- Konum
- ىαкαяyλ
-
- Üyelik Tarihi
- 27 Kas 2009
-
- Mesajlar
- 24,120
-
- MFC Puanı
- 79
Bonsai nedir?
Bonsai; ağaçları özel saksılarda, özel tekniklerle budayarak, şekillendirerek ve bodurlaştırarak büyüterek estetik bir görüntü kazandırma sanatıdır. (Bon : tepsi, tabak; sai : bitki). Bonsai ağaçları genetik olarak farklı değildir. Küçük yapraklı olanlar tercih edilmekle beraber bonsai, doğadaki büyüklüğüne bakmaksızın herhangi bir ağaçtan olabilir. Doğadaki şeklini aynen kopyalamaya gerek yoktur. Bu konuda kendi estetiğinizi ve hayalgücünüzü sergilemek esastır. Ancak ne olursa olsun bonsai doğal görünmeli, insan eli değdiği belli edilmemelidir.
Ağaç ve saksısı şekil, desen ve renkleriyle bir bütünlük oluşturmalıdır. Bonsai ağacın kendisi değil ağaç ve saksı arasındaki görsel uyumdur. Ağacı bir saksıya dikmek ve gelişmesine bırakmak yeterli değildir. Bu şekilde bitki ağaç gibi durmayacak ve ömrü de uzun olmayacaktır. Gövde kalınından incesine tüm dallar şekillendirilerek ve gerekirse kesilerek uygun görüntü elde edil- meye çalışılır. Ağacın şekli belirginleştikten sonra düzenli kesim ve budamalarla son şekil elde edilir.
Bir bonsai bir çalıdan çok ağaca benzemelidir. Ağaçta belirli yaprak kümeleri ve aralarında belirgin boşluklar vardır, çalıda ise yapraklar tek bir küme oluşturur. Budama size uygun dal yapısını belirginleştirme imkanı verir. Bonsai yaşlandıkça, üzerinde değişiklikler yapabilir, bir dalını kesebilir, diğer birinin istediğiniz bir şekilde büyümesine izin verebilirsiniz. Saksısını değiştirerek başka bir açıdan gösterir, daha güzel bir görüntü yakalayabilirsiniz.
Tel sararak dalların da yerlerini istediğiniz yönde değiştirebilirsiniz. Gövde bonsai'nin kişiliğinin en önemli parçasıdır. Cılız ve zayıf görünüşlü gövde bonsai 'yi çirkinleştirir. Toprak üzerinde görünen güzel kök oluşumu ve yukarı doğru incelen yapıdaki gövde en idealidir. En altta kalın dallar olmalı, dallar yukarı doğru incelmeli ve kısalmalıdır. Dallar arasındaki mesafe yukarı çıktıkca azalmalıdır. İki dal gövde de aynı yükseklikte olmamalı, dalın karşısı mutlaka boş olmalıdır. Bunların yanında bonsai' de kuru dallar bırakarak ağaca yaşlı havası verilebilir. Bonsai için kesin kurallar yoktur. Herşey sizin özel zevkinize, ona bakış açınıza bağlıdır. Pahalı bir hobi olmamakla beraber, uzun süreli uğraşı ve sabır gerektirir. Başlangıçta bazı şeyler planlandığı gibi gitmeyebilir. Bir ağacın ölmesi sizi vazgeçirmemelidir. En usta kişinin dahi ağaçları ölebilir. Ancak tecrübe kazandıkca bunun daha az sıklıkta olduğunu göreceksiniz.
Nasıl yetistirilir?
Bonsai yetiştirmeye başlarken yapılması gereken ilk şey sonuçta nasıl bir bonsai istediğinize karar vermektir. Ağacın doğal halindeki büyüklüğü, şekli, yaprak boyutları, yetiştirme zorluğu gibi etkenler, bu konulardaki tecrübelerinize göre öncelikli olarak düşünmeniz gerekenlerdir. Eğer ilk defa yetiştirecekseniz, tavsiye edilen en kolay yöntem yeterince büyümüş bir ağaç üzerinde çalışmaktır. Böyle bir ağacı bir fidanlıktan, ya da imkanınız varsa bir ormandan temin edebilirsiniz. Başlangıç için kozalaklı ağaçlar en idealleridir. Ağacınızı seçerken ilk dikkat etmeniz gereken, ağacın boyuna göre kalın bir gövdesinin olması ve gövdenin her yönünden çıkan yeterli sayıda dala sahip olmasıdır. Bir başka önemli nokta ise, ağacın ön yüzünün neresi olacağına karar vermektir. Gövdenin en iyi görüntüyü verdiği ve mümkün olduğunca az dalın çıktığı ya da budandığında en az kesik izi bırakacak taraf en uygunudur (Bonsai de ön yüzde dal bırakılmaz). Seçtiğiniz ağaç başlangıçta bir yaprak yığını gibi olsa da uygun budama ve tel sarma yöntemleriyle onu güzel bir bonsai ye dönüştürmek sizin elinizde.
Daha sabırlı biri iseniz seçtiğiniz ağacı bulduğunuz ortamdan çıkarmadan önce düşündüğünüz şekle girecek şekilde büyütmek daha güzel bir sonuç verecektir. Örneğin sonbaharda yaprak döken ağaçlar her bahar tomurcuk verir. Buna göre ağaçta istediğiniz dalın uzamasına izin verir, istemediğiniz dalı, hatta tepe dalını, keserek başka dalları bunların yerine büyütebilirsiniz. Bunun yanında güzel bir kök yapısına sahip olması için ağacın etrafına bir çukur kazarak ana köklerin bazılarını kesebilir, böylece ertesi yıl daha gelişmiş kılcal köklere sahip olmasını sağlayabilirsiniz.
Her iki yöntem sonucunda da ağacınızın aşağı doğru giden bir ana kökü olacaktır. Ağacı bonsai saksısına aktarabilmek için bu kökten kurtulmanız gerekmektedir. Bu işlemi bir kerede yapmaktansa, ağacın dengesini bozmamak için birkaç kerede, yeni köklerin dairesel bir eksende çıkmasına izin vererek yapmak daha uygundur. Bir diğer yöntem ise bir ağacın bonsai için uygun olabilecek -kalın ama kısa, küçük yapraklı, yaşlı bir ağaca benzeyen- bir dalını köklendirmektir. Bu, iki şekilde yapılabilir.
Eğer seçtiğiniz dal yere yakınsa, uç tarafı yüzeyde dik olacak şekilde, kesmeyi düşündüğünüz yerini toprağa gömerek sabitler ve köklenmesini beklersiniz. Eğer yüksek bir dal seçtiyseniz; kesmeyi düşündüğünüz bölgeden halka şeklinde dalı soyun. Bu bölgeyi bir naylon torba yardımıyla, torf yada yosunlu toprak karışımıyla sarın.Yeterli miktarda kök oluşuncaya kadar bekleyin. Daha sonra oluşan köklerin altından dalı kesin. Ağacınızı saksıya diktikten sonra bir tel yardımıyla sabitlemek dala göre zayıf olan kökler güçleninceye kadar yararlı olacaktır. Kesik daldan üretme uygulanabilecek bir başka yöntemdir. Ağaçların coğu bu şekilde kök üretebilir. Ancak bu şekildeki bir üretim daha uzun bir zaman alacaktır. Kesik daldan üretim de genellikle iki şekilde yapılır. Birincisinde; ağacın büyüme mevsiminin sonunda; yeni büyümüş bir dal kesilir. Bu dal yumuşak bir toprağa yarısına kadar gömülür. Ertesi bahar kök vermeye başlayacak olan ağacınız sonraki bahara ise kullanılabilir duruma gelecektir. Diğer yöntemde ise; yeni büyümüş olan dal yaz başında kesilir.
Bu yöntemde köklenme 4 ila 10 hafta arasında gerçekleşir. Bu iki yöntemde de köklenmeyi hızlandıran hormonlar kullanmak daha uygun olacaktır. Ağacınızın büyümesini en baştan kontrol etmek isterseniz tohumdan üretmeyi deneyebilirsiniz. İlk başlayanlar için uygun olmayan bu yöntemde tohumları bir kaba dikersiniz. Bitki büyüdükçe ayrı kaplara yerleştirirsiniz. Buradaki önemli nokta ise bitkinin her aktarmada ana köklerini budayarak yan ve kılcal köklerin oluşmasını sağlamaktır.
Tüm bu yöntemlerden birini kullanarak elde ettiğiniz ağacı bonsai saksısına aktarmak sonraki adımınız. Bunun için kökler saksıya sığabilecek şekilde belirli bir ölçüde kesilir. Kök boyunun ağaç boyunun 1/3'ünden daha uzun olmaması gerekir. Kökleri kestikten sonra dalların ve yaprakların bir kısmını da budamak ağacın dengesini kaybetmemesi açısından önemlidir. Kök budama işleminin düzenli aralıklarla yapılması ağacın büyümesini sınırlandıran en önemli faktördür. Budamalarla uygun şekle yaklaşsanızda, en estetik görüntü için dalları tel sararak belli yönlerde kıvırmak, belli şekiller vermek gerekir. Amaç ağaca yaşlı görüntüsü vermek olduğundan gövde ve dallar düz değil mümküm olduğunca kıvrımlı olmalıdır. Teli çok sıkmak veya uzun süre dalda bırakmak dallarda iz kalmasına ve çirkin görünmelerine sebep olacağından bu konuya da gerekli özeni göstermeniz gerekir. bonzai kuralları Bonsai her ne kadar kendi zevkinize göre şekillendirebileceğiniz bir uğraşı olsa da, kendi içinde kuralları vardır. Bu kurallar çok katı kurallar olmamakla beraber genel olarak neyin daha uygun olduğu yada ne yapmanın yanlış yada zararlı olacaği konusunda tecrübelerden ve Japon kültüründen kaynaklanan genel bilgiler içermektedir.
Gövde Kuralları
Bonsai; ağaçları özel saksılarda, özel tekniklerle budayarak, şekillendirerek ve bodurlaştırarak büyüterek estetik bir görüntü kazandırma sanatıdır. (Bon : tepsi, tabak; sai : bitki). Bonsai ağaçları genetik olarak farklı değildir. Küçük yapraklı olanlar tercih edilmekle beraber bonsai, doğadaki büyüklüğüne bakmaksızın herhangi bir ağaçtan olabilir. Doğadaki şeklini aynen kopyalamaya gerek yoktur. Bu konuda kendi estetiğinizi ve hayalgücünüzü sergilemek esastır. Ancak ne olursa olsun bonsai doğal görünmeli, insan eli değdiği belli edilmemelidir.
Ağaç ve saksısı şekil, desen ve renkleriyle bir bütünlük oluşturmalıdır. Bonsai ağacın kendisi değil ağaç ve saksı arasındaki görsel uyumdur. Ağacı bir saksıya dikmek ve gelişmesine bırakmak yeterli değildir. Bu şekilde bitki ağaç gibi durmayacak ve ömrü de uzun olmayacaktır. Gövde kalınından incesine tüm dallar şekillendirilerek ve gerekirse kesilerek uygun görüntü elde edil- meye çalışılır. Ağacın şekli belirginleştikten sonra düzenli kesim ve budamalarla son şekil elde edilir.
Bir bonsai bir çalıdan çok ağaca benzemelidir. Ağaçta belirli yaprak kümeleri ve aralarında belirgin boşluklar vardır, çalıda ise yapraklar tek bir küme oluşturur. Budama size uygun dal yapısını belirginleştirme imkanı verir. Bonsai yaşlandıkça, üzerinde değişiklikler yapabilir, bir dalını kesebilir, diğer birinin istediğiniz bir şekilde büyümesine izin verebilirsiniz. Saksısını değiştirerek başka bir açıdan gösterir, daha güzel bir görüntü yakalayabilirsiniz.
Tel sararak dalların da yerlerini istediğiniz yönde değiştirebilirsiniz. Gövde bonsai'nin kişiliğinin en önemli parçasıdır. Cılız ve zayıf görünüşlü gövde bonsai 'yi çirkinleştirir. Toprak üzerinde görünen güzel kök oluşumu ve yukarı doğru incelen yapıdaki gövde en idealidir. En altta kalın dallar olmalı, dallar yukarı doğru incelmeli ve kısalmalıdır. Dallar arasındaki mesafe yukarı çıktıkca azalmalıdır. İki dal gövde de aynı yükseklikte olmamalı, dalın karşısı mutlaka boş olmalıdır. Bunların yanında bonsai' de kuru dallar bırakarak ağaca yaşlı havası verilebilir. Bonsai için kesin kurallar yoktur. Herşey sizin özel zevkinize, ona bakış açınıza bağlıdır. Pahalı bir hobi olmamakla beraber, uzun süreli uğraşı ve sabır gerektirir. Başlangıçta bazı şeyler planlandığı gibi gitmeyebilir. Bir ağacın ölmesi sizi vazgeçirmemelidir. En usta kişinin dahi ağaçları ölebilir. Ancak tecrübe kazandıkca bunun daha az sıklıkta olduğunu göreceksiniz.
Nasıl yetistirilir?
Bonsai yetiştirmeye başlarken yapılması gereken ilk şey sonuçta nasıl bir bonsai istediğinize karar vermektir. Ağacın doğal halindeki büyüklüğü, şekli, yaprak boyutları, yetiştirme zorluğu gibi etkenler, bu konulardaki tecrübelerinize göre öncelikli olarak düşünmeniz gerekenlerdir. Eğer ilk defa yetiştirecekseniz, tavsiye edilen en kolay yöntem yeterince büyümüş bir ağaç üzerinde çalışmaktır. Böyle bir ağacı bir fidanlıktan, ya da imkanınız varsa bir ormandan temin edebilirsiniz. Başlangıç için kozalaklı ağaçlar en idealleridir. Ağacınızı seçerken ilk dikkat etmeniz gereken, ağacın boyuna göre kalın bir gövdesinin olması ve gövdenin her yönünden çıkan yeterli sayıda dala sahip olmasıdır. Bir başka önemli nokta ise, ağacın ön yüzünün neresi olacağına karar vermektir. Gövdenin en iyi görüntüyü verdiği ve mümkün olduğunca az dalın çıktığı ya da budandığında en az kesik izi bırakacak taraf en uygunudur (Bonsai de ön yüzde dal bırakılmaz). Seçtiğiniz ağaç başlangıçta bir yaprak yığını gibi olsa da uygun budama ve tel sarma yöntemleriyle onu güzel bir bonsai ye dönüştürmek sizin elinizde.
Daha sabırlı biri iseniz seçtiğiniz ağacı bulduğunuz ortamdan çıkarmadan önce düşündüğünüz şekle girecek şekilde büyütmek daha güzel bir sonuç verecektir. Örneğin sonbaharda yaprak döken ağaçlar her bahar tomurcuk verir. Buna göre ağaçta istediğiniz dalın uzamasına izin verir, istemediğiniz dalı, hatta tepe dalını, keserek başka dalları bunların yerine büyütebilirsiniz. Bunun yanında güzel bir kök yapısına sahip olması için ağacın etrafına bir çukur kazarak ana köklerin bazılarını kesebilir, böylece ertesi yıl daha gelişmiş kılcal köklere sahip olmasını sağlayabilirsiniz.
Her iki yöntem sonucunda da ağacınızın aşağı doğru giden bir ana kökü olacaktır. Ağacı bonsai saksısına aktarabilmek için bu kökten kurtulmanız gerekmektedir. Bu işlemi bir kerede yapmaktansa, ağacın dengesini bozmamak için birkaç kerede, yeni köklerin dairesel bir eksende çıkmasına izin vererek yapmak daha uygundur. Bir diğer yöntem ise bir ağacın bonsai için uygun olabilecek -kalın ama kısa, küçük yapraklı, yaşlı bir ağaca benzeyen- bir dalını köklendirmektir. Bu, iki şekilde yapılabilir.
Eğer seçtiğiniz dal yere yakınsa, uç tarafı yüzeyde dik olacak şekilde, kesmeyi düşündüğünüz yerini toprağa gömerek sabitler ve köklenmesini beklersiniz. Eğer yüksek bir dal seçtiyseniz; kesmeyi düşündüğünüz bölgeden halka şeklinde dalı soyun. Bu bölgeyi bir naylon torba yardımıyla, torf yada yosunlu toprak karışımıyla sarın.Yeterli miktarda kök oluşuncaya kadar bekleyin. Daha sonra oluşan köklerin altından dalı kesin. Ağacınızı saksıya diktikten sonra bir tel yardımıyla sabitlemek dala göre zayıf olan kökler güçleninceye kadar yararlı olacaktır. Kesik daldan üretme uygulanabilecek bir başka yöntemdir. Ağaçların coğu bu şekilde kök üretebilir. Ancak bu şekildeki bir üretim daha uzun bir zaman alacaktır. Kesik daldan üretim de genellikle iki şekilde yapılır. Birincisinde; ağacın büyüme mevsiminin sonunda; yeni büyümüş bir dal kesilir. Bu dal yumuşak bir toprağa yarısına kadar gömülür. Ertesi bahar kök vermeye başlayacak olan ağacınız sonraki bahara ise kullanılabilir duruma gelecektir. Diğer yöntemde ise; yeni büyümüş olan dal yaz başında kesilir.
Bu yöntemde köklenme 4 ila 10 hafta arasında gerçekleşir. Bu iki yöntemde de köklenmeyi hızlandıran hormonlar kullanmak daha uygun olacaktır. Ağacınızın büyümesini en baştan kontrol etmek isterseniz tohumdan üretmeyi deneyebilirsiniz. İlk başlayanlar için uygun olmayan bu yöntemde tohumları bir kaba dikersiniz. Bitki büyüdükçe ayrı kaplara yerleştirirsiniz. Buradaki önemli nokta ise bitkinin her aktarmada ana köklerini budayarak yan ve kılcal köklerin oluşmasını sağlamaktır.
Tüm bu yöntemlerden birini kullanarak elde ettiğiniz ağacı bonsai saksısına aktarmak sonraki adımınız. Bunun için kökler saksıya sığabilecek şekilde belirli bir ölçüde kesilir. Kök boyunun ağaç boyunun 1/3'ünden daha uzun olmaması gerekir. Kökleri kestikten sonra dalların ve yaprakların bir kısmını da budamak ağacın dengesini kaybetmemesi açısından önemlidir. Kök budama işleminin düzenli aralıklarla yapılması ağacın büyümesini sınırlandıran en önemli faktördür. Budamalarla uygun şekle yaklaşsanızda, en estetik görüntü için dalları tel sararak belli yönlerde kıvırmak, belli şekiller vermek gerekir. Amaç ağaca yaşlı görüntüsü vermek olduğundan gövde ve dallar düz değil mümküm olduğunca kıvrımlı olmalıdır. Teli çok sıkmak veya uzun süre dalda bırakmak dallarda iz kalmasına ve çirkin görünmelerine sebep olacağından bu konuya da gerekli özeni göstermeniz gerekir. bonzai kuralları Bonsai her ne kadar kendi zevkinize göre şekillendirebileceğiniz bir uğraşı olsa da, kendi içinde kuralları vardır. Bu kurallar çok katı kurallar olmamakla beraber genel olarak neyin daha uygun olduğu yada ne yapmanın yanlış yada zararlı olacaği konusunda tecrübelerden ve Japon kültüründen kaynaklanan genel bilgiler içermektedir.
Gövde Kuralları
1 . Ağacın uzunluğu gövde çapının 6 katı olmalı.
2 . Gövde bakana doğru hafifçe eğimli olmalı.
3 . Gövde yüzeyden itibaren genişlemeli,bitkiyi taşıyabilecek kalınlıkta olmalı.
4 . Kökler gövdeden dairesel olarak ayrılmalı.
5 . Gövdeden bakana doğru çıkan kök olmamalı.
6 . Doruk bakana doğru eğimli olmalı.
7 . Gövde yüzeyde kalın, doruğa doğru incelen yapıda olmalı.
8 . 'Cascade' stili haricinde doruk yüzeyin üzerinde olmalı.
9 . Doruğun yönü gövdenin yüzeyden ayrıldığı yönle aynı olmalı.
10. Gövde üzerindeki eğriler bakana doğru olmamalı.
11. S şeklindeki eğrilerde aşırıya kaçmamalı.
12. Boy uzadıkca eğriler birbirine daha yakın ve küçük çaplı olmalı.
13. Ağaçta sadece bir tane doruk olmalı.
14. İki gövdeli ağaçlarda gövde yüzeye yakın bir yerde ayrılmalı.
2 . Gövde bakana doğru hafifçe eğimli olmalı.
3 . Gövde yüzeyden itibaren genişlemeli,bitkiyi taşıyabilecek kalınlıkta olmalı.
4 . Kökler gövdeden dairesel olarak ayrılmalı.
5 . Gövdeden bakana doğru çıkan kök olmamalı.
6 . Doruk bakana doğru eğimli olmalı.
7 . Gövde yüzeyde kalın, doruğa doğru incelen yapıda olmalı.
8 . 'Cascade' stili haricinde doruk yüzeyin üzerinde olmalı.
9 . Doruğun yönü gövdenin yüzeyden ayrıldığı yönle aynı olmalı.
10. Gövde üzerindeki eğriler bakana doğru olmamalı.
11. S şeklindeki eğrilerde aşırıya kaçmamalı.
12. Boy uzadıkca eğriler birbirine daha yakın ve küçük çaplı olmalı.
13. Ağaçta sadece bir tane doruk olmalı.
14. İki gövdeli ağaçlarda gövde yüzeye yakın bir yerde ayrılmalı.
Dallar
1 . Dallar birbirleriyle yada gövdeyle kesişmemeli.
2 . Gövdeden bakana doğru çıkan dal olmamalı.
3 . İlk dal yüzeyden yaklaşık olarak ağaç boyunun 1/3'ü kadar yukarıda olmalı.
4 . Sonraki dallar kalan yüksekliğin 1/3'ü kadar yukarıda olmalı.
5 . Dallar gövdedeki eğimlerin dış yüzünden ayrılmalı.
6 . Dalların çapları gövdeyle orantıtlı olmalı. Gövde çapının 1/3'ünden kalın çaplı dallar kalındır.
7 . İlk dal sağda (yada solda), ikinci dal solda (yada sağda), üçüncü dal arkada olmalı.
8 . Dallar birbirlerine paralel görünmemeli.
9 . Dalların kalınlık ve boyları gövde üzerindeki yüksekliğine göre azalmalı.
10. Dallar arasında yeterli boşluk bulunmalı.
11. Birinci ve ikinci dallar orta çizginin önüne doğru yerleştirilmeli.
12. Birinci, ikinci ve üçüncü dallar arasındaki açı yaklaşık olarak 120 derece olmalı.
13. Gövde üzerinde aynı hizada (tekerlek şeklinde yada simetrik) dal olmamalı.
14. Dallar üzerindeki dallar da aynı kurallarla yerleştirilmeli, yanlız aşağı yada yukarı giden dal olmamalı.
15. Ağaca yaşlı görüntüsü vermek için alt dallar aşağıya goğru eğimli olmalı.
16. İkiz gövdeli ağaçlarda gövdeler arasında dal bulunmamalı.
17. "Jin" görünür bir yerde olmalı.
1 . Dallar birbirleriyle yada gövdeyle kesişmemeli.
2 . Gövdeden bakana doğru çıkan dal olmamalı.
3 . İlk dal yüzeyden yaklaşık olarak ağaç boyunun 1/3'ü kadar yukarıda olmalı.
4 . Sonraki dallar kalan yüksekliğin 1/3'ü kadar yukarıda olmalı.
5 . Dallar gövdedeki eğimlerin dış yüzünden ayrılmalı.
6 . Dalların çapları gövdeyle orantıtlı olmalı. Gövde çapının 1/3'ünden kalın çaplı dallar kalındır.
7 . İlk dal sağda (yada solda), ikinci dal solda (yada sağda), üçüncü dal arkada olmalı.
8 . Dallar birbirlerine paralel görünmemeli.
9 . Dalların kalınlık ve boyları gövde üzerindeki yüksekliğine göre azalmalı.
10. Dallar arasında yeterli boşluk bulunmalı.
11. Birinci ve ikinci dallar orta çizginin önüne doğru yerleştirilmeli.
12. Birinci, ikinci ve üçüncü dallar arasındaki açı yaklaşık olarak 120 derece olmalı.
13. Gövde üzerinde aynı hizada (tekerlek şeklinde yada simetrik) dal olmamalı.
14. Dallar üzerindeki dallar da aynı kurallarla yerleştirilmeli, yanlız aşağı yada yukarı giden dal olmamalı.
15. Ağaca yaşlı görüntüsü vermek için alt dallar aşağıya goğru eğimli olmalı.
16. İkiz gövdeli ağaçlarda gövdeler arasında dal bulunmamalı.
17. "Jin" görünür bir yerde olmalı.
Saksı
1 . Ağaç saksının orta noktasının gerisinde ve bir miktar sağda ya da solda olmalı.
2 . Renkli saksılar çiçek açan ve meyve veren ağaçlarda kullanılmalı ve renk çiçek rengiyle uyumlu olmalı.
3 . Saksı derinliği ağaç çapıyla aynı olmalı.
4 . Saksı genişliği ağaç uzunlupunun 2/3'ü kadar olmalı.
5 . Saksının şekli ağaçla uyumlu olmalı. Sağa sola fazla eğimli olmayan ağaçlar dikdörtgen saksıda, eğim hareketi fazlaysa oval yada yuvarlak saksılar seçilmeli. Büyük ağaçlarda derin ve dikdörtgen saksılar kullanılmalı.
1 . Ağaç saksının orta noktasının gerisinde ve bir miktar sağda ya da solda olmalı.
2 . Renkli saksılar çiçek açan ve meyve veren ağaçlarda kullanılmalı ve renk çiçek rengiyle uyumlu olmalı.
3 . Saksı derinliği ağaç çapıyla aynı olmalı.
4 . Saksı genişliği ağaç uzunlupunun 2/3'ü kadar olmalı.
5 . Saksının şekli ağaçla uyumlu olmalı. Sağa sola fazla eğimli olmayan ağaçlar dikdörtgen saksıda, eğim hareketi fazlaysa oval yada yuvarlak saksılar seçilmeli. Büyük ağaçlarda derin ve dikdörtgen saksılar kullanılmalı.
Toprak
1 . Toprak iyi karıştırılmalı, katmanlar olmamalı.
2 . Güçlü gübre kullanılmalı.
3 . Sulama üstten yapılmalı.
4 . Ortam nemli olmalı.
5 . Toprak karışımının kalın kısmı kullanılmalı ince toprak fazla katılmamalı.
6 . Ağaç belli bir düzende değil ihtiyaç duydukça sulanmalı.
7 . Sadece tropikal ağaçlar kapalı ortamlarda yetiştirilmeli, normal ağaçlar içeride yetiştiriliyorsa belli dönemlerde soğukta bırakılmalı.
1 . Toprak iyi karıştırılmalı, katmanlar olmamalı.
2 . Güçlü gübre kullanılmalı.
3 . Sulama üstten yapılmalı.
4 . Ortam nemli olmalı.
5 . Toprak karışımının kalın kısmı kullanılmalı ince toprak fazla katılmamalı.
6 . Ağaç belli bir düzende değil ihtiyaç duydukça sulanmalı.
7 . Sadece tropikal ağaçlar kapalı ortamlarda yetiştirilmeli, normal ağaçlar içeride yetiştiriliyorsa belli dönemlerde soğukta bırakılmalı.
Ligustrum'u dış mekan bitkisi ve güneşli bir yerde tutman gerekiyor. Evin içine ancak misafirin geldiğinde göstermek için almalısın. İki günde bir sulaman ona şu an çok gelebilir. Bunun ayarlamasını hava şartlarına toprağına bakarak belirlemelisin.
Sulamanın Temelleri
Bonsai sulamak kendi başına bir sanat sayılır ve ilk bakışta göründüğü kadar kolay değildir. Bir Japon deyişinde bonsai sulamayı öğrenmenin 3 yıl aldığı söylenir. Bonsai ile ilgilenenlerin birçoğunun ilk başlarda yaptıkları hatalar da sulama kaynaklıdır. Bu yazıdaki öneriler bonsainizde bonsai toprağı kullandığınız varsayılarak verilmiştir. Topraktan gerekli nemin alınmasını engelleyen sıradan bir saksı toprağı kullanmadığınız veya bonsainizin bir kök problemi olmadığı farzedilmiştir.
Bonsai sulamak kendi başına bir sanat sayılır ve ilk bakışta göründüğü kadar kolay değildir. Bir Japon deyişinde bonsai sulamayı öğrenmenin 3 yıl aldığı söylenir. Bonsai ile ilgilenenlerin birçoğunun ilk başlarda yaptıkları hatalar da sulama kaynaklıdır. Bu yazıdaki öneriler bonsainizde bonsai toprağı kullandığınız varsayılarak verilmiştir. Topraktan gerekli nemin alınmasını engelleyen sıradan bir saksı toprağı kullanmadığınız veya bonsainizin bir kök problemi olmadığı farzedilmiştir.
-Bonsaiye iki defa yağmur yağar..
Bu eski Japon atasözünde her sulamada uygun miktarda su verilmesi ve toprağın suya doyurulması gerektiği kastedilmektedir. Su ve toprak her sulayışımızda bizim istediğimiz tarzda birbirleriyle etkileşemeyebilirler. Zaten ıslak olan bir topraktaki elementler dökülen suyla etkileşime girmemekte ve kökte hoşa gitmeyecek şeyler olmasına neden olabilmektedir.
Örneğin eğer yüksek miktarda saksıya boca ederseniz su toprağın içinde kanallar açarak belki de hiçbir köke değmeden saksının dibinden boşalacaktır. Eğer sulama metodunuzu değiştirmezseniz bu kanallar her seferinde belirginleşecek ve bonsainiz çöküşe geçecektir. Belki de ölecektir.. Doğru sulama metodunda toprak önce hafifçe ıslatılır ve beklenir. Böylece toprağın biraz sonra verilecek suyu daha iyi kabul etmesi sağlanacaktır. Daha sonra su ikinci defa dökülür, bu sefer toprağın suya doyurulması sağlanır ve kök uçlarına ulaşması hedeflenir.
AŞIRI SULAMA
İnsanlara bonsainizi aşırı sulamayın dendiğinde bundan torprağı hafifçe ıslatıp bırakın manası çıkaranlar olabiliyor. Halbuki toprağı her sulamada suya doyurmalısınız. Aşırı sulamadan kasıt aslında sık sulamadır. Toprağın kurumasına izin vermemektir. Bu hata, köklerden ağaca yeterli oksijenin taşınmasını engelleyerek ağaca rahatsızlık verir ve mantar ve diğer zararlıların üremesine sebep olur.
SUYUN DAVRANIŞI
Suyu toprağa döktüğünüzde nasıl hareket ettiğine dikkat edin. Toprağın üstünde durur kalır ya da anında içeri akıp dipten boşalırsa bir sorun var demektir. Özellikle adi topraklarda bazı bitki artıkları toprağın üstünü kapatarak suyun geçişine engel olurlar.
Böyle durumlarda bir kibrit çöpünü toprağa çeşitli yerlerden 3-4 cm batırıp çıkarın ve suyun toprağa daha iyi nüfuz etmesine izin verin.
Böyle durumlarda bir kibrit çöpünü toprağa çeşitli yerlerden 3-4 cm batırıp çıkarın ve suyun toprağa daha iyi nüfuz etmesine izin verin.
KISACA;
-Ağaçlarınızın günlük bakımlarını ve gelişimlerini yapın, ihmal etmeyin,
-Sularken toprağı izleyin ve davranışına göre çözüm üretin,
-Her ağacı en az iki defa sulayın (ilkinde hafifçe ıslatıp, ikincisinde toprağı suya doyurun)
-Her ağaca ona en uygun şekilde su verin (yapraklara da veya sadece toprağa, sık veya nadiren, ph değeri yüksek veya düşük su ile)
Bonsaimin saksısını ne zaman, nasıl ve niçin değiştirmeliyim?
-Ağaçlarınızın günlük bakımlarını ve gelişimlerini yapın, ihmal etmeyin,
-Sularken toprağı izleyin ve davranışına göre çözüm üretin,
-Her ağacı en az iki defa sulayın (ilkinde hafifçe ıslatıp, ikincisinde toprağı suya doyurun)
-Her ağaca ona en uygun şekilde su verin (yapraklara da veya sadece toprağa, sık veya nadiren, ph değeri yüksek veya düşük su ile)
Bonsaimin saksısını ne zaman, nasıl ve niçin değiştirmeliyim?
Bonsainizin saksısını düzenli olarak değiştirmek adi toprağın yenilenerek topraktaki önemli gıdaların yerine konulmasını ve dolayısıyla yeni kök oluşumunu sağlaması bakımından bonsainin gelişimi ve sağlığına önemli etkisi olan bir işlemdir. Genel olarak ağaçlar uykularının en derin döneminde (dormant) iken, sonbahar sonrası ile ilkbahar öncesine kadarki arada saksıları değiştirilir. Böylece mümkün olan en düşük derecede strese maruz kalırlar. Genç ve küçük bonsailerde her 2-3 yılda bir saksı değiştirmek gerekirken yaşlı ve büyük ağaçlarda bu süre daha uzundur. Eğer sulama sonrasında suyun tahliyesi daha geç olmaya başladıysa veya kökler saksının kenarlarından çıkmaya başladıysa da saksı değiştirme vaktinin geldiğini anlayabilirsiniz.
Saksıyı değiştirmek için saksıyı bir tarafa eğdikten sonra ağacı gövdesinden tutarak saksıdan çıkarın. Eğer çıkmamakta direnirse ağacı çok sertçe çekmeyin. Elinizle hafifçe saksıya vurarak veya su tahliye deliğinden bir çubukla hafifçe ittirerek köklerin saksıdan kurtulmasına yardımcı olun. Daha sonra Çinlilerin kullandığı yemek çubukları, metal bir çengel ya da iğne veya benzeri bir şey yardımıyla yosun ve bunun gibi bitkileri dikkatlice tarayın. Aynı zamanda kökleri de açarak karmaşıklıktan kurtarmaya çalışın. Kenarlardan başlayın ve toprağın etrafında çalışın. Kökleri direk olarak çekmektense tarayıp açarak çekmeye çalışın. Böylece önemli ana kökleri zedeleyip yaralamamış olursunuz.
Bu yapıldıktan sonra kök kısmının etrafında orijinal toprağın yaklaşık üçte biri ile yarısını bırakana kadar toprağı sallayıp taramaya devam edin. Daha sonra hem köklerin kurumalarını önlemek için hem de budanmaları esnasında üzerlerinde çok fazla toprak kalmaması için kökleri su püskürterek temizleyin.
Kökleri budamak için çok keskin kesici aletler kullanmanız gerekiyor. Bonsailer için ticari amaçlı olarak üretilmiş makaslar bulunduğu gibi sıradan kırpma veya bahçe makasları da kullanabilirsiniz. Eğer fazla toprağı köklerden ayırırsanız kesme aletleriniz keskin kalacaktır ama kökleri topraklı haliyle keserseniz körelecekler ve bileylemek gerekecektir. Saksının kenarlarına doğru gelerek yeni köklerin gelişmesini önleyen kalın, eski, kahverengi kökleri keserek başlayın. Üçte birle yarısı arasında bir oranda budama yapın ve bu aşamada çok fazla yardımcı kökü (feeder root) kesmeyin. Sonra, altlarda sarkan daha ince kökleri de kırparak kökleri saksıya uygun bir hale getirin. Bunun için saksının kenarı ile köklerin arasında ortalama 1-2 cm boşluk bulunmalı ki bitki rahatça saksıya otursun.
Saksı değiştirmenin esas çaba gerektiren bölümünü bitirmiş bulunuyorsunuz. Eğer çok fazla yardımcı kök kestiğinizi düşünüyorsanız bu bitki için tehlikeli olabilir ancak kesilen yerden uzayacak yeni kökler muhtemelen sorunu halledecektir.
Önceki saksıyı temizleyin ya da bitkiye daha uygun yeni bir saksı seçin. Tahliye deliklerini basit bir tel ağla kapatın. Bitki artık yeni saksıda tutunacak yer bulamayacağından onu rüzgarda veya hareket ettirdiğimiz esnada devrilmekten korumak için bir yere bağlamamız gerekiyor. Bir teli (çok kalın olmasına gerek yok) su tahliye deliğinden veya kök bağlamak için özel olarak ayarlanmış bir delikten geçirin. Su tahliyesini iyileştirmek için üstüne biraz çakıl koyun, onun üstüne de bir tabaka toprak yerleştirin. Ağacı saksının tam merkezine gelmeyecek şekilde tercihen çok az saksının gerisine doğru yerleştirecek yerini ayarlayıp küçük bir tümsek oluşturun.
Artık bonsainizi bu tümseğin üstüne hafifçe yerleştirerek ve köklerini dikkatlice çevreye doğru yayarak yerleştirebilirsiniz. Ağacın yerini ve yüksekliğini beğendiğinizde (unutmayın 1-2 sene orada kalacak) delikten yukarı doğru çıkardığınız teli ana köklerden birine kerpeten veya kargaburun yardımıyla tutturun. Telin ağacı sağlam şekilde tuttuğundan emin olun ancak kökü çok fazla sıkmamaya da özen gösterin. Bu tellerin pek hoş bir görünümü olmayacağından birkaç ay sonra ağaç yerine oturduğu zaman teli topraktan çıkarabilirsiniz.
Ağacın gövdesinin alt kısmının üstünü biraz daha toprak ekleyerek kapatın. Daha sonra toprağın üstüne elinizle yavaş yavaş bastırarak toprağı iyice yerine oturtun. Böylece kökler arasında boşluk kalmamasını sağlamış olursunuz. İnce çubuk veya benzeri bir şey kullanarak toprağı köklerle özdeşleştirin ve saksıya doğru şekilde yerleştiğinden emin olun.
Toprağı yerleştirdikten sonra artık ağacın saksı düzenlemesi için kaya, yosun, küçük bitkiler veya çakıl gibi destekleyici unsurları da koyabilirsiniz. Yosunu yerleştirirken altındaki orijinal toprağın büyük kısmının alındığından ve saksı ya da ağaç için fazla büyük olmamasına dikkat edin.
Artık bonsainizi sulayabilirsiniz. Sulamadan sonra toprak biraz daha yerleşeceğinden gerekiyorsa bir miktar eklemede bulunabilirsiniz. Daha sonra ağacı aşırı sıcakveya soğuğa maruz kalmayacağı ve sağlığına kavuşabileceği bir yere koyun. Bu süreçte gübreleme yapmayın. Bitkiyi yakabilir veya strese sokabilirsiniz. Bu yüzden ağacın köklerin kendine geleceği 1 ay süre verip daha sonra gübreleme yapabilirsiniz.
Şunu da belirteyim ki; köklere yaptığınız bu ağır budamanın etkilerini dengelemek açısından bonsainin dallarını da budayabilirsiniz. Böylece ağaç daha çabuk kendisine gelecek ve ileri tarihlerde karşınıza çıkabilecek olumsuzlukları bertaraf etmiş olacaksınız. Kök gelişimi genelde dal gelişimine eşit olarak gerçekleşir.