- Konum
- ىαкαяyλ
-
- Üyelik Tarihi
- 27 Kas 2009
-
- Mesajlar
- 24,120
-
- MFC Puanı
- 79
İlde halen dört dil konuşulmaktadır; Türkçe resmi dil, Gürcüce ve Lazca yerel diller. Lazca Arhavi ve Hopalılarca konuşulmaktadır. Borçka, Muratlı, Göktaş, Camili ve Meydancık yörelerinde Gürcüce konuşulabilmektedir. Hemşinde ise yerli halkın Hemşince dediği, kimi dilbilimcilerinse arkaik Ermenice olarak nitelendirdiği bir dil konuşulmaktadır. Adı geçen dillerin yarattığı ortak kültür bugüne kadar karşılaştırmalı olarak incelenmemiştir. O nedenle yarattıkları benzerlikleri ve farklılıklarını bilemiyoruz.
Bu konuda da her yerde olduğu gibi devletin resmi politikası egemen olmuştur. Örneğin Artvin İl Genel Meclisi 1927 yılında İl dâhilinde Türkçeden başka dillerle konuşmayı yasaklamış ve bunu karara bağlamış. Muvahhit Zeki Bey, 1927 yılında basılan Artvin Vilayeti Hakkında Malumat-i Umumiye adlı kitabında bu konuda önemli bir tanıklık yapmaktadır: Artvin ve çevresinde birkaç köy ile Acara ve Çürüksulular Gürcüce bilir ve konuşurlarsa da asırlarca komşu olarak, hatta iç içe yaşamış ve sıkı ilişkileri olan iki ulus için dil tek başına milliyetin belirlenmesinde yeterli bir kanıt sayılamaz. Çünkü, Çürüksu ve Acarada Gürcüce konuşulduğu gibi mükemmel Türkçe de konuşulur ve yazılır. Özetle söylemek gerekirse Tiflis çevresinde çoğunlukla Türkçe bilen ve konuşan Gürcülere Türkçe bildikleri için Türk denemeyeceği gibi Gürcüceyi bilip gerektikçe konuşan Acara ve Çürüksunun Türk olan halkına Gürcü denilemez. Kısacası dil konusunun Batum ve Artvin yöresi halkının milliyetini belirlemede bir ölçü sayılması asla doğru değildir. (s.146)
Artvin, Karadeniz Bölgesinin, Doğu Karadeniz bölümünde yer alır. Osmanlı Devleti sınırları içindeyken 1878 Berlin Antlaşmasıyla Rusyaya bırakılan Artvin, sonraları tekrar Osmanlılara geri verildi.
cumhuriyet sonrası il yapılan ve 1936dan 1956ya değin Çoruh adını taşıyan ilin adı, bu yıldan sonra Artvin olarak değiştirildi.
Bugün Artvin denilen yerler İÖki dönemlerde Coroksi/Çorok/Kolkis olarak anılıyordu. Yöreye ilk yerleşen Gürcü kabileleri bugünkü Çoruh Irmağına bu adı vermişti. Cumhuriyet öncesinde, özellikle Osmanlı Döneminde yöreye verilen Livane adı, Hurri ve Ermeni dillerindeki Nigalinin dönüşümüyle oluşmuştur. Bugünkü Artvin adının anlamı bilinmemektedir. Önceleri, Artvani olarak kullanılan sözcük giderek Artvini olmuş, son olarak da Artvin biçimini almış.
Artvin bölgesine ilk yerleşenlerin Orta Asyadan gelen Hurriler olduğu sanılmaktadır. Yazılı kaynaklarda Hurrilerin İÖ 2000 yılından başlayarak bölgeye yerleştiği ve çeşitli devletler kurduklarını belirtirler. Bunlar arasında Hayaşa ve Azzi krallıkları bilinenleridir.
Derelerin Kimliği
İnsanlar gibi derelerin de kendi öyküleri var doğal olarak. Örneğin Berta Deresi: Karçal Dağlarının doğu yamaçlarından Imerhev Deresi adıyla doğar. Cerat Suyu ile, kavşak anlamına gelen Şartul yöresinde, birleşir. Şartuldan sonra bu suya Kaçkal Suyu da karışır. Bundan sonra Berta deresi adıyla akmaya başlar. Bu dere, Ardanuç Suyu ile birleştikten sonra Çoruh Irmağına katılır. Oradan da Karadenize, tuzlu sulara...
Meğer sürekli kimlik değiştiren derelerde yıkanan çamaşırları giyinmiş
Artvinliler.
Halk Oyunları
Oyunların çalgıları:
Meydanlarda davul-zurna, davul-klarnet, tulum, garmon.
Meydanlarda ve kapalı yerlerde Akordion, Armonika, Kemençe, Klarnet, Tar, Tulumzurna
Acara sallaması, Acara sarması Erkek. Kadın, Toplu
Acara kız
Ağır bar (üç ayak) Türkülü, Kadın, Erkek-Toplu
Ahçik barı (Ermeni Kızı Barı) Kadın-Toplu
Akışta Erkek, Kadın, Karma, Çift-Toplu
Arhavi canlısı
Artvin barı, Atabarı Bar, Erkek, Kadın, Karma
Artvin Timurağası
Arşın mal alan
Aşırma barı
Azerbaycan, Azerbiycan, Baycan, Bican, Edilbecan Kadın, Erkek, Tek, Toplu
Birgel
Borçka horonu
Berta Oyunu (Bak. Deli horon)
Çalika
Cezayir ağırlaması
Cilveloy Şarkılı, Kadın. Toplu.
Coşkun Çoruh (Bak. Deli horon)- Türkülü, Erkek, Kadın-Toplu
Çift Basma, Çiftayak Erkek, Tek
Daldalan, Daldolan
Daşni Çorç (Bak. Ondört)
Deli horon, Salıyabasa Horon, Erkek
Deli kız, Kız belin incedir
Develi
Döne, Döney Kadın, Toplu
Durgun Çoruh
Düz bar Bar, Erkek, Kadın
Düz horon/Adi horon/Vazriya Düzhoronu/Vara Gele Erkek, Kadın, Toplu.
Ermeni barı Bar, Kadın, Erkek, Karma
Gülenber
Hançer barı Erkek, Çift
Hemşin horonu, Sıksaray Erkek, Toplu.
Hoş Bilezik
İsasor Sallaması
Kabak Havası
Kaç gel, Kaçıgel
Kama oyunu Erkek, Çift-Toplu
Kapani
Karabağ Erkek, Kadın, Tek-Toplu
Karadeniz horanı Horon, Erkek
Karşıberi
Kazaska
Kedi Taklitli, Karma, Çift
Kıvrak Çoruh Horon, Erkek
Kız Horonu, Roza Türkülü. Kadın.
Kobak (Yusufeli)- Türkülü, Erkek, Kadın-Toplu
Koçeri, Koççarı Şarkılı. Kadın, Erkek, Toplu.
Köçek Erkek, Tek-Toplu
Köroğlu, Köroğlu oyunu Erkek, Çift
Kürt barı Bar, Erkek
Laçin Barı
Lale Barı
Livane
Mektepli Tamzarası Halay, Erkek, Kadın, Karma
Mendo Barı Kadın, Erkek, Çit-Toplu
Muğrul Basması
Ondört Kadın, Erkek, Karma, Tek-Toplu
Ortabatum Horon, Erkek
Papilat
Polka Kadın, Erkek, Çift-Toplu
Refo
Roza
Sallama, Sallama horonu Horon, Erkek
Salyabasa
Sarhoş Barı
Sarı Çiçek, Sarı Kız Kadın, Erkek, Karma, Çift
Sarı Seyran, Sarı Zambak
Sarma
Sasa (Bak. Kıvrak Çoruh)
Şahlan, Şeyha Kadın, Erkek,
Şavşat Barı
Şeyh Şamil, Şamil oyunu Erkek, Kadın, Tek-Toplu
Sol Ayak Barı
Sürmeli Barı
Tahtakıran
Tamara, Taşkıran Karma, Çift
Tamaşa (Gürcü oyunu)- Toplu. Şarkılı
Tanzara, Tamzara Bar, Kadın, Erkek
Tarama
Tavuk Barı
Temurağa, Temurağa, Temürağa Halay, Erkek
Tersine
Teşi Kadın, Toplu
Tillara
Uzun dere/İncedere Kadın, Toplu
Ürüm, Dört Kilise Titremesi
Yengecan
Zurna horonu Horon, Erkek. (88 oyun)
Halkı Gürcüce konuşan Camili, Muratlı, Borçka ve Göktaş kesimlerinde armonika denilen bir çalgı ile söylenip oynanan birçok Kafkas şarkı ve oyunları var.