Adak
Kişinin dinen yükümlü olmadığı halde, farz veya vacip türünden bir ibadet yapacağına dair Allah’a söz vermesidir.

Ahiret
Kıyametin kopmasından sonra başlayan ve sonsuza kadar devam edecek olan cennet ve cehennem hayatıdır.


Ahkam
Kur’an ve Sünnetin içerdiği dinî hükümlerdir.

Ahlâk
Bir kişinin iyi veya kötü olarak nitelenmesine sebep olan manevî değerleri, huyları ve bunların tesiri ile ortaya koyduğu davranışların bütünüdür.

Allah’ın Rızası
Yapılan herhangi bir işten Allah’ın hoşnut olmasıdır.


Arafat
Hacı adaylarının “vakfe” yapmak üzere arefe günü toplandıkları, Mekke’nin güneydoğusunda bulunan bir bölgedir


Arş
Mecazî anlamda, ilahî hükümranlık tahtı demektir.


Ashâb
Hz.Peygamber’i gören ve onunla sohbet eden müslümanlardır.


Aşere-i Mübeşşere
Dünyada iken Hz.Peygamber tarafından Cennetle müjdelenen on kişiye Aşere-i Mübeşşere denir.
Bunlar: Ebû Bekir, Ömer, Osman, Ali, Talhâ, Zübeyr, Avf oğlu Abdurrahman, Sa’d, Zeyd oğlu Saîd, Ebû Ubeyde (r.a.) hazretleridir.



Aşûre
Nedir? Kameri takvimin birinci ayı olan Muharremin onuncu gününe verilen isimdir.


Ayet Nedir?
Kur’an-ı Kerim’de durak işaretleri arasındaki cümle ya da ifadelerdir.


Berat
Borçtan, suç ve cezadan kurtulmaktır. Günahlardan kurtulmaya vesile olan Şaban ayının onbeşinci gecesine de Berat gecesi denir.


Berzâh
Ölümle kıyamet arasındaki zaman dilimidir.

Beytullah
Müslümanların namaz kılarken yöneldikleri Kâbe’nin diğer adıdır.



Bid’at
Dinin aslından olmadığı halde dindenmiş gibi algılanan şeylerdir


Câiz
Yapılması dinen yasak olmayan şeydir.


Cami ve Mescid
Müslümanların toplu halde veya tek başına namaz kılıp, ibadet ettikleri umuma açık mübarek mekanlardır.



Cehennem
Cehennem; kafirlerin sürekli olarak kalacakları azap yeridir.



Cennet
Allah’ın emirlerine uyup yasaklarından sakınanların konulacağı ebedi mükafat yeridir.



Din
Hür iradeleriyle inanan akıl sahibi insanları, en iyiye, en doğruya, en güzele ve ebedî mutluluğa ulaştıran ilahî kanunlar bütünüdür......




Duâ Nedir?
Kulun istek ve arzularını uygun bir üslupla Allah’a arzetmesidir.


Dört Büyük Melek
Cebrail: Allah'tan vahiy getiren melektir.
Mikail: Evrendeki tabiat olayları, ve canlıların rızıkları ile görevli melektir.
İsrafil: Kıyametin kopması ve insanların kabirlerinden kalkması için "Suré'a üflemekle görevli melektir.
Azrail: Canlıların ruhlarını almakla görevli melektir.




Dört Büyük Kitab
Tevrât, Zebûr, İncil ve Kur’an’dır.



Ebedî ve Ezelî
Ebedî, sonu olmayan; ezelî ise başlangıcı olmayandır.


Ecel
Allah’ın takdir ettiği ömrün sona erdiği andır.




Ecir
Yapılan güzel ameller karşılığında Allah’ın kullarına verdiği mânevî mükafattır.



Esmâ-i Hüsnâ
Yüce Allah’ın en güzel isimleri anlamına gelir.



Ezan
Namaz vakitlerinin girdiğini bildirmek üzere müezzin tarafından okunan ve özel sözlerden oluşan dini bir davettir.


Farz
Dinen yapılması kesin olarak istenen şeydir



Fasık
Allah’ın emir ve yasaklarına riayet etmeyen kimse.



Fıkıh
Kişinin amel yönünden faydasına ve zararına olan şeyleri bilmesidir.


Fidye
Meşru mazeretler sebebiyle bazı ibadetlerin yapılamaması veya ibadet sırasında eksikliklerin oluşması sebebiyle yerine getirilmesi gereken dinî yükümlülük.


Fitne
İyi veya kötü şeylerle deneme, manevî çöküntü, sosyal kargaşa ve kaos demektir.

Fitre
Ramazan Bayramına kavuşan ve dinen zengin sayılan Müslümanların, kendileri ve bakmakla yükümlü oldukları kişiler için fakirlere vermeleri gereken belli miktarda mal ya da paradır.


Gusül
Ağızı, burnun içini ve bütün bedeni yıkamaktır.



Günah
Allah’ın emir ve yasaklarına aykırı olan amel, söz ve davranışlardır.

Hadis
Hz.Peygamberin sözleri veya O’nun fiil ve onaylarının sözle ifadesine denir.

Haram
Dinen yapılması kesin olarak yasaklanan şeydir.

Hatim
Kur’an-ı Kerim’in baştan sona kadar orijinalinden okunup bitirilmesidir.

Hayır
Hayır, Yüce Allah’ın rızasını kazanmaya vesile olan güzel amellerdir.

Helal
Yapılıp yapılmaması konusunda dinî bir hüküm bulunmayan şeylerdir.

Haşr
Bütün canlıların yeniden diriltilerek mahşerde, hesap vermek üzere toplanmasıdır.


Hicret
Hz. Muhammed’in Miladî 622 yılında Mekke’den Medine’ye göç etmesi olayıdır.

Hilye-i Şerif
Peygamber Efendimizin dış görünüşünü ve vasıflarını anlatan eserlere verilen addır. “Hilye-i Saâdet” de denir.

Hurâfe
Akla ve ilme aykırı olan ve hiçbir temeli bulunmayan batıl inançlar ve uygulamalardır .

Hutbe
Cuma ve Bayram günlerinde camilere gelen müminleri, dinî konularda aydınlatmak üzere hatibin yaptığı konuşmadır.

İbadet
Allah’a gönülden, isteyerek yönelmek ve karşılığında sevap vadedilen dinî görevleri ve amelleri Allah’ın rızasını kazanmak amacıyla yerine getirmektir.

İcmâ
Hz.Peygamber’in vefatından sonra, herhangi bir asırda, bütün İslam müçtehitlerinin, dînî bir konuda ortak hüküm vermeleridir.

İçtihat
Müçtehidin herhangi bir dînî mesele hakkında bir hükme ulaşabilmek için belli tekniklere başvurarak bütün gücünü harcaması demektir.

İftar
Oruç açmaktır.


İhram
Hac veya umreye niyet eden bir kimsenin, diğer zamanlarda mübah olan bazı davranışları belirli bir süre boyunca kendisine yasaklamasıdır. Bu amaçla giyilen şeye de aynı ad verilir.

İhsan
İnsanlara iyilik etmek, yararlı ameller işlemek ve “Allah’ı görüyormuş gibi, O’na ibadet etmek” demektir

İlahi Kudret
Yüce Allah’ın gücü ve kuvvetidir.



İlâhî
Tasavvuf Edebiyatında Allah ve Peygamber sevgisini dile getiren şiir türünden dizelerdir.


İlk Müslümanlar Kimlerdir?
İlk Müslümanlar Hz.Hatice, Hz.Ali, Zeyd b. Hârise ve Hz.Ebu Bekir’dir.

İmam-Hatip
Cemaate namaz kıldıran ve hutbe okuyan kimse demektir.

İman
Hz.Peygamber’in, Allah’tan getirdiği kesin olarak bilinen hükümlerin doğruluğunu kabul ve tasdik etmektir.

İmsak
Oruç niyetiyle yeme, içme ve cinsel ilişki gibi orucu bozan şeylerden uzak durmaktır.


İrşâd
Müslümanlara doğru yolu göstermek ve onları dinî görevleri hakkında aydınlatmaktır.

İslam
Allah’ın, insanlara Peygamberi Hz.Muhammed (s.a.v.) vasıtasıyla gönderdiği son ilâhî dinin adıdır.

İsrâ
Peygamberimiz Hz.Muhammed (s.a.v.)’in bir gece Allah tarafından Mekke’deki Mescid-i Haram’dan Kudüs’teki Mescid-i Aksa’ya götürülmesidir.


İtâat
Allah’ın emirlerine uyup, yasaklarından sakınmaktır.

İtikad
İnanma, gönülden tasdîk etme demektir. İtikadî konular denilince, iman esasları akla gelir.

İzar
Hac veya Umre yapmak üzere ihrama giren erkeklerin belden aşağısını kapatmak üzere büründükleri örtüdür

Kâbe
Müslümanların namaz kılarken yöneldikleri Mekke’deki Mescid-i Haram’ın içinde bulunan, Hz.İbrahim ile oğlu Hz.İsmail (A.S.) tarafından inşa edilmiş olan mukaddes ma’bettir.


Kaç Çeşit İbadet Vardır?
İbadetler bedenî, malî ve hem bedenî hem malî İbadetler olmak üzere üç çeşittir.

Kader
Yüce Allah’ın ezelden ebede kadar meydana gelecek olayları, bunların zamanını, yerini, miktarını ve niteliklerini ezelî ilmi ile bilip takdîr etmesidir


Kâfir
İslam dininin temel esaslarını kabul etmeyen, Hz.Peygamber’in, Yüce Allah’tan getirdiği kesin olarak bilinen hususları inkar eden kimsedir.

Kaza
Yüce Allah’ın ezelî ilmiyle takdîr ettiği şeylerden her birinin zamanı gelince o takdire uygun olarak yaratmasıdır.

Kelime-i Şehadet
“Allah’tan başka ilah olmadığına ve Muhammed’in O’nun kulu ve elçisi olduğuna şahitlik ederim” anlamındaki, “Eşhedü en lâ ilâhe illallah ve eşhedü enne Muhammeden abduhû ve rasûlühü” ifadesidir.

Kelime-i Tevhit
Allah’tan başka ilâh yoktur, Muhammed O’nun elçisidir” anlamındaki “Lailâhe illâllah, Muhammedürresûlullah” ifadesidir.

Kıble
Müslümanların namaz kılarken yöneldikleri taraf, Kâbe cihetidir.

Kırâat
Namazda Kur’an-ı Kerim’den bir miktar okumak demektir.

Kıyam
Namazda ayakta durmak demektir ve namazın farzlarından biridir.

Kıyamet
Yüce Allah’ın belirlediği zaman gelince kâinat düzeninin bozulup yıkılması ve dünyanın sonunun gelmesidir.

Kıyas
Kur’an ve Sünnet’te hükmü açıkça belirtilmeyen bir meselenin hükmünü, aralarındaki ortak nitelik dolayısıyla, hükmü açıkça belirtilen diğer meseleye göre açıklamaktır

Kirâmen Kâtibîn
Her mükellef insanın yaptığı bütün işleri kayda geçiren yazıcı meleklerin adıdır.

Kul
Allah’ın hüküm ve tasarrufu altındaki tüm insanlar demektir.

Kur’an-ı Kerîm’de Kaç Sûre Vardır?
Kur’an-ı Kerîm’de 114 sûre vardır

Kurban
Allah’a yakın olmak ve rızasına ermek için ibadet niyetiyle kurbanlık bir hayvanı kesmektir.

Kürsü
Camilerde vaizlerin va’z sırasında oturdukları yüksekçe yerdir.

Mahşer
Öldükten sonra dirilen insanların toplanacağı yerdir.

Meâl
Her yönüyle aynen aktarılması mümkün olmayan bir sözün başka bir dile yaklaşık olarak çevirisidir. Özellikle Kur’an tercümeleri için kullanılmaktadır.

Mekruh
Dinen yapılmaması zannî delille istenen şeydir.


Melek
Allah’ın emriyle çeşitli görevleri yerine getiren, gözle görülmeyen nûrânî varlıklardır

Mevlid
Doğum zamanı demektir. Peygamberimizin doğumu ve bunu anlatan eser anlamında kullanılır.



Mi’rac
Peygamberimizin, Kudüs’deki Mescid-i Aksa’dan, Yüce Allah’ın, manevî huzuruna yaptığı yolculuğun adıdır. Dinî literatürde, Recep ayının 27. gecesi “mîrac gecesi” olarak bilinir.

Mihrap
Cami, mescid ve namazgâhlarda kıble yönünde bulunan ve İmam-Hatibin namaz kılarken durduğu bölümdür

Minber
Camilerde İmam-Hatiplerin cuma ve bayram hutbesi okudukları basamaklı yüksekçe yerdir.

Mîzan
Mahşerde hesap görüldükten sonra herkesin amellerinin tartılacağı ilahi adalet terazisidir.

Mucize
Peygamberlerin, peygamber olduklarını ispat için Allah’ın izni ile gösterdikleri hiçbir insanın benzerini yapamayacağı harikulade hallerdir.

Mukâbele
Kur’an-ı Kerim’i, birinin yüzünden veya ezbere okuması, diğerlerinin de onu takip etmesidir.

Mukaddesât
Dinimizce kutsal kabul edilen değerlerdir.

Mübah
Dînen yapılıp yapılmaması serbest bırakılan şeydir.

Müezzin-Kayyım
Namaz vakitleri girince ezan okuyup, cami ve cemaatle ilgili hizmetleri gören kimsedir.
Müfsid
Usûlüne uygun olarak başlanmış bir ibadeti bozup, geçersiz hale getiren herhangi bir davranıştır.


Müftü
Dinî konularda fetva vermeye yetkili olan kimsedir.

Mükellef
Dinî hükümleri yerine getirmekle yükümlü olan kimse demektir.

Mü'min
Allah’a, Hz.Peygamber’e ve O’nun haber verdiği şeylere gönülden inanıp, kabul ve tasdîk eden kimsedir.

Münâcât
Allah’a sessizce duâ etmek, yalvarmak ve niyaz etmektir. Dua içerikli şiirlere de münacât denir.

Münafık Kime Denir?
Kalben inanmadığı halde, dili ile mümin olduğunu söyleyen kimsedir.

Münker Nekir
Kabre konulan kimseye “Rabbin kim?, Peygamberin kim?, Dinin nedir?” diye soru soran meleklerin adlarıdır.

Müstehab veya Mendup
Hz.Peygamber’in bazen yaptığı, bazen de yapmadığı dini içerikli işlerdir.

Na’t
Peygamber Efendimizi övmek maksadıyla yazılan şiir türüdür.

Nafile, Kaza
Nafile; farz, vacib ve sünnet ibadetlerin dışında sevap kazanmak için yapılan tüm ibadetlerdir.
Kaza; vaktinde yerine getirilememiş olan farz bir ibadetin vaktinden sonra yerine getirilmesidir.

Nebî veya Resûl Ne Demektir?
Allah’tan vahiy yoluyla aldığı emir ve yasakları insanlara ulaştırmakla görevli olan seçkin insandır.

Peygamberlerde Bulunan Temel Nitelikler
Sözünde ve özünde doğru, her yönüyle güvenilir, günahlardan korunmuş, üstün akıl ve zeka sahibi, Allah’tan aldığı vahyi insanlara aynen ulaştırma peygamberlerin temel nitelikleridir.

Peygamberimiz Ne Zaman Doğmuştur?
Peygamberimiz Hz.Muhammed Miladî 571 yılında, Rebîulevvel ayının on ikinci gecesi seher vaktinde dünyaya gelmiştir.

İlk Vahiy Peygamberimize Ne Zaman Gelmiştir?
İlk vahiy, Miladî 610 yılında, Hz. Peygamber, kırk yaşında iken, Mekke yakınındaki Nûr Dağı’nda ve Kadir Gecesi’nde gelmiştir.

Nisap Miktarı
Dînen zengin sayılmanın ölçüsüdür.

Niyâz
Duâ etmek demektir.

Niyet
İnsanın bir şeyi yapmaya kalben ve zihnen karar vermesidir.


Orucun Kazası Ne Demektir?
Vaktinde tutulamayan oruçların daha sonra gününe gün olarak tutulmasıdır.

Orucun Kefareti
Ramazan’da mazeretsiz olarak kasten orucu bozmanın cezası olarak peş peşe tutulan altmış gün oruçtur. Buna gücü yetmeyenler altmış fakiri sabahlı akşamlı doyururlar.

Oruç Kimlere Farzdır?
Oruç ergenlik çağına ulaşmış, akıllı ve Müslüman olan herkese farzdır

Öşür
Tarım ürünlerinden onda bir ya da yirmide bir oranında verilen zekattır.

Rab
Yaratan, nimet veren ve terbiye eden anlamına gelir ve Yüce Allah’ın güzel isimlerindendir.

Rahman ve Rahîm
Allah’ın güzel isimlerinden olup çok merhamet eden, esirgeyen ve bağışlayan demektir.

Rahmet
Allah’ın, yaratıklarına merhamet etmesi ve lütufta bulunmasıdır.

Regâib
Rağbet olunun şey ve bol ihsan demektir. Örfümüzde Recep ayının ilk Cuma gecesi olarak bilinmektedir.

Rekat
Namazın kıyam, rükû ve secdelerinden oluşan her bir bölümüdür

Rida
Hac veya umre yapmak üzere ihrama giren erkeklerin belden yukarısını kapatmak üzere büründükleri örtüdür.


Ru’yet-i Hilâl
Kamerî ayların başlangıcını belirleyen Hilal’in görülmesidir.


Rükû
Namazda eller dizlere erecek ve sırt ile baş, düz bir satıh oluşturacak biçimde öne doğru eğilmektir.


Sa’y
Hac ya da Umre yaparken Kâbe yakınlarında bulunan Safâ ile Merve tepeleri arasında, dört gidiş üç geliş olmak üzere yedi defa gidip gelmektir.

Sadaka
Zekat dışında ibadet niyetiyle fakirlere yapılan yardımlardır.


Sahur
İkinci tan yeri ağarmasından az önceki vakit ve bu vakitte yenen yemektir.

Salih Amel
Yapılması Allah ve Peygamberi tarafından istenen, fert ve toplum için faydalı işler ve davranışlardır.

Secde
Namaz kılanın, ayak parmaklarını, dizlerini, ellerini, alnını ve burnunu yere koyması ile oluşan durumdur.

Sehiv Secdesi
Yanılma, unutma veya dalgınlık gibi haller nedeniyle namazın farzlarından birinin ertelenmesi, vaciplerinden birinin terk edilmesi veya ertelenmesi durumunda namazın sonunda yapılan secdedir.

Sırat-ı Müstekîm
Allah’ın Kur’an-ı Kerim’de beyan ettiği dosdoğru yoldur.

Sevap
Allah’ın emir ve yasaklarına uygun olan amel, söz ve davranışlardır

Sûre
Kur’an’ın, birbirinden besmele ile ayrılan her bir bölümüdür.


Sünnet
Peygamber Efendimiz’in yaptığı ve müslümanlardan da yapılmasını istediği dinî görevlerdir.

Şirk
Allah’a ortak koşmak demektir. Bu da Allah’tan başka ilah edinmek veya O’ndan başkasına ibadet etmek şeklinde olur

Şükür
Nimetleri Allah’ın verdiğini bilip O’na şükranda bulunmaktır.

Taassup
Herhangi bir delile dayanmadan, bir fikre körü körüne bağlanmaktır .

Tahiyyata Oturmak
Namazların ikinci ve son rekatından sonra tahiyyât duasını okuyacak kadar bir süre oturmaktır.

Takvâ
Allah’ın emir ve yasaklarına karşı gelmekten sakınmaktır.

Tavaf
Hacer-i Esved’den başlayarak, Kâbe’yi sola almak suretiyle, yedi defa Kâbe’nin çevresinde dönmektir.

Tebliğ
Peygamberlerin getirdikleri ilahî mesajın insanlara aynen ulaştırmalarıdır

Tefsir
Kur’an-ı Kerim’i usûlüne göre açıklamak ve yorumlamak demektir.

Tekbîr ve Tesbîh
Tekbir, “Allâhuekber”, Tesbih de, “Sübhânallâh” demektir.

Terâvih Namazı
Ramazan ayına mahsus olmak üzere, yatsı namazından sonra kılınan sünnet bir namazdır.

Teşrik Tekbiri
“Allâhüekber, Allâhüekber, Lâilâhe illallâhü vallâhüekber, Allâhüekber ve lillâhi’l-hamd” demektir.
Kurban Bayramının arifesinde sabah namazından başlayıp, Bayramın 4. günü ikindi namazına kadar 23 vakitte, farz namazların sonunda teşrik tekbiri getirmek vâciptir.

Tevbe
Kişinin işlemiş olduğu günahlardan pişmanlık duyup Allah’a yönelmesi ve günahları terk etmesidir.

Tevekkül
İnsanın, her konuda kendine düşen görevleri yerine getirdikten sonra sonucu Allah’a bırakmasıdır.

Tevhîd
Allah’ın var ve bir olduğuna inanmaktır.

Teyemmüm
Abdest ya da boy abdesti almak için su bulunmadığı veya bulunup da kullanma imkanı olmadığı durumlarda, niyet edilerek temiz toprak veya toprak cinsinden bir şeye elleri sürüp yüzü ve kolları meshetmektir.

Vâcib
Dinen yapılması zannî delillerle istenen hükümlerdir.

Vahiy
Yüce Allah’ın dilediği şeyleri peygamberlerine, özel yolla bildirmesidir.

Vaiz
Dinî konularda insanları aydınlatma görevi yapan ve bu amaçla va’z eden kimsedir.

Vakfe

Zilhicce Ayının 9.ncu gününde hac için ihramlı olarak Arafat’ta bulunmadır.

Vitir
Yatsı namazından sonra kılınan üç rek’atlık vacip namazdır.

Yemin Kefareti
Yeminini bozan bir kimsenin on fakiri sabah akşam doyurması ya da giydirmesi veya bunlara gücü yetmeyenin üç gün peş peşe oruç tutmasıdır.

Yeryüzünde İlk Mabed Neresidir?
Yer yüzende ilk mâbed, Kâbe-i Muazzama’dır.

Zekat
Dinen zengin sayılan müslümanların, belirli yerlere sarfedilmek üzere, mallarından vermekle yükümlü oldukları belli bir paydır.