OBERON
MFC Üyesi
-
- Üyelik Tarihi
- 20 Kas 2016
-
- Mesajlar
- 3,156
-
- MFC Puanı
- 41
Echinococcus Granulosus
Halk arasinda köpek hastaligi , kil hastaligi , köpek kisti veya su kesesi gibi isimlerle bilinen hidatidoz dünyanin birçok bölgesinde oldugu gibi kontrolsüz hayvan kesimlerinin fazla oldugu ülkemizde oldukça yaygin olan ve üzerinde dikkatle durulmasi gereken önemli bir ekonomik ve halk sagligi sorunudur.
Hidatidoz eriskin sekli köpek, kurt, çakal gibi etçil hayvanlarin ince bagirsaklarinda yasayan Echinococcus granulosus isimli seridin koyun, keçi, sigir basta olmak üzere birçok memeli hayvan ve insanlarda gelisen larva sekilleri hidatik kist’lerin neden oldugu zoonoz bir hastaliktir.
Bu serit 2-6 mm uzunlugunda olup üç halkadan olusur. Koparak disari atilan seridin son halkasi (gebe halka) içinde yaklasik 400-800 adet yumurta bulunur. Enfekte köpeklerin diskisi ile atilan bu halkalarin dis etkenlerle parçalanmasi sonucu yumurtalar çevreye yayilarak su ve gida maddelerine bulasirlar. Insanlar ve hayvanlar gözle görülemeyecek kadar küçük olan bu parazit yumurtalarini bulasik su ve gida (sebze, meyve) maddeleriyle veya yumurtalarla bulasik ellerin yikanmadan agiza götürülmesiyle alarak enfekte olurlar. Alinan bu yumurtalar insan ve hayvanlarin ince bagirsaklarinda enzimlerin etkisiyle parçalanir ve içerisindeki embriyo serbest kalir. Serbest kalan embriyo kan yoluyla karaciger ve akciger basta olmak üzere beyin, kalp, böbrek gibi birçok organa giderek yerlesir ve bu organlarda hidatik kist’leri olustururlar. Bu kistlerin boyutlari findiktan çocuk basi büyüklügüne kadar degisebilir. Kistlerin içerisinde protoskoleks denen onbinlerce serit bascigi bulunur. Eger bu kistli organlar köpekler tarafindan yenilirse çigneme ve sindirim esnasinda kistler parçalanarak içindeki protoskoleks’ler açiga çikar ve herbiri köpegin ince bagirsaginda eriskin serit haline dönüsür.
Enfekte insanlarda kistin bulundugu organa bagli olarak karin agrisi, bulanti, kusma, sarilik, solunum güçlügü, öksürük, bas agrisi, isitme, görme, algilama ve koordinasyon bozuklugu gibi belirtiler görülebilir. Ayrica bazen vurma, çarpma, düsme gibi durumlarda kistlerin patlamasi sonucu anaflaktik sok olusabilir ve ölümlere neden olabilir. Çok büyük ekonomik kayiplara neden olan bu hastaligin hayvanlarda tedavisi mümkün degildir. Insanlarda ise kistlerin ameliyatla çikarilmasi veya ilaçla küçültülmesi mümkün olmakla beraber tedavi çok güç ve risklidir. Son verilere göre bu hastaligin ülkemizdeki insanlarda yayginligi 100.000 de 4’tür. Hidatidoz’un kesimlik hayvanlardaki yayginligi bölgelere göre degismekle birlikte % 0.9 ile % 58.6 arasindadir . Eriskin seridin köpeklerdeki yayginligi ise % 0.32-59.2 arasindadir.
Hidatidoz’un ekonomik zararlari:
Hidatidoz hastalar sonuçta da ülke ekonomisi üzerine oldukça önemli zararlar vermektedir. Insan vakalarinda hastaligin teshis ve tedavisi amaciyla çok yüksek harcamalar yapilmaktadir. Ayrica hastaliktan dolayi ameliyat geçiren bireylerde tam iyilesme saglanamamakta, bu kisiler sürekli nüks korkusuyla yasamaktadir. Bu da bireylerin moral durumlarini bozmakta, yasam kalitesini düsürmektedir. Bu insanlarin isgücü azalmakta ve çalistiklari islerde verimli olamamaktadir. Hidatidoz kasaplik evcil hayvanlarin verimlerinde kalite ve miktar olarak önemli derecede kayiplara neden olmaktadir. Enfekte hayvanlarin zayiflamasi sonucu parasal degeri düser. Ayrica hasta hayvanlarda et, süt ve yapagi verimi düser, kisirlik orani artar ve gebelerde düsükler görülebilir, en önemlisi de kistli organlarin imha edilmesi sonucu çok büyük parasal kayiplar ve protein kayiplari olusur.
Hidatidozdan Korunma Yollari
Hayvanlarda tedavisi mümkün olmayan bu hastaligin insanlardaki tedavisi ise oldukça zor ve risklidir. Bu nedenle diger birçok bulasici hastalikta oldugu gibi en uygun çözüm yolu insan ve hayvanlarin bu hastaliktan korunmasidir. Bu hastalikla mücadele için yapilmasi gerekenler sunlardir;
Kasaplik hayvanlar sadece mezbahalarda kesilmeli
Hayvan kesim yerleri mutlaka Veteriner Hekim kontrolünde olmali
Kurban Bayramlarinda basin yayin araciligi ile hastalik hakkinda halka bilgiler verilmeli
Mezbahalara köpeklerin girmesi engellenmeli
Kesilen hayvanlarin kistli organlari hiçbir suretle köpeklere verilmemeli
Kesim sonrasi kistli organlar mutlaka imha edilmelidir
Özellikle Kurban Bayramlarinda Kurban kesen herkes kestikleri hayvanlarin iç organlarini kontrol etmeli, eger içi sivi dolu beyaz keseler var ise bunlari imha ederek köpekler tarafindan yenmesini engellemelidir.
Halk arasinda köpek hastaligi , kil hastaligi , köpek kisti veya su kesesi gibi isimlerle bilinen hidatidoz dünyanin birçok bölgesinde oldugu gibi kontrolsüz hayvan kesimlerinin fazla oldugu ülkemizde oldukça yaygin olan ve üzerinde dikkatle durulmasi gereken önemli bir ekonomik ve halk sagligi sorunudur.
Hidatidoz eriskin sekli köpek, kurt, çakal gibi etçil hayvanlarin ince bagirsaklarinda yasayan Echinococcus granulosus isimli seridin koyun, keçi, sigir basta olmak üzere birçok memeli hayvan ve insanlarda gelisen larva sekilleri hidatik kist’lerin neden oldugu zoonoz bir hastaliktir.
Bu serit 2-6 mm uzunlugunda olup üç halkadan olusur. Koparak disari atilan seridin son halkasi (gebe halka) içinde yaklasik 400-800 adet yumurta bulunur. Enfekte köpeklerin diskisi ile atilan bu halkalarin dis etkenlerle parçalanmasi sonucu yumurtalar çevreye yayilarak su ve gida maddelerine bulasirlar. Insanlar ve hayvanlar gözle görülemeyecek kadar küçük olan bu parazit yumurtalarini bulasik su ve gida (sebze, meyve) maddeleriyle veya yumurtalarla bulasik ellerin yikanmadan agiza götürülmesiyle alarak enfekte olurlar. Alinan bu yumurtalar insan ve hayvanlarin ince bagirsaklarinda enzimlerin etkisiyle parçalanir ve içerisindeki embriyo serbest kalir. Serbest kalan embriyo kan yoluyla karaciger ve akciger basta olmak üzere beyin, kalp, böbrek gibi birçok organa giderek yerlesir ve bu organlarda hidatik kist’leri olustururlar. Bu kistlerin boyutlari findiktan çocuk basi büyüklügüne kadar degisebilir. Kistlerin içerisinde protoskoleks denen onbinlerce serit bascigi bulunur. Eger bu kistli organlar köpekler tarafindan yenilirse çigneme ve sindirim esnasinda kistler parçalanarak içindeki protoskoleks’ler açiga çikar ve herbiri köpegin ince bagirsaginda eriskin serit haline dönüsür.
Enfekte insanlarda kistin bulundugu organa bagli olarak karin agrisi, bulanti, kusma, sarilik, solunum güçlügü, öksürük, bas agrisi, isitme, görme, algilama ve koordinasyon bozuklugu gibi belirtiler görülebilir. Ayrica bazen vurma, çarpma, düsme gibi durumlarda kistlerin patlamasi sonucu anaflaktik sok olusabilir ve ölümlere neden olabilir. Çok büyük ekonomik kayiplara neden olan bu hastaligin hayvanlarda tedavisi mümkün degildir. Insanlarda ise kistlerin ameliyatla çikarilmasi veya ilaçla küçültülmesi mümkün olmakla beraber tedavi çok güç ve risklidir. Son verilere göre bu hastaligin ülkemizdeki insanlarda yayginligi 100.000 de 4’tür. Hidatidoz’un kesimlik hayvanlardaki yayginligi bölgelere göre degismekle birlikte % 0.9 ile % 58.6 arasindadir . Eriskin seridin köpeklerdeki yayginligi ise % 0.32-59.2 arasindadir.
Hidatidoz’un ekonomik zararlari:
Hidatidoz hastalar sonuçta da ülke ekonomisi üzerine oldukça önemli zararlar vermektedir. Insan vakalarinda hastaligin teshis ve tedavisi amaciyla çok yüksek harcamalar yapilmaktadir. Ayrica hastaliktan dolayi ameliyat geçiren bireylerde tam iyilesme saglanamamakta, bu kisiler sürekli nüks korkusuyla yasamaktadir. Bu da bireylerin moral durumlarini bozmakta, yasam kalitesini düsürmektedir. Bu insanlarin isgücü azalmakta ve çalistiklari islerde verimli olamamaktadir. Hidatidoz kasaplik evcil hayvanlarin verimlerinde kalite ve miktar olarak önemli derecede kayiplara neden olmaktadir. Enfekte hayvanlarin zayiflamasi sonucu parasal degeri düser. Ayrica hasta hayvanlarda et, süt ve yapagi verimi düser, kisirlik orani artar ve gebelerde düsükler görülebilir, en önemlisi de kistli organlarin imha edilmesi sonucu çok büyük parasal kayiplar ve protein kayiplari olusur.
Hidatidozdan Korunma Yollari
Hayvanlarda tedavisi mümkün olmayan bu hastaligin insanlardaki tedavisi ise oldukça zor ve risklidir. Bu nedenle diger birçok bulasici hastalikta oldugu gibi en uygun çözüm yolu insan ve hayvanlarin bu hastaliktan korunmasidir. Bu hastalikla mücadele için yapilmasi gerekenler sunlardir;
Kasaplik hayvanlar sadece mezbahalarda kesilmeli
Hayvan kesim yerleri mutlaka Veteriner Hekim kontrolünde olmali
Kurban Bayramlarinda basin yayin araciligi ile hastalik hakkinda halka bilgiler verilmeli
Mezbahalara köpeklerin girmesi engellenmeli
Kesilen hayvanlarin kistli organlari hiçbir suretle köpeklere verilmemeli
Kesim sonrasi kistli organlar mutlaka imha edilmelidir
Özellikle Kurban Bayramlarinda Kurban kesen herkes kestikleri hayvanlarin iç organlarini kontrol etmeli, eger içi sivi dolu beyaz keseler var ise bunlari imha ederek köpekler tarafindan yenmesini engellemelidir.