Demir, vücudun tüm hücreleri için gerekli olan bir mineraldir. Demir, kanda hemoglobin ve kaslardaki bir parçası olarak oksijen taşınmasını sağlar. Kırmızı kan hücrelerinde demir yetersizse demir eksikliğine bağlı anemi ortaya çıkar. Demir eksikliğine bağlı anemi, hamilelik, kan kaybı ve demir açısından yetersiz beslenme gibi durumlarda daha çok görülür. Demir eksikliğin de ortaya çıkan en önemli belirtiler, baş ağrısı, enerji kaybı, devamlı yorgunluk, dil ağrısı ve baş dönmesi olarak sıralanabilir. Ayrıca nefes darlığı, saç dökülmesi ve çarpıntı da demir eksikliği nedeniyle oluşan belirtiler arasında yer almaktadır. Demir bakımından zengin gıdalar tüketilerek vücudu yeteri kadar demir almak mümkündür.
Demir Eksikliğine Ne İyi Gelir?
Aşağıda sıralanan besinler demir açısından zengin besinlerdir. Günlük gerekli olan demir ihtiyacı bu besinlerin düzenli tüketilmesi ile karşılanabilir. Fakat demir eksikliği anemisi olanlar ve demirin vücut tarafından emiliminde sorun yaşayan kişiler uzman bir doktora başvurarak demir takviyesi almalıdır.
Demir eksikliği anemisi ya da demir emilimi ile alakalı sorun yaşamayan kişilerde günlük demir ihtiyacı şu şekildedir;
Bu belirtiler birçok hastalığın belirtisi olarak da ortaya çıkabilir. Bu belirtilerden bir ya da birkaçını yaşayan kişinin mutlaka doktora başvurarak gerekli tetkiklerin yaptırılması gerekir. Doktor detaylı inceleme yaptıktan sonra demir eksikliği tespit etmişse kişiye demir içeren yiyeceklerden oluşan bir beslenme listesi ve dışarıdan demir takviyesi uygun görebilir. Demir takviyesi ve demir içerikli beslenme sayesinde demir eksikliği kontrol altına alınabilir.
Fazla Demirin Zararları
Fazla demir tüketimi özellikle 6 yaş altındaki çocuklarda zehirlenmeye neden olabilir. Bu nedenle günlük demir tüketimine dikkat edilmelidir. Aşırı demir tüketimine bağlı gelişen zehirlenmelerde mide bulantısı, baş dönmesi, kusma, karın ağrısı, kabızlık, ateş yükselmesi, kan basıncının düşmesi, nabzın zayıflaması ya da hızlanması ve uyuşukluk gibi belirtiler ortaya çıkabilir. Hasta nefes alıp vermekte güçlük yaşar. Demir zehirlenmesi nedeniyle kalp, damar, sinir sistemi ve böbrekler zarar görebilir.
Demir Eksikliğine Ne İyi Gelir?
Aşağıda sıralanan besinler demir açısından zengin besinlerdir. Günlük gerekli olan demir ihtiyacı bu besinlerin düzenli tüketilmesi ile karşılanabilir. Fakat demir eksikliği anemisi olanlar ve demirin vücut tarafından emiliminde sorun yaşayan kişiler uzman bir doktora başvurarak demir takviyesi almalıdır.
- İstiridye
- Tavuk ciğeri
- Sığır eti
- Sığır ciğeri
- Ton balığı
- Kuzu eti
- Sardalye
- Ördek eti
- Sakatatlar
- Karides
- Yengeç
- Yulaf
- Haşlanmış soya fasulyesi
- Barbunya
- Bezelye
- Tofu
- Ispanak
- Fasulye
- Patates
- İrmik
- Pekmez
- Çekirdeksiz kuru üzüm
- Kepekli ekmek
- Mercimek
- Kabak çekirdeği
- Kabak
- Domates
- Nohut
- Börülce
- Kaju
- Kuru fasulye
- Kuru erik
Demir eksikliği anemisi ya da demir emilimi ile alakalı sorun yaşamayan kişilerde günlük demir ihtiyacı şu şekildedir;
- 7-12 ay arası bebeklerde: 11 miligram
- 1-3 yaş arası çocuklarda: 7 miligram
- 4-8 yaş arası çocuklarda: 10 miligram
- 9-13 yaş arası çocuklarda: 8 miligram
- 14-18 yaş arası erkeklerde: 11 miligram
- 14-18 yaş arası kızlarda: 15 miligram
- 19-50 yaş arası kadınlarda: 18 miligram
- 19-50 yaş arası erkeklerde: 8 miligram
- 50 yaş ve üzeri kişilerde: 8 miligram
- Gebelik döneminde: 27 miligram
- Emzirme döneminde: 10 miligram
Demir Eksikliği Belirtileri
- Sürekli yorgunluk hali
- Enerji düşüklüğü
- Halsizlik
- Baş dönmesi ve sersemlik hali
- Soluk cilt
- Ağız içinde yara
- Tırnaklarda kırılganlık, solukluk ve deformasyon
- Saçlarda sağlıksız bir görünüm
- Uyku problemleri
- Nefes darlığı
- İştah kaybı
- Karın ağrısı
- Bağışıklık sisteminin zayıflığı
- Dilde ağrı ve kızarıklık
Fazla Demirin Zararları
Fazla demir tüketimi özellikle 6 yaş altındaki çocuklarda zehirlenmeye neden olabilir. Bu nedenle günlük demir tüketimine dikkat edilmelidir. Aşırı demir tüketimine bağlı gelişen zehirlenmelerde mide bulantısı, baş dönmesi, kusma, karın ağrısı, kabızlık, ateş yükselmesi, kan basıncının düşmesi, nabzın zayıflaması ya da hızlanması ve uyuşukluk gibi belirtiler ortaya çıkabilir. Hasta nefes alıp vermekte güçlük yaşar. Demir zehirlenmesi nedeniyle kalp, damar, sinir sistemi ve böbrekler zarar görebilir.