• Web sitemizin içeriğine ve tüm hizmetlerimize erişim sağlamak için Web sitemize kayıt olmalı ya da giriş yapmalısınız. Web sitemize üye olmak tamamen ücretsizdir.
  • Sohbetokey.com ile canlı okey oynamaya ne dersin? Hem sohbet et, hem mobil okey oyna!
  • Soru mu? Sorun mu? ''Bir Sorum Var?'' sistemimiz aktiftir. Paylaşın beraber çözüm üretelim.

Arpa Bitki

DarkWoman

MFC Üyesi
Üyelik Tarihi
27 Kas 2019
Konular
5,318
Mesajlar
11,488
MFC Puanı
66,370
arpa.jpg


Arpa Bitkisinin Özellikleri

Arpa,
buğdaygiller (Poaceae ya da Gramineae) familyasının Hordeum cinsinden tahıl bitkileri ve tohumlarıdır. Gövdesi yuvarlak, içi boş ve düğümlü, yapraklan şerit biçiminde, başakları kılçıklıdır.

Ekimi yapılan başlıca arpa türleri başak özelliklerine göre üçe ayrılır: Hordeum vulgare altı sıralı arpadır, boğumlu olan başak eksenindeki her boğumda üç başakçık, her başakçıkta da taneyi (tohum) oluşturan küçük, verimli bir çiçek bulunur; Hordeum distichum iki-sıralı arpadır, ortada taneyi oluşturan verimli çiçekler, yanda da kısır çiçekler yer alır; Hordeum irreguläre ise ekimi en az yapılan türdür, ortada verimli çiçekler, kenarda karışık halde verimli ve kısır çiçekler vardır.

Genellikle kavuzlu olan arpa taneleri 8-12 mm uzunluğunda, 3-4 mm genişliğinde, 2-3 mm kalınlığındadır; krın bölümleri uzunlamasına yarıktır.

İlk arpa ekiminin tarihöncesi zamanlarda, Güneydoğu Asya’da ve Etiyopya’nın yüksek bölgelerinde yapıldığı sanılmaktadır. Arpa ekiminin Mısır’da İÖ 5000, Mezopotamya’da İÖ 3500, Avrupa’nın kuzeybatısında İÖ 3000, Çin’de İÖ 2000’e değin uzandığına inanılır. Arpa, 16. yüzyıl boyunca birçok Avrupa ülkesinin, Romalıların, Yunanlıların ve İbranilerin ekmek yapımında kullandıkları başlıca tahıl olmuştur.

Ilıman, kutupaltı ya da astropik iklimlere uygun çeşitleri olan arpa, öbür tahıllara oranla değişik iklimlere daha kolay uyum sağlayabilir ve daha kısa sürede büyüyüp, olgunlaşabilir. Himalaya yamaçlarında olduğu gibi, ılık mevsimi çok kısa süren sert iklimli bölgelerde bile üretilebilir; ancak bu koşullarda, öbür bölgelerden daha az ürün alınır. Kuru sıcaklara öbür küçük tanelilerden daha dayanıklı olan arpa, genellikle ağustosta ekildiği Kuzey Afrika’nın çölümsü bölgelerinde iyi yetişir. İlkbahar ekimi, Kuzey Amerika ve Avrupa’nın batısındaki soğuk ve nemli bölgelerde iyi sonuç vermektedir.

Dünyanın bir yıllık arpa üretimi 1970’lerin sonlarında yaklaşık 96 milyon hektarlık alandan 180 milyon ton olmuştur. Dünya üretiminin yarısına yakını hayvan yemi, geriye kalanı da insanlar için çeşitli besin maddeleri ve malt yapımında kullanılır. Bira çoğunlukla çimlendirilmiş arpadan yapılır ve dünya arpa üretiminin yüzde 10’dan fazlası bu amaçla tüketilir. Çimlendirilmiş arpa ayrıca damıtık içkilerin üretiminde de kullanılır (bak. malt).

Arpa, yüksek oranda karbonhidratların yanı sıra protein, kalsiyum, fosfor ve az miktarda B vitamini içerir. Bileşimindeki glüten (esnek bir protein) yüzdesi düşük olduğu için, arpa unu gözenekli ve yumuşak ekmek yapımında kullanılmaya uygun değildir. Arpanın en çok tüketilen tahıl olduğu Kuzey Afrika ve Asya’nın bazı bölümlerinde arpa unundan mayasız ya da yassı ekmek ve lapa yapılır. Kavuzlarından ve kepek tabakalarından temizlenen parlatılmış arpa taneleri dünyanın pek çok ülkesinde çorbalara katılır.

Arpanın yumuşak samanı da genellikle hayvanlar için yatak ve tokluk verici besin maddesi olarak kullanılır.Türkiye’de buğdaydan sonra en çok yetiştirilen “serin iklim tahılı” arpadır. Güç koşullara buğdaydan daha dayanıklı olduğu için, ülkenin her yerinde yetiştirilmekle birlikte, üretimde birinci sırayı İç Anadolu Bölgesi alır. En çok arpa yetiştirilen iller Konya, Ankara, Şanlıurfa, Âfyonkarahisar, Eskişehir ve Diyarbakır’dır.

1988’de Türkiye’nin toplam arpa üretimi 7,5 milyon ton olmuştur.
Arpa ekimi, iklim koşullarına bağlı olarak yaz ya da güz mevsiminde yapılır. 1970’lerde bira sanayisinin gelişmesiyle hem üretim, hem de “tokak” ve “zafer” gibi biralık arpa çeşitlerine yönelim artmıştır.
 
Üst