Âyetle hadis, hadisle mezhebin hükmü çelişirse
Âyetle hadis, hadisle mezhebin hükmü çelişirse
Sual: (Hadislerimi Kuranla karşılaştırın. Kurana uyarsa o söz benimdir, uymazsa benim değildir) hadisine uyarak, âyetle çelişen hadislerin hepsini hadis kitaplarından ayırmak gerekmez mi?
CEVAP
Bir kere hadis kitaplarında Kuran-ı kerime aykırı hadis-i şerif bulunmaz. Bir hadis âlimi, bir hadis-i şerifin Kurana aykırı olduğunu bilememişse, biz nasıl bileceğiz? Kuran-ı kerimi bilmeyen nasıl muhaddis olur?
Bu konuda şöyle düşünmek gerekir: Bir âyetle bir hadis çelişkili gibi görünürse, hadis-i şerifi esas almalı; çünkü Kuran-ı kerim Resulullah efendimize inmiştir, o âyetteki mânâyı en iyi o bilir. Öyle ise, o hadis-i şerif o âyete aykırı değildir, onun açıklamasıdır.
Bunun gibi, mezhebimizin bir hükmü, bir hadis-i şerifle çelişir gibi görünürse, mezhebimizin hükmünü almamız gerekir. Mezhebimizin âlimleri bu hadis-i şerifi anlayamamış denilemez. Bir örnek vermek gerekirse, hadis-i şerifte, (Denizde yaşayan her canlı yenir) buyurulurken, mezhebimizin âlimleri, bu hükümden deniz haşeratını istisna tutmuştur. Çünkü mesela, (Ramazan günü İzmirde herkes oruç yer) dense, bunun istisnalarının da olacağı anlaşılır. İşin önemini belirtmek için, çoğu anlamında, herkes dendiği olur.
Bidat ehlinin dediği gibi, (Mezhebimizin hükümlerini, hadislere ve Kurana göre düzeltelim) demenin çok yanlış olduğu bu örneklerden anlaşılmaktadır. Mezhepsizlerin oyununa gelmemeli, mezhebimizin hükümleriyle amel etmeye çalışmalıyız. İmam-ı Rabbânî hazretleri, mezhebin bir hükmünü bir hadis-i şerife aykırı görerek, yani mezhebin o hükmünün yanlış olduğunu kabul etmenin, mezhebinin hükmünü beğenmemenin, ilhad yani dinsizlik olduğunu bildirmektedir. (Mebde ve Mead)