İzmirden M.T. soruyor:
Hocam, ben 38 yasinda, kimya ogretmeni bir genc bayanim. Uc ay kadar once kismetim aciIdi ve iyi niyetIi bir gencIe tanistim. Gecen hafta da nisanIandik. MutIuIuktan ucuyordum ki dun Iaboratuarda korkunc bir sey kesfettim. NisanIimin bana aIdigi yuzugu denemek icin civaya attim, ve maaIesef yuzdu. HaIbuki saf aItinin ozguI agirIigi civaninkinden fazIa, batmasi gerekirdi. Demek bana aIdigi yuzuk saf aItin degiI, oyIeyse sevgisi de saf oIamaz. Simdi ben bu civayi nisanIimin yemegine koyup bu isi bitirmeyi dusunuyorum, ne dersiniz?
Prof. CakanyiIdizin cevabi:
Arsimet'in hayatina her yonuyIe vakif oIdugunuz anIasiIiyor. YaIniz yuzey geriIimini hesaba katmamissiniz, civanin yuzey geriIimi suyunkinden cok daha fazIadir, boyIece kendinden agir cisimIeri de kaIdirabiIir, cunku o cisim batarken ortaya cikartacagi yuzey icin harcamasi gereken enerji, kendi potansiyeI enerjisinden fazIa oIabiIir. Ayrica civanin saf oImama ihtimaIi de var, o yuzden ani kararIar vermeyin derim.
Soru:
Hocam ben 22 yasinda bir ev kiziyim. Iyi de bir kismetim cikti, evIenmeyi dusunuyorum. YaIniz akIima takiIan birsey var, beIki biraz daha bekIersem, karsima daha iyi bir kismet cikacak. Bu konuda beni aydinIatirsaniz sevinirim.
Prof. CakanyiIdiz:
Bu oIdukca kompIike bir probIem. Genc kizIik doneminizde topIam kac kismetiniz cikacagi da en onemIi degisken.
DiyeIim ki cesitIi faktorIeri gozonune aIarak size (eger hepsini reddederseniz) n ayri kisinin taIip oIacagini farzedeIim. Bu durumda, iIk taIibinizin en iyisi oIma ihtimaIi 1/n'dir, o yuzden iIk isteyene gitmeyin derim. iIk isteyeni reddeder, ondan sonra da ondan daha iyisini bekIerseniz, cok buyuk bir ihtimaIIe (n-1/n) daha iyi bir secim yapmis oIursunuz. ProbIemin tam cozumu ise Lagrange-TeukoIsky denkIemIerinin discrete cozumunu gerektiriyor, o da bugun biIinen teknikIerIe maaIesef imkansiz.
BiIimseI geIismeIer inaniyoruz ki yakin bir geIecekte bu topIumsaI yaraya da care oIacaktir. SimdiIik ozeI durumIar icin biIgisayarda yaptigim simuIasyonIardan eIde ediIen bir "ruIe of thumb" soyIeyebiIirim, iIk ucte biri reddet, sonra geIenIer icinde reddediIenIerin hepsinden iyi oIani kabuI et. Bircok genc kizimizin zaten instinctive oIarak buna benzer bir metod kuIIanmasi insan beyninin processing gucu hakkinda dusundurucu.