Sosyal gelişim literatüründe yaygınlıkla ele alınan temel gelişimsel özellikler, olumlu sosyal davranış, antisosyal davranış ve bunlarla ilişkili olan diğer ahlaki ve duygusal gelişimsel becerilerdir.

Olumlu sosyal davranışlar, bir başkasının iyiliğini gözeterek gönüllü olarak yapı lan yardım etme, paylaşma, teselli etme ve işbirliği yapma gibi yararlı davranışlardır (Eisenberg, Fabes ve Spinrad, 2006). Toplumların uyumlu işleyişi için önem taşıyan sosyal ağların oluşmasına katkıda bulunduklarından, olumlu davranışlar sosyal gelişimin belli başlı bileşenlerinden biri olarak görülür (Grusec, Davidov ve Lundell, 2002). Olumlu sosyal davranışların sergilenmesinde empati (eşduyum) büyük rol oynar (Eisenberg ve ark., 2006). Empati, bir başkasının duygusal durumunu ve yaşadığı hissi kavrayıp aynı veya benzer duyguyu kişinin bizzat kendisinin de yaşaması anlamına gelir. Çocuğun herhangi bir ödül veya onay beklemeden, empati ve içten gelen bir motivasyonla sergilediği olumlu sosyal davranışlarda, özellikle sıcak ve destekleyici anababalık davranışlarının etkisi büyüktür.

Sosyal gelişimin bir başka temel bileşeni ise antisosyal davranışlar, yani saldırgan ve yıkıcı davranışlardır. Saldırgan davranışlar, başkalarına veya onlara ait şeylere (örn. eşyalarına) zarar vermeyi amaçlayan hareketler olarak tanımlanır (Coie ve Dodge, 1998). Bunlar başkalarına vurma, yumruk atma gibi fiziksel davranış şeklinde olabileceği gibi (fiziksel saldırganlık), bağırma ve hakaret etme gibi sözel formda (sözel saldırganlık) veya başkasının arkasından konuşma, lakap takma, dışlanmasını sağlama gibi ilişkisel formda da olabilir (ilişkisel saldırganlık). Olumsuz sosyal davranışların sıklığı, çocuğun yaşı büyüdükçe azalma eğilimi göstermesine rağmen (Bongers, Koot, Van Der Ende ve Verhulst, 2004; Miner ve Clarke Stewart,2008; Ulu ve Fışıloğlu, 2002), özellikle erken çocukluk döneminde yüksek seviyede görülen antisosyal davranışlar, ergenlik ve sonrasındaki dönemlerde akran reddi, düşük akademik performans, okul terki ve suç işleme gibi sorunların habercisi olabilmektedir (Farrington, 1991; Fergusson, Horwood ve Ridder, 2005; Hinshaw, 1992).

Bu iki bileşen, olumlu ve olumsuz davranışlar, sosyal gelişim içinde birbirini tamamlayan bağımsız iki boyutu oluşturmaktadır. Yani bir çocuk hem saldırgan davranışları hem de paylaşma ve yardım etme gibi pozitif davranışları çok az gösteriyor olabilir. Bir başka deyişle, çocuğun antisosyal davranışları göstermiyor olması, empati duygusunun yüksek olduğu ve olumlu davranışları gösterdiği anlamına gelmemektedir. Oysa sosyal gelişimin toplumsallaşması sürecinde hedeşenmesi gereken, antisosyal davranışları az göstermesinin yanı sıra, çocuğun olumlu sosyal davranışları da gerektiği gibi gösteren, empati becerisi yüksek bir birey olmasıdır. Araştırmalar, her iki davranış boyutunun gelişiminde hem biyolojik kökenli unsurların (örn. mizaç) hem de çevresel faktörlerin (örn. ebeveyn davranışları, akran ilişkileri, medya) etkili olduğunu ortaya koymuştur.