Değerler eğitimi geniş, kapsamlı ve yanlış tanımlanmış bir kavramdır. Değer eğitimi sorumluluğu sadece profesörlere ve öğretmenlere düşmemektedir. Ebeveynler ve genel olarak toplum da dahil olmak üzere her birey bundan sorumludur ve bunu yapmak zorundadır. Ancak, değerler eğitimine gerektiği gibi yatırım yapmama eğilimindeyiz. Bunun yerine, gerçekleri ezberlemek, daha iyi not almak ve sınıfları geçmekten endişelenirken, bu tarz toplumsal konuları ve değerlerimizi arka plana atmış oluruz.

Bir sınavda %90’lık bir puan almaktan çok daha önemli bir şey var. Bir dönem sonunda iyi notlar almak nihai hedef olmamalıdır. Saygı, sorumluluk, topluluk ve sosyal farkındalığı öğretmek diğer kıstaslardan çok daha önemlidir. Ne yazık ki, sadece bir kaç kişi toplumu dönüştürmenin bir yolu olarak değerler eğitimine bakıyor.

Değerler eğitimi vazgeçilemez bir unsurdur

Neden bu kadar çok liselerde zorbalık vakası görüyoruz? Ebeveynlerin çocukları üzerinde otoritesinin olmaması için her şey ne zaman bu kadar değişti? Gençler neden artık toplumu önemsemiyorlar? Sebebi tabiki de belli. Değer eğitimine hak ettiği önemi vermiyoruz ve öğretmiyoruz.

Bunun nedeni, bu tür eğitimin belirli bir çaba istediği ve gerektirdiği olabilir. Her şeyden çok, değerler eğitimi zaman gerektirir. Bu, maalesef bir çok ebeveynin ve eğitimcinin gençliğimize sunmaya istekli olmadığı bir şeydir. Belki de çok bencil oluruz. Ya da belki de çocuklarımızın geleceği ile yeteri kadar ilgilenmiyoruz.

“Eşitlik ve saygı konusunda eğitmek, şiddete karşı eğitmektir.”

– Benjamin Franklin

Bazen çocuklarımıza gerekli değerleri öğrettiğimize inanıyoruz. Onlara ne yapmaları gerektiğini ve ne yapmamalarını gerektiğini söylemiyor muyuz? Onlar için sınırlar ve yasaklar koymuyor muyuz? Bunları yapmak ve değerler eğitimini öğretmek kesinlikle mümkün. Ancak, çocuklara ideal bir örnek olmayı başarabiliyor muyuz? Bir çocuğa daha sonra yere çöpü yere attığında, çöp kutusuna kağıt atması gerektiğini söylemek işe yaramaz. Bir çocuğa, kendinize karşı bir kin tuttuğunuzda kız kardeşiyle birlikte kalmasını söylemek çok cesaret verici değildir.

Önde gelen örnek, öğretmenin en değerli yoludur. En önemli değerleri kelimelerimiz ve eylemlerimiz aracılığıyla çocuklara iletiyoruz. İlk olarak bunları çocuklarımıza öğretmezsek diğerlerinden eşit davranmalarını tabiki de bekleyemeyiz.

Yani değerler eğitimi gerekli ve zorunludur. Sadece çocuklar ve gençler için değil, yetişkinler için de aynı şekilde geçerlidir. Bu çok önemli çünkü bize ilk defa öğrenmediğimiz şeyleri tekrar öğrenmemizi sağlıyor.

Değer eğitiminin en önemli yönleri

Değer eğitimi hakkında konuşan bir sınıftan daha fazlasına ihtiyacımız var. Her konuya dahil edilecek değerler eğitimine ihtiyacımız var. Tıpkı bu tür eğitimin evde ve genel olarak toplumda yer alması çok güzel olurdu ve bu eğitimin herkes tarafından öğrenilmesine yardımcı olurdu. Peki değerler eğitiminin sütunları tam olarak nedir?

-Tüketicilik ve tüketim alışkanlıkları (diğerlerinin yanı sıra) hakkında eleştirel düşünmeyi teşvik edin.
-Irk, kültür, cinsiyet, milliyet veya dine bakılmaksızın herkes için eşit fırsatlar var olduğunu vurgulayın.
-Çevreyi önemsemeyi, ona zarar vermemeyi ve zevk almayı öğretin.
-Diğer cinselliğin hoşgörüsünü onlara iletin.
-Sorumlu tüketimi teşvik edin ve karar verme aşamasında rehberliğiniz olarak vicdanınızı nasıl kullanacağınızı öğretin.

Bunlar, eğitimin öğrencilere aşılamaya çalıştığı değerlerden sadece bazılarıdır. Yukarıdaki liste, değerler eğitiminin amaçları ve hedefleri hakkında mutlaka bir fikir verir. Büyük ve önemli soru o zaman neden sınıfta ya da insanların evlerinde değerler eğitimini görmüyoruz? Belki de, sınıfta, müfredat ve programın hüküm sürdüğü için olabilir mi? Evde, belki de hiç kimseden öğrenemediğiniz bir şeyi öğretemeyeceğiniz için olabilir mi?

“Eğitimin amacı gerçekler değil, değerlerin bilgisi.”

– William S. Burroughs

Değerlerin ne olduğunu keşfetmek ve bilmek için eğitim bize kapılarını açar. Bize konuya daha derinlik kazandırmak ve diğer gençlerle paylaşmak için bir dizi olasılık sunar.

Çoğunlukla çevreye saygı duymayan insanlardan sürekli şikayet ediyoruz. Yaz aylarında yeşil ve bereketli topraklarda büyük çalılar yakan insanlar var ya da bu günlerde insanların ifade ettiği farklı cinsel yönelimlerin ırkçılığa veya hoşgörüsüzlüğünden şikayet ediyoruz. Ancak şikayet etmek hiçbir şeyi değiştirmez. Bu tamamen faydasız bir durum.

En iyi yaklaşım, değerler eğitimini öncelik listesine koymak ve uygulamaktır. Çünkü sonuçta, bireyleri şekillendiriyor ve bilinçli bir şekilde büyümelerine yardımcı oluyoruz. Ne kadar bildikleri ya da bildikleri tek önemli şey değil. İyi bir insan olmak da bir o kadar önemlidir. Bununla birlikte, bu tür eğitimin herkesin sorumluluğu altında olduğunun bilinmesi de önemlidir.