Bildiğiniz gibi günümüzün en büyük problemlerinden ve de ailelerin en çok şikâyet ettikleri konulardan bir tanesi çocuklarımıza bir türlü kazandıramadığımız kitap okuma alışkanlığıdır.Fakat bilmediğimiz bir şey var ki o da bizim bu alışkanlığı kazanmadan çocuklarımıza da kazandıramayacağımızdır.​

Sizin hiç kitap okurken ağladığınız oldu mu? Ya da heye*candan kitabı elinizden bırakamadığınız için yapmanız gere*ken başka şeyleri unuttuğunuz? Pişmekte olan yemeğinizi yaktığınız, çayınızı soğuttuğuz, dolmuşta okursanız durağı*nızı kaçırdığınız. Eğer cevabınız hayırsa çocuğumuzu kitap okumadığı için suçlamamız çok yanlış. Bu sadece kendimizi aklamaya çalıştığımızı gösterir.
"Çocuklar önce emekler sonra yürürler” dediğimizde herkes bunu doğal karşılar. "Çocuklar önce ses çıkarır, son*ra konuşurlar" dediğimizde de herkes bunu doğal karşılar. Aynı doğallık içinde "Çocuklar önce öykü, masal dinler, son*ra okurlar. ” Dersek kimsenin bunu yadırgamaması gerekir. Çünkü çocukların ileride okumalarını istiyorsak bu alışkan*lığı edinmenin yolunun onlara okumak ve onlarla okumak olduğunu bilmeliyiz.
Kendimiz TV izlerken çocuklarımıza kitap okumayı tav*siye etmek, bizim kola içerken çocuklarımıza süt içmenin faydalarından bahsetmek gibidir. Çocuklarımız üzerinde kitap okumayla ilgili söylediğimiz sözlerin ne kadar etkili olacağına siz karar verin.
Eğer siz kendinizde kitap okumanın önemini hissederse*niz çocuklarınıza da hissettirebilirsiniz. Yoksa kuru kuruya söylediğiniz uygulamaya geçmemiş sözler çocuğunuzda hiçbir etki yapmayacaktır.
Onun için çocuklarımızı şikâyet etmeyi bırakalım ve hem kendimiz hem de ailemiz için harekete geçelim. Evimizde kitap okuma saatleri yapalım ve her ne olursa olsun bunu uygulayalım. Her şeyden taviz verelim fakat bundan verme*yelim.
Bunun için işe çocuklarımızla birlikte kitapçıları dolaşıp kitap seçmekle başlayabiliriz. Çocuklar her zaman kendi seçtikleri ve aldıkları kitapları okumaktan zevk alacaklardır.
Bu da sizin işinizi kolaylaştıracaktır.
Eğer siz yeterli önemi ve kararlılığı gösterirseniz çocuklarınızın size uy*maması ve bir kitap kurdu olmaması imkânsız. Yeter ki bunu çocuklarınız için değil kendiniz için gerçekten is*teyin.​

​

Çocuklar okumayı nasıl öğrenirler? Yaşlara göre gelişim süreci:
Okumayı öğrenmek ve sevmek bebeğin doğumu ile başlayan bir sü*reçtir. Yaşamın ilk yıllarında kitaplarla kurulan bağ, ilkokulun son yıllarında "yaşamak için okumak” aşamasına ulaşır.
Okuma öğrenimi şu aşamalarla gerçekleşir:
0-2 Yaş: Kitaplarla bağ kurma
Bebekler gözlem yapmayı severler. Bebeğinize her kitap okumanızda be*beğiniz, sayfalan çevirmek ve yazıları soldan sağa doğru izlemek gibi oku*mayla ilgili temel kavramları idrak eder. Birlikte kitap okurken, resimle*re işaret edin ve isimleri söyleyerek, resim hakkında konuşun. Bebeğinizi büyüdükçe sayfaları çevirme ve re*simleri işaret etme konusunda sizi taklit edecektir.
Bebekler kucağa alınmayı ve ken*dileriyle konuşulmasını da severler. Ve kitap okumak, konuşma biçim*lerini ve çeşitli seslerin nasıl çıkarılacağını öğrenmeleri açısından mükemmel bir fırsat sağlar. Çocuğunuza kitap okurken bunu bir sohbet gibi düşünün.
Kitap okumayı eğ*lenceli bir karşı*lıklı iletişime dönüştürün.
Gördüğü*nüz re- sim*leri
tanımlayın, sorular sorun, duyguları ifade edin. Her kitabi keşfedilecek yeni bir dünya olarak değerlendirin.
3 - 5 Yaşlar: Okumaya hazırlık
Çocuğunuz okumaya başlamadan önce uzun bir süre boyunca, sayfada yer alan tüm bu siyah benekleri an- lamlandırabilmesini sağlayacak te*mel becerileri kazanacaktır. Yazılar ve kitaplarla aşina olacak ve kitapların işleyişini öğrenecektir. Bunun ardın*dan harfleri tanımaya başlayacaktır: Ne kadar çok sayıda harfi tanırsa dikkatini de o ölçüde bu harflere ait seslere yoğunlaştırabilecektir. Çocu*ğa bol bol kelimeleri işitme fırsatları sağlayın, böylece kelimeler içindeki farklı sesleri ayırabilecek ve bunları ustalıkla kullanacaktır. Yazı sistemi konuşurken çıkardığımız sesleri tem*sil ettiğinden bu önemlidir.
Ana sınıfı - 2. sınıf: Okumayı Öğrenme
Okumayı öğrenme genellikle iki tekerlekli bisiklet kullanmayı öğ*renmekle kıyaslanır. Kendi başına bisikletle dolaşmaya başlamadan önce gidonu tutmayı, denge kurma*yı, pedalları çevirmeyi ve hızlanmayı öğrenmesi gereklidir. Benzer şekilde çocuğun bir kitabı kendi başına oku*yabilmesi için, önce harfleri ses*lendirmeyi (fonetik) öğrenecek, ardından sık kullanılan keli*
meleri tanıyacak, daha sonra metinlerin ne anlama geldi*ğini kavrayacak ve sonun*da öykünün anlamını yitirmeden hızla okumayı başa*racaktır.
3-5. Sınıflar: Kitap okumaktan hoşlan*maya başlamak
Artık esas amaç çocukların her dalda (matematikten tarihe] yeni konuları öğrenmek amacıyla sahip olduğu becerileri kullanabilen, istek*li, bağımsız okuyucular olmalarıdır. Daha basit bir ifade ile, çocuklar ikin*ci sınıf boyunca okumayı öğrenmeye odaklanırlar.
Bundan sonra ise "öğrenmek için" ve zevk aldıkları için okurlar. Çocu*ğunuz aktif olarak okumayı, sürekli düşünmeyi ve sorgulamayı da öğren*melidir. Okumakta ustalaşan çocuk*lar kelimeleri otomatik olarak tanır ve böylece dikkatlerini fikirlerve daha önceden sahip oldukları bilgiler ara*sında bağlantı kurmaya yönlendire*bilirler. Eğer rahatlıkla okuyamıyorsa ve okumak için çok çaba harcaması gerekiyorsa, çocuğunuz okumaktan kaçınacaktır.
6-8. Sınıflar: Yaşamak için okumak
Çocuğunuz artık edebi eserleri analiz edebilecek ve ders programı*nın (sosyal bilgiler, fen, matematik, sağlık ve yabancı diller) tüm içeriği*ni öğrenebilecek düzeyde gelişmiş okuma becerilerine sahip olmuştur. Artık okumak, bilgi edinmeyi, karma*şık materyalleri anlamlandırmayı ve edebiyat ve popüler yayınlardan zevk almayı sağlayan güçlü bir araç haline gelmiştir.
Bu nedenle beşinci sınıftan sonra dersler mevcut becerilerin inceltil- mesi ve güçlendirilmesine yöneliktir: Örneğin ne zaman ve nasıl sadece gözden geçirmekle yetinebileceği ya da dikkatle okuyup, düşünmesi ge*rektiğini kestirebilmesi gibi, iyi oku*yucular ise okurken sürekli kendi kendilerine sorular yöneltirler.
Babalar! Çocuğunuzu okumaya ve öğrenmeye siz hazırlayın!
Babalar çocuğun okuma ve öğ*renmeye hazır olmasını sağlayabilir, okula sağlam ve güvenli bir başlangıç yapması için onu önceden hazırlaya*bilirler.
Bir baba olarak, çocuğunuzu oku*maya ve öğrenmeye hazırlamak için yapabileceğiniz pek çok şey var. izle*yeceğiniz birkaç basit strateji ile ço*cuğunuzun iyi bir okuyucu ve yazar olmasına katkı sağlayabilirsiniz. Ço*cuğunuza yüksek sesle kitap okuya*rak, yazılı malzemeler temin ederek, okuma ve yazma konusunda olumlu yaklaşımlar göstererek çocuğunuzun okur-yazarlığı ve öğrenimi konusun*da önemli farklar oluşturabilirsiniz.
Çocuğunuzu okuma ve öğrenmeye hazırlamak için neler yapabilirsiniz?
Bebeğinizin ve küçük çocuğunuzun konuşmayı öğrenmesi ve sözcüklerin anlamını anlaması için onunla bol bol konuşun. Zengin bir sözcük dağarcı*ğına sahip olması okula da sağlam bir başlangıç yapmasını sağlar.
Bebeğiniz altı aylık olduktan sonra her gün ona kitap okuyun. SözcükLeri tekrar tekrar işitmek bu sözcüklere aşinalık kazanmasına yardımcı olur. Ayrıca kitap okumak ve kitaplarla oy*namak bebeğinizle özel zaman geçirmeniz ve ona değer verdiğinizi göster*meniz için mükemmel bir yoldur.
Okuduğunuz kitapta iri yazılar var*sa okurken kelimeleri tek tek göste*rin. Bu, çocuğun yazının soldan sağa ilerlediğini ve söylediği sözcüğün gör*düğü sözcük olduğunu anlamasına yardımcı olur.
Kafiyeli kelimeler ve tekrar eden satırlar içeren kitaplar okuyun. Ma*sallar, öyküler, şiirler, şarkı sözleri ve bilgilendirici kitaplar gibi çeşitli tür*lerde kitaplar okuyun ve sevdiği ki*tapları tekrar tekrar, bıkmadan usan*madan okuyun.
Okurken resimleri incelemek ve resimler hakkında konuşmak için aralarverin. Kitaplardaki yeni kelime*ler hakkında konuşun. Örneğin "bu büyük eve saray denir, sence sarayda kimleryaşar?" gibi...
Bebeğinizin dili ve dilin çeşitli kulla*nım biçimlerini öğrenmesine yardım*cı olmak için sesleri, şarkıları, mi*mikleri, sözcükleri ve tekerlemeleri kullanın. Bebeklerin dili insanlardan duyması gerekir. Bu anlamda televiz*yon bebekler için sadece bir gürültü*den ibarettir.
Evinizdeki ve örneğin bebeğinizi markete götürdüğünüz zaman dışa*rıdaki yazılı sözcükleri gösterin. Ço*cuğunuzla konuştuğunuz kadar onu dinlemek için de zaman ayırın.
Evden her çıkışınızda kitaplarınızı ve yazı malzemelerinizi yanınıza alın. Bunlar otomobilde, doktor muaye*nehanesinde ya da başka bekle*me yerlerinde çocuğun eğlenceli zaman geçirmesini ve meşgul olmasını sağlar.
Evde çocuğunuzun okuması, yazması ve resim yapması için
sessiz, özel bir yer ayarlayın. Kitap*ları ve yazı malzemelerini çocuğu*nuzun kolayca erişebileceği yerlerde bulundurun.
Çocuğunuzun okumanın önemli bir şey olduğunu görmesine yardımcı olun. Kendiniz de kitaplar, gazeteler, dergiler okuyarak örnek oLun.
Kendinizin ve çocuğunuzun TV iz*
leme süresini kısıtlayın. Daha da iyisi televizyonu kapatın ve çocuğunuzla oynayarak, konuşarak ve ona kitap okuyarak daha fazla zaman geçirin. Çocuğunuza verdiğiniz ilgi ve ayırdı*ğınız zamanın onu okul başarısı için hazırlamanın çok ötesinde pek çok yararı olacaktır.
Neden babalar?
Elbette tüm bunları anneler de ya*pabilir ve yapmalıdırlar.
Ancak, babalar da sadece çocukla*rın sorunlu zamanlarında müdahale eden "otorite figürleri” olmakla kal*mamalılar.
Tam tersi, çocuğun doğru yönlen*dirilmesinde "baba otoritesinin'' işe yaraması ve etkili olması için babala*rın doğumdan itibaren çocuğun yaşa*mına doğal bir şekilde dahil olmaları gerekir.
Çocukluk ve özelLikle de ergenlik çağının sorunları baş gösterdiğinde, çocuğunuzu neredeyse hiç tanıma*dığınızı, onun yaşamının dışında kal*dığınızı, sorunlarını sizinle paylaş*madığı gibi, çözümler konusunda da sizden fazla bir beklentisi olmadığını görmenin üzüntü ve pişmanlığını ya*şamak istemiyor, onun yaşamının her bölümünde önemli bir yer edinmek istiyorsanız, hemen şimdi harekete geçin.
Çocuğunuz kaç yaşında olursa ol*sun, yeni bir başlangıç yapabilir, onun mutlu, güvenli ve sağlıklı bir birey ola*rak gelişmesine katkıda bulunmanın mutluluk ve tatminini yaşayabilirsiniz. Ona kitap okumak bu başlangıcı yap*manın yollarından sadece birisi. Be*bek ve küçük çocuğunuzun yaşamına dahil olmanızın ve onunla aranızda ömür boyu devam edecek sağlam bir bağ oluşturmanızın pek çok yolu var ve bunları keşfetmek sizin elinizde.
Unutmayın, zamanı geri çevirmek mümkün değil ve çocuklar her an gelişiyor değişiyor, öğreniyor. Bu he*yecan verici sürece katılma şansını ve kendi payınıza düşen gelişme, değiş*me ve öğrenme fırsatlarını kaçırma*yın!​