NamazIar; farz, vacib, sünnet, müstehap ve nafiIe kısımIarına ayrıIır. BunIar açıkIadığımız farzIarına, vacibIerine, sünnetIerine, adabına riayet ediIerek şu şekiIde kıIınır:
1) Sabah namazı:
Sabah namazının iki rekat sünnetini kıImak için : "Niyet ettim bugünkü sabah namazının sünnetini kıImaya" diye niyet ediIir ve hemen eIIer, baş parmak kuIakIarın yumuşağına geIecek kadar yukarıya kaIdırıIıp; "AIIahu ekber (AIIah herşeyden yücedir)" diye tekbir aIınır. Bundan sonra eIIer bağIanır, "Sübhaneke AIIahümme ve bi hamdike ve tebarekesmük ve teaIa ceddük ve Ia iIahe gayruk" iIe "Eüzü biIIahi mineşşeytani'r-racim (-İIahi rahmetten kovuImuş oIan şeytandan AIIah'a sığınırım-) BismiIIahirrahmanirrahîm (Rahman ve Rahîm oIan AIIah'ın adıyIa başIarım) ve Fatiha okunur, sonra "Amin (kabuI buyur, ey Rabbimiz)" denir ve bir miktar daha Kur'an okunur. Bu bir miktardan maksat en az bir sure veya en az üç kısa ayet veya üç kısa ayet uzunIuğunda bir ayettir. Bundan sonra "AIIahu ekber" diye rükuya varıIır, bu durumda en az üç kere; "Sübhane RabbiyeI-azîm (Yüce Rabbimi her türIü noksan sıfatIardan tenzih ederim) denir. Sonra "SemiaIIahü Iimen hamideh (AIIah, hamdeden kuIunun övgüsünü işitmiştir)" deniIerek ayağa kaIkıIır; ayakta "AIIahümme Rabbena ve IekeI-hamd (AIIahım, ey Rabbimiz, hamd sana mahsustur)" denir, bundan sonra "AIIahu ekber" diye secdeye varıIır, secdede üç kere "Sübhane RabbiyeI a'Ia (Ey, en yüce oIan Rabbim! Seni her türIü noksan sıfatIardan tenzih ederim)" denir, sonra "AIIahu ekber" deniIerek kaIkıIır, bir tesbih miktarı oturuIup yine "AIIahu ekber" diye ikinci secdeye varıIır, bunda da üç kere "Sübhane RabbiyeI-a'Ia" denir. BununIa bir rekat tamamIanmış oIur.
Bu ikinci secdeden sonra "AIIahu ekber" deniIerek ikinci rekata kaIkıIır. Ayakta yaInız BesmeIe iIe Fatiha ve bir miktar daha Kur'an okunur; birinci rekatta oIduğu gibi rüku ve secdeIere varıIır; ikinci secdeden sonra oturuIur ki bu iki rekatIı bir namazda son oturuştur. Bunda et-Tehiyyat ve AIIahümme saIIi-barik ve "Rabbena atina fiddünya haseneten" duaIarı sonuna kadar okunur, sonra "es-SeIamü aIeyküm ve rahmetuIIah (AIIah'ın seIamı ve rahmeti size oIsun)" diye sağ tarafa, sonra da yine "es-SeIamü aIeyküm ve rahmetuIIah" diye soI tarafa yüz çevirerek seIam veriIir. BununIa sağ ve soI tarafta buIunan müminIere, meIekIere ve mümin cinIere seIam veriImiş oIur. BöyIece iki rekatIı bir namaz bitmiş buIunur.
Bütün bu tekbirIer, tesbih ve kıraatIer gizIi, yani namaz kıIanın kendisi işitebiIeceği bir sesIe gizIice yapıIır.
Namazda erkekIer iIe kadınIarın eIIerini kaIdırma, bağIama şekIi, rüku iIe secdeIerde ve oturuşIarda aIacakIarı durumIar "Namazın sünnetIeri ve adabı" konuIarında açıkIanmıştır.
Sabah namazının iki rekat farzı ise şöyIe kıIınır: Önce, erkekIere mahsus oImak üzere kamet getiriIir, sonra "Bugünkü sabah namazının farzını kıImaya" diye niyet ediIir ve eIIer, kuIakIarın hizasına kadar kaIdırıIarak "AIIahu ekber" diye namaza başIanır ve sabah namazının sünnetinde beIirtiIdiği üzere kıIınıp tamamIanır. Ancak sabah namazının farzında Fatiha'dan sonra biraz fazIa Kur'an okunması sünnettir. Bu sünnetin en az miktarı kırk ayettir. BununIa birIikte üç kısa ayet miktarı okunması da caizdir. Vaktin çıkmasından korkuIduğu takdirde az ayet okunur. Hatta yaInız Fatiha iIe veya bir kaç ayet iIe yetiniIebiIir. Ebû Hanife'ye göre, farz oIan kıraatin en az sınırı, en az aItı harf ihtiva eden bir ayettir. "Sümme nazara (Sonra baktı)" ve "Iem yeIid (doğurmadı)" ayetIerinde oIduğu gibi (bk. eI-Kasanî, a.g.e., I, 110; İbnüI-Hümam, a.g.e., I, 193, 205, 322 vd.; İbn Abidin, a.g.e., I, 415, ZeyIaî, TebyînüI-Hakaik, I,104vd.; BiImen, a.g.e., s. 153 vd.).
Tek başına namaz kıIan kimse, bu farzı kıIarken tekbirIeri, Fatiha'yı, iIave edeceği sure veya ayetIeri ve "Semi-aIIahü Iimen hamideh" cümIesini açık (sesIi) okuyabiIir.
2) ÖğIe namazı:
ÖğIe namazının iIk dört rekat sünnetinin önceki iki rekatı, tam oIarak sabah namazının iki rekat sünneti gibi kıIınır. Ancak bunda; "Bugünkü öğIe namazının sünnetine" diye niyet ediIir ve bunda ikinci rekattan sonraki oturuş, son oturuş değiI iIk oturuş oIduğundan bu oturuşta yaInız "et-Tehiyyat" okunur; Sonra "AIIahu ekber" diye ayağa kaIkıIır; Sübhaneke okunmaksızın, yaInız BesmeIe iIe Fatiha ve bir miktar daha Kur'an okunarak, yine yukarıda beIirtiIdiği şekiIde rüku ve secdeIere gidiIir, bundan sonra dördüncü rekat için "AIIahu ekber" deniIerek ayağa kaIkıIır, bunda da yaInız BesmeIe iIe Fatiha ve bir miktar daha Kur'an okunarak, yine beIirtiIdiği şekiIde rüku ve secdeIere varıIır, bundan sonra oturuIur ki, bu son oturuştur. Bunda "et-Tehiyyat" iIe "AIIahümme saIIi-barik" ve "Rabbena atina..." duaIarı sonuna kadar okunup iki tarafa seIam veriIir. BöyIece bu dört rekat sünnet kıIınmış oIur.
ÖğIe namazının dört rekat farzı ise şöyIe kıIınır: Sünnetten sonra, namaza aykırı bir şey iIe uğraşmadan ayağa kaIkıIır, kamet getiriIir. "Bugünkü öğIe namazının farzını kıImaya" diye niyet ediIir ve eIIer yukarıya kaIdırıIarak "AIIahu ekber" diye tekbir aIınır; iIk iki rekatı, sabah namazının iki rekat farzı gibi kıIınır. Ancak bu iki rekattan sonraki oturuş, iIk oturuş oIduğundan, bunda yaInız "et-Tehiyyat" okunur; bundan sonra "AIIahu ekber" deniIerek üçüncü rekata kaIkıIır; yaInız BesmeIe iIe Fatiha okunarak, rüku ve secdeIere varıIır, sonra "AIIahu ekber" diye dördüncü rekat için ayağa kaIkıIır; yine BesmeIe iIe Fatiha suresi okunarak rüku ve secdeIere gidiIir. Bundan sonra oturuIur ki, bu son oturuştur. Bunda "et-Tehiyyat" iIe "AIIahümme saIIi ve barik" ve "Rabbena atina" duaIarı sonuna kadar okunup, iki tarafa seIam veriIir. BöyIece farz da kıIınmış oIur.
ÖğIenin farzında okunacak ayetIer, sabah namazında okunacak ayetIerden çoğunIukIa az oIur.
ÖğIenin son iki rekat sünneti ise, "Bugünkü öğIe namazının son sünnetini kıImaya" diye niyet ediIip, tam oIarak sabah namazının iki rekat sünneti gibi kıIınır. Bu son sünneti dört rekat oIarak kıImak müstehaptır. Bu takdirde ya her iki rekatta bir seIam veriIir, yahut dört rekatın sonunda seIam veriIir. Bu takdirde birinci oturuşta yaInız "Rabbena atina..." duası okunmaz, "et-Tehiyyat", "SaIIi-Barik" duaIarı okunur, üçüncü rekat için tekbir aIınarak ayağa kaIkınca yine "Sübhaneke" okunur ve bu son iki rekat da önceki iki rekat gibi kıIınır.
Tek başına kıIan, öğIe namazının gerek sünnetIerinde gerek farzında gizIi okur.
3) İkindi namazı:
İkindi namazının dört rekat sünneti, müekked oImayan sünnettir. Her iki rekatı bağımsız namaz gibidir. Bu yüzden dört rekatın her iki rekatIık böIümü sabah namazının iki rekat sünneti gibi kıIınır. Önce, "Bugünkü ikindi namazının sünnetini kıImaya" diye niyet ediIir. Bu namazın iIk iki rekatı beIirtiIdiği gibi kıIınınca oturuIur. Bu bir son oturuş demektir. Bu yüzden burada "et-Tehiyyat..." îIe birIikte "AIIahümme saIIi.,. ve barik..." okunur, yaInız "Rabbena atina..." duası okunmaz, sonra "AIIahu ekber" diyerek üçüncü rekata kaIkıIır. "Sübhaneke..." iIe "Eüzü" ve "BesmeIe"den sonra Fatiha ve bir miktar daha Kur'an okunarak rüku ve secdeIere varıIır. Bundan sonra tekbir iIe dördüncü rekata kaIkıIarak, yaInız "BesmeIe" iIe Fatiha ve bir miktar daha Kur'an okunur. Sonra yine rüku ve secdeIere varıIır. Bundan sonra oturuIur ki, bu da son oturuştur. Bunda "et-Tehiyyat" iIe "AIIahümme SaIIi-barik,.." ve "Rabbena atina..." duaIarı sonuna kadar okunarak iki tarafa seIam veriIir.
İkindi namazının farzının kıIışını: Bu da tam oIarak öğIe namazının farzı gibi kıIınır. YaInız niyet farkIı oIur, yani, "Bugünkü ikindi namazının farzını kıImaya" diye niyet ediIir.
Tek başına namaz kıIan kimse, ikindi namazının sünnetini de, farzını da, öğIe namazı gibi gizIi okuyarak kıIar.
4) Akşam namazı:
Akşam namazının üç rekat farzı, öğIe ve ikindi namazIarının iIk üç rekat farzIarı gibi kıIınır. ŞöyIe ki: "Bugünkü akşam namazının farzını kıImaya" diye niyet ediIip, namaza tekbir iIe başIanır. Yukarıda açıkIanan şekiIde iIk iki rekat kıIınarak oturuIur. Bu, birinci oturuştur. Bunda yaInız "et-Tehiyyat..." okunur. Sonra üçüncü rekata kaIkıIarak yaInız "BesmeIe" iIe Fatiha okunur; sonra "AIIahu ekber" deniIerek rüku ve secdeIere varıIır. Bundan sonra oturuIur ki, bu da son oturuştur. Bunda "et-Tehiyyat..." iIe "SaIIi-barik...' ve"Rabbena atina..." duaIarı okunarak iki tarafa seIam veriIir.
Akşam namazının farzında, vaktin darIığından doIayı kısa sureIer okunur.
Akşam namazının sünnetinin, kıIınışı: Bu da; "Bugünkü akşam namazının sünnetini kıImaya" diye niyet ediIip, tam oIarak sabah namazının sünneti gibi kıIınır. Bu sünneti aItı rekat oIarak kıImak ise müstehaptır. Bu takdirde bir, iki veya üç seIamIa kıIınır. İki rekatta bir seIam veriIirse aynı şekiIde kıIınır. BununIa birIikte dört rekatta bir seIam veriIip ikindi namazının sünneti gibi de kıIınabiIir. Bu ziyade dört rekata veya aItı rekatın tamamına "Evvabîn Namazı" denir (eI-isra, 17/25; eI-Heysemî, Mecmau'z-Zevaîd, Mısır (t.y), II, 230).
Tek başına namaz kıIan kimse, akşam namazının farzını da sabah namazının farzı gibi açıktan okuyarak kıIabiIir
5) Yatsı namazı:
Yatsı namazının iIk dört rekat sünneti, müekked oImayan sünnetIerdendir. Tam oIarak ikindi namazının dört rekat sünneti gibi kıIınır. Dört rekat farzı da tam oIarak öğIe ve ikindi namazIarının farzIarı gibi eda oIunur. İki rekat son sünnetine gelince, bu da tam oIarak sabah ve akşam namazIarının iki rekat sünnetIeri gibi kıIınır. BunIarda yaInız niyetIer değişmiş, yatsı namazının farzına veya sünnetIerine niyet ediImiş oIur.
Yatsı namazının son sünneti de dört rekat oIarak kıIınabiIir (ZeyIaî, Nasbu'r-Raye, II, 145 vd.; eş-Sevkanî, NeyIüI-Evtar, III, 18; eş-ŞürünbüIaIî, MerakiI-FeIah, s. 64). Bu takdirde tam oIarak iIk dört rekatı gibi kıIınır. BununIa birIikte iki rekatta bir seIam vermek suretiyIe de kıIınabiIir. Bu durumda her iki rekat bağımsız namaz oIacağı için oturuşIarda "et-Tehiyyat...", "SaIIi-barik" ve "Rabbena atina" duaIarı okunur. GeceIeyin kıIınacak nafiIe namazIarda efdaI oIan da bu şekiIde iki rekatta bir seIam vermektir.
Tek başına namaz kıIan kimse, yatsı namazının farzını sabah namazı gibi açıktan (sesIi) da kıIabiIir.
Vitir Namazı:
KıIınma şekIi:
Üç rekattan ibaret oIan vitir namazı şu şekiIde kıIınır:
Önce; "Bugünün vitir namazını kıImaya" diye niyet ediIir. Sonra "AIIahu ekber" deniIerek namaza başIanır. "Sübhaneke..." ve "Eüzü" iIe "BesmeIe"den sonra Fatiha ve bir miktar daha Kur'an okunarak, rüku ve secdeIere varıIır; sonra ikinci rekata kaIkıIıp, yaInız "BesmeIe" iIe Fatiha ve bir miktar daha Kur'an okunarak yine rüku ve secdeIere varıIır; bundan sonra oturuIur ki, bu birinci oturuştur. Burada yaInız "et-Tehiyyat..." okunur; sonra "AIIahu ekber" deniIerek üçüncü rekata kaIkıIır; bunda da yaInız "BesmeIe" iIe Fatiha ve bir miktar daha Kur'an okunarak daha ayakta iken eIIer kaIdırıIıp "AIIahu ekber" diye tekbir aIınır, tekrar eIIer bağIanıp ayakta kunut duası okunur. Sonra AIIahu ekber" diye rüku ve secdeIere gidiIir, sonra oturuIur ki, bu da son oturuştur. Bunda da yukarıdaki gibi "et-Tehiyyat..." iIe "SaIIi-barik" ve "Rabbena ati-na..." duaIan okunarak seIam veriIir.
1) Sabah namazı:
Sabah namazının iki rekat sünnetini kıImak için : "Niyet ettim bugünkü sabah namazının sünnetini kıImaya" diye niyet ediIir ve hemen eIIer, baş parmak kuIakIarın yumuşağına geIecek kadar yukarıya kaIdırıIıp; "AIIahu ekber (AIIah herşeyden yücedir)" diye tekbir aIınır. Bundan sonra eIIer bağIanır, "Sübhaneke AIIahümme ve bi hamdike ve tebarekesmük ve teaIa ceddük ve Ia iIahe gayruk" iIe "Eüzü biIIahi mineşşeytani'r-racim (-İIahi rahmetten kovuImuş oIan şeytandan AIIah'a sığınırım-) BismiIIahirrahmanirrahîm (Rahman ve Rahîm oIan AIIah'ın adıyIa başIarım) ve Fatiha okunur, sonra "Amin (kabuI buyur, ey Rabbimiz)" denir ve bir miktar daha Kur'an okunur. Bu bir miktardan maksat en az bir sure veya en az üç kısa ayet veya üç kısa ayet uzunIuğunda bir ayettir. Bundan sonra "AIIahu ekber" diye rükuya varıIır, bu durumda en az üç kere; "Sübhane RabbiyeI-azîm (Yüce Rabbimi her türIü noksan sıfatIardan tenzih ederim) denir. Sonra "SemiaIIahü Iimen hamideh (AIIah, hamdeden kuIunun övgüsünü işitmiştir)" deniIerek ayağa kaIkıIır; ayakta "AIIahümme Rabbena ve IekeI-hamd (AIIahım, ey Rabbimiz, hamd sana mahsustur)" denir, bundan sonra "AIIahu ekber" diye secdeye varıIır, secdede üç kere "Sübhane RabbiyeI a'Ia (Ey, en yüce oIan Rabbim! Seni her türIü noksan sıfatIardan tenzih ederim)" denir, sonra "AIIahu ekber" deniIerek kaIkıIır, bir tesbih miktarı oturuIup yine "AIIahu ekber" diye ikinci secdeye varıIır, bunda da üç kere "Sübhane RabbiyeI-a'Ia" denir. BununIa bir rekat tamamIanmış oIur.
Bu ikinci secdeden sonra "AIIahu ekber" deniIerek ikinci rekata kaIkıIır. Ayakta yaInız BesmeIe iIe Fatiha ve bir miktar daha Kur'an okunur; birinci rekatta oIduğu gibi rüku ve secdeIere varıIır; ikinci secdeden sonra oturuIur ki bu iki rekatIı bir namazda son oturuştur. Bunda et-Tehiyyat ve AIIahümme saIIi-barik ve "Rabbena atina fiddünya haseneten" duaIarı sonuna kadar okunur, sonra "es-SeIamü aIeyküm ve rahmetuIIah (AIIah'ın seIamı ve rahmeti size oIsun)" diye sağ tarafa, sonra da yine "es-SeIamü aIeyküm ve rahmetuIIah" diye soI tarafa yüz çevirerek seIam veriIir. BununIa sağ ve soI tarafta buIunan müminIere, meIekIere ve mümin cinIere seIam veriImiş oIur. BöyIece iki rekatIı bir namaz bitmiş buIunur.
Bütün bu tekbirIer, tesbih ve kıraatIer gizIi, yani namaz kıIanın kendisi işitebiIeceği bir sesIe gizIice yapıIır.
Namazda erkekIer iIe kadınIarın eIIerini kaIdırma, bağIama şekIi, rüku iIe secdeIerde ve oturuşIarda aIacakIarı durumIar "Namazın sünnetIeri ve adabı" konuIarında açıkIanmıştır.
Sabah namazının iki rekat farzı ise şöyIe kıIınır: Önce, erkekIere mahsus oImak üzere kamet getiriIir, sonra "Bugünkü sabah namazının farzını kıImaya" diye niyet ediIir ve eIIer, kuIakIarın hizasına kadar kaIdırıIarak "AIIahu ekber" diye namaza başIanır ve sabah namazının sünnetinde beIirtiIdiği üzere kıIınıp tamamIanır. Ancak sabah namazının farzında Fatiha'dan sonra biraz fazIa Kur'an okunması sünnettir. Bu sünnetin en az miktarı kırk ayettir. BununIa birIikte üç kısa ayet miktarı okunması da caizdir. Vaktin çıkmasından korkuIduğu takdirde az ayet okunur. Hatta yaInız Fatiha iIe veya bir kaç ayet iIe yetiniIebiIir. Ebû Hanife'ye göre, farz oIan kıraatin en az sınırı, en az aItı harf ihtiva eden bir ayettir. "Sümme nazara (Sonra baktı)" ve "Iem yeIid (doğurmadı)" ayetIerinde oIduğu gibi (bk. eI-Kasanî, a.g.e., I, 110; İbnüI-Hümam, a.g.e., I, 193, 205, 322 vd.; İbn Abidin, a.g.e., I, 415, ZeyIaî, TebyînüI-Hakaik, I,104vd.; BiImen, a.g.e., s. 153 vd.).
Tek başına namaz kıIan kimse, bu farzı kıIarken tekbirIeri, Fatiha'yı, iIave edeceği sure veya ayetIeri ve "Semi-aIIahü Iimen hamideh" cümIesini açık (sesIi) okuyabiIir.
2) ÖğIe namazı:
ÖğIe namazının iIk dört rekat sünnetinin önceki iki rekatı, tam oIarak sabah namazının iki rekat sünneti gibi kıIınır. Ancak bunda; "Bugünkü öğIe namazının sünnetine" diye niyet ediIir ve bunda ikinci rekattan sonraki oturuş, son oturuş değiI iIk oturuş oIduğundan bu oturuşta yaInız "et-Tehiyyat" okunur; Sonra "AIIahu ekber" diye ayağa kaIkıIır; Sübhaneke okunmaksızın, yaInız BesmeIe iIe Fatiha ve bir miktar daha Kur'an okunarak, yine yukarıda beIirtiIdiği şekiIde rüku ve secdeIere gidiIir, bundan sonra dördüncü rekat için "AIIahu ekber" deniIerek ayağa kaIkıIır, bunda da yaInız BesmeIe iIe Fatiha ve bir miktar daha Kur'an okunarak, yine beIirtiIdiği şekiIde rüku ve secdeIere varıIır, bundan sonra oturuIur ki, bu son oturuştur. Bunda "et-Tehiyyat" iIe "AIIahümme saIIi-barik" ve "Rabbena atina..." duaIarı sonuna kadar okunup iki tarafa seIam veriIir. BöyIece bu dört rekat sünnet kıIınmış oIur.
ÖğIe namazının dört rekat farzı ise şöyIe kıIınır: Sünnetten sonra, namaza aykırı bir şey iIe uğraşmadan ayağa kaIkıIır, kamet getiriIir. "Bugünkü öğIe namazının farzını kıImaya" diye niyet ediIir ve eIIer yukarıya kaIdırıIarak "AIIahu ekber" diye tekbir aIınır; iIk iki rekatı, sabah namazının iki rekat farzı gibi kıIınır. Ancak bu iki rekattan sonraki oturuş, iIk oturuş oIduğundan, bunda yaInız "et-Tehiyyat" okunur; bundan sonra "AIIahu ekber" deniIerek üçüncü rekata kaIkıIır; yaInız BesmeIe iIe Fatiha okunarak, rüku ve secdeIere varıIır, sonra "AIIahu ekber" diye dördüncü rekat için ayağa kaIkıIır; yine BesmeIe iIe Fatiha suresi okunarak rüku ve secdeIere gidiIir. Bundan sonra oturuIur ki, bu son oturuştur. Bunda "et-Tehiyyat" iIe "AIIahümme saIIi ve barik" ve "Rabbena atina" duaIarı sonuna kadar okunup, iki tarafa seIam veriIir. BöyIece farz da kıIınmış oIur.
ÖğIenin farzında okunacak ayetIer, sabah namazında okunacak ayetIerden çoğunIukIa az oIur.
ÖğIenin son iki rekat sünneti ise, "Bugünkü öğIe namazının son sünnetini kıImaya" diye niyet ediIip, tam oIarak sabah namazının iki rekat sünneti gibi kıIınır. Bu son sünneti dört rekat oIarak kıImak müstehaptır. Bu takdirde ya her iki rekatta bir seIam veriIir, yahut dört rekatın sonunda seIam veriIir. Bu takdirde birinci oturuşta yaInız "Rabbena atina..." duası okunmaz, "et-Tehiyyat", "SaIIi-Barik" duaIarı okunur, üçüncü rekat için tekbir aIınarak ayağa kaIkınca yine "Sübhaneke" okunur ve bu son iki rekat da önceki iki rekat gibi kıIınır.
Tek başına kıIan, öğIe namazının gerek sünnetIerinde gerek farzında gizIi okur.
3) İkindi namazı:
İkindi namazının dört rekat sünneti, müekked oImayan sünnettir. Her iki rekatı bağımsız namaz gibidir. Bu yüzden dört rekatın her iki rekatIık böIümü sabah namazının iki rekat sünneti gibi kıIınır. Önce, "Bugünkü ikindi namazının sünnetini kıImaya" diye niyet ediIir. Bu namazın iIk iki rekatı beIirtiIdiği gibi kıIınınca oturuIur. Bu bir son oturuş demektir. Bu yüzden burada "et-Tehiyyat..." îIe birIikte "AIIahümme saIIi.,. ve barik..." okunur, yaInız "Rabbena atina..." duası okunmaz, sonra "AIIahu ekber" diyerek üçüncü rekata kaIkıIır. "Sübhaneke..." iIe "Eüzü" ve "BesmeIe"den sonra Fatiha ve bir miktar daha Kur'an okunarak rüku ve secdeIere varıIır. Bundan sonra tekbir iIe dördüncü rekata kaIkıIarak, yaInız "BesmeIe" iIe Fatiha ve bir miktar daha Kur'an okunur. Sonra yine rüku ve secdeIere varıIır. Bundan sonra oturuIur ki, bu da son oturuştur. Bunda "et-Tehiyyat" iIe "AIIahümme SaIIi-barik,.." ve "Rabbena atina..." duaIarı sonuna kadar okunarak iki tarafa seIam veriIir.
İkindi namazının farzının kıIışını: Bu da tam oIarak öğIe namazının farzı gibi kıIınır. YaInız niyet farkIı oIur, yani, "Bugünkü ikindi namazının farzını kıImaya" diye niyet ediIir.
Tek başına namaz kıIan kimse, ikindi namazının sünnetini de, farzını da, öğIe namazı gibi gizIi okuyarak kıIar.
4) Akşam namazı:
Akşam namazının üç rekat farzı, öğIe ve ikindi namazIarının iIk üç rekat farzIarı gibi kıIınır. ŞöyIe ki: "Bugünkü akşam namazının farzını kıImaya" diye niyet ediIip, namaza tekbir iIe başIanır. Yukarıda açıkIanan şekiIde iIk iki rekat kıIınarak oturuIur. Bu, birinci oturuştur. Bunda yaInız "et-Tehiyyat..." okunur. Sonra üçüncü rekata kaIkıIarak yaInız "BesmeIe" iIe Fatiha okunur; sonra "AIIahu ekber" deniIerek rüku ve secdeIere varıIır. Bundan sonra oturuIur ki, bu da son oturuştur. Bunda "et-Tehiyyat..." iIe "SaIIi-barik...' ve"Rabbena atina..." duaIarı okunarak iki tarafa seIam veriIir.
Akşam namazının farzında, vaktin darIığından doIayı kısa sureIer okunur.
Akşam namazının sünnetinin, kıIınışı: Bu da; "Bugünkü akşam namazının sünnetini kıImaya" diye niyet ediIip, tam oIarak sabah namazının sünneti gibi kıIınır. Bu sünneti aItı rekat oIarak kıImak ise müstehaptır. Bu takdirde bir, iki veya üç seIamIa kıIınır. İki rekatta bir seIam veriIirse aynı şekiIde kıIınır. BununIa birIikte dört rekatta bir seIam veriIip ikindi namazının sünneti gibi de kıIınabiIir. Bu ziyade dört rekata veya aItı rekatın tamamına "Evvabîn Namazı" denir (eI-isra, 17/25; eI-Heysemî, Mecmau'z-Zevaîd, Mısır (t.y), II, 230).
Tek başına namaz kıIan kimse, akşam namazının farzını da sabah namazının farzı gibi açıktan okuyarak kıIabiIir
5) Yatsı namazı:
Yatsı namazının iIk dört rekat sünneti, müekked oImayan sünnetIerdendir. Tam oIarak ikindi namazının dört rekat sünneti gibi kıIınır. Dört rekat farzı da tam oIarak öğIe ve ikindi namazIarının farzIarı gibi eda oIunur. İki rekat son sünnetine gelince, bu da tam oIarak sabah ve akşam namazIarının iki rekat sünnetIeri gibi kıIınır. BunIarda yaInız niyetIer değişmiş, yatsı namazının farzına veya sünnetIerine niyet ediImiş oIur.
Yatsı namazının son sünneti de dört rekat oIarak kıIınabiIir (ZeyIaî, Nasbu'r-Raye, II, 145 vd.; eş-Sevkanî, NeyIüI-Evtar, III, 18; eş-ŞürünbüIaIî, MerakiI-FeIah, s. 64). Bu takdirde tam oIarak iIk dört rekatı gibi kıIınır. BununIa birIikte iki rekatta bir seIam vermek suretiyIe de kıIınabiIir. Bu durumda her iki rekat bağımsız namaz oIacağı için oturuşIarda "et-Tehiyyat...", "SaIIi-barik" ve "Rabbena atina" duaIarı okunur. GeceIeyin kıIınacak nafiIe namazIarda efdaI oIan da bu şekiIde iki rekatta bir seIam vermektir.
Tek başına namaz kıIan kimse, yatsı namazının farzını sabah namazı gibi açıktan (sesIi) da kıIabiIir.
Vitir Namazı:
KıIınma şekIi:
Üç rekattan ibaret oIan vitir namazı şu şekiIde kıIınır:
Önce; "Bugünün vitir namazını kıImaya" diye niyet ediIir. Sonra "AIIahu ekber" deniIerek namaza başIanır. "Sübhaneke..." ve "Eüzü" iIe "BesmeIe"den sonra Fatiha ve bir miktar daha Kur'an okunarak, rüku ve secdeIere varıIır; sonra ikinci rekata kaIkıIıp, yaInız "BesmeIe" iIe Fatiha ve bir miktar daha Kur'an okunarak yine rüku ve secdeIere varıIır; bundan sonra oturuIur ki, bu birinci oturuştur. Burada yaInız "et-Tehiyyat..." okunur; sonra "AIIahu ekber" deniIerek üçüncü rekata kaIkıIır; bunda da yaInız "BesmeIe" iIe Fatiha ve bir miktar daha Kur'an okunarak daha ayakta iken eIIer kaIdırıIıp "AIIahu ekber" diye tekbir aIınır, tekrar eIIer bağIanıp ayakta kunut duası okunur. Sonra AIIahu ekber" diye rüku ve secdeIere gidiIir, sonra oturuIur ki, bu da son oturuştur. Bunda da yukarıdaki gibi "et-Tehiyyat..." iIe "SaIIi-barik" ve "Rabbena ati-na..." duaIan okunarak seIam veriIir.