmektir. Ağızdaki çürük dişlere, gerekli tedaviler uygulanır. Gıda birikimine neden olan taşkın yapılmış dolgular, değiştirilir.
Dişeti sağlığı açısından, hasta iyi bir değerlendirmeye tabi tutulur. Normal insanlardan alınan tükürük örneğine göre, dişeti hastalığı olan ağızlardan alınan tükürük örneğinin daha hızlı kokuştuğu görünür. Gerekli operasyonlar ile kaybedilmiş dişeti sağlığı geri kazandırılabilir buda koku oluşumunu geri çevirebilir.
Her hastada oral hijyenin, geliştirilmesine önem verilmelidir. Yemek sonrası yapılan diş ve dil fırçalama ve diş ipi kullanımı ile ağız kokusu oldukça azaltılabiliir.
Hasta tarafından kullanılan sabit veya hareketli protezler kontrol edilir. Protez dişler genellikle plastik parçalardan yapıldığı için plastik kısımlar kokuya sebep olabilir bu da , takma diş nefesi (denture breath) olarak bilinen halitozis tipine neden olur. Plastik malzemenin zamanla oluşan poröz yapısı besin artıklarının üzerinde birikmesine neden olur. Gerekli düzeltmeler ve yenilenmeler yapılarak bu sorun giderilebilir çözülmüyorsa protezin yenilenmesi gerekebilir.