Neler yeni
MEGAForum - Teknoloji Forumu

Forum içeriğine ve tüm hizmetlerimize erişim sağlamak için foruma kayıt olmalı yada giriş yapmalısınız. Forum üye olmak tamamen ücretsizdir.

Felsefe ve feylesof(filozof) sözcükleri dilimizde hangi anlamlara gelir?

PeriKızı

Moderatör
  • Üyelik Tarihi
    22 May 2019
  • Mesajlar
    8,671
  • MFC Puanı
    26,804
Felsefe yapmak ya da felsefe günlük dilimizde, derin ve anlaşılması güç sözler söylemek demektir. Çoğunlukla, alaycı ve küçük düşürücü bir anlamda kullanılır. Yani boş ve anlaşılmaz şeyler söylemek: “safsata” ya da “mugalata” yapmak anlamına gelir. “Feylesof” sözcüğü ise, “felsefeyle uğraşan kimseden başka, “dünyayı umursamayan kişi” ve “dinsiz” demektir. İkinci anlamda. Yunanca “sophia” yani "bilgelik" kavramının kalıntılarını görmek olanaklıdır.

Filozof, yaygın düşünce ve değerleri eleştiren, kendine özgü bir yaşam biçimi bulmaya yönelen bilge insan anlamına gelir. Umursamazlıkta, yine yunancadaki kökün “dünya işlerine ve değerlerine önem vermeyen kimse” anlamı da vardır; yani kabullenilmiş düşünceleri ve değerleri çoğunlukla önemsemeyen bir insan tipidir. “Dinsiz“ anlamında ise feylesofun, inanca değil akla ve özgür düşünceye önem vermesi dile getiriliyor.

Böylece, Arapçadan dilimize geçen felsefe ve feylesof sözcüklerinin pek olumlu bir biçimde yorumlanmamakla birlikte, Yunanca kökteki anlamları taşıdığını görüyoruz.

Kültür dili olarak Osmanlıcada, felsefenin, bu anlamların yanı sıra, “İlk nedenleri ve İlkeleri araştıran bilgi dalı”, “bir bilim alanının ana ilkelerinin incelenmesi ve açıklanması”, “büyük filozofların ortaya koydukları öğretiler” gibi anlamlar kapsadığını görüyoruz. Ayrıca, İslam düşüncesi doğrultusunda, Osmanlıcada, filozoflara, “falâsife” dendiği gibi “hükem┠yani “hakimler” (bilgeler) de deniyordu. Osmanlıcada «hikmet» felsefeden daha geniş kapsamlıydı ve “gizli ve bilinmeyen nokta”, “neden”, “ahlaka ilişkin kısa söz” anlamına geliyordu. Bu açıdan, “hakim” yani “hikmet sahibi” de varlığın ve yaşamın gizli nedenlerini kavramış “bilge kişi” anlamına geliyordu.

Bugünkü kültür dilimizde, felsefe sözcüğü, daha önceki sorularda açıkladığımız anlamları kapsar. Yani hem kök anlamını (akıl ve özgür düşünceyle doğruya, iyiye yönelme; sınama ve eleştirme) hem de göz önünde tuttuğu bilgi türünü (varlığın ve bilginin ilk neden ve ilkelerini ortaya koyma; bütünsel bir açıklama verme) dile getirir. Ayrıca bir filozofun ya da bir akımın ve çağın “felsefi öğretisi” ve son olarak da “felsefe dersi” anlamlarına gelir.
 
Üst Alt