Aniden Ölen Çok Eski Bir Gökada Keşfedildi​

Kaliforniya Üniversitesindeki gökbilimciler, hareketsiz hale gelmeden önce erken evrende sadece kısa bir süre var olan tuhaf, ultra kütleli bir gökada keşfetti. XMM-2599 olarak bilinen çok devasa galaksi, evren bile daha 2 milyar yaşına gelmeden bir yıldız oluşumu ile patladı. Büyük Patlama’dan 1 milyar yıl sonra da, 300 milyardan fazla güneşe eşit bir kütle meydana getirdi. Bu keşif o zaman diliminden bugüne kadar keşfedilen en büyük gökada oluyor. Gökada 1.8 milyar yıl sonunda, oluşumu tamamen durduruyor ki bu da ilginç bir soru ortaya koyuyor, neden aniden durdu?

Hızlandırılmış Büyüme Oranı​

Büyük Patlama’dan kısa bir süre sonra oluşmaya başlayan çoğu gökada aniden durmadı, milyarlarca yıl boyunca yıldız oluşturmaya devam ettiler, ancak aynı zamanda gittikçe artan bir büyüme oranına da sahip değillerdi. Araştırmacılar tarafından spektroskopik analiz kullanılarak toplanan verilere göre, XMM-2599, 500 milyon yıl boyunca her yıl Güneş kütlesi oranında ortalama 1.000 adet yıldız oluşturdu. Bu rakam, Samanyolu’nun yıldız oluşum oranı ile karşılaştırıldığnda bu yaklaşık 250 kat daha yüksek bir sayıdır. Evrenin başlangıcından beri galaksiler için bu derece hızlanmış bir artışa rastlanmamıştı. EQ J100054 + 023435 gökadası, yılda 1.000 güneş kütlesindeki yıldız oluşum oranıyla bir başka örnektir. Bununla birlikte, XMM-2599’un evrenin erken dönem benzerleri çok daha küçüktü ve aniden yok olmadılar. Muazzam büyüme oranının ve büyüklüğünün ölümlerinde oynayacak herhangi bir rolü olup olmadığı bilinmemektedir.


XMM-2599 gökadasının muhtemel evrim yolculuğu. Başlangıçta tozlu bir yıldız oluşturan gökada iken daha sonra hareketsiz kaldığı bir döneme girdi. Daha sonra ise muhtemelen “En Parlak Küme Gökadası – Big Cluster Galaxy” (BCG) haline gelmiş olmalı. Fotoğraf: NRAO / AUI / NSF / B. Saxton; NASA / ESA / R. Foley; NASA / STScI

Bu büyük devin keşfi, Büyük Patlamadan sonra erken yıldız oluşumu hakkında bildiklerimizi değiştiriyor. Geçmiş kozmolojik modeller, bu büyüklükteki galaksilerin varlığını olası görmüyordu ve bu kadar büyük olmaları için yeterli zamanları yoktu. XMM-2599, son birkaç yıldır bu kozmolojik modellerde değişiklikler yaptıran birkaç keşiften biri oldu. Yeni sayısal modeller artık gökbilimcilerin araştırmalarını genişletmesine olanak tanıyan çok daha büyük gökadaların olasılığını açıklıyor. XMM-2599’un keşfi, gökbilimcileri bir süre daha meşgul edecek gibi görünüyor.

Gökbilimcilerin şimdiye kadar keşfettikleri şey zaten büyüleyiciydi, ama aynı zamanda özellikle kısa ömürleri ile ilgili de daha fazla araştırma yapılmasının kilidini açtı. Ultra devasa gökadanın sonucu için birden fazla olasılık bulunuyor. Ölü olarak kalabilir, birkaç milyar yıl sonra tekrar hayata dönebilir, hatta diğer gökadalar daha da büyük ve parlak hale getirmek için yutmuş olabilirdi. XMM-2599’un varlığı cevaplardan çok daha fazla soruyu ortaya çıkarsa da, daha fazla soru bilimde asla kötü bir şey değildir!

Kaynak :

Kod:

https://amatorastronomi.com/