- Konum
- ىαкαяyλ
-
- Üyelik Tarihi
- 27 Kas 2009
-
- Mesajlar
- 24,120
-
- MFC Puanı
- 79
Gümrü Antlaşması (3 Aralık 1920)
1.Ermeniler, Kars, Gümrü ve Sarıkamışı terk edecek.
2.Aras Nehri ile Çıldır Gölü arası Türk-Ermeni sınırı olacak.
3.Ermeniler TBMM aleyhine olan antlaşmaları tanımayacaktır.
4.Göç ettirilmiş olan Ermeniler altı ay içinde Tür*kiyeye geri dönebilecektir.
Ermeniler Kars civarından çekilince; Türkiye, Gürcülerle sınır komşusu oldu. Ardahanın bir kısmı, Artvin ve Batum Gürcülerin elindeydi. TBMMnin verdiği ültimatom (kesin uyarı) sonucunda 23 Şubat 1921de Gürcüler, Artvin, Ardahan ve Batumu terk etti (Batum Antlaşması).
Gümrü Antlaşmasının Önemi:
1.Mondros Mütarekesi ile belirlenen sınırlar ilk defa aşılmıştır.
2.TBMMnin ilk askeri ve siyasi başarısı görüldü.
3.Ermenistan TBMMyi antlaşma imzalayarak tanıyan ilk devlet oldu.
4.Misak-ı Milli yönünde ilk adım atıldı.
5.Sevr Antlaşmasına ilk darbe vuruldu.
6.Doğu sınırının belirlenmesi yönünde ilk adım atıldı.
7.Doğudaki güçleri batıya kaydırma imkânı oluştu.
Güney Cephesinde Maraş ve Urfanın Kurtarılması,
Antep Savunması
Mondros Mütarekesinden sonra İngilizler, 9 Kasım 1918de İskenderunu, 17 Aralık 1918de Antepi, 22 Şubat 1919da Maraşı ve 24 Mart 1919da Urfayı işgal ettiler.
Fransızlar ise Mersin, Adana, Hatay ve Osmaniyeyi işgal ettiler.
İngilizler petrol bölgelerine karşılık Maraş (30 Ekim 1919), Urfa (30 Ekim 1919) ve Antepi (5 Kasım 1919) Fransızlara devrettiler.
Fransızlar Suriye ve Mısırdan getirdikleri Ermenilere intikam alayları kurdurarak, Ermenileri bölgedeki Türklere karşı kullandılar. Ermeniler Çukurovada devlet kurmak istediklerinden dolayı Türklere karşı saldırıya geçtiler.
Batı Anadoluda düşmana karşı seçilmiş gerilla güçleri savaş verirken; güney cephesinde kadın, çocuk, ihtiyar olmak üzere halk düşmana karşı topyekûn bir mücadeleye girmiştir.
Sivas Kongresinde, güney cephesinin, gönderilecek subaylarca düzenlenip halkın düşmana karşı harekete geçirilmesi planlanmıştır.
Fransızlar ile Türk halkı arasında ilk ciddi çarpışmalar, Sütçü İmamın harekete geçmesi ile Maraşta başlamıştır. Maraş halkı Fransızları 10 Şubat 1920de Maraştan atmayı başardı.
11 Nisan 1920de ise Urfa halkı Fransızları mem*leketlerinden atmayı başardı.
Şahin Bey mücadelesi ile ünlenen Antep ise bütün gayretlerine rağmen Fransızlara teslim olmak zorunda kaldı (Şubat 1921).
TBMM daha sonraki yıllarda Maraşa kahraman; Urfaya şanlı; Antepe ise gazi unvanını vermiştir.
Adanada ise mücadeleler 20 Ekim 1921de im*zalanan Ankara Antlaşmasına kadar devam etti.
Açıklama:
Güney cephesi, Ankara Antlaşması ile kapanmış ve Adana ile Antep savaş yapılmadan Fransızlardan geri alınmıştır.
Batı Cephesi Muharebeleri
· Kurtuluş Savaşında Doğu ve Güney cephelerinin dışında asıl ve uzun savaşlar Yunanlılara karşı Batı Cephesinde yapıldı.
· İzmiri işgal eden Yunanlılara karşı Batı Anadoluda cepheler oluşturuldu.
· Düzenli ordunun kurulmasından sonra Yunan ordusuna karşı daha yoğun bir mücadele verildi.
Çerkez Ethem Olayı
· Birinci Dünya Savaşından sonra ordudan ayrılan Ethem Bey, Yunanlıların İzmiri işgal etmesi üzerine silahlı mücadeleye başladı.
· Kendisini Salihli Cephesi Komutanı ilan etti.
· Emri altındaki insanlara maaş bağladı.
· Milli Mücadeleye ve TBMMye karşı çıkan isyanlarda büyük ölçüde Ethem Beyin birliklerinden faydalanıldı.
· Fakat zamanla kendine duyduğu aşırı güven ve düzenli orduya katılmama tavrı bir soruna dönüştü.
· Bağımsız hareket etmeye başlayan Ethem Bey, düzenli ordunun emrine girmedi.
· Batı Cephesi komutanı olan İsmet Bey, askeri bir harekâtla Ethem Beyi ve birliklerini kontrol altına almaya çalıştı.
· Taraflar arasında çatışmalar yaşandı.
· Bir süre sonra Ethem Bey can güvenliği sebebiyle yurdu terk ederken, birlikleri de düzenli orduya katıldı.
Yunanlıların Anadoluda İlerleme Sebepleri:
1.Osmanlı ordusunun terhis edilmiş olması
2.Cephede ilk dönemde disiplin olmaması
3.İsyanlardan dolayı Anadoluda birliğin geç sağ*lanması
4.İngilizlerin Yunanlılara yardım etmesi
5.Mondros Mütarekesinin taşıdığı ağır maddelerden dolayı Osmanlı Devletinin üzerine düşen sorumlu*luğu yerine getirememesi
Paris Konferansında, Türkiyenin mandaterliğinin hiç bir devlet tarafından alınmamasını savunan Fransa; Yunanistanın İzmiri terk etmesini de isti*yordu.
Dünya Müslümanlarından çekinen İngilizler, İstanbulu paylaşım planları içine almamıştır.
Paris Konferansında Kürtlerin mandaterliğini İngilizler kabul etmiştir.
Batı Anadoluda Yunanlılara karşı ilk mücadeleyi Kuva-yı Milliye birlikleri verdi. 1921 yılının başlarında oluşan düzenli ordu ise ilk savaşını Çerkez Etheme karşı vermek zorunda kaldı
8.9 Temmuz 1920de Bursa işgal edilince meclis kürsüsüne siyah bir örtü çekildi. Bu örtü 6 Eylül 1922de kaldırılmıştır.
1.Ermeniler, Kars, Gümrü ve Sarıkamışı terk edecek.
2.Aras Nehri ile Çıldır Gölü arası Türk-Ermeni sınırı olacak.
3.Ermeniler TBMM aleyhine olan antlaşmaları tanımayacaktır.
4.Göç ettirilmiş olan Ermeniler altı ay içinde Tür*kiyeye geri dönebilecektir.
Ermeniler Kars civarından çekilince; Türkiye, Gürcülerle sınır komşusu oldu. Ardahanın bir kısmı, Artvin ve Batum Gürcülerin elindeydi. TBMMnin verdiği ültimatom (kesin uyarı) sonucunda 23 Şubat 1921de Gürcüler, Artvin, Ardahan ve Batumu terk etti (Batum Antlaşması).
Gümrü Antlaşmasının Önemi:
1.Mondros Mütarekesi ile belirlenen sınırlar ilk defa aşılmıştır.
2.TBMMnin ilk askeri ve siyasi başarısı görüldü.
3.Ermenistan TBMMyi antlaşma imzalayarak tanıyan ilk devlet oldu.
4.Misak-ı Milli yönünde ilk adım atıldı.
5.Sevr Antlaşmasına ilk darbe vuruldu.
6.Doğu sınırının belirlenmesi yönünde ilk adım atıldı.
7.Doğudaki güçleri batıya kaydırma imkânı oluştu.
Güney Cephesinde Maraş ve Urfanın Kurtarılması,
Antep Savunması
Mondros Mütarekesinden sonra İngilizler, 9 Kasım 1918de İskenderunu, 17 Aralık 1918de Antepi, 22 Şubat 1919da Maraşı ve 24 Mart 1919da Urfayı işgal ettiler.
Fransızlar ise Mersin, Adana, Hatay ve Osmaniyeyi işgal ettiler.
İngilizler petrol bölgelerine karşılık Maraş (30 Ekim 1919), Urfa (30 Ekim 1919) ve Antepi (5 Kasım 1919) Fransızlara devrettiler.
Fransızlar Suriye ve Mısırdan getirdikleri Ermenilere intikam alayları kurdurarak, Ermenileri bölgedeki Türklere karşı kullandılar. Ermeniler Çukurovada devlet kurmak istediklerinden dolayı Türklere karşı saldırıya geçtiler.
Batı Anadoluda düşmana karşı seçilmiş gerilla güçleri savaş verirken; güney cephesinde kadın, çocuk, ihtiyar olmak üzere halk düşmana karşı topyekûn bir mücadeleye girmiştir.
Sivas Kongresinde, güney cephesinin, gönderilecek subaylarca düzenlenip halkın düşmana karşı harekete geçirilmesi planlanmıştır.
Fransızlar ile Türk halkı arasında ilk ciddi çarpışmalar, Sütçü İmamın harekete geçmesi ile Maraşta başlamıştır. Maraş halkı Fransızları 10 Şubat 1920de Maraştan atmayı başardı.
11 Nisan 1920de ise Urfa halkı Fransızları mem*leketlerinden atmayı başardı.
Şahin Bey mücadelesi ile ünlenen Antep ise bütün gayretlerine rağmen Fransızlara teslim olmak zorunda kaldı (Şubat 1921).
TBMM daha sonraki yıllarda Maraşa kahraman; Urfaya şanlı; Antepe ise gazi unvanını vermiştir.
Adanada ise mücadeleler 20 Ekim 1921de im*zalanan Ankara Antlaşmasına kadar devam etti.
Açıklama:
Güney cephesi, Ankara Antlaşması ile kapanmış ve Adana ile Antep savaş yapılmadan Fransızlardan geri alınmıştır.
Batı Cephesi Muharebeleri
· Kurtuluş Savaşında Doğu ve Güney cephelerinin dışında asıl ve uzun savaşlar Yunanlılara karşı Batı Cephesinde yapıldı.
· İzmiri işgal eden Yunanlılara karşı Batı Anadoluda cepheler oluşturuldu.
· Düzenli ordunun kurulmasından sonra Yunan ordusuna karşı daha yoğun bir mücadele verildi.
Çerkez Ethem Olayı
· Birinci Dünya Savaşından sonra ordudan ayrılan Ethem Bey, Yunanlıların İzmiri işgal etmesi üzerine silahlı mücadeleye başladı.
· Kendisini Salihli Cephesi Komutanı ilan etti.
· Emri altındaki insanlara maaş bağladı.
· Milli Mücadeleye ve TBMMye karşı çıkan isyanlarda büyük ölçüde Ethem Beyin birliklerinden faydalanıldı.
· Fakat zamanla kendine duyduğu aşırı güven ve düzenli orduya katılmama tavrı bir soruna dönüştü.
· Bağımsız hareket etmeye başlayan Ethem Bey, düzenli ordunun emrine girmedi.
· Batı Cephesi komutanı olan İsmet Bey, askeri bir harekâtla Ethem Beyi ve birliklerini kontrol altına almaya çalıştı.
· Taraflar arasında çatışmalar yaşandı.
· Bir süre sonra Ethem Bey can güvenliği sebebiyle yurdu terk ederken, birlikleri de düzenli orduya katıldı.
Yunanlıların Anadoluda İlerleme Sebepleri:
1.Osmanlı ordusunun terhis edilmiş olması
2.Cephede ilk dönemde disiplin olmaması
3.İsyanlardan dolayı Anadoluda birliğin geç sağ*lanması
4.İngilizlerin Yunanlılara yardım etmesi
5.Mondros Mütarekesinin taşıdığı ağır maddelerden dolayı Osmanlı Devletinin üzerine düşen sorumlu*luğu yerine getirememesi
Paris Konferansında, Türkiyenin mandaterliğinin hiç bir devlet tarafından alınmamasını savunan Fransa; Yunanistanın İzmiri terk etmesini de isti*yordu.
Dünya Müslümanlarından çekinen İngilizler, İstanbulu paylaşım planları içine almamıştır.
Paris Konferansında Kürtlerin mandaterliğini İngilizler kabul etmiştir.
Batı Anadoluda Yunanlılara karşı ilk mücadeleyi Kuva-yı Milliye birlikleri verdi. 1921 yılının başlarında oluşan düzenli ordu ise ilk savaşını Çerkez Etheme karşı vermek zorunda kaldı
8.9 Temmuz 1920de Bursa işgal edilince meclis kürsüsüne siyah bir örtü çekildi. Bu örtü 6 Eylül 1922de kaldırılmıştır.