-A-
Absorbsiyon: Soğurmak. Işık veya ısının başka bir cisim içinden geçerken bir kısmının emilmesi, alıkonulması.
Açık havza: Akarsuları denize ulaşabilen bölge.
Adyabatik ısınma: Bir dağı aşan hava kütlesinin sıkışma sonucunda ısınması. Böyle bir hava kütlesi her 100 maçaldığında 1° C ısınır.
Afet: Can ve mal kaybına yol açan olaylar. Bunların çoğu doğaldır. Çığ, deprem gibi. Ayrıca yangın gibi insandan kaynaklanan afetlerde vardır.
Ahır hayvancılığı: Hayvanların kapalı yerlerde (ahırlarda) kuru yemlerle beslenmesine dayalı olarak yapılan hayvancılık.
Akarsu çığırı: Akarsuyun başlangıcıyla, son bulduğu noktalar arasında kalan yer. Akarsuyun doğuş yeri yukarı çığırı, ağız kesimi aşağı çığırı oluşturur. İkisi arasında da orta çığır yer alır.
Akarsu havzası: Ana akarsu ve ona bağlı kollara kavuşan yüzey sularının toplandığı su toplama alanı.
Yukarı havza: Bir akarsu havzasının üst bölümü veya su toplama alanının üst kısmı (Örnek: Yukarı Fırat Havzası gibi)
Orta havza: Akarsu havzasının orta bölümü.
Aşağı havza: Akarsu havzasında ana nehrin deniz veya döküldüğü alt bölümü (Aşağı Kızılırmak havzası)
Akarsu çığırı: Akarsuyun çıktığı yer ile döküldüğü ağız arasında takip ettiği yol.
Akifer: Suların tutulduğu, toplandğı hazne.
Alçak enlemler: Ekvator ile orta kuşak arasındaki enlemleri içerir.
Alüvyon: Akarsuların taşıyıp belirli alanlarda biriktirdiğei kil, kum, çakıl ve balçıktan oluşan maddeler.
Antiklinal: Kuble şeklinde kıvrımlı tabakalar.
Antropojen bozkır: Doğal bitki örtüsü olan ormanın, insanlar tarafından tahrip edilmesi sonucu oluşan bozkır.
Antropojen step: Antropojen bozkır.
Antisiklon: Yüksek basınç (1013 milibarın üzerinde) alanı.
Arazi sınıfı: Arazinin tarım, orman, otlak olarak kullanma yönünde sınıflara ayrılması. "Arazi kabiliyet sınıfı orman" denilince, o sahanin sadece ormana uygun olduğu ve o araziden en yüksek gelirin orman yetiştirilmesi ile sağlanacağı anlaşılır.
Artezyen: Yer aıtındaki geçirimsiz iki tabaka arasında biriken suyun yeryüzüne sondajla çıkarılması sonucu oluşan kuyu.
Asfaltit: Petrolün ayrışması ile oluşan tortul taşların gözeneklerinde veya kırıklar arasında bulunan doğal bitüm. Asfaltit yol yapımında ve inşaatlarda kaplama ve yalıtım malzemesi olarak kullanılır.
Aşınım platformu: Dalga aşındırması ile kıyıların önünde meydana gelen düzlük.
Aşırı otlatma: Bir otlağın ot veriminin üzerinde hayvan otlatma. Böyle durumda hayvanlar, otları kısa sürede tüketerek sahada ot büyümesi zayıflar ve saha çıplaklaşır.
ErKen otlatma: Otlar büyümeden otlakta
Atlantik tipi kıyı: Dağların denize dik olarak uzandığı çok girintili çıkıntılı olan bir kıyı tipidir. Ege denizi kıyıları buna örnek oluşturur.
Atmosfer: Yer küreyi kuşatan, değişik gazlardan oluşan ve çeşitli katları bulunan küre. Hava küre.
Azınlık: Bir ülkede, dil, din veya soy yönünde farklı olan ve sayıca az olan insanlar topluluğu.
Absorbsiyon: Soğurmak. Işık veya ısının başka bir cisim içinden geçerken bir kısmının emilmesi, alıkonulması.
Açık havza: Akarsuları denize ulaşabilen bölge.
Adyabatik ısınma: Bir dağı aşan hava kütlesinin sıkışma sonucunda ısınması. Böyle bir hava kütlesi her 100 maçaldığında 1° C ısınır.
Afet: Can ve mal kaybına yol açan olaylar. Bunların çoğu doğaldır. Çığ, deprem gibi. Ayrıca yangın gibi insandan kaynaklanan afetlerde vardır.
Ahır hayvancılığı: Hayvanların kapalı yerlerde (ahırlarda) kuru yemlerle beslenmesine dayalı olarak yapılan hayvancılık.
Akarsu çığırı: Akarsuyun başlangıcıyla, son bulduğu noktalar arasında kalan yer. Akarsuyun doğuş yeri yukarı çığırı, ağız kesimi aşağı çığırı oluşturur. İkisi arasında da orta çığır yer alır.
Akarsu havzası: Ana akarsu ve ona bağlı kollara kavuşan yüzey sularının toplandığı su toplama alanı.
Yukarı havza: Bir akarsu havzasının üst bölümü veya su toplama alanının üst kısmı (Örnek: Yukarı Fırat Havzası gibi)
Orta havza: Akarsu havzasının orta bölümü.
Aşağı havza: Akarsu havzasında ana nehrin deniz veya döküldüğü alt bölümü (Aşağı Kızılırmak havzası)
Akarsu çığırı: Akarsuyun çıktığı yer ile döküldüğü ağız arasında takip ettiği yol.
Akifer: Suların tutulduğu, toplandğı hazne.
Alçak enlemler: Ekvator ile orta kuşak arasındaki enlemleri içerir.
Alüvyon: Akarsuların taşıyıp belirli alanlarda biriktirdiğei kil, kum, çakıl ve balçıktan oluşan maddeler.
Antiklinal: Kuble şeklinde kıvrımlı tabakalar.
Antropojen bozkır: Doğal bitki örtüsü olan ormanın, insanlar tarafından tahrip edilmesi sonucu oluşan bozkır.
Antropojen step: Antropojen bozkır.
Antisiklon: Yüksek basınç (1013 milibarın üzerinde) alanı.
Arazi sınıfı: Arazinin tarım, orman, otlak olarak kullanma yönünde sınıflara ayrılması. "Arazi kabiliyet sınıfı orman" denilince, o sahanin sadece ormana uygun olduğu ve o araziden en yüksek gelirin orman yetiştirilmesi ile sağlanacağı anlaşılır.
Artezyen: Yer aıtındaki geçirimsiz iki tabaka arasında biriken suyun yeryüzüne sondajla çıkarılması sonucu oluşan kuyu.
Asfaltit: Petrolün ayrışması ile oluşan tortul taşların gözeneklerinde veya kırıklar arasında bulunan doğal bitüm. Asfaltit yol yapımında ve inşaatlarda kaplama ve yalıtım malzemesi olarak kullanılır.
Aşınım platformu: Dalga aşındırması ile kıyıların önünde meydana gelen düzlük.
Aşırı otlatma: Bir otlağın ot veriminin üzerinde hayvan otlatma. Böyle durumda hayvanlar, otları kısa sürede tüketerek sahada ot büyümesi zayıflar ve saha çıplaklaşır.
ErKen otlatma: Otlar büyümeden otlakta
Atlantik tipi kıyı: Dağların denize dik olarak uzandığı çok girintili çıkıntılı olan bir kıyı tipidir. Ege denizi kıyıları buna örnek oluşturur.
Atmosfer: Yer küreyi kuşatan, değişik gazlardan oluşan ve çeşitli katları bulunan küre. Hava küre.
Azınlık: Bir ülkede, dil, din veya soy yönünde farklı olan ve sayıca az olan insanlar topluluğu.