Bakterilerin Evrimleşme Süreleri Yavaşlatılarak Antibiyotik Dirençleri Kırılabilir mi?

Araştırmacılar, bakterilerin antibiyotiklere karşı evrimleşme sürelerini yavaşlatması hedeflenen evrimleşme karşıtı ilaçlar üzerinde çalışıyorlar.
Bakteriler, hızlı bir şekilde değişim geçirerek antibiyotiklere karşı daha direnç kazanabiliyorlar. Bu yolla önceleri kullandığımız antibiyotikler, sonradan işe yaramaz hâle gelebiliyorlar. Direnç sorununa karşı yeni antibiyotikler geliştirilse de bunlar geçici olarak çözüm sunuyor çünkü bakteriler bir süre sonra yeni antibiyotiklere de direnç kazanıyorlar. Fakat araştırmacıların son çalışmaları durumu bizim lehimize döndürmüş olabilir.

Çevresel etmenler doğal seçilimin temelini oluşturur. Değişen çevre koşullarına adapte olamayanlar ölürken genlerinde oluşan mutasyonlar sonucu hayatta kalmayı başaranlar ise genlerini yeni nesillere aktarıyorlar. Yani zorlu koşullarda hayatta kalabilenler nesillerinin devamını sağlayabiliyorlar.



Bakteriler için bu zorlu koşullardan birisi de antibiyotikler. İlk başta bakteriler bu ilaçlara karşı direnç gösteremezken sonradan evrimleşerek adapte olabiliyorlar. Ve sonra yeni bir antibiyotik üretiliyor ve bakteriler yeniden direnç kazanıyor. Yeni bir çalışma, bu döngüyü kırmayı hedefliyor. Bu yeni çalışmanın araştırmacılarından Dr. Susan Rosenberg çalışmalarını şu şekilde açıklıyor:

“Bağışıklık sistemimizi tehdit eden patojenik bakterilerin çevresel değişimlere karşı uyum sağlamalarına neden olan moleküler mekanizmayı anlamak istiyoruz. Bu yüzden de bakterilerin evrimleşmelerini yavaşlatacak yeni bir ilaç geliştirmeyi umut ediyoruz. Bakteri hücresini öldüren ya da üremelerini engelleyen bir antibiyotik değil, evrimleşmesini yavaşlatan bir antri-evrimleşme ilacı geliştirmeyi planlıyoruz.”

Araştırmacılar önce E. coli bakterilerine az miktarda antibiyotik verdiler ama fark ettiler ki bakterilerin bir kısmı bu antibiyotiğe karşı kendileri için daha zehirli olan reaktif oksijen türleri (ROS) üretmeye başladılar. Yani bakteriler ortamı daha da zorlaştırarak daha iyi evrim geçirmeye çalışıyorlardı. Bakteri kolonisi daha iyi bir sonuç için büyük bir risk alıyordu.

Daha sonra araştırmacılar evrimleşme karşıtı ilacı test etmeye karar verdiler ve antibiyotik ile ‘adaravone’ isimli ROS miktarını azaltan maddeyi birleştirdiler. Bu sayede bakteriler yeterince ROC üretemeyince evrimleşme süreleri yavaşlamış oldu.

Dr. Rosenberg, bu çalışmanın evrim savaşını bağışıklık sistemimizin lehine çevirerek bakterilerden kaynaklanan hastalıkların azaltılmasını sağlayabileceğini belirtti.​