OBERON
MFC Üyesi
-
- Üyelik Tarihi
- 20 Kas 2016
-
- Mesajlar
- 3,156
-
- MFC Puanı
- 41
Gözlem ve Deney
Bir bilimsel çalışmada sırasıyla şu yollar izlenir:
1. Problemi belirlenmek
2. Gözlem yaparak veri toplamak
3. Verilere dayanarak hipotez kurmak
4. Deneylerle hipotezi sınamak
5. Gözlem ve deney verilerine göre sonuca varmak
Gözlem yapılarak elde edilen veriler, değerlendirilerek hipotez oluşturulur. Hipotez, problemlere getirilen geçici bir çözümdür.
Şimdi bu basamaklar üzerinde duralım:
1. Problemi Belirlemek
öncelikle hangi soruya cevap araştırıldığı belirlenmelidir. Güneş ışıkları dünyaya nasıl ulaşır? Işık nasıl yayılır? Ses dalgaları hava sıcaklığından etkilenir mi? Hava sürtünmesinin hareketli cisimler üzerindeki etkileri nelerdir? Gibi gözlem yapılacak hedef ve alan belirlenerek bir sonraki basamağa geçilmelidir.
2- Gözlem yaparak veri toplamak.
Bir olay üzerinde yapılan bilimsel çalışmada “gözlem” ve “deney” önemli basamaklardır. Fizik, araştırdığı tüm doğa olaylarında ve ortaya koyduğu tüm kanunlarda bu iki basamağı hassasiyetle kullanmıştır. Nicel gözlem ve nitel gözlem olmak üzere iki gözlem türü vardır.
Nitel Gözlem
Duyu organlarıyla yapılan gözlemlerdir. ‘’İstanbul’da sonbahar aylarında hava sıcaklığı genelde düşüktür.
Nicel Gözlem
Duyu organları ve ölçü aletleriyle yapılan gözlemlerdir. ‘’ İstanbulda 2006 yılının sonbahar aylarında ortalama hava sıcaklığı 14C derece ölçülmüştür. ‘’ Verilen açıklama ve örneklerden anlaşılacağı gibi nicel gözlem nitel gözleme göre çok daha kesin ve objektiftir. Fakat her zaman ölçmeye dayanan nicel gözlem yapılamaya bilir. Örneğin yıldızlarla ilgili yapılan gözlem sadece yıldızdan bize ulaşan ışığın incelenmesi ile sınırlı kalır. Her hangi bir yıldıza ulaşarak gözlem yapmamız henüz mümkün değildir.
3.Verilere Dayanarak Hipotez Kurmak.
Yapılan araştırma ve gözlemler sonucunda elde edilen bilgilerin yardımı ile hipotez kurulur. Hipotez probleme konulan geçici çözümdür ve henüz doğruluğu kesinleşmemiştir. Hipotez denenmeye açık başkası tarafından aksi ispatlanıyorsa hemen vazgeçilebilir olmalıdır.
4.Deneylerle Hipotezi Sınamak.
Hipotezin kontrollü deneylerle ispatlanması gerekir. Hipotezdeki her değişken tek tek denenerek elde edilen bilgiler düzenlenmeli tablolar oluşturulmalı ve gerekli grafikler çıkarılarak analiz edilmelidir. Deney sonuçlarına göre hipotezin doğru olmadığı anlaşılırsa 2. Basamağa geri dönülerek yeni bir hipotez kurulmalıdır.
5. Gözlem Ve Deney Verilerine Göre Sonuca Varmak.
Doğruluğu ispatlandığında hipotezin sonuç raporu yayınlanarak ilgili herkese duyurulur. Bir doğa olayının veya bir problemin çözümlenme süreci bu şekilde gerçekleşir. Kontrollü deneyler sonucunda hipotez doğrulanırsa sonuçlar bilimsel gerçek olarak kabul edilir. Gerçek herkes tarafından kabul edilen bilgilere denir. Gerçek benzer olayların tümü için genellenebiliyorsa kanun olur.
Kontrollü deneyler sonunda hipotez ispatlanamaz ancak yeni gerçek ile desteklenirse teori olarak adlandırılır. Rölativite teorisi örnek olarak verilebilir.
Bir bilimsel çalışmada sırasıyla şu yollar izlenir:
1. Problemi belirlenmek
2. Gözlem yaparak veri toplamak
3. Verilere dayanarak hipotez kurmak
4. Deneylerle hipotezi sınamak
5. Gözlem ve deney verilerine göre sonuca varmak
Gözlem yapılarak elde edilen veriler, değerlendirilerek hipotez oluşturulur. Hipotez, problemlere getirilen geçici bir çözümdür.
Şimdi bu basamaklar üzerinde duralım:
1. Problemi Belirlemek
öncelikle hangi soruya cevap araştırıldığı belirlenmelidir. Güneş ışıkları dünyaya nasıl ulaşır? Işık nasıl yayılır? Ses dalgaları hava sıcaklığından etkilenir mi? Hava sürtünmesinin hareketli cisimler üzerindeki etkileri nelerdir? Gibi gözlem yapılacak hedef ve alan belirlenerek bir sonraki basamağa geçilmelidir.
2- Gözlem yaparak veri toplamak.
Bir olay üzerinde yapılan bilimsel çalışmada “gözlem” ve “deney” önemli basamaklardır. Fizik, araştırdığı tüm doğa olaylarında ve ortaya koyduğu tüm kanunlarda bu iki basamağı hassasiyetle kullanmıştır. Nicel gözlem ve nitel gözlem olmak üzere iki gözlem türü vardır.
Nitel Gözlem
Duyu organlarıyla yapılan gözlemlerdir. ‘’İstanbul’da sonbahar aylarında hava sıcaklığı genelde düşüktür.
Nicel Gözlem
Duyu organları ve ölçü aletleriyle yapılan gözlemlerdir. ‘’ İstanbulda 2006 yılının sonbahar aylarında ortalama hava sıcaklığı 14C derece ölçülmüştür. ‘’ Verilen açıklama ve örneklerden anlaşılacağı gibi nicel gözlem nitel gözleme göre çok daha kesin ve objektiftir. Fakat her zaman ölçmeye dayanan nicel gözlem yapılamaya bilir. Örneğin yıldızlarla ilgili yapılan gözlem sadece yıldızdan bize ulaşan ışığın incelenmesi ile sınırlı kalır. Her hangi bir yıldıza ulaşarak gözlem yapmamız henüz mümkün değildir.
3.Verilere Dayanarak Hipotez Kurmak.
Yapılan araştırma ve gözlemler sonucunda elde edilen bilgilerin yardımı ile hipotez kurulur. Hipotez probleme konulan geçici çözümdür ve henüz doğruluğu kesinleşmemiştir. Hipotez denenmeye açık başkası tarafından aksi ispatlanıyorsa hemen vazgeçilebilir olmalıdır.
4.Deneylerle Hipotezi Sınamak.
Hipotezin kontrollü deneylerle ispatlanması gerekir. Hipotezdeki her değişken tek tek denenerek elde edilen bilgiler düzenlenmeli tablolar oluşturulmalı ve gerekli grafikler çıkarılarak analiz edilmelidir. Deney sonuçlarına göre hipotezin doğru olmadığı anlaşılırsa 2. Basamağa geri dönülerek yeni bir hipotez kurulmalıdır.
5. Gözlem Ve Deney Verilerine Göre Sonuca Varmak.
Doğruluğu ispatlandığında hipotezin sonuç raporu yayınlanarak ilgili herkese duyurulur. Bir doğa olayının veya bir problemin çözümlenme süreci bu şekilde gerçekleşir. Kontrollü deneyler sonucunda hipotez doğrulanırsa sonuçlar bilimsel gerçek olarak kabul edilir. Gerçek herkes tarafından kabul edilen bilgilere denir. Gerçek benzer olayların tümü için genellenebiliyorsa kanun olur.
Kontrollü deneyler sonunda hipotez ispatlanamaz ancak yeni gerçek ile desteklenirse teori olarak adlandırılır. Rölativite teorisi örnek olarak verilebilir.